Z pozoru typowa budowa
Listwa Acar Eco odróżnia się od „zwyczajnych” produktów konkurencji. Oferuje sześć gniazd typu E z zabezpieczeniami oraz bolcami. Pięć z nich niczym się nie wyróżnia, ale szóste to tzw. master. Służy ono do podpięcia urządzenia głównego, decydującego o zasilaniu pozostałych gniazd.
Funkcjonowanie sprzętu omówimy na dalszych stronach. W tym miejscu warto przyjrzeć się parametrom technicznym:
Maksymalna moc obciążeniowa Pmax | 2300 W |
Napięcie nominalne urządzenia | 230 V, 50 Hz |
Prąd nominalny urządzenia | ∑IN = 10 A |
Bezpiecznik | Jeden bezpiecznik automatyczny o charakterystyce zwłocznej 10 A / 250 V |
Wyłącznik | Dwutorowy |
Prąd upływu | < 0,5 mA |
Czas odpowiedzi | < 25 ns |
Napięcie znamionowe układu ogranicznika napięć Uc | 250 V, 50 Hz |
Poziom ochrony Up | ≤ 1,3 kV (L/N) |
Nominalny prąd wyładowczy iN | 2 kA (L/N) – 8/20 µs |
Maksymalny prąd wyładowczy iMAX | 6,5 kA (L/N) – 8/20 µs (typ 2) |
System ochrony przeciwporażeniowej | Kołki ochronne gniazd połączone z przewodem ochronnym (system 2P + Z) |
Obudowa | Z tworzywa sztucznego samogasnącego |
Liczba gniazd | 1 gniazdo master, dwubiegunowe ze stykiem ochronnym 5 gniazd slave, dwubiegunowych ze stykiem ochronnym |
Wymiary | 445×54×55 mm |
Ciężar | 0,58 kg |
Wśród elementów elektronicznych znajdujących się wewnątrz nieco bardziej zaawansowanych modeli, w tym Acar Eco, można spotkać warystory i filtry pozwalające wyeliminować zakłócenia generowane w sieci elektrycznej, np. przez urządzenia przemysłowe.
Do tej pory najbogatsze modele listew zasilających kusiły co najwyżej złączami RJ11 lub RJ45, pozwalającymi zabezpieczyć, odpowiednio, telefon lub LAN. Acar Eco nie ma, niestety, takiej funkcji. Według producenta zastosowano ponadprzeciętnej jakości komponenty.
Listwa przeciwprzepięciowa wbrew obiegowym opiniom nie ochroni komputera przed skutkami pobliskiego uderzenia pioruna. W takim przypadku równie skuteczne będzie postawienie w oknie gromnicy. Listwa zapewnia dobrą ochronę w przypadku przepięć w sieci energetycznej. Jej brak grozi uszkodzeniem wrażliwego sprzętu elektronicznego, takiego jak komputery, monitory i sprzęt rtv.
Wygląd
Budowa typowej listwy przeciwprzepięciowej jest prosta jak konstrukcja cepa, ale tym razem jest nieco bardziej skomplikowana, jest też sporo dodatkowych możliwości.
Materiał użyty do wykonania obudowy jest niepalny, a dokładniej: jest to tworzywo sztuczne samogasnące.
Jest sześć gniazd. Jedno z nich, oznaczone zieloną obwódką jako MASTER, służy do podłączenia urządzenia sterującego (np. telewizora lub komputera). Po zaprogramowaniu załączenie urządzenia master powoduje podanie zasilania do pozostałych pięciu gniazd. Wyłączenie urządzenia sterującego powoduje odcięcie zasilania pozostałych.
Mózg listwy ekologicznej to przycisk programatora. Po jego naciśnięciu urządzenie zapamiętuje charakterystykę poboru mocy podłączonego odbiornika, aby dopasować tryb działania po jego włączeniu i wyłączeniu.
Wyłącznik jest jaskrawozielony. Obok znajduje się pomarańczowa dioda sygnalizująca, że urządzenie działa. Czerwony punkt, wyglądający jak przycisk, to w rzeczywistości bezpiecznik automatyczny.
W urządzeniu zastosowano wytłoczenia na kabel zasilający, tzw. rynienki, umożliwiające poprowadzenie go w dowolnym z czterech kierunków. Poza tym są tu otwory do zamocowania na sztywno na ścianie lub podłodze. Zgodnie z normą PN-EN 60950, której podlegają tego typu urządzenia, obudowa nie może być łatwo dostępna, tj. nie może dać się otworzyć za pomocą ogólnodostępnych narzędzi. Dlatego nie znajdziecie w niej śrubek.
Dobra jakość wewnątrz
Sercem listwy zasilającej Acar Eco jest kompletny jednoukładowy mikroprocesor firmy Atmel. Widoczna na zdjęciu duża cewka to nie filtr, tylko przekładnik prądowy, który służy do pomiaru prądu płynącego w gniazdku master. Sygnał z przekładnika podawany jest na przetwornik analogowo-cyfrowy mikroprocesora. Pozostałe elementy na płytce to mikroprzełącznik (służący do programowania progu zadziałania oraz czasu reakcji), dwukolorowa dioda LED (sygnalizacja stanu), zasilacz oraz element wyjściowy w postaci przemysłowego przekaźnika ze stykami 16 A, który podaje zasilanie na gniazda slave. Logo wytwórcy przekaźnika, Relpol, nie pozostawia cienia wątpliwości, że sprzęt wyprodukowano w Polsce.
Z drugiej strony urządzenia zamontowane są układy zabezpieczające i dwutorowy wyłącznik sieciowy. Ogranicznik przepięć jest typu warystorowego. Dobrze widoczna jest rurka bezpiecznika termicznego, który odpowiada za bezpieczeństwo: w razie przekroczenia temperatury po wystąpieniu przepięcia o wielkiej mocy odcina prąd. Stan urządzenia zabezpieczającego jest sygnalizowany lampką, zgodnie z zaleceniami odpowiedniej normy. Widoczne na zdjęciu białe plamki to specjalna pasta termoprzewodząca, której zadaniem jest przyspieszenie zadziałania bezpiecznika termicznego w razie awarii. Drugim elementem zabezpieczającym jest – również widoczny na zdjęciu – automatyczny wyłącznik nadprądowy. Po przekroczeniu nominalnego poboru prądu (w tym przypadku jest to 10 A) rozlega się charakterystyczny trzask, czerwona główka automatu wyskakuje do góry, prąd przestaje płynąć. Działanie tego bezpiecznika jest odwracalne: po jego ostygnięciu (oczywiście, najpierw należy usunąć przyczynę przeciążenia) można wcisnąć czerwoną główkę, i sprzęt znowu jest gotowy do działania. Warto też zwrócić uwagę na grube przewody łączące poszczególne elementy wewnątrz urządzenia. Świadczą one o dbałości producenta o przestrzeganie zaleceń norm.
Warto zaznaczyć, że nawet produkt o tak nieskomplikowanej funkcji jak Acar Eco powinien spełniać wymagania co najmniej czterech opasłych norm: PN-E 93201, PN-IEC 60884-1, PN-EN 60950 (bezpieczeństwo) i PN-EN 61643-11 (ograniczniki przepięć). HSK DATA, producent listwy, zapewnia, że wszystkie wyroby firmy przechodzą rygorystyczne i bardzo kosztowne badania w akredytowanych laboratoriach, potwierdzające zgodność z zaleceniami tych norm. Niestety, nie da się tego powiedzieć o modelach importowanych z Dalekiego Wschodu: zazwyczaj mają na opakowaniu znaczek CE, ale nawet pobieżny rzut oka na ich konstrukcję nie pozostawia złudzeń, że ich konstruktorzy nie widzieli na oczy norm europejskich.
Działanie listwy Acar Eco
Zasada działania urządzenia jest prosta. Mikroprocesor w listwie wykrywa wzrost poboru mocy w urządzeniu głównym i po chwili załącza zasilanie urządzeń towarzyszących podpiętych jako slave. Standardowy czas reakcji wynosi 2 sek., ale można go zmieniać w zakresie 2–10 sek.
Przed pierwszym uruchomieniem należy zaprogramować urządzenie typu master. Po włączeniu go i odczekaniu chwili potrzebnej do tego, aby pobór mocy ustabilizował się, należy nacisnąć przycisk PROGRAM. Charakterystyka działania zostanie zapamiętana. W przypadku komputera osobistego warto zwrócić uwagę na to, żeby podczas programowania nie był obciążony. W najnowszych konstrukcjach zaawansowane systemy mocno ograniczają zużycie energii w spoczynku, więc jeśli listwa zostanie zaprogramowana podczas obciążenia, spadek poboru mocy w spoczynku (np. z 300 W do 110 W) może zostać zinterpretowany przez listwę jako wyłączenie odbiornika głównego. Dlatego ważne jest, aby rzeczywiście odczekać chwilę po uruchomieniu peceta.
Oszczędności
Producent obiecuje roczne oszczędności na poziomie 182 zł w przypadku standardowego domowego sprzętu elektronicznego. Pisaliśmy już o tym w wiadomości na PCLab.pl:
Przykład 1.
Do gniazda master podłączamy telewizor. Do gniazd slave podłączamy urządzenia towarzyszące, które są używane w tym samym czasie co telewizor (w nawiasach podajemy pobór mocy w stanie czuwania):
- tuner SAT Pace DS810 (15 W),
- odtwarzacz DVD Philips DVD 640 (4 W),
- słuchawki bezprzewodowe Sony MDR DS 3000 (4 W),
- głośniki aktywne Philips (26 W).
Suma poboru mocy wymienionych urządzeń w stanie czuwania to 49 W, a samej listwy Acar Eco – 1 W, zatem oszczędność wynosi 49 W – 1 W = 48 W.
Przykład 2.
Do gniazda master podłączamy komputer. Do gniazd slave podłączamy urządzenia towarzyszące, które są używane w tym samym czasie co komputer:
- drukarka laserowa Lexmark E232 (43 W),
- skaner HP ScanJet HL-1430 (10 W),
- monitor o przekątnej 22" (2 W),
- głośniki aktywne Creative (2 W).
Suma poboru mocy wymienionych urządzeń w stanie czuwania to 57 W, a samej listwy Acar Eco – 1 W, zatem oszczędność wynosi 57 W – 1 W = 56 W.
Jeżeli telewizor jest używany przez cztery godziny dziennie (np. wieczorem po pracy), to przez pozostałych 20 wymienione urządzenia niepotrzebnie pobierają 48 W (przykład 1.). Dzięki zastosowaniu listwy zostają odłączone od zasilania, gdy system jest nieużywany. Zatem można obliczyć oszczędność energii:
- 48 W × 20 godz. dziennie × 365 dni w roku = 350 kWh.
Obecnie cena energii elektrycznej dla gospodarstw domowych wynosi od 0,49 zł/kWh do 0,56 zł/kWh, w zależności od lokalizacji. Przyjmujemy średnio 0,52 zł/kWh.
- 350 kWh × 0,52 zł/kWh = 182 zł rocznie (przykładowe obliczenie dla telewizora).
Podobny wynik otrzymamy dla komputera.
Powyższe przykłady uwzględniają przeciętną ilość energii zużywanej przez urządzenia peryferyjne. W indywidualnych przypadkach oszczędność może być większa lub mniejsza, warto jednak wziąć pod uwagę, że cena energii elektrycznej cały czas wzrasta.
Zużycie energii w stanie czuwania podajemy za stroną niemieckiej fundacji NO ENERGY. Na jej stronie internetowej, w zakładce Unglaublich (niem. 'trudne do uwierzenia'), każdy może znaleźć ilość energii pobieranej przez urządzenia, z których korzysta, i samodzielnie obliczyć możliwe oszczędności.
Obliczenia własne:
Aby sprawdzić poprawność powyższych obliczeń, przetestowaliśmy listwę Acar Eco: zmierzyliśmy, ile energii pobierają różne urządzenia, sprawdziliśmy ceny prądu i powtórzyliśmy rachunki.
Należy pamiętać, że zależnie od użytego sprzętu te wartości mogą się zmieniać. Postanowiliśmy więc sprawdzić podane informacje, posiłkując się tym, co mieliśmy w redakcji i co dobrze reprezentuje typowy zestaw „okołokomputerowy”. Dodatkowo przetestowaliśmy listwę w parze z domowym sprzętem rtv – typowym zestawem telewizyjnym.
Zestaw 1. Pobór mocy bez odbiornika głównego – 22,8 W:
PC | Pobór mocy w trybie czuwania |
---|---|
Redakcyjny komputer PC (platforma testowa kart graficznych) | 1,7 W |
Monitor Samsung SyncMaster 305T | 0,8 W |
HP Color LaserJet 2600N | 15,6 W |
Głośniki Creative Inspire 5300 | 4,4 W |
Logitech G25 Driving Wheel | 2,0 W |
Zestaw 2.Pobór mocy bez odbiornika głównego – 19,6 W:
PC | Pobór mocy w trybie czuwania |
---|---|
Redakcyjny komputer PC (platforma testowa dysków twardych) | 1,9 W |
Monitor Benq EW2420 | 0,6 W |
Lexmark S605 Interact | 6,8 W |
Głośniki Logitech X-530 | 4,0 W |
Dysk zewnętrzny 3,5" | 8,2 W |
Zestaw 3. Pobór mocy bez odbiornika głównego – 37,4 W:
RTV | Pobór mocy w trybie czuwania |
---|---|
Telewizor Funai LT6M32-BB | 0,5 W |
Tuner telewizji nowej generacji N z cyfrową nagrywarką 250 GB | 21,2 W |
Odtwarzacz DVD EU3C Infinity HDMI 100 | 3,8 W |
Kino domowe Samsung HT-THX22 | 9,7 W |
Verbatim Media Station HD DVR 1 TB | 2,7 W |
Cena energii elektrycznej jest zależna od regionu, ale bez stałych opłat abonamentowych (kilkanaście złotych miesięcznie) wynosi średnio powyżej 0,5 zł/kWh (w niektórych regionach jest to nawet 0,58 zł). Zatem założenia producenta (0,52 zł) można uznać za trafne.
Ale my przyjmiemy nieco inne. Liczba dni świątecznych ustawowo wolnych od pracy to 12. Część z nich przypada w niedziele. Możemy więc przyjąć 7 dni + 104 dni w roku (po 52 soboty i niedziele), w które komputer lub telewizor działa po 8 godzin dziennie. Pozostaje zatem 16 godzin bezczynności. Więc:
- 111 dni wolnych × 16 godzin = 1776 godzin bezczynności,
- 365 dni w roku – 111 dni wolnych od pracy = 254 dni robocze.
Możemy przyjąć, że w pozostałe 254 dni w roku dany zestaw działa 4 godziny dziennie (używany jest po pracy lub po szkole), zatem pozostaje 20 godzin bezczynności:
- 254 dni robocze × 20 godzin = 5080 godzin bezczynności.
Sumując liczbę godzin w dni wolne i robocze, w których sprzęt nie jest używany, otrzymamy w ciągu roku do 6856 godzin, kiedy to listwa ACAR ECO odcina zasilanie i w efekcie pozwala zaoszczędzić.
Aby obliczyć potencjalne oszczędności na rachunkach za prąd przy zastosowaniu listwy Acar Eco, wystarczy odjąć 1 W (pobór mocy samej listwy) od poboru obliczonego dla każdego zestawu, a wynik pomnożyć przez liczbę godzin bezczynności w ciągu roku.
Zestaw 1.:
- (22,8 W – 1 W) × 6856 godzin = 149,46 kWh × 0,52 zł/kWh = 77,72 zł.
Zestaw 2.:
- (19,6 W – 1 W) × 6856 godzin = 127,52 kWh × 0,52 zł/kWh = 66,31 zł.
Zestaw 3.:
- (37,4 W – 1 W) × 6856 godzin = 249,56 kWh × 0,52 zł/kWh = 129,77 zł.
Nasze pomiary i obliczenia wykazały, że faktycznie dzięki listwie Acar Eco można oszczędzić spore sumy na rachunkach za prąd. Nawet jeżeli będą to bardziej energooszczędne urządzenia, to co najwyżej zysk okaże się nieco mniejszy. Należy przy tym pamiętać, że w każdym przypadku wzięliśmy pod uwagę tylko cztery urządzenia, a listwa Acar Eco ma pięć złączy slave,zatem możliwości oszczędzania są jeszcze większe.
Czy warto?
Z pozoru proste urządzenie, a ma tyle możliwości... Trzeba przyznać, że w porównaniu ze zwykłą listwą zasilającą Acar Eco pozytywnie zaskakuje. Z pewnością jest produktem uniwersalnym, dobrze wyposażonym, nowatorskim i przeciera proekologiczne szlaki. Poza tym faktycznie pozwala zaoszczędzić. Obecnie cena listwy to nieco ponad 100 zł. W przypadku typowego zastosowania koszt powinien się zwrócić już w pierwszym roku. Oczywiście, nasze przykładowe obliczenia są oparte na rzeczywistej ilości energii pobieranej przez redakcyjny sprzęt. Można założyć, że urządzenia podłączone do gniazd slave często będą pobierały jeszcze mniej.
Wielu może powiedzieć, że każda listwa zasilająca ma wyłącznik i że odchodząc od komputera na dłużej, można go nacisnąć, a wówczas na oszczędność energii złożą się nie tylko potrzeby urządzeń towarzyszących, ale także odbiornika głównego. O ile w przypadku typowego komputera stacjonarnego nie będzie to znacząca wartość, to odłączenie typowego telewizora może przynieść w skali roku całkiem sporo, bo w trybie czuwania urządzenia sterowane zdalnie pobierają dużo więcej.
Ale pojawia się tu pewien problem. Żeby za każdym razem odcinać listwę od prądu, trzeba mieć do niej dobry dostęp lub być ekologicznym zapaleńcem. Większość robi to rzadko, najczęściej przed dłuższym wyjazdem. W przypadku komputera przeważnie wystarczy schylić się pod biurko, ale zestaw telewizyjny nie daje się tak łatwo odłączyć. Mogłoby się wydawać, że większość telewidzów skrzętnie ukrywa wszelkie przewody i rozgałęziacze w mało widocznych miejscach – z reguły także trudno dostępnych. I właśnie w takich warunkach najlepiej sprawdza się listwa Acar Eco. Dlatego wydaje nam się, że warto.
Do testów dostarczył: HSK Data Ltd.
Cena w dniu publikacji (z VAT): 110 zł