Rynek laptopów jest olbrzymi. Owszem, producentów jest tylko kilkunastu, jednak dostępnych konfiguracji jest o wiele więcej. W popularnej porównywarce cen tylko w najchętniej wybieranym i najbardziej uniwersalnym rozmiarze, 15,6 cala, jest ponad 4000 pozycji, a co dopiero mówić o całym spektrum dostępnych modeli, obejmującym konstrukcje z ekranem o przekątnej 13,3 cala, 14 cali oraz 17,3 cala.
Nieporównanie mniej jest matryc LCD montowanych w laptopach. Większość paneli dostarczają cztery firmy: LG Display, AU Optronics, BOE oraz Chi Mei Innolux. Znacznie rzadziej można spotkać matryce Samsunga, Sharpa, Infovision Optoelectronics (IVO) oraz Japan Display.
Zapominamy o dobrym ekranie
Wiele osób nie zwraca dostatecznej uwagi na zamontowany w laptopie ekran, zwłaszcza gdy kupuje sprzęt przez internet. Producenci nie podają w danych technicznych, jaki panel LCD został użyty; częściej zamieszczają informację o tym, w jakiej technice matryca jest zbudowana. Niestety, jakość ekranów w komputerach przenośnych zwykle jest gorsza niż w monitorach, niekiedy wręcz wyjątkowo słaba, co zdarza się nawet dość dobrze wyposażonym modelom. To zabieg marketingowy: komputer wybieramy na podstawie parametrów, a jakość obrazu trudno ocenić w ten sposób.
Jak wiadomo, większość nabywców kieruje się przede wszystkim ceną, dlatego na przykład w laptopach wyposażonych w kartę graficzną GeForce GTX 1050/1050 Ti dominują matryce IPS firmy LG: LP156WF6-SPK3 i LP156WF6-SPK4. W przypadku tych matryc należy zwrócić uwagę na ostatni człon nazwy, ponieważ wskazuje on na wersję: gorszą (SPKx) albo lepszą (SPBx). Lepsze SPB1 występują właściwie we wszystkich laptopach dla graczy z ekranem Full HD o przekątnej 15,6 cala i wyposażonych w technikę G-Sync, bo to obecnie jedyny 60-hercowy panel IPS o tej przekątnej certyfikowany przez Nvidię do współpracy z G-Sync. Ostatnio pojawiły się też 144-hercowe wyświetlacze IPS, takie jak LG Display LP156WFG-SPF2, które rywalizują z TN-kami, takimi jak AUO B156HTN05.2 oraz Chi-Mei Innolux N173HHE-G32.
Jak sprawdzić, jaką matrycę zamontowano w laptopie?
Są dwa sposoby, żeby to zrobić. Pierwszym jest rozkręcenie laptopa i odczytanie modelu matrycy. Dokładne informacje o konkretnym panelu można znaleźć na stronie Panelook.com. Drugim bezinwazyjnym sposobem jest skorzystanie z programu HWiNFO, który pozwala podejrzeć, jakie komponenty są zamontowane w danym laptopie. Nazwę producenta i oznaczenie matrycy można odczytać w zakładce Monitor. Oznaczenie można wówczas wpisać w pasku wyszukiwania na wspomnianej stronie Panelook.com.
Techniki stosowane w matrycach LCD
W laptopach stosuje się głównie dwa typy matryc: TN (Twisted Nematic) oraz IPS (In-Plane Switching). Niektóre mają także ekran typu PLS (Plane to Line Switching). Znacznie rzadziej można natrafić na bardzo drogie konstrukcje zbudowane w technice IGZO.
Matryce TN są najtańsze w produkcji i najczęściej spotykane w tanich laptopach. Nie jest jednak zasadą, że TN jest gorsza od IPS. Ostatnimi czasy pojawiły się laptopy z ekranami TN, które odświeżają obraz 120 razy na sekundę i nie ustępują jakością nawet dobrym laptopowym wyświetlaczom IPS. Niestety, parametry najtańszych matryc TN znacząco odbiegają nawet od poziomu słabych IPS-ów. Dobrym przykładem jest Chi Mei Innolux N156HGE-EAB, którą testowaliśmy w laptopie Dell Inspiron 7567. O ile odwzorowanie barw jeszcze było porównywalne z osiągami przeciętnych paneli IPS, o tyle kontrast, maksymalna jasność czy kąty widzenia okazały się bardzo słabe. Dla porównania: 120-hercowy panel TN AUO B156HTN05.2 dorównuje już dobrym IPS-om w odwzorowaniu kolorów, a nawet kątach widzenia (w poziomie). Jeszcze lepszy poziom osiąga Chi-Mei Innolux N173HHE-G32, której jedynym problemem na tle IPS-ów są kąty widzenia w pionie. Przy czym olbrzymim atutem matryc TN niewątpliwie jest krótki czas reakcji. W tej kategorii inne techniki nie miały szans: TN schodzą poniżej 10 ms w przypadku przejścia między kolorami: czarny – biały – czarny i były ponaddwukrotnie szybsze od IPS-ów,
Matryce z rodziny IPS oraz PLS są przeciwieństwem większości matryc TN. Kąty widzenia są znacznie lepsze; teoretycznie lepsze powinno też być pokrycie palet barw, ale w naszym porównaniu panele TN oraz IPS zbliżonej klasy wypadły podobnie. Różnice widać za to w kontraście: niektóre panele TN zapewniają nawet trzy razy gorszy. Niedawno pojawiły się szybkie 120-, a nawet 144-hercowe IPS-y, których czas reakcji potrafi zejść poniżej 10 ms, co było do niedawna zarezerwowane tylko dla paneli TN. Przykładem jest LG Display LP156WFG-SPF2 zastosowany w modelu Hyperbook SL950VR2.
IGZO to wbrew pozorom nie jest nowy typ matrycy, jak IPS czy TN, ale ze względu na budowę zdecydowaliśmy się go wyodrębnić. W IGZO do produkcji tranzystorów TFT zamiast amorficznego krzemu użyto indu, galu, cynku oraz tlenu. Pozwoliło to zmniejszyć rozmiar tranzystora w porównaniu z tranzystorami z krzemu, dzięki czemu gwałtownie się zwiększyła gęstość upakowania elementów sterujących poszczególnymi pikselami, co z kolei przekłada się na większą rozdzielczość. Inną zaletą jest mniejszy pobór energii oraz większa czułość powłoki dotykowej.
Połączenie matrycy z płytą główną laptopa
W skład ekranu LCD wchodzą: matryca, układ podświetlenia oraz sterownik podświetlenia. Taki panel można podłączyć do płyty głównej na dwa sposoby.
Pierwszym jest starszy interfejs LVDS (Low Voltage Differential Signaling), którego początki sięgają 1994 roku. Został on spopularyzowany przez FPD-Link, który był jego pierwszą masową implementacją i dlatego jest teraz utożsamiany z LVDS. Obecnie jest coraz rzadziej wykorzystywany, a samo złącze występuje głównie w dwóch wersjach: 30- i 40-pinowej. Ponadto interfejs LVDS nie został ustandaryzowany, więc rozstaw wyprowadzeń nie zawsze był taki sam.
Drugim rozwiązaniem, zdecydowanie częściej spotykanym, jest nowy interfejs eDP (Embedded DisplayPort), standard wprowadzony w 2009 roku. Najnowszą wersją jest eDP 1.4b. Podobnie jak LVDS występuje w dwóch wersjach: 30- i 40-pinowej. Oczywiście, LVDS i eDP nie są ze sobą kompatybilne, więc jeśli w laptopie wykorzystano matrycę obsługującą LVDS, nie ma możliwości zamontowania takiej, jaka współpracuje z interfejsem eDP.
Poniżej przedstawiamy zdjęcie złącza eDP 30-pinowego:
A poniżej mamy zdjęcie złącza LVDS 40-pinowego (źródło: Panelook.com):
Regulacja podświetlenia
Podświetlenie panelu LCD może być regulowane za pomocą PWM albo prądowo. To zależy od producenta laptopa: w specyfikacji eDP funkcja zmniejszania jasności białych diod LED podświetlających matrycę LCD jest opcjonalna.
Jasność świecenia diod najprościej regulować prądowo. Niestety, w tym przypadku zakres zmian jest niewielki. Łatwo to sprawdzić, ponieważ w najniższym ustawieniu jasność wciąż jest duża, czasem zbyt duża do komfortowej pracy w nocy. Drugim sposobem jest wykorzystanie PWM, a więc regulacja przez zmianę szerokości wypełnienia impulsów prostokątnych. Im wypełnienie jest mniejsze, tym diody świecą słabiej – w zasadzie migają, bo ludzki wzrok nie jest zdolny zarejestrować tak wysokich częstotliwości.
Częstotliwość pracy układu podświetlenia często wynosi około 20 kHz, są jednak laptopy, w których ekrany migają z częstotliwością 60 Hz (na przykład Lenovo IdeaPad Y700), co już jest jak najbardziej zauważalne. W tym konkretnym przypadku problem migotania dotyczy jednak nie samego panelu, lecz sterowania, na które zdecydował się producent. PWM pozwala na szeroki zakres regulacji jasności podświetlenia, ale migotanie matrycy może być dla niektórych uciążliwe (prowadzi na przykład do zmęczenia wzroku czy bólu głowy).
Przebieg PWM o częstotliwości 1,35 kHz przedstawiamy poniżej.
Trzecim rozwiązaniem jest zastosowanie systemu hybrydowego, w którym to diody do pewnego poziomu są sterowane prądowo, a poniżej – już przez PWM o dużej częstotliwości. Z tego, co widzieliśmy, wynika, że to system dość często stosowany w laptopach.
Standard montażowy
Osadzony we wnęce panel jest zablokowany przez wypustki i utrzymywany przez śruby. Zwykle panel wraz z obudową ma osiem otworów (cztery na dole i cztery na górze), z czego cztery wchodzą w wypustki, a cztery zostają na śrubki. Należy jednak wziąć pod uwagę to, że różni producenci mogą stosować trochę inne sposoby montowania paneli. Także konektor zwykle znajduje się z tyłu, na dole panelu.
W serwisie Panelook.com można sprawdzić kompatybilność paneli. Zazwyczaj jest możliwość wymiany matrycy w laptopie na inną, lepszą.
Przekątna 13,3 cala – jakość najczęściej wykorzystywanych paneli
Laptopy z ekranem o przekątnej 13,3 cala wyposażane są zwykle w dość dobre matryce, niemalże wyłącznie IPS oraz IGZO, przy czym zróżnicowanie paneli jest spore. Obok wyrobów najpopularniejszych producentów: AU Optronics, LG Display, BOE i Chi-Mei Innolux, można spotkać znacznie rzadziej stosowane wyświetlacze Infovision Optoelectronics (IVO), z których godny wyróżnienia na pewno jest 120-hercowy M133NVF3 R0. Ma go ultrabook HP Envy x360 13-ag0006nw (sprawdź, za ile można go teraz kupić). Zastosowanie 120-hercowego wyświetlacza w ultrabooku może dziwić, ale w ekranie dotykowym zapewnia to większą płynność ruchu, na przykład podczas przewijania stron. Egzotyką w tej grupie są także IGZO Sharpa, występujące w droższych konstrukcjach, takich jak Dell XPS 13 9370 (sprawdź jego ceny). Co ciekawe, w tanich laptopach, na przykład w modelu Acer Spin 5 (zobacz, ile obecnie kosztuje), można spotkać ich chińskie odpowiedniki produkcji Panda Display.
Jak można zobaczyć poniżej, prawie wszystkie testowane przez nas panele o przekątnej 13,3 cala zapewniają bardzo dobre pokrycie palety barw sRGB. Najgorszy wynik, 61,4%, osiągnął BOE NV133FHM-N41. Pozostałe uwzględnione w porównaniu ekrany osiągały od 79% do 96,3%, co sprawia, że nadają się nawet do amatorskiej pracy z grafiką.
Poniższa tabela umożliwia porównanie parametrów przetestowanych matryc. Za pomocą przycisku w pierwszej kolumnie można wyświetlić pełną tabelę w jednym oknie. W wyświetlonej poniżej wersji można zaś porównać dwa dowolne modele matryc, trzeba tylko wybrać je z rozwijanego menu w pierwszym wierszu.
LG Display LP133WF4-SPB1 | Chi-Mei Innolux CMN8201 (P130ZDZ-EF1) | Panasonic VVX14P048M00 | Panda Display LC133LF2L01 | AUO B133HAN04.9 | Panda Display LM133LF1L02 | IVO M133NVF4 R0 | LG Display LGD0597 | Chi-Mei Innolux N133HCE-GP1 | Panda Display LM133LF5L01 | Chi-Mei Innolux CMN1376 | BOE NV133FHM-N41 | Chi-Mei Innolux N133HCE-EN1 | Sharp LQ133M1JX26 | Sharp LQ133Z1JW26 | PBTB133F006-A | BOE NV133FHM-N52 | IVO M133NVF3 R0 | |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Technologia wykonania matrycy | IPS | IPS | IPS | IGZO | IPS | IGZO | IPS | IPS | IPS | IGZO | IPS | IPS | IPS | IGZO | IGZO | IPS | IPS | IPS |
Rozdzielczość | 1920x1080 pikseli | 2160x1440 pikseli | 3000x2000 pikseli | 1920x1080 pikseli | 1920x1080 pikseli | 1920x1080 pikseli | 1920x1080 pikseli | 1920x1080 pikseli | 1920x1080 pikseli | 1920x1080 pikseli | 1920x1080 pikseli | 1920x1080 pikseli | 1920x1080 pikseli | 1920x1080 pikseli | 3200x1800 pikseli | 1920x1080 pikseli | 1920x1080 pikseli | 1920x1080 pikseli |
Jasność maksymalna [cd/m2] | 333.24 | 406.42 | 463.66 | 349.14 | 309.4 | 298.68 | 335.25 | 317.39 | 359.56 | 308.35 | 283.13 | 266.66 | 349.92 | 428.73 | 436.03 | 323.48 | 326.3 | 275.38 |
Kontrast przy 180 cd/m2 | 991 | 861 | 1519 | 1292 | 1063 | 1285 | 1505 | 999 | 1395 | 1380 | 1190 | 1063 | 1307 | 1402 | 1122 | 1003 | 1063 | 1317 |
Pokrycie palety sRGB [%] | 81.6 | 91.9 | 96.3 | 95.7 | 85.2 | 94.6 | 91.1 | 82.9 | 83.2 | 83.3 | 92.3 | 61.4 | 82.4 | 91.5 | 91.1 | 82.4 | 79 | 90.5 |
Pokrycie palety Adobe RGB [%] | 60 | 63.7 | 67.2 | 69 | 62.2 | 69.4 | 63.5 | 60.3 | 60.2 | 60.9 | 64.2 | 42.5 | 59.9 | 65.8 | 65.9 | 59.1 | 57.8 | 67.5 |
Czas reakcji [ms] | 31.2 | 22 | 28.6 | 27.2 | 23.6 | 28.4 | 24.8 | 20.2 | 25.8 | 25.4 | 25.8 | 29 | 25.6 | 32.4 | 24.6 | 26.8 | 18.84 | 20.2 |
Częstotliwość odświeżania [Hz] | 60 | 60 | 60 | 60 | 60 | 60 | 60 | 60 | 60 | 60 | 60 | 60 | 60 | 60 | 60 | 60 | 60 | 120 |
Interfejs / napięcie wejściowe | eDP 30 pin / 3.3V | eDP 50 pin / 3.3V | eDP 30 pin / 3.3V | eDP 30 pin / 3.3V | eDP 30 pin / 3.3V | eDP 30 pin / 3.3V | eDP 30 pin / 3.3V | eDP 30 pin / 3.3V | eDP 30 pin / 3.3V | eDP 30 pin / 3.3V | eDP 30 pin / 3.3V | eDP 30 pin / 3.3V | eDP 30 pin / 3.3V | eDP 40 pin / 3.3V | eDP 30 pin / 3.3V | eDP 30 pin / 3.3V | eDP 30 pin / 3.3V | |
Rodzaj powłoki | matowa | błyszcząca | błyszcząca | matowa | matowa | błyszcząca | matowa | błyszcząca | błyszcząca | matowa | błyszcząca | błyszcząca | matowa | błyszcząca | błyszcząca | błyszcząca | błyszcząca | błyszcząca |
Podświetlenie | WLED, krawędziowe, zintegrowany sterownik | WLED, krawędziowe, zintegrowany sterownik | 10S6P, WLED, krawędziowe, bez sterownika | brak podświetlenia, zintegrowany sterownik | WLED, krawędziowe, zintegrowany sterownik | WLED, krawędziowe, zintegrowany sterownik | WLED, krawędziowe, zintegrowany sterownik | WLED, krawędziowe, zintegrowany sterownik | WLED, krawędziowe, zintegrowany sterownik | WLED, krawędziowe, zintegrowany sterownik | WLED, krawędziowe, zintegrowany sterownik | 9S4P, WLED, krawędziowe, zintegrowany sterownik | WLED, krawędziowe, zintegrowany sterownik | WLED, krawędziowe, zintegrowany sterownik | WLED, krawędziowe, zintegrowany sterownik | WLED, krawędziowe, zintegrowany sterownik | 9S4P, WLED, krawędziowe, zintegrowany sterownik | WLED, krawędziowe, zintegrowany sterownik |
Testowane panele zapewniają również dobry kontrast statyczny. Nawet najsłabszy pod tym względem osiąga akceptowalną wartość 861 : 1. Są jednak IPS-y lepsze pod tym względem, lepsze są także IGZO. Przykłady to IVO M133NVF4 R0, zastosowany w modelu Lenovo IdeaPad 320S-13, i Sharp LQ133M1JX26, montowany w Dellu XPS-ie 13 9370. Wysoki kontrast jest mile widziany w filmach oraz grach o ciemnej scenerii, takich jak DOOM i Star Wars Rogue One.
Maksymalna jasność to bardzo ważny parametr. Można śmiało stwierdzić, że im jest większa, tym lepiej, jednak w rzeczywistości sporo zależy od rodzaju powierzchni. Matowa sprawia, że obraz jest bardziej czytelny na zewnątrz niż na błyszczącej matrycy, szczególnie w słoneczne dni. Jasność matowego ekranu naszym zdaniem powinna wynosić co najmniej 300 cd/m2, a błyszczącego – minimum 400 cd/m2.
Największym przegranym w tej kategorii jest błyszczący panel BOE NV133FHM-N41 zastosowany w modelu Dell Inspiron 13 5379. Osiągnął zaledwie 266,66 cd/m2. Najjaśniejszymi matrycami mogły się natomiast pochwalić: Microsoft Surface Book 2, Razer Blade Stealth oraz Dell XPS 13 9370 (IPS wyprodukowany przez Panasonica osiągnął 463,66 cd/m2, a panele IGZO Sharpa – 436,03 cd/m2 oraz 428,73 cd/m2).
Warto zwrócić również uwagę na sposób sterowania jasnością. Używanie w każdych warunkach maksymalnego ustawienia na pewno nie jest ani zdrowe, ani komfortowe. Wybierajmy przy tym ekrany, w których jasność jest regulowana na zasadzie flicker free. Jeśli jednak odbywa się to w technice PWM, trzeba zwrócić uwagę na częstotliwość impulsów, która powinna być możliwie wysoka, na pewno powyżej 200 Hz.
Panele IPS stosowane w laptopach, wyjąwszy niektóre nowsze konstrukcje, do szybkich nie należą. Czas potrzebny na przejście pomiędzy kolorami: czarny – biały – czarny oscyluje wokół 25 ms. Niektóre panele są trochę szybsze, na przykład BOE NV133FHM-N52 zapewnia czas przejścia 18,84 ms, a inne trochę wolniejsze, na przykład LG Display LP133WF4-SPB1 osiąga tylko 31,2 ms. Nie są to jednak laptopy przeznaczone do gier, dlatego ten parametr nie jest aż tak istotny jak wcześniej omówione.
Z porównywanych paneli o przekątnej 13,3–13,5 cala najlepiej wypadły IPS-y IVO M133NVF4 R0 i Panasonic VVX14P048M00 oraz wyprodukowane przez Sharpa matryce IGZO: LQ133M1JX26 i LQ133Z1JW26.
Przekątna 14 cali – jakość najczęściej wykorzystywanych paneli
Co ciekawe, w przeciwieństwie do wcześniej opisanych paneli o przekątnej 13,3 cala większe, o przekątnej 13,9–14 cali, są już znacznie bardziej zróżnicowane pod względem osiągów. Zmniejszyła się także różnorodność producentów. W tych rozmiarach najczęściej stosowane wyświetlacze pochodzą od LG Display, AU Optronics, Chi-Mei Innolux oraz BOE. Rodzynkiem jest niezbyt popularny, ale montowany w modelu Huawei MateBook X Pro (sprawdź, ile obecnie kosztuje) rarytas w postaci panelu Japan Display. Także tutaj zdecydowanie przeważają matryce IPS, choć w teście znalazła się jedna zbudowana w technice TN.
Niestety, panele 14-calowe nie osiągają tak równego poziomu jak mniejsze wyświetlacze w pokryciu palety barw sRGB. Są wśród nich zarówno dobre konstrukcje o pokryciu sRGB przekraczającym 90%, na przykład Chi-Mei Innolux N140HCE-EN1 i Japan Display LPM139M422A, ale także przeciętne, które ledwie przekraczają 50%, na przykład AUO B140HAN02.1 i AUO B140HAN04.2.
Poniższa tabela umożliwia porównanie parametrów przetestowanych matryc. Za pomocą przycisku w pierwszej kolumnie można wyświetlić pełną tabelę w jednym oknie. W wyświetlonej poniżej wersji można zaś porównać dwa dowolne modele matryc, trzeba tylko wybrać je z rozwijanego menu w pierwszym wierszu.
LG Display LP140QH1-SPF1 | LG Display LP140WF3-SPD1 | AUO B140HAN02.1 | AUO B140HAN03.8 | BOE NV140FHM-N49 | Chi-Mei Innolux N140HCA-EAC | LG Display LP140WF7-SPK2 | AUO B140HAN04.2 | BOE NV140FHM-N62 | Chi-Mei Innolux N140HCE-EBA | Chi-Mei Innolux N140BGA-EA3 | LG Display LP140WF6-SPB7 | Chi-Mei Innolux N140HCE-EN1 | Japan Display LPM139M422A | LG Display LP139UD1-SPC1 | |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Technologia wykonania matrycy | IPS | IPS | IPS | IPS | IPS | IPS | IPS | IPS | IPS | IPS | TN | IPS | IPS | LTPS (IPS) | IPS |
Rozdzielczość | 2560x1440 pikseli | 1920x1080 pikseli | 1920x1080 pikseli | 1920x1080 pikseli | 1920x1080 pikseli | 1920x1080 pikseli | 1920x1080 pikseli | 1920x1080 pikseli | 1920x1080 pikseli | 1920x1080 pikseli | 1366x768 pikseli | 1920x1080 pikseli | 1920x1080 pikseli | 3000x2000 pikseli | 3840x2160pikseli |
Jasność maksymalna [cd/m2] | 332.4 | 318.23 | 226.91 | 318.12 | 251.21 | 262.99 | 248.46 | 245.37 | 252.74 | 277.12 | 252.42 | 314.28 | 371.08 | 541.87 | 368.81 |
Kontrast przy 180 cd/m2 | 1054 | 1058 | 1345 | 1393 | 1212 | 1059 | 963 | 1400 | 938 | 1208 | 394 | 1011 | 1288 | 1643 | 1295 |
Pokrycie palety sRGB [%] | 84.1 | 84.9 | 55 | 82.3 | 58.6 | 60.3 | 59.1 | 57.5 | 82.2 | 58.9 | 59.9 | 58.2 | 91.5 | 96.3 | 96.1 |
Pokrycie palety Adobe RGB [%] | 61.2 | 62.1 | 38.1 | 58.2 | 41.5 | 42.2 | 40.8 | 39.1 | 60.2 | 41 | 41.7 | 40.3 | 64.3 | 67.8 | 68.4 |
Czas reakcji [ms] | 20 | 19 | 23.6 | 26 | 23 | 27.4 | 23.4 | 27 | 17.4 | 24.2 | 8.8 | 21.8 | 24 | 28.4 | 25.8 |
Częstotliwość odświeżania [Hz] | 60 | 60 | 60 | 60 | 60 | 60 | 60 | 60 | 60 | 60 | 60 | 60 | 60 | 60 | 60 |
Interfejs / napięcie wejściowe | eDP 40 pin / 3.3V | eDP 30 pin / 3.3V | eDP 30 pin / 3.3V | eDP 30 pin / 3.3V | eDP 30 pin / 3.3V | eDP 30 pin / 3.3V | eDP 30 pin / 3.3V | eDP 30 pin / 3.3V | eDP 30 pin / 3.3V | eDP 30 pin / 3.3V | eDP 30 pin / 3.3V | eDP 30 pin / 3.3V | eDP 30 pin / 3.3V | eDP 40 pin / 3.3V | eDP 40 pin / 3.3V |
Rodzaj powłoki | matowa | matowa | błyszcząca | błyszcząca | matowa | matowa | matowa | błyszcząca | matowa | błyszcząca | matowa | matowa | matowa | błyszcząca | błyszcząca |
Podświetlenie | WLED, krawędziowe, zintegrowany sterownik | WLED, krawędziowe, zintegrowany sterownik | WLED, krawędziowe, zintegrowany sterownik | WLED, krawędziowe, zintegrowany sterownik | 10S4P, WLED, krawędziowe, zintegrowany sterownik | WLED, krawędziowe, zintegrowany sterownik | WLED, krawędziowe, zintegrowany sterownik | WLED, krawędziowe, zintegrowany sterownik | 10S4P, WLED, krawędziowe, zintegrowany sterownik | WLED, krawędziowe, zintegrowany sterownik | WLED, krawędziowe, zintegrowany sterownik | WLED, krawędziowe, zintegrowany sterownik | 10S4P, WLED, krawędziowe, zintegrowany sterownik | WLED, krawędziowe, zintegrowany sterownik | WLED, krawędziowe, zintegrowany sterownik |
Współczynnik kontrastu jest zdecydowanie bardziej wyrównany. W ekranach IPS osiąga 1000 : 1 lub więcej. Szczególnie wyróżnić należy fenomenalny wynik matrycy Japan Display LPM139M422A, 1643 : 1, oraz trzech paneli AUO: B140HAN02.1, B140HAN03.8 i B140HAN04.2. W tym momencie ujawnia się słaba strona tanich matryc TN. Model, który znalazł się w tej grupie, osiąga kontrast 400 : 1, co go całkowicie dyskwalifikuje.
O ile w przypadku mniejszych paneli maksymalna jasność poniżej 300 cd/m2 była rzadkością, o tyle tutaj jest odwrotnie. Niestety, spora część matryc, na przykład AUO B140HAN02.1, osiąga zaledwie 226,91 cd/m2, a przy tym ma błyszczącą powierzchnię. Użytkowanie w słoneczny dzień może się okazać problematyczne. Z drugiej strony zdarzają się takie konstrukcje jak wspomniany już Japan Display LPM139M422A, który ma błyszczącą powłokę, ale świeci z jasnością aż 542 cd/m2. Jest też kilka modeli o jasności maksymalnej powyżej 300 cd/m2 i matowym wykończeniu, takich jak LG Display LP140WF6-SPB7.
Panele IPS są wyraźnie wolniejsze od TN. Ich czas reakcji zazwyczaj przekracza 20 ms. Jedyny uwzględniony w zestawieniu wyświetlacz TN osiąga 8,8 ms, ale nie są to laptopy do gier, a w innych zastosowaniach ten parametr nie ma żadnego znaczenia.
Najlepszym panelem w omawianej kategorii urządzeń jest bezdyskusyjnie Japan Display LPM139M422A. Szkoda tylko, że w przeciwieństwie do matryc o przekątnej 13 cali większość konstrukcji uwzględnionych w naszym zestawieniu jest zbyt ciemna, a co gorsza, ma błyszcząca powierzchnię.
Przekątna 15,6 cala – jakość najczęściej wykorzystywanych paneli
Laptopy z matrycą o przekątnej 15,6 cala dominują w ofercie producentów i są najchętniej kupowane. Nie bez przyczyny: ekran o tej wielkości pozwala na komfortową pracę, a wymiary komputera wciąż są na tyle małe, że łatwo go zabrać ze sobą.
Duża popularność przekłada się na różnorodność cen, a co za tym idzie – stosowanych matryc ciekłokrystalicznych. W 15-calowych modelach bez trudu znajdziemy zarówno panele IPS, jak i TN. Czasem producenci nie informują wprost, jaka matryca została zamontowana, a czasem w tej samej linii modelowej stosują TN zamiennie z IPS. Różnica w jakości obrazu jest olbrzymia, dlatego warto poświęcić chwilę, ewentualnie dołożyć 100–200 zł i wybrać laptop z panelem IPS.
W popularnych konstrukcjach z ekranem o przekątnej 15,6 cala dominują wyświetlacze wyprodukowane przez: BOE, LG Display, AUO oraz Chi-Mei Innolux. Rzadziej zdarzają się panele Samsunga, a w droższych laptopach, na przykład Dell XPS, można trafić na wyprodukowane przez Sharpa IGZO. W tańszych modelach montuje się przeciętne matryce IPS, na przykład LG Display LP156WF6-SPK1/SPK3/SPK4 i zbliżonej klasy BOE TV156FHM-NH0. Gorzej, jeśli trafi się słaba TN-ka, taka jak Chi-Mei Innolux N156HGE-EAB bądź N156HGA-EAB.
Pomiar pokrycia palety barw sRGB wyłania dwie kategorie paneli.
Z jednej strony mamy przeciętne IPS-y oraz typowe TN-ki, ledwie przekraczające 50-procentowe pokrycie palety sRGB (LG Display LP156WF6-SPK1/SPK3/SPK4, Chi-Mei Innolux N156HGA-EAB). Co ciekawe, czasem zdarza się, że w tym segmencie można znaleźć znacznie lepszy panel BOE NV156FHM-N43, na przykład w laptopach Asusa: ROG Strix GL553VD z GeForce'em GTX-em 1050 (sprawdź ceny tych komputerów) i modelu z VE w nazwie, wyposażonym w GeForce'a GTX-a 1050 Ti (sprawdź jego ceny).
Z drugiej strony mamy panele występujące w droższych laptopach o rodowodzie biznesowym, na przykład Samsung LTN156HL01-102 i Sharp SHP143E (LQ156D1JW31), zapewniające całkowite pokrycie palety barw sRGB (chociaż nie wszystkie są dobre). Bardzo dobre matryce można też znaleźć w droższych laptopach kierowanych do graczy. Dodatkową zaletą modeli z G-Sync jest to, że Nvidia odpowiada za ich certyfikację. Dlatego kupując jakikolwiek komputer przenośny z G-Sync wyposażony w 60-hercowy ekran o przekątnej 15,6 cala i rozdzielczości 1920 × 1080 pikseli, można być pewnym, że zamontowano w nim co najmniej przyzwoitą matrycę LG Display LP156WF6-SPB-1 (bądź inną rewizję). W laptopach przeznaczonych do gier, które mają ekrany o wyższej częstotliwości odświeżania, można liczyć na matrycę IPS AUO B156HAN04.2 bądź podobnie sprawującą się w tej kategorii TN-kę AUO B156HTN05.2. Pojawił się też 144-hercowy panel wyprodukowany przez AUO, ale jeszcze nie mogliśmy go ocenić. Sądzimy jednak, że będzie bardzo zbliżony do testowanego przez nas niedawno 144-hercowego IPS-a LG Display LP156WFG-SPF2, pozbawionego obsługi G-Sync i stosowanego na przykład w modelu Hyperbook SL950VR2, który jest oparty na kadłubku Clevo P955EP6.
Poniższa tabela umożliwia porównanie parametrów przetestowanych matryc. Za pomocą przycisku w pierwszej kolumnie można wyświetlić pełną tabelę w jednym oknie. W wyświetlonej poniżej wersji można zaś porównać dwa dowolne modele matryc, trzeba tylko wybrać je z rozwijanego menu w pierwszym wierszu.
AUO B156HTN03.8 | AUO B156HTN05.2 | BOE HB156FH1-401 | BOE NV156FHM-N43 | Chi-Mei Innolux N156HGE-EAB | LG Display LP156UD2-SPA1 | LG Display LP156WF6-SPB1 | LG Display LP156WF6-SPK1 | LG Display LP156WF6-SPK3 | LG Display LP156WF6-SPK4 | Samsung LTN156HL01-102 | Sharp SHP143E (LQ156D1JW31) | AUO B156HAN02.1 | AUO B156HAN04.2 | AUO B156HAN06.1 HW1A | LG Display LP156WF9-SPK2 | LG Display LP156WFG-SPF2 | Chi-Mei Innolux N156HCA-EA1 | BOE TV156FHM-NH0 | BOE NV156FHM-N61 | BOE NT156FHM-N41 | BOE NT156WHM-N32 | AUO B156XTN07.1 | Chi-Mei Innolux N156BE-EA2 | BOE NT156WHM-N42 | AUO B156XTN07.0 | BOE NV156FHM-N42 | Chi-Mei Innolux N156BE-EB2 | Chi-Mei Innolux N156BGE-EB2 | Chi-Mei Innolux N156HGA-EAB | |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Technologia wykonania matrycy | TN | TN | TN | IPS | TN | IPS | IPS | IPS | IPS | IPS | PLS | IGZO | IPS | IPS | IPS | IPS | IPS | IPS | IPS | IPS | TN | TN | TN | TN | TN | TN | IPS | TN | TN | TN |
Rozdzielczość | 1920x1080 pikseli | 1920x1080 pikseli | 1920x1080 pikseli | 1920x1080 pikseli | 1920x1080 pikseli | 3840x2160 pikseli | 1920x1080 pikseli | 1920x1080 pikseli | 1920x1080 pikseli | 1920x1080 pikseli | 1920x1080 pikseli | 3840x2160 pikseli | 1920x1080 pikseli | 1920x1080 pikseli | 1920x1080 pikseli | 1920x1080 pikseli | 1920x1080 pikseli | 1920x1080 pikseli | 1920x1080 pikseli | 1920x1080 pikseli | 1920x1080 pikseli | 1366x768 pikseli | 1366x768 pikseli | 1366x768 pikseli | 1366x768 pikseli | 1366x768 pikseli | 1366x768 pikseli | 1366x768 pikseli | 1366x768 pikseli | 1920x1080 pikseli |
Jasność maksymalna [cd/m2] | 219.1 | 437 | 213 | 333 | 217 | 330 | 319 | 284 | 304 | 264 | 343 | 380 | 264 | 313.4 | 245.98 | 265.55 | 338.31 | 343.76 | 295.2 | 254.13 | 213.54 | 256.2 | 228 | 240.41 | 202.17 | 234.1 | 255.44 | 273.24 | 283.83 | 211 |
Kontrast przy 180 cd/m2 | 329 | 642 | 321 | 1000 | 305 | 1114 | 1008 | 913 | 853 | 1002 | 997 | 858 | 1203 | 1281 | 1387 | 1163 | 955 | 1284 | 1212 | 1066 | 314 | 426 | 377 | 351 | 316 | 455 | 1294 | 355 | 493 | 325 |
Pokrycie palety sRGB [%] | 52.9 | 87 | 54.4 | 91 | 56.1 | 85.4 | 85 | 63.8 | 54 | 55.8 | 97.2 | 100 | 59.7 | 83.9 | 61.1 | 60.2 | 92.6 | 84.1 | 57.7 | 80.3 | 55.7 | 56.5 | 51.9 | 56.3 | 54.8 | 53.5 | 57.6 | 56.1 | 58.9 | 58.5 |
Pokrycie palety Adobe RGB [%] | 36.7 | 63.8 | 37.8 | 66.6 | 39 | 61.7 | 62 | 49 | 38 | 38.7 | 68.7 | 99.3 | 41.7 | 61.3 | 42.7 | 41.9 | 65.1 | 61 | 41.1 | 58.6 | 38.63 | 39.2 | 35.8 | 39.1 | 38 | 36.9 | 41 | 38.8 | 40.7 | 40.5 |
Czas reakcji [ms] | 8.9 | 8.8 | 13 | 26 | 11.84 | 26.2 | 18 | 20.4 | 26 | 25.2 | 18.64 | 34 | 21.6 | 24 | 21.6 | 25 | 9.6 | 19.6 | 20 | 23.4 | 10.29 | 7.96 | 12.3 | 13.83 | 12 | 10.64 | 22.6 | 10.08 | 8.8 | 12.2 |
Częstotliwość odświeżania [Hz] | 60 | 120 | 60 | 60 | 60 | 60 | 60 | 60 | 60 | 60 | 60 | 60 | 60 | 120 | 60 | 60 | 144 | 60 | 60 | 60 | 60 | 60 | 60 | 60 | 60 | 60 | 60 | 60 | 60 | 60 |
Interfejs / napięcie wejściowe | eDP 30 pin / 3.3V | eDP 30 pin / 3.3V | eDP 30 pin / 3.3V | eDP 30 pin / 3.3V | eDP 30 pin / 3.3V | eDP 30 pin / 3.3V | eDP 30 pin / 3.3V | eDP 30 pin / 3.3V | eDP 30 pin / 3.3V | eDP 30 pin / 3.3V | eDP 30 pin / 3.3V | eDP 40 pin / 3.3V | eDP 30 pin / 3.3V | eDP 30 pin / 3.3V | eDP 30 pin / 3.3V | eDP 30 pin / 3.3V | eDP 40 pin / 3.3V | eDP 30 pin / 3.3V | eDP 30 pin / 3.3V | eDP 30 pin / 3.3V | eDP 30 pin / 3.3V | eDP 30 pin / 3.3V | eDP 30 pin / 3.3V | eDP 30 pin / 3.3V | eDP 30 pin / 3.3V | eDP 30 pin / 3.3V | eDP 30 pin / 3.3V | eDP 30 pin / 3.3V | eDP 30 pin / 3.3V | eDP 30 pin / 3.3V |
Rodzaj powłoki | matowa | matowa | matowa | matowa | matowa | matowa | matowa | matowa | matowa | matowa | matowa | błyszcząca | matowa | matowa | matowa | matowa | matowa | matowa | matowa | matowa | matowa | błyszcząca | matowa | matowa | matowa | błyszcząca | matowa | matowa | błyszcząca | błyszcząca |
Podświetlenie | WLED, krawędziowe, zintegrowany sterownik | WLED, krawędziowe, zintegrowany sterownik | WLED, krawędziowe, zintegrowany sterownik | 9S6P, WLED, krawędziowe, zintegrowany sterownik | WLED, krawędziowe, zintegrowany sterownik | WLED, krawędziowe, zintegrowany sterownik | WLED, krawędziowe, zintegrowany sterownik | WLED, krawędziowe, zintegrowany sterownik | WLED, krawędziowe, zintegrowany sterownik | WLED, krawędziowe, zintegrowany sterownik | 10S5P, WLED, krawędziowe, zintegrowany sterownik | WLED, krawędziowe, zintegrowany sterownik | WLED, krawędziowe, zintegrowany sterownik | WLED, krawędziowe, zintegrowany sterownik | WLED, krawędziowe, zintegrowany sterownik | WLED, krawędziowe, zintegrowany sterownik | WLED, krawędziowe, zintegrowany sterownik | WLED, krawędziowe, zintegrowany sterownik | WLED, krawędziowe, zintegrowany sterownik | WLED, krawędziowe, zintegrowany sterownik | WLED, krawędziowe, zintegrowany sterownik | 9S4P, WLED, krawędziowe, zintegrowany sterownik | WLED, krawędziowe, zintegrowany sterownik | WLED, krawędziowe, zintegrowany sterownik | 9S4P, WLED, krawędziowe, zintegrowany sterownik | WLED, krawędziowe, zintegrowany sterownik | 10S4P, WLED, krawędziowe, zintegrowany sterownik | WLED, krawędziowe, zintegrowany sterownik | WLED, krawędziowe, zintegrowany sterownik | WLED, krawędziowe, zintegrowany sterownik |
Kiepską jakość tanich TN-ek najlepiej widać po współczynniku kontrastu statycznego. Większość tego typu paneli osiąga ledwie 300 : 1. Wyjątkiem jest znacznie droższy 120-hercowy AUO B156HTN05.2, który ma kontrast 642 : 1. Z drugiej strony mamy IPS-y, z których najgorszy (LG Display LP156WF6-SPK3) zapewnia 853 : 1. Dla porównania: 120-hercowy IPS AUOB156HAN06.1 HW1A osiągnął bardzo dobrą wartość 1387 : 1. Przekłada się to na jakość rozgrywki i seansu filmowego, szczególnie gdy sceneria jest ciemna. Różnice pomiędzy matrycami TN a IPS są wtedy znaczące.
Maksymalna jasność tych ekranów powinna wynosić około 300 cd/m2; niestety, nie zawsze tak jest. Najgorsze ponownie są tanie panele TN, które ledwie przekraczają 200 cd/m2, na przykład Chi-Mei Innolux 156HGE-EAB i BOE NT156WHM-N42. Najciemniejszy w omawianej kategorii laptopów panel IPS BOE NV156FHM-N61 osiąga 254,13 cd/m2. Sytuację ratuje matowa powłoka ekranu, której na przykład nie zastosowano w uwzględnionych w porównaniu modelach 14-calowych. Zdecydowana większość IPS-ów osiąga już zadowalającą wartość, ale żaden się nie wyróżnia. Zaskoczeniem jest natomiast wspomniany 120-hercowy panel TN AUO B156HTN05.2 o maksymalnej jasności 437 cd/m2.
Czas reakcji matrycy ma największe znaczenie dla graczy, dlatego najpierw skupimy się na ekranach, które wykorzystuje się w laptopach przeznaczonych właśnie do gier. Teoretycznie w przypadku paneli 60-hercowych czas ten nie powinien przekraczać 16,6 ms. Trudno tyle osiągnąć w IPS-ach. Najbliżej tej granicy jest LG Display LP156WF6-SPB-1, stosowany w konstrukcjach z ekranem o przekątnej 15,6 cala obsługujących G-Sync. Oczywiście, zdolność szybkiego przełączania pikseli jest atutem paneli zbudowanych w technice TN, toteż nie mają one problemów z osiągnięciem tej wartości. Odświeżanie obrazu 120 razy na sekundę wymaga już czasu reakcji krótszego niż 8,3 ms, a żeby ekran mógł to robić 144 razy na sekundę, cykl zapalenia i gaszenia piksela musi trwać krócej niż 6,9 ms. Na poniższym wykresie można zauważyć, że osiągi dwóch paneli 120-hercowych odbiegają od wymaganej wartości, ale AUO B156HTN05.2 bardzo się do niej zbliża. Zdecydowanie gorzej sprawuje się 120-hercowy IPS AUO B156HAN04.2. Również nowy i szybki (144-hercowy) IPS LG Display LP156WFG-SPF2 nie osiąga odpowiedniego czasu reakcji (6,9 ms). Producenci niwelują jednak te braki przez wyłączanie podświetlenia.
W laptopach z ekranem o przekątnej 15,6 cala kierowanych do graczy najlepsze panele to 120-hercowy TN AUO B156HTN05.2 oraz nowy 144-hercowy IPS LG Display LP156WFG-SPF2. Graficy powinni się zainteresować laptopami z ekranem Samsung LTN156HL01-102 bądź Sharp SHP143E (LQ156D1JW31). Te matryce zapewniają największe pokrycie przestrzeni barw sRGB spośród wszystkich testowanych przez nas wyświetlaczy o przekątnej 15,6 cala. Reszta użytkowników powinna szukać komputerów z matrycą IPS, a unikać kiepskich TN.
Przekątna 17,3 cala – jakość najczęściej wykorzystywanych paneli
Zestawienie rozszerzyliśmy również o ekrany o przekątnej 17,3 cala. W porównaniu z opisanymi na poprzedniej stronie wyświetlaczami o przekątnej 15,6 cala jest ich mało, ale duże laptopy uniwersalne są coraz mniej popularne; w przeznaczonych dla graczy konstrukcjach z G-Sync montuje się właściwie tylko kilka paneli.
W urządzeniach w tym rozmiarze można spotkać matryce wyprodukowane przez czterech największych producentów: Chi-Mei Innolux, BOE, AU Optronics oraz LG Display.
Wszystkie testowane przez nas matryce o przekątnej 17,3 cala zapewniają bardzo dobry poziom pokrycia palety barw sRGB. Najgorszy pod tym względem LG Display LP173WF4-SPF3 osiąga 74,8%, a na wyróżnienie zasługuje AUO B173ZAN01.0 o rozdzielczości 4K. Nie tylko umie odwzorować 99,9% palety sRGB, ale i 99,2% Adobe RGB. Panel ten był montowany w testowanym przez nas już jakiś czas temu modelu Acer Predator 17 (G9-793). Jest to jedyna zbudowana w technice IPS matryca 4K o przekątnej 17,3 cala certyfikowana przez Nvidię do współpracy z G-Sync, toteż znajdziemy ją (lub jej nowsze wersje) także w innych laptopach z ekranem o takich parametrach. Rewelacyjnie wypadła też 120-hercowa TN Chi-Mei Innolux N173HHE-G32, która przestrzeń sRGB pokrywa w 99,7%. Także ten wyświetlacz ma certyfikat G-Sync. Występuje na przykład w modelach MSI GT75 8RG i MSI Raider GE73 8RE.
Poniższa tabela umożliwia porównanie parametrów przetestowanych matryc. Za pomocą przycisku w pierwszej kolumnie można wyświetlić pełną tabelę w jednym oknie. W wyświetlonej poniżej wersji można zaś porównać dwa dowolne modele matryc, trzeba tylko wybrać je z rozwijanego menu w pierwszym wierszu.
Chi-Mei Innolux N173HCE-E31 | LG Display LP173WF4-SPF5 | AUO B173HAN01.4 | AUO B173HAN03.1 | Chi-Mei Innolux N173HHE-G32 | AUO B173ZAN01.0 | LG Display LP173WF4-SPF3 | LG Display LP173WF4-SPF2 | BOE NV173FHM-N44 | |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Technologia wykonania matrycy | IPS | IPS | IPS | IPS | TN | IPS | IPS | IPS | IPS |
Rozdzielczość | 1920x1080 pikseli | 1920x1080 pikseli | 1920x1080 pikseli | 1920x1080 pikseli | 1920x1080 pikseli | 3840x2160 pikseli | 1920x1080 pikseli | 1920x1080 pikseli | 1920x1080 pikseli |
Jasność maksymalna [cd/m2] | 332.37 | 388.29 | 337.74 | 332.33 | 319.1 | 388.7 | 347.8 | 355.45 | 324.96 |
Kontrast przy 180 cd/m2 | 1287 | 1206 | 966 | 1214 | 1299 | 1 119 | 1 136 | 1 631 | 1 008 |
Pokrycie palety sRGB [%] | 83.6 | 84.5 | 87 | 85.7 | 99.7 | 99.9 | 74.8 | 86.3 | 86.6 |
Pokrycie palety Adobe RGB [%] | 60.6 | 61.9 | 63.2 | 62.4 | 83.6 | 99.2 | 68.7 | 63.2 | 62.4 |
Czas reakcji [ms] | 20.4 | 21.6 | 22.6 | 9.4 | 8 | 15.6 | 17.4 | 21.2 | 9.8 |
Częstotliwość odświeżania [Hz] | 60 | 60 | 120 | 144 | 120 | 60 | 60 | 60 | 144 |
Interfejs / napięcie wejściowe | eDP 30 pin / 3.3V | eDP 30 pin / 3.3V | eDP 40 pin / 3.3V | eDP 40 pin / 3.3V | eDP 40 pin / 3.3V | eDP 40 pin / 3.3V | eDP 30 pin / 3.3V | eDP 30 pin / 3.3V | eDP 40 pin / 3.3V |
Rodzaj powłoki | matowa | matowa | matowa | matowa | matowa | matowa | matowa | matowa | matowa |
Podświetlenie | WLED, krawędziowe, zintegrowany sterownik | WLED, krawędziowe, zintegrowany sterownik | WLED, krawędziowe, zintegrowany sterownik | WLED, krawędziowe, zintegrowany sterownik | WLED, krawędziowe, zintegrowany sterownik | WLED, krawędziowe, zintegrowany sterownik | WLED, krawędziowe, zintegrowany sterownik | WLED, krawędziowe, zintegrowany sterownik | 10S6P, WLED, krawędziowe, zintegrowany sterownik |
Wszystkie ekrany osiągają bardzo dobry kontrast statyczny, co widać na poniższym wykresie. Co ciekawe, najniższego współczynnika kontrastu (choć i tak dobrego – 966 : 1) wcale nie osiąga uwzględniona w teście panel TN, tylko 120-hercowy IPS AUO B173HAN01.4.
Zastosowane wyświetlacze nie są jakoś szczególnie jasne, ponieważ najjaśniejszy LG Display LP173WF4-SPF5 osiąga maksymalnie 388,29 cd/m2. Wszystkie inne panele nie dość, że przekraczają granicę 300 cd/m2, to jeszcze mają matowe wykończenie.
Część matryc ma problem z osiągnięciem czasu reakcji 16,6 ms, optymalnego w matrycach 60-hercowych, ale inne, na przykład panel 4K AUO B173ZAN01.0 i LG Display LP173WF4-SPF3, radzą sobie dobrze. Także szybszy, 120-hercowy TN Chi-Mei Innolux N173HHE-G32 nie ma najmniejszych problemów z osiągnięciem odpowiedniego czasu reakcji, ale już IPS AUO B173HAN01.4 – tak. Warto też wspomnieć o 144-hercowych IPS-ach, które wprawdzie są szybkie, ale którym do optymalnej wartości 6,9 ms jeszcze brakuje. Dodajmy, że 144-hercowy AUO B173HAN03.1 jest certyfikowany przed Nvidię, dlatego jest montowany niemalże w każdym laptopie tej wielkości obsługującym G-Sync. Tym, którzy szukają laptopa do gier z szybką matrycą, polecamy konstrukcje z następującymi panelami: Chi-Mei Innolux N173HHE-G32, AUO B173HAN03.1 oraz BOE NV173FHM-N44.
Ekrany o przekątnej 17,3 cala osiągają dość wyrównany poziom, ale tym, którzy chcieliby pracować z grafiką, polecamy AUO B173ZAN01.0, zdolny zapewnić właściwie 100-procentowe pokrycie nie tylko sRGB, ale i Adobe RGB. Jeśli jednak wystarczy 100-procentowe pokrycie sRGB, zadaniu podoła również zbudowana w technice TN 120-hercowa matryca Chi-Mei Innolux N173HHE-G32, która sprawdzi się też świetnie w grach. Warto także zwrócić uwagę na szybkie ekrany IPS: AUO B173HAN03.1 i BOE NV173FHM-N44.
Podsumowanie
W porównaniu uwzględniliśmy wszystkie testowane przez nas panele, grupując je ze względu na wielkość. Warto jednak na koniec poruszyć jeszcze kilka kwestii wspólnych dla wszystkich przekątnych.
Jedną nich jest rozdzielczość ekranu. Standardem zarówno w grach, jak i filmach stała się rozdzielczość 1920 × 1080 pikseli. Wszystkim, bez względu na przyszłe zastosowanie, odradzamy wybór laptopa z ekranem wyświetlającym 1366 × 768 pikseli. Niestety, niska rozdzielczość idzie zwykle w parze z niską jakością obrazu.
Następnym wspólnym mianownikiem jest powierzchnia matrycy. Błyszcząca sprawia, że obraz wydaje się bardziej wyrazisty, ale bardzo często zbiera refleksy otoczenia, a w pełnym świetle jest mało czytelna. Problem ten znacząco redukuje bądź eliminuje wysoka jakość maksymalna, ale jak pokazał test, błyszczące panele osiągające choćby powyżej 400 cd/m2 to jednostkowe przypadki. W ciemniejszych panelach rozwiązaniem jest matowa powłoka rozpraszająca promienie światła. Znacznie poprawia ona czytelność obrazu, ale z drugiej strony nie wydaje się on już aż tak wyrazisty. Naszym zdaniem dobrze by było, gdyby zastosowany w laptopie ekran osiągał jasność przynajmniej 300 cd/m2.
Na zakończenie warto wspomnieć, że laptopowe wyświetlacze są znacznie gorsze od tanich monitorów, które to niedawno testowaliśmy. Osobom poszukującym komputera przenośnego do codziennych zadań doradzamy wybór modelu wyposażonego w jakikolwiek panel IPS o rozdzielczości 1920 × 1080 pikseli. Bardziej zaawansowani użytkownicy, na przykład graficy, powinni skierować wzrok szczególnie na matrycę Sharp SHP143E (LQ156D1JW31) bądź AUO B173ZAN01.0. Gracze zaś będą zadowoleni z dwóch uwzględnionych w teście 120-hercowych paneli TN lub nowszych i jeszcze szybszych, bo 144-hercowych, IPS.