AMD E-450 kontra Intel Atom N2800 – co lepsze do mini-PC?

My do testów wykorzystaliśmy model N2800. Oto zrzut ekranowy z programu CPU-Z.

AMD oferuje w ramach platformy Fusion procesory Brazos o oznaczeniach zaczynających się od litery E i również są to cztery modele, które teoretycznie nadają się do naszego porównania.

Do testów posłużyła nam, oczywiście, najnowsza jednostka: E-450.

Po co mini-PC? Mini-PC to małe komputerki, które w domach mają pełnić najprostsze funkcje przy zachowaniu rozsądnego poboru energii. Użytkownik takiego sprzętu będzie chciał:

• zrobić z niego mały domowy serwer FTP,
• przeglądać na nim swobodnie internet,
• oglądać na nim bez problemu filmy w wysokiej rozdzielczości,
• pograć w mniej wymagające gry.

W pierwszym przypadku decydujący jest pobór energii podczas spoczynku. W dalszych trzeba będzie przeliczyć tę zaoszczędzoną energię na wygodę pracy, a dokładniej: odpowiedzieć sobie na pytanie o to, czy na pewno 5 W mniej podczas oglądania filmu/grania jest najważniejsze, skoro taka oszczędność może zadecydować o jakości rozrywki?

Sapphire Edge HD3

Takim minikomputerkiem, który po prostu kupujemy i podłączamy, wyposażonym w jednostkę AMD (E-450), jest urządzenie firmy Sapphire: Edge HD3. Jest to nowy produkt, który pokazywany był na ostatnich targach CeBIT.

Nowy Edge to dość ciekawa konstrukcja – z kilku względów. Po pierwsze, kształt obudowy jest nietypowy; nie mamy tutaj do czynienia ze standardową bryłą będącą kolejnym prostopadłościanem, ale z czymś, co wygląda bardzo ciekawie. Tego typu projekt na pewno przyciągnie wzrok wielu gości, jeśli przyszły nabywca Edge'a postawi go w widocznym miejscu – a tak właśnie powinno być, bo przecież urządzenie firmy Sapphire nie ma się czego wstydzić.

Drugą, nawet ciekawszą cechą tego mini-PC jest wykończenie samej obudowy. Szkoda, że nie można tego pokazać na zdjęciach – musi wystarczyć krótki opis. Otóż po pierwszym kontakcie przeszło nam przez myśl, że obudowa jest gumowa: co prawda nie ugina się, ale wrażenie, które pozostawia dotyk, jest jednoznaczne. Oczywiście, to tylko złudzenie, bo Edge jest plastikowy, ale ten plastik pokryty jest bardzo cienką warstwą gumy, która sprawia miłą niespodziankę. Niestety, są też wady tego rozwiązania. Urządzenie raczej nie będzie często dotykane, za to cały czas będzie skupiać na sobie wzrok. A każdy dotyk pozostawi na obudowie widoczny ślad, którego wcale nie będzie łatwo się pozbyć.

Wymiary również są bardzo przyzwoite: 19,3 × 14,8 × 2,2 cm. To sprawia, że naprawdę łatwo znaleźć miejsce dla tego małego komputerka. Co prawda podstawka mocno zwiększa wymaganą przestrzeń, ale nadal jest to stosunkowo niewiele w porównaniu z tradycyjnym, poziomym układem sprzętu audio-wideo.

Lewa strona to niemal gładka powierzchnia: są na niej wyłącznie dwa małe przyciski, z czego jeden służy tylko do informowania o aktywności dysku twardego, drugi zaś to po prostu wyłącznik.

Przednia krawędź kryje tylko dwa porty USB 3.0, które normalnie schowane są za zgrabną zaślepką, a po prawej stronie widnieje wyłącznie logo producenta.

Na dolnej i górnej krawędzi nie obyło się bez otworów wentylacyjnych, które jednak są w miarę ładnie wkomponowane w całość, przez co nie rzucają się nadmiernie w oczy i nie zaburzają jednolitej sylwetki, do której najprawdopodobniej dążyli projektanci.

A z tyłu wysyp portów: wyjście VGA oraz HDMI, dwa USB w standardzie 2.0, sieciowy LAN, zasilania oraz wyjście słuchawkowe i wejście mikrofonowe.

Dane techniczne:

Zotac ZBOX Nano XS AD11 Plus

Drugie przetestowane przez nas urządzenie tego typu to komputer Zotac Nano XS, który dopiero wszedł na rynek. Jest jeszcze mniejszy od Edge'a. Skoro już o różnicach wielkości mowa: warto obejrzeć nasz materiał wideo o bliźniaczym, choć odrobinę większym modelu ZBOX Nano VD01 Plus.

Obudowa w dużej mierze została stworzona z aluminium, nie tylko z plastiku. Wszystkie boki to jednolita konstrukcja i tylko dół oraz góra to plastikowe panele. Góra jest czarna i jedynie w lewym górnym rogu znalazło się małe, białe logo producenta, choć po podłączeniu zasilania ukazuje się czerwona dioda wtopiona pod panel, informująca o stanie urządzenia. Po włączeniu sprzętu pojawia się jeszcze święcący, zielony okrąg, sygnalizujący działanie.

Pod spodem umieszczono plastikowy panel z wieloma otworami wentylacyjnymi, a także cztery gumowe nóżki. Z lewej oraz prawej strony również znajdują się otwory wentylacyjne, równej wielkości. Poza tym na prawą stronę trafiła blokada Kensingtona – i to wszystko.

Przód zaskakuje mnogością opcji. Jest wyłącznik, czytnik kart SD (i nie tylko), uniwersalne gniazdo USB 2.0 / eSATA oraz wejście mikrofonowe i wyjście słuchawkowe.

Z tyłu znajdziecie: gniazdo zasilania, wyjście HDMI, dwa porty USB 3.0, sieciowy LAN, a także dwa USB w standardzie 2.0, które są przeznaczone także do podłączenia zewnętrznej karty sieciowej Zotaca.

Dane techniczne:

Składamy mini-PC na własną rękę

Trzeci mini-PC do testu złożyliśmy sami. Za podstawę platformy posłużył, oczywiście, rywal Brazosa, Atom N2800 (Intel DN2800MT Marshaltown Mini ITX), a wszystko to umieściliśmy w obudowie przystosowanej do chłodzenia pasywnego (bo tak chłodzony jest nasz Atom). Użyliśmy modelu firmy Modecom, Feel 202 z wbudowanym zasilaczem. Z dostępnością tej konstrukcji w Polsce nie powinno być problemu. Sam wybór obudowy to już pierwsza zaleta składania własnego mini-PC: samemu można zdecydować o wyglądzie komputerka, oczywiście w granicach rozsądku.

Modecom Feel 202 to obudowa o tradycyjnym kształcie: prostopadłościan bez żadnych wizualnych fajerwerków. W środku takiego mini-PC będzie dużo miejsca, które... tak naprawdę się nie przyda. Po włożeniu płyty i nośnika danych zostanie mnóstwo niezagospodarowanej przestrzeni, a mini-PC zajmie więcej, niż teoretycznie powinien. Cała obudowa została wykonana z metalu i tylko przedni panel jest plastikowy.

Przedni panel na pierwszy rzut oka jest bardzo minimalistyczny: widać tylko jeden, główny przycisk, służący do włączania komputera, logo Modecoma oraz małą srebrną wstawkę z napisem Digital multimedia system. Dopiero po bliższych oględzinach okazuje się, że górna część tego panelu to po prostu zaślepka, za którą kryją się dwa porty USB w standardzie 2.0, wejście mikrofonowe, wyjście słuchawkowe oraz zaślepka napędu typu slim. To właśnie obecność tego ostatniego wpływa wydatnie na rozmiary całej obudowy.

Z lewej strony obudowy widnieje kratka wentylacyjna, a na przeciwległej znajduje się zarówno kratka, jak i miejsce na 40-milimetrowy wentylator.

W górnej ściance umieszczono następną kratkę, dokładnie nad gniazdem procesora. Zdradza to, że obudowa jest świetnie przystosowana do pasywnego chłodzenia komponentów.

Wygląd tylnego panelu zależy ściśle od tego, na jaką płytę mini-ITX zdecyduje się użytkownik. Nasza platforma w połączeniu z Atomem N2800 oznacza na panelu wejścia-wyjścia: gniazdo zasilania, cztery porty USB 2.0, sieciowy LAN, wyjście VGA i HDMI oraz wejście/wyjście audio.

Dane techniczne przykładowej konfiguracji:

Testy – benchmarki

3DMark 06 odzwierciedli wydajność APU w starszych grach, a PCMark 7 pozwoli porównać ogólną wydajność w różnych zastosowaniach.

Warte odnotowania jest to, że produkt Zotaca w PCMarku wypadł dużo lepiej od Edge'a HD3. Bynajmniej nie dlatego, że Brazos w Nano XS jest lepszej jakości od tego w produkcie Sapphire'a – po prostu Zotac ma wbudowany 64-gigabajtowy SSD, podczas gdy HD3 nadal korzysta z talerzowca, co zmniejsza jego wynik ogólny.

Testy – programy użytkowe, gry

Niewątpliwie gry to nie jest mocna strona Atoma. Tutaj produkt niebieskich wyraźnie przegrywa starcie z procesorem AMD.

Obciążenie procesora

Testy – pobór mocy

Zmierzyliśmy też ilość energii pobieranej przez obie platformy, co jest istotne tym bardziej, że mini-PC niejednokrotnie będzie działał w domu przez 24 godziny na dobę.

Testy – głośność

Na wykresach głośności nie umieściliśmy platformy Intel Atom, ponieważ jest to konstrukcja pasywna, więc system chłodzenia nie wydaje żadnych dźwięków.

Obie konstrukcje: Edge HD3 oraz ZBOX Nano XS, są porównywalnie głośne, i to zarówno w spoczynku, jak i pod obciążeniem. Nie są, niestety, zbyt ciche, ale taki już urok tych malutkich komputerków.

Podsumowanie

Wnioski? Zacznijmy od samej koncepcji mini-PC. Jest świetna. Małe komputerki zawsze znajdą nabywców, ponieważ są... małe, a przy tym pobierają niewiele energii, a więc są ciche. Generalnie spełniają wszystkie założenia, jakim powinien sprostać pecet stojący np. w salonie obok telewizora. Film odtworzymy, pocztę odbierzemy, internet stoi otworem, nawet mniej wymagające gry nie sprawią problemów. Nad czym się zastanawiać? Niestety, wygoda pracy budzi wątpliwości. Oczywiście, opinia ta jest nieco skażona zepsuciem osoby na co dzień używającej 5-gigahercowego Core i7, ale naszym zdaniem – sprawdziliśmy! – nawet laik zauważy, że coś nie działa tak szybko, jak by się chciało, jeśli tylko w przeglądarce internetowej zostanie otworzonych kilka kart. Używanie mini-PC jako jedynego lub – o zgrozo! – najszybszego komputera w domu do czegoś bardziej wymagającego niż przeglądanie stron internetowych szybko przyprawi o ból głowy, zwłaszcza kogoś, kto na co dzień korzysta z szybszego sprzętu. Ale załóżmy, że ktoś kupił taki sprzęt, a wtedy...

Brazos czy Atom? Odpowiedź na to pytanie sformułowana na podstawie wykresów tylko teoretycznie jest oczywista, bo przecież na praktycznie każdym (wyjątkiem jest pobór mocy) Brazos prowadzi. Pytanie, czy to prowadzenie przekłada się na cokolwiek? Naszym zdaniem – nie. Wygoda pracy (przy braku placebo w postaci znajomości wyników testów) jest identyczna i nie sposób nie przytoczyć jeszcze raz przykładu kilku zakładek w przeglądarce: obiekty typu Flash zrobią swoje i oczekiwanie na reakcję po kliknięciu będzie liczone w sekundach. I nie ma tutaj żadnego znaczenia, czy to AMD czy Intel. Pobór energii? Różnice zamykają się w kilku watach (10 W to ok. 5 zł na miesiąc przy działaniu 24 godziny na dobę), więc nie ma o czym mówić. Różnicę pomiędzy Atomem a Brazosem, na korzyść tego drugiego, da się odczuć jedynie w grach, więc wybór zależy od tego, czy będą uruchamiane.

Składak czy barebone? Chciałoby się powiedzieć: „Jeśli czujesz się na siłach, zrób sobie coś samemu”, ale... nie tym razem. Samodzielne budowanie mini-PC ma swoje dobre oraz złe strony. Po pierwsze, mamy dokładnie to, czego chcemy. Jeśli chodzi o obudowę, wybór jest duży, ale nie sposób osiągnąć tego, co zapewniają gotowe mini-PC. W gotowcach wszystko jest spasowane co do milimetra, a idealnym przykładem są właśnie ZBOX Nano XS i Edge HD3. Nasz komputer oparty na Atomie, zamknięty w obudowie Modecoma, jest kilkukrotnie większy. Ponadto producent takiego urządzenia obok obsługi technicznej zapewnia płytę ze sterownikami, wszelkie potrzebne akcesoria – nic nie trzeba robić samemu, wystarczy wyjąć sprzęt z pudełka i podłączyć, chyba że jest pozbawiony systemu operacyjnego. Ponadto projekt obudowy zazwyczaj jest unikatowy, niedostępny na wolnym rynku.

A co, jeśli barebone... No dobrze... Wybór padł na gotowca. Czy Sapphire Edge HD3 i Zotac ZBOX Nano XS sprawdzą się w roli, do której zostały przeznaczone? Oba są gotowe do działania, mają niepowtarzalne obudowy, lepszy na wykresach (co niekoniecznie da się odczuć) produkt AMD, obsługę techniczną i w ogóle wszystko, czego można by oczekiwać.

Ale nawet te konstrukcje mają wady. Z całą pewnością możemy napisać, że oba przetestowane urządzenia są głośne. Zastosowane układy chłodzenia, a także niewielkie rozmiary obudowy sprawiają, że wentylatory nie mają chwili wytchnienia. Nawet w spoczynku są słyszalne: zwykłe przeglądanie internetu bez żadnej muzyki w tle na pewno szybko wywoła irytację.

Nasz „modecomowo-atomowy” składak jest pod tym względem bezkonkurencyjny, bo pasywny. Lekarstwem na takie bolączki mogą być też konstrukcje podobne do przedstawionego przez nas kiedyś komputera Shuttle XS35GT-804, który wprawdzie jest nieco większy od Edge'a HD3 czy Nano XS, ale starszą generację Atoma D510 wraz z ION-em 2 schłodził w pełni pasywnie. Mamy nadzieję, że na rynku pojawi się więcej rozwiązań tego typu, co spełni oczekiwania osób entuzjastycznie nastawionych do mini-PC.

Do testów dostarczył: Sapphire

Cena w dniu publikacji (z VAT): 1450zł

Do testów dostarczył: Zotac

Cena w dniu publikacji (z VAT): 1470 zł

Do testów dostarczył: Intel

Cena w dniu publikacji (z VAT): 1100 zł