Przyspieszamy GeForce FX 5900 (XT)

W przypadku GeForce FX 5900 XT oraz GeForce FX 5900 sytuacja już na pierwszy rzut oka jest znacznie prostsza. Oba te modele bardzo dobrze się podkręcają, uzyskując bez większych trudności zegary taktujące równe tym z GeForce FX 5900 Ultra. Z tymi kartami jednak można zajść jeszcze dalej, nawet poza zegary taktujące GeForce FX 5950 Ultra! My, poza samym podkręcaniem, podpowiemy Wam, co można zrobić, aby z GeForce FX 5900 (XT) stworzyć istną torpedę, uzyskując jeszcze wyższe, maksymalne zegary taktujące bez żadnych ingerencji w elektronikę karty! Za obiekt naszej operacji wybraliśmy kartę graficzną MSI FX5900-VTD128 z układem NVIDIA GeForce FX 5900 i 128 MB pamięci RAM.

Przygotowanie

Do przeprowadzenia całej procedury potrzebujemy karty graficznej z układem NVIDIA GeForce FX 5900 (XT, Ultra), opartej na referencyjnej konstrukcji NVIDIA. Na chwilę obecną możemy za takowe uznać karty: Leadtek, MSI, ASUS, ABIT, Albatron, Prolink, BFG, PNY, eVGA (także modele FX 5900 SE!), Club3D i Gainward. Drugą rzeczą, jaka będzie nam potrzebna, jest dyskietka startowa Windows 9x/Me lub ich płyta instalacyjna (bootowalna). Pozostał nam trzeci element. Jest nim BIOS kart graficznej GeForce FX 5950 Ultra (!). Część producentów kart graficznych na swoich stronach internetowych, poza sterownikami, udostępnia także BIOSy do swoich produktów. Jeśli uda nam się znaleźć takowy, w dalszej części tekstu zamiast nazwy BIOS podawanego przez nas, stosujcie nazwę swojego pliku. Jeśli jednak nie uda się Wam zdobyć odpowiedniego BIOSu, można skorzystać z BIOSu dla karty Leadtek Winfast A380U (GeForce FX 5950 Ultra). Link do pliku podaliśmy na ostatniej stronie tego artykułu.

Tutaj dość ważna uwaga! Jeśli skorzystacie z BIOS od firmy Leadtek, powinniście liczyć się z utratą wyjścia telewizyjnego, gdyż jak wynika z naszych testów, na innej karcie z tym BIOSem owo wyjście nie funkcjonuje. Żadnych innych problemów nie stwierdziliśmy. BIOS ten pozwoli na całkowicie bezproblemową modyfikację kart od wymienionych wcześniej producentów. BIOSy wszystkich kart, opartych na konstrukcjach referencyjnych, są ze sobą kompatybilne, więc można zawsze spróbować BIOS od innego niż Leadtek producenta (aby uzyskać z powrotem wyjście TV). Poza tą niedogodnością, BIOS ten jest kompatybilny z innymi kartami producentów, których wymieniliśmy wcześniej.

Modyfikujemy!

Jeśli mamy kartę zamontowaną w komputerze, a jej sterowniki zainstalowane, należy zwrócić uwagę na jej zegary taktujące. Przed przystąpieniem do modyfikacji przywróćmy je do wartości nominalnych. Pozostałe podzespoły komputera także nie powinny być podkręcone. Podczas aktualizacji BIOSu karty graficznej, komputer musi być stabilny, podobnie zresztą jak podczas aktualizacji BIOSu płyty głównej. Po ściągnięciu BIOSu i programu aktualizującego, należy je zapisać na dyskietkę (mimo, że producenci tego nie zalecają, my skorzystaliśmy z kopiowania na dysk twardy i pomyślnie dokonaliśmy aktualizacji). Do napędu stacji dyskietek wkładamy dyskietkę startową systemu Windows 9x/Me i restartujemy komputer. W BIOSie ustawiamy pierwsze urządzenie bootowalne na "Floppy", zatwierdzamy i uruchamiamy komputer z dyskietki. Dla świętego spokoju nie ładujmy sterowników CD-ROM (Windows 98/Me), a uruchommy komputer w trybie minimalnym. Przez cały czas będziemy bazować na nazwie BIOS od firmy Leadtek. W przypadku posiadania innego, wystarczy zmienić nazwę przez nas podawaną.

Aktualizację BIOSu można przeprowadzić na dwa sposoby. Pierwszym jest użycie BIOSu firmy Leadtek. Dla niego przeznaczona jest pierwsza procedura, opisana poniżej. Dla BIOSów od innych producentów właściwą jest procedura opisana jako druga (NVIDIA Flash Utility).

WinFast Flash Utility - dla BIOS karty Leadtek WinFast A380U

Pierwsze, co koniecznie należy zrobić, to kopia obecnego BIOSu kart graficznej. Jeśli korzystamy z dyskietki ze ściągniętym BIOSem Leadtek, wpisujemy:

A:\wfflash.exe S

Program aktualizujący zapisze nam obecny BIOS w postaci pliku saveold.rom na dyskietce lub dysku twardym, zależnie od tego, z którego napędu uruchomiliśmy program. Przechodzimy teraz do nadpisania aktualnego BIOSu nowym, z GeForce FX 5950 Ultra. Wpisujemy:

A:\wfflash.exe NM a380u.rom

(au380u.rom to nazwa BIOS. W razie potrzeby, zmieniamy!)

W tym momencie rozpoczyna się procedura aktualizacji. W tym czasie nie wolno wyłączyć komputera ani go restartować, aż do momentu pojawienia się komunikatu! Drobna uwaga: W pewnym momencie tego procesu komputer sprawia wrażenie, jakby się zawiesił (kursor nie miga przez kilka sekund). Nie ma się jednak czym martwić. Ten chwilowy "zastój" niech nie napawa Was strachem! Po tych kilku sekundach bezruchu, na ekranie suwak wskazujący postęp aktualizacji zacznie się znowu przesuwać. Gdy proces zostanie zakończony, powinniśmy otrzymać komunikat o wymaganym, ponownym uruchomieniu komputera. Do tego celu nie należy używać kombinacji CTRL+ALT+DEL. Bezpieczniejszym sposobem jest naciśnięcie przycisku RESET na obudowie.

NVIDIA Flash Utility - pliki BIN od innych producentów

Podobnie jak w poprzednim przypadku, najpierw tworzymy kopię zapasową obecnego BIOSu wpisując:

A:\nvflash.exe -b=1 nazwapliku.bin

(nazwę pliku można dobrać dowolnie, pamiętając o DOS-owym ograniczeniu do ośmiu znaków)

Teraz przystępujemy do aktualizacji BIOSu. W wierszu poleceń wpisujemy:

A:\nvflash.exe nazwapliku.bin

(nazwa pliku zależna jest od tej, którą nadano plikowi BIOS, który chcemy załadować. np: bios.bin)

Jeśli powyższa metoda nie działa (zależnie od wersji NVFlash), należy użyć dodatkowych parametrów i w innej formie:

A:\NVflash.exe -f nazwapliku.bin -u -p

(Dodatkowe parametry wymuszają zaakceptowanie przez NVFlash faktu niezgodności typu układu graficznego oraz producenta).

Program aktualizujący przystąpi do nadpisania oryginalnego BIOSu nowym, a w trakcie przeprowadzania owej procedury, postęp będzie nam komunikował zarówno na ekranie monitora, jak i poprzez specyficzne piknięcia głośnika systemowego. Podobnie jak w poprzednim przypadku, po zakończeniu procesu aktualizacji, restartujemy komputer korzystając z przycisku RESET na obudowie.

Gotowe! Nasza karta graficzna GeForce FX 5900 (XT/Ultra) w tym momencie staje się prawie pełnoprawnym GeForce FX 5950 Ultra! Prawie, gdyż brakuje nam 128 MB pamięci RAM do tego ostatniego ;-). Nie dotyczy to GeForce FX 5900 Ultra - ten staje się pełnym GeForce FX 5950 Ultra. Uruchamiamy system operacyjny i sprawdzamy, cośmy wymodzili!

Przed...

Jak sami widzicie, nasza karta graficzna MSI GeForce FX 5900 128 MB została przez system rozpoznana jako GeForce FX 5950 Ultra :-).

Przed...

RivaTuner nie widzi już układu graficznego jako NV35, a NV38. Także zegary taktujące automatycznie uległy zmianie. Z 400/850 MHz podniesione zostały do 475/950 MHz, co odpowiada kartom GeForce FX 5950 Ultra.

Czy to wszystko?

Na pierwszy rzut oka może się wydawać, że po prostu podmieniliśmy BIOS i to wszystko :-). A jednak nie! Podmieniając BIOS, zwiększyliśmy tym samym możliwości podkręcania naszej karty! BIOSy kart GeForce FX 5950 Ultra bowiem, względem FX 5900 (XT, Ultra) ustawiają napięcie GPU trochę wyżej (zależnie od producenta, ale średnio o 0,08 V). GeForce FX 5950 Ultra korzysta także z troszkę mniej agresywnych, ale bardziej optymalnie dobranych timingów pamięci RAM. Po użyciu jego BIOS na karcie FX 5900 (XT, Ultra) automatycznie zyskujemy dodatkowe pole do popisu przy podkręcaniu także pamięci!

Oczywiście sprawdziliśmy to w praktyce. Najpierw maksymalne zegary taktujące, jakie udało nam się uzyskać na karcie MSI GeForce FX 5900 128MB przed modyfikacją:

Bez dodatkowego chłodzenia, karta bez generowania artefaktów pracowała z zegarami 485 MHz dla układu graficznego i 920 MHz dla pamięci RAM. Zatem o 10 MHz przeskoczyliśmy FX 5950 Ultra, ale 30 MHz brakuje nam w przypadku pamięci RAM. Zobaczcie, co się stało po aktualizacji BIOSu!

530/1020 MHz! Tym razem udało nam się już nie tylko dobić do zegarów GeForce FX 5950 Ultra, ale nawet uzyskać sporą nad nim przewagę! W ten sposób zyskaliśmy 55 dodatkowych MHz dla GPU i 100 MHz dla układów pamięci RAM! Mamy kartę znacznie szybszą od GeForce FX 5950 Ultra nie wydając ani złotówki!

Zależnie od karty, maksymalne zegary mogą się oczywiście różnić od naszych. Najwięcej do powiedzenia w tej kwestii ma system chłodzenia na karcie. Możliwe, że gdybyśmy zmienili chłodzenie na karcie MSI, zaszlibyśmy z zegarami jeszcze wyżej. Jeśli zaś Wasz GeForce FX 5900 przed modyfikacją podkręcał się lepiej niż nasz egzemplarz, jest bardzo możliwe, że po modyfikacji osiągnie jeszcze wyższe zegary taktujące! A jak to wszystko przekłada się na wydajność? Porównajmy naszego pupila do najmocniejszej karty konkurencji: ATI RADEON 9800 XT.

Testy

Na zestawie testowym zainstalowaliśmy system operacyjny Microsoft Windows XP Professional z DirectX 9.0b, sterowniki dla NVIDIA nForce w wersji 3.13, sterowniki karty RADEON (Catalyst) w wersji 4.0 i karty GeForce FX (ForceWare) 53.03. Testy przeprowadziliśmy na karcie MSI niezmodyfikowanej, po zmodyfikowaniu i podkręceniu (oznaczenie „MOD”) i po samym zmodyfikowaniu, bez podkręcania (oznaczenie „MOD org.”). Konkurencyjny obóz reprezentowała karta FIC RADEON 9800 XT z 256 MB pamięci RAM.

Zwykły GeForce FX 5900 nie ma najmniejszych szans z RADEONem 9800 XT. Lecz po modyfikacji, GeForce wychodzi na prowadzenie! Nawet w 3DMark03, który nigdy nie był najmocniejszą stroną układów NVIDIA. Przyrost wydajności po modyfikacji i podkręceniu jest bardzo duży!

W Codecreatures sytuacja jest bardzo podobna. Przed modyfikacją GeForce FX 5900 wyraźnie odstaje od wydajnościowego tygrysa RADEON 9800 XT. Po modyfikacji na GeForce FX 5950 Ultra i podkręceniu, tygrys staje się tygryskiem ;-)

Z pełnoscenowym wygładzaniem krawędzi, nasz odmieniony pupilek także radzi sobie doskonale. Wyraźnie lepiej, niż ponad dwukrotnie droższy RADEON 9800 XT.

Wykonaliśmy jeszcze test w rozdzielczości 1600x1200 z włączonym antyaliasingiem, ale także filtrowaniem anizotropowym. Tutaj zmodyfikowany FX 5900 tylko minimalnie wygrywa z RADEON 9800 XT. Tak czy inaczej, wzrost wydajności i tak jest spory! Najwyraźniej filtrowanie anizotropowe w FX 5900 ma więcej korzyści z wyższych zegarów taktujących aniżeli wygładzanie krawędzi (FSAA).

W grze HALO, z włączonymi rozszerzeniami Pixel Shader 2.0 (parametr -use20 przy uruchamianiu gry), dorzuciliśmy jeszcze zmodyfikowanego FX 5900, ale bez podkręcenia. O ile przed modyfikacją, ten odstaje od RADEON 9800 XT, o tyle po samej modyfikacji wyrównuje z nim poziom. Po podkręceniu do 530/1020 MHz RADEON 9800 XT wyraźnie zostaje w tyle!

W rozdzielczości 1600x1200 sytuacja jest identyczna, jak na poprzednim wykresie. Po podkręceniu zmodyfikowanego GeForce FX 5900, ten staje się wyraźnym liderem.

Podsumowanie

Jak już zapewne sami się domyślacie, GeForce FX 5900 oraz 5900 XT okazuje się mieć bardzo dobry współczynnik Możliwości/Cena. Modyfikacja GeForce FX 5900 (XT, ale także Ultra) pozwala zaoszczędzić od około 500 do ponad 1000 złotych! Jeśli tylko nasza karta graficzna posiada dobry system chłodzenia, maksymalne zegary taktujące po modyfikacji mogą być nawet wyższe od tych, osiągniętych przez nas! Oczywiście należy wziąć pod uwagę fakt, iż pamięci RAM na kartach GeForce FX 5900 mają z góry trochę lepsze możliwości podkręcania niż te, stosowane na kartach GeForce FX 5900 XT. Cała procedura modyfikacji idealnie sprawdzi się także na kartach GeForce FX 5900 Ultra! Czy należy się z góry obawiać o przegrzanie karty po modyfikacji? Wystarczy pamiętać o tym, że karty z serii FX59xx posiadają wbudowane czujniki temperatury. Sterowniki na bieżąco monitorują nagrzewanie się GPU i jego otoczenia. W razie przekroczenia granicy bezpieczeństwa, sterowniki automatycznie obniżą zegary taktujące, zabezpieczając kartę przed przegrzaniem.

Czy warto modyfikować? Wystarczy spojrzeć na wykresy! Wzrost wydajności, jaki mamy szansę uzyskać, powinien być wystarczającym argumentem za :-).

Uwagi końcowe

1. Jeśli proces aktualizacji BIOSu karty przebiegnie nieprawidłowo, a komputer nie będzie chciał się uruchomić, będziemy potrzebować karty graficznej PCI. Montujemy ją w komputerze i to do niej podłączamy monitor. Teraz wykonujemy procedurę aktualizacji BIOS dokładnie tak, jak podaliśmy wcześniej. Do aktualizacji BIOS wykorzystujemy jednak zapisane kopie zapasowe. Jeśli program aktualizujący zapyta o kartę, której BIOS chcemy zaktualizować, wybieramy naszego GeForce FX i dalej postępujemy tak, jak podczas pierwszej aktualizacji.
2. Samej modyfikacji (bez późniejszego podkręcania) najpewniej poddadzą się te karty, które z oryginalnymi BIOS są w stanie osiągnąć zegary na poziomie około 430/900 MHz. Dzięki wyższemu napięciu GPU i optymalniejszym timingom pamięci, takie karty bez problemów powinny osiągnąć zegary przynajmniej równe zegarom GeForce FX 5950 Ultra.
3. Pomimo, że karty graficzne firmy Gainward także nadają się do modyfikacji, po tej operacji okazują się podkręcać minimalnie słabiej przy wykorzystaniu BIOS od firmy Leadtek. W ich przypadku zalecamy zastosowanie BIOS od firmy Gainward.
4. Nawet jeśli po modyfikacji GPU czy pamięci nie są w stanie osiągnąć zegara równego z GeForce FX 5950 Ultra (475/900 MHz), zawsze można zyskać na podkręceniu tylko jednego z tych elementów.
5. Jeśli nie udało się Wam znaleźć BIOSu dla swojej karty, od konkretnego producenta, pierwszym, który możecie wypróbować jest - jak już pisałem - BIOS od firmy Leadtek. Tutaj jednak przypominam o możliwej utracie wyjścia TV (oczywiście nie stałe, a tylko na czas korzystania z tego BIOSu). BIOS odpowiedni dla Waszej karty możecie próbować zdobyć w przyszłości.

Pliki do pobrania

1. Winfast Flash Utility (dla BIOS Leadtek - ROM)
2. NVIDIA Flash Utility (dla innych BIOS - BIN)
3. BIOS Leadtek A380U FX 5950 Ultra (ROM)
4. BIOS Gainward FX 5950 Ultra (BIN)
5. BIOS MSI FX 5950 Ultra (BIN)
6. BIOS Gigabyte FX 5950 Ultra (BIN)