Trafiliście do testu procesorów, ale nietypowego. Jego bohaterem nie jest ani żaden nowy model, który od dziś będzie można kupić, ani żadna nowa gra, która w najbliższy weekend będzie gwiazdą na Twitch.tv. Począwszy od następnego rutynowego testu procesorów, będziemy wykorzystywać inne gry i inną kartę graficzną: GeForce RTX 2080. Będziemy musieli przetestować od nowa wiele konfiguracji. Postanowiliśmy wykorzystać tę okazję, żeby pokazać Wam, jak odnieść wyniki testów publikowanych na PCLabie (i nie tylko) do wrażeń z rozgrywki, jakie możecie mieć w domu, jeśli macie zupełnie inną kartę graficzną.
Przetestowaliśmy cztery procesory (właściwie trzy, ale jeden w dwóch konfiguracjach: fabrycznej i podkręconej) w trzynastu grach najpierw tak jak będziemy to robić w kolejnych testach procesorów, a potem przetestowaliśmy te same procesory w tych samych trzynastu grach jeszcze dwa razy − w połączeniu z innymi kartami graficznymi. Powstało 12 kombinacji sprzętu:
| GeForce RTX 2080 | GeForce GTX 1060 6 GB | Radeon RX 590 | |
|---|---|---|---|
| Core i9-9900K | 13 gier | " | " |
| Core i5-8400 | " | " | " |
| Ryzen 5 2600 (OC) | " | " | " |
| Ryzen 5 2600 | " | " | " |
W pierwszej kolumnie są kombinacje, które znajdziecie później w innych artykułach o procesorach, a w drugiej i trzeciej − kombinacje częściej spotykane w domach graczy.
Wydajność przedstawionego tu sprzętu w zastosowaniach innych niż gry oraz ogólna ocena albo rekomendacje procesorów wykraczają poza zakres tematyczny artykułu, który czytacie! Takie informacje znajdziecie w recenzjach procesorów:
- Intel Core i9-9900K, Core i7-9700K i Core i5-9600K – trzy procesory dziewiątej generacji w testach
- AMD Ryzen 7 2700 i Ryzen 5 2600 – osiem i sześć rdzeni w Ryzenach drugiej generacji
- Intel Core i5-8400 i i3-8350K – test procesorów z rodziny Coffee Lake
Dlaczego wybraliśmy te, a nie inne procesory i karty graficzne?
Core i9-9900K to dziś najwydajniejszy procesor do gier. Jest bardzo drogi, ale reprezentuje wydajność bliską maksymalnej, jaką możemy dziś osiągnąć w większości gier na pececie. Można założyć, że komputer z i9-9900K ma największy naddatek mocy obliczeniowej w stosunku do docelowej konfiguracji PC, dla jakiej twórcy planowali swoje gry. Więcej informacji znajdziecie w teście Core i9-9900K (a tu sprawdzicie najlepsze ceny).
Ryzen 5 2600 i Core i5-8400 to dwa procesory, które najprawdopodobniej polecilibyśmy znajomemu, gdyby nie przedstawił nam żadnych specyficznych wymagań. Oba są bliskie złotego środka, jeśli chodzi o stosunek ceny do wydajności, niezależnie od zastosowań, do których ich potrzebujemy. Różnią się cenami − Core i5-8400 kosztuje około 900 zł, a Ryzen 5 2600 około 700 zł. Reprezentują jednak przełomowe punkty na krzywej opłacalności. Kolejny droższy procesor AMD to albo Ryzen 7 1700 (ośmiordzeniowy, ale o wolniejszym taktowaniu), albo Ryzen 5 2600X, który ma fabrycznie szybsze taktowanie, ale bardzo podobne możliwości podkręcania. Model 2600 wydaje się najbardziej opłacalny spośród tych trzech, jeśli chcemy zbudować komputer do gier. Podobnie jest z Core i5-8400: tańsze procesory Intela są czterowątkowe, co nie jest dziś perspektywicznym wyborem nawet do gier. Następny droższy procesor o istotnej przewadze, Core i5-9600K/i5-8600K, ma szybsze taktowanie i odblokowany mnożnik, ale kosztuje dużo więcej – około 1200 zł, co stawia go już w innej kategorii cenowej. Więcej informacji znajdziecie w testach Core i5-8400 i Ryzena 5 2600.
GeForce RTX 2080 będziemy wykorzystywać przez najbliższe miesiące w testach procesorów. To jedna z najwydajniejszych kart graficznych; być może lepszy byłby RTX 2080 Ti, ale ten jest jeszcze droższy i jeszcze mniej popularny. Nie spodziewamy się, żeby wydajność RTX 2080 była ograniczeniem w jakiejkolwiek grze w rozdzielczości 1920×1080.
Radeon RX 590 i GeForce GTX 1060 6 GB to dwie karty graficzne o podobnej cenie i wydajności. Wybraliśmy je, ponieważ z pewnością karty z tej półki cenowej (1100−1300 zł) są o wiele bardziej popularne wśród pecetowych graczy niż te, które występują w większości recenzji procesorów. W przeszłości karty graficzne Nvidii i AMD zachowywały się różnie w zależności od taktowania, liczby wątków i wydajności jednowątkowej procesorów. Zakładając, że ciągle tak jest, wybraliśmy dwie karty graficzne, choć mają podobną wydajność. Więcej informacji znajdziecie w testach Radeona RX 590 i GeForce GTX 1060 6 GB.
Jak znaleźć potrzebne informacje w tym artykule?
Na następnych stronach znajdziecie wykresy w tradycyjnej formie, takie same jak w publikowanych na PCLabie testach procesorów: na jednym wykresie są przedstawione wyniki czterech różnych procesorów, a pozostałe części konfiguracji są niezmienne.
Jednak zamiast jednego wykresu, jak w tradycyjnym teście, znajdziecie trzy: pozostałe dwa to te same testy, ale wykonane w połączeniu z innymi kartami graficznymi. Te same dane przedstawiliśmy również w tabelach pokazujących wszystkie przetestowane kombinacje kart graficznych i procesorów. Wykres powyżej odpowiada zaznaczonej kolumnie.
W kolumnie z nazwą karty graficznej możemy zobaczyć, jaką wydajność w danej grze zapewniają cztery procesory w połączeniu z daną kartą. Może was kusić, żeby odczytać wyniki z wiersza tabeli, poziomo, i potraktować te dane jako test kart graficznych. Oczywiście dane są ważne, ale lepszy obraz sytuacji znajdziecie w bogatszych i wykonanych w innych warunkach testach kart graficznych.
Możecie również śledzić poszczególne komórki tabeli, szukając wskazówek dotyczących modernizacji komputera. Na przykład: jeśli mam Radeona RX 590 i Core i5-8400, to ile mógłbym zyskać, zmieniając procesor na Core i9-9900K? Albo jeśli mam GTX 1060 6 GB i procesor niewystępujący w tym teście, to jakiej płynności mogę się spodziewać, jeśli zmienię procesor na podkręconego Ryzena 5 2600?
Oczywiście nie ma tu ostatecznej, kategorycznej odpowiedzi na pytania z poprzedniego akapitu – to tylko pewne wskazówki! Więcej na ten temat przeczytacie na ostatniej stronie.
Platforma testowa
W przetestowanych konfiguracjach zmienialiśmy procesory (a wraz z nimi płyty główne) i karty graficzne. Niezmiennymi elementami były:
- Windows 10, wersja 1809
- oprogramowanie GeForce 417.71 WHQL
- oprogramowanie Radeon Software Adrenalin Edition 19.1.1 Optional
- układ chłodzenia procesora SilentiumPC Navis 240 Pro
- pamięć G.Skill TridentZ RGB DDR-3600 (ustawiona tak, jak w testach procesorów)
- nośnik SSD WD Blue 1 TB
- płyta główna dla procesorów Intela: Asus Maximus XI Extreme (sprawdź ceny)
- płyta główna dla Ryzena 5 2600: Asus Crosshair VI Extreme (sprawdź ceny)
Wykorzystaliśmy dwie niereferencyjne karty graficzne:
- Gainward GeForce RTX 2080 Phantom GLH (sprawdź ceny)
- PowerColor Radeon RX 590 Red Devil (sprawdź ceny innych modeli RX 590)
- Nvidia GeForce GTX 1060 6 GB Founders Edition (sprawdź ceny innych modeli GTX 1060)
Wiedźmin 3: Krew i wino
Wiedźmin 3 nie jest już młody, ale wyniki testów w tej grze są obok GTA V najchętniej oglądaną stroną w testach procesorów. Ten test będziemy wykonywać w taki sam sposób, jak do tej pory.
Gradient kolorów może być nieco mylący, ale widać, że duże różnice w wydajności pomiędzy procesorami – a także zauważalny zysk z podkręcania Ryzena 5 2600 – zaobserwowaliśmy tylko w połączeniu z RTX 2080.
Grand Theft Auto V
Counter-Strike: Global Offensive
Counter-Strike: Global Offensive to jedna z niewielu gier, w których płynność rozgrywki tak mocno zależy od wydajności procesora.
W CS:GO podwoiliśmy skalę gradientu kolorów (od 0 do 240 kl./sek. zamiast do 120 kl./sek.), choć doświadczeni gracze na pewno wiedzą, że równie dobrze można by było ją potroić i nie byłoby to nadużyciem.
Assassin's Creed Odyssey
Test wydajności w Assassin's Creed Odyssey wykonujemy na zatłoczonej drodze z portu w Pireusie do Aten. Podczas testu zawsze jest taka sama pora dnia i pogoda; ponieważ liczba przechodniów i zachmurzenie czasem są różne i nie można ich kontrolować, ten test nieraz musimy powtórzyć więcej razy niż inne.
Najdziwniejszą zależnością w AC Odyssey jest różnica między połączeniem Radeona RX 590 z procesorami Intela lub Ryzenem 5 2600. Test w połączeniu z RTX 2080 mógłby sugerować, że wydajność procesora ma niewielki wpływ na płynność. Tymczasem GeForce GTX 1060 zapewnia lepszą płynność w połączeniu z procesorami Intela, a Radeon RX 590 – w połączeniu z procesorem AMD, i nie są to pomijalne różnice.
Assassin's Creed Origins
Test w Assassin's Creed Origins wykonujemy tak samo, jak do tej pory: na ulicach Aleksandrii, zawsze o tej samej porze dnia i przy takiej samej pogodzie.
Battlefield V
Cywilizacja VI (DX12)
W Cywilizacji VI mierzymy czas zakończenia tury. Core i9-9900K jest w tym szybki w obu trybach i w połączeniu z dowolną kartą graficzną; w maszynach z Radeonem RX 590 zaobserwujemy największy zysk z przełączenia się w tryb DirectX 12.
Cywilizacja VI (DX 11)
Deus Ex: Mankind Divided (DX 11)
Deus Ex: Mankind Divided jest jedną z niewielu gier, które tylko w nielicznych przypadkach warto przełączyć w tryb DX12. Na większości konfiguracji gra lepiej działa w trybie DX11.
Podobnie jak w Wiedźminie 3 istotne różnice w wydajności między procesorami zaobserwowaliśmy dopiero z RTX 2080.
Deus Ex: Mankind Divided (DX12)
Far Cry 5
To kolejna gra, w której prawie nie ma różnicy pomiędzy procesorami, o ile nie mamy bardzo wydajnej karty graficznej.
Hitman 2
Test wydajności w Hitmanie 2 przeprowadzamy na zatłoczonym placu na wyspie Sgàil (fikcyjna lokacja – tej wyspy nie ma...).
Co zadziwiające, w połączeniu z podkręconym Ryzenem 5 2600 obie karty Nvidii zapewniają gorszą płynność niż Radeon RX 590. Oczywiście w wyższej rozdzielczości albo w innej scenie Radeon RX 590 nie zachowa tej przewagi – patrz test kart graficznych w Hitmanie 2.
Shadow of the Tomb Raider
Total War: Warhammer II
Total War: Warhammer II to jedna z gier, które zupełnie nie radzą sobie z automatycznym dobraniem ustawień konfiguracyjnych na komputerach z wielowątkowymi procesorami.
To dziwi nas szczególnie z tego powodu, że w prace nad TWH II był zaangażowany Intel, dzięki któremu wydano rozszerzenie The Laboratory. Miało ono pokazywać megawątkową wydajność procesorów Skylake X – ale skończyło się na tym, że w typowej rozgrywce procesory z HT lub większą liczbą wątków niż sześć zapewniają gorszą płynność. Wystarczy w pliku konfiguracyjnym gry ograniczyć maksymalną liczbę wątków wykorzystywaną przez grę, żeby naprawić tę sytuację (domyślne ustawienie to tak wiele wątków, ile się da; sześć albo osiem daje często lepszy efekt). Jeszcze nie zdecydowaliśmy, jak będziemy wykonywać ten test w przyszłości. Najpewniej na procesorach o największej liczbie wątków będziemy ograniczać ten parametr, a w wypadku innych – pozwalać na automatyczną konfigurację. To pewne odstępstwo od zwykłej praktyki, ale to samo powinien zrobić gracz mający komputer z megawątkowym procesorem.
Wolfenstein II: The New Colossus
Średnia wydajność procesorów w grach w zależności od karty graficznej
Średnią wydajność w grach policzyliśmy w taki sam sposób, jak w testach procesorów. Wszystkie gry mają równą wagę; dla tych, które przetestowaliśmy w dwóch trybach (DX11 i DX12), wliczyliśmy do średniej tylko lepszy z dwóch wyników.
Pierwszy wykres pokazuje największe różnice, bo w połączeniu z bardzo wydajną kartą graficzną płynność działania gier zależy w największym stopniu od wydajności procesora. Im mniej wydajną weźmiemy kartę graficzną, tym mniejszą różnicę zrobi procesor. Wydajność gier w ogóle, a nowoczesnych szczególnie, w największym stopniu zależy od mocy obliczeniowej karty graficznej. To typowa sytuacja, której zwykle możemy w ciemno oczekiwać przy premierze każdej nowej gry.
Warto zauważyć, że zarówno Ryzen 5 2600, jak i Core i5-8400 są dużo tańsze od wykorzystanych kart graficznych ze średniej półki, Radeona RX 590 i GTX 1060 6 GB. Mimo to zwykle to wydajność karty graficznej ogranicza płynność gry w największym stopniu – i to już w rozdzielczości 1920×1080. W wyższej rozdzielczości znaczenie karty graficznej byłoby jeszcze większe. Przy projektowaniu konfiguracji nowego komputera, jeśli ma to być maszyna głównie do gier, zawsze trzeba przeznaczyć większą część budżetu na kartę graficzną, a mniejszą na procesor.
Ktoś mógłby powiedzieć, że skoro częściej spotykane i bliższe sytuacji typowego gracza są takie relacje wydajnościowe, jakie widać na drugim i trzecim wykresie, to te z pierwszego wykresu (w połączeniu z RTX 2080) są wyolbrzymione. I bardzo dobrze – właśnie o to nam chodzi! W testach procesorów chcemy scharakteryzować sprzęt, a nie jakość rozgrywki. Świadomie poświęcamy częściowo jeden cel (odzwierciedlenie doświadczenia typowego gracza), żeby lepiej zrealizować inny cel: porównanie różnych komponentów. Pisaliśmy o tym wielokrotnie, a ostatnio w Felietonie o testowaniu wydajności sprzętu w grach.
Co to wszystko znaczy?
Miłośnicy analizowania wykresów i tabel zapewne już wyciągnęli kilka pochopnych wniosków. Najważniejsze, co chcemy i możemy udowodnić w tym artykule, to: przedstawiane w recenzjach procesorów dysproporcje w wydajności są zwykle znacznie większe, niż zaobserwujecie we własnym użytkowaniu. Jeśli na jakimś wykresie widzicie 35% różnicy między dwoma komponentami, to nie znaczy, że w waszym komputerze i waszym scenariuszu użytkowania różnica będzie taka sama – często będzie mniejsza.
Czemu testy nie są bardziej rozbudowane?
Większość Czytelników nie znajdzie w tym artykule konfiguracji sprzętu, którą ma w domu. A wielu zastanawiających się nad modernizacją komputera znajdzie tu tylko część sprzętu, który bierze pod uwagę: być może planujecie zmianę procesora na jeden z tych, które przetestowaliśmy, ale zostaniecie przy starej karcie graficznej albo na odwrót. Moglibyście zapytać: czemu nie ma więcej konfiguracji?
Moglibyśmy dodać do tabeli więcej wierszy z innymi popularnymi albo potencjalnie wartymi kupienia procesorami:
- Core i9-9900X
- Core i9-9700K
- Core i9-9600K
- Core i5-8100
- Pentium Gold G5400
- Pentium Gold G4560
- Ryzen 7 2700X
- Ryzen 7 1700
- Ryzen 5 2400G
- Ryzen 3 2200G
- ...
W miejscu wielokropka można wstawić jeszcze dziesiątki innych procesorów, a wiele z nich w dwóch konfiguracjach: z domyślnym taktowaniem i po podkręceniu. Tak samo można dodać więcej kolumn z interesującymi kartami graficznymi. Na przykład Radeon VII lub Radeony Vega mogłyby wykazać inne zależności wydajnościowe, niż wystąpiły w testach z Radeonem RX 590 Polaris. Karty graficzne poprzednich generacji (GTX 970, Radeon R9 290X) wciąż dobrze służą swoim właścicielom i nadają się do grania w większość gier w rozdzielczości 1920x1080, więc czemu nie mielibyśmy również ich dołączyć?
W ten sposób z dwunastu konfiguracji możemy łatwo zrobić kilkaset.
Podobnie można postąpić z grami – nasza lista 13 tytułów jest obszerniejsza niż w większości recenzji procesorów publikowanych w internecie, ale i tak nie pokrywa się nawet z 1/3 gier z listy największych 40 bestsellerów na Steamie. Być może należałoby nawet dodać do tabeli konfiguracji kolejny wymiar,: inne rozdzielczości i ustawienia graficzne – przecież bardzo często przyjemniej się gra w wysokiej rozdzielczości, ale przy średnich ustawieniach jakości grafiki.
A skoro już dodajemy wymiary, to idźmy na całość:
- różne procesory
- różne karty graficzne
- różne gry
- różne rozdzielczości
- różne ustawienia graficzne
- różne scenariusze testowe (inna część gry, tryb wieloosobowy itp.)
- różne prędkości pamięci operacyjnej
- różne systemy operacyjne albo wersje sterowników
- ...
Wspomniane kilkaset konfiguracji szybko urośnie w tempie wykładniczym do liczby niemożliwej do przetestowania.
Niemożliwe i niepożądane uproszczenia
Niektóre z tych wymiarów są mniej ważne albo mogą przyjąć mniej różnych wartości, ale tak czy inaczej tworzą pewną wielowymiarową przestrzeń wydajności, w której jeden wynik testu jest jednym punktem. Zmieniając jedną zmienną (czyli jedną współrzędną w tej przestrzeni), na przykład wymieniając procesor w maszynie testowej na kolejne inne modele, możemy przesuwać się wzdłuż jednego wymiaru tej przestrzeni wydajności pecetów i poznać jej jednowymiarowy przekrój lub rzut. Zwykle to właśnie przedstawiamy na wykresach.
Ta wielowymiarowa przestrzeń konfiguracyjna PC jest główną cechą naszej ulubionej platformy, jedną z największych różnic między konsolami a pecetami i jednym z najważniejszych czynników kształtujących techniczną stronę gier komputerowych. Recenzenci sprzętu (również my) mają tendencję do przedstawiania małych wycinków tej przestrzeni, i to w wielkim uproszczeniu. Nie ma innego wyjścia, bo nie możemy przetestować wszystkiego pod każdym względem, a gdybyśmy to zrobili, to i tak uprościmy sobie to w głowach do kategorycznych stwierdzeń typu:
- karta graficzna A nadaje się do rozdzielczości nie większych niż X
- procesory X lepiej łączyć z kartami graficznymi B
- taktowanie podzespołu P nie ma wpływu na wydajność
- wydajność w grze Q nie zależy od procesora
Takich uproszczeń chce większość Czytelników – chce łatwej i krótkiej odpowiedzi, którą dostanie po najwyżej kilku minutach przeglądania wyników wyszukiwania. Choć przed tymi uproszczeniami nie ma ucieczki, to pamiętajcie, że dają one bardzo ograniczone pojęcie o całej wspomnianej przestrzeni. Testy i recenzje w internecie zawierają pomocne dane, często więcej, niż możemy przetrawić i wziąć pod uwagę przy podejmowaniu decyzji zakupowych, ale nie mogą dać ostatecznych, obiektywnych, kategorycznych odpowiedzi na wiele pytań.