Jedyna różnica
Wprowadzenie nowych modeli kart AMD Radeon HD 6950 w wersji 1 GB poprzedziło „papierową” prezentację w mediach. Kiedy czytacie ten tekst, modele wielu producentów są już dostępne w sprzedaży detalicznej. Tak nietypowe wejście na rynek to oczywiście efekt małych różnic względem „starych” Radeonów HD 6950 2 GB. W zasadzie różnic w budowie nie powinno być wcale. Nadal mamy do czynienia z konstrukcją, która ma parametry niemal identyczne jak poprzednicy:
HD 6970 2 GB | HD 6950 2 GB | HD 6950 1 GB | |
---|---|---|---|
Jednostki cieniujące | 1536 | 1408 | 1408 |
ROP | 32 | 32 | 32 |
Jednostki teksturujące | 96 | 88 | 88 |
Zegar rdzenia | 880 MHz | 800 MHz | 800 MHz |
Moc obliczeniowa | 2703 gigaflopy | 2252 gigaflopy | 2252 gigaflopy |
Szybkość wypełniania pikselami | 28,1 gigapiks./s | 25,6 gigapiks./s | 25,6 gigapiks./s |
Szybkość wypełniania teksturami | 84,5 gigateks./s | 70,4 gigateks./s | 70,4 gigateks./s |
Zegar pamięci | 1375 MHz | 1250 MHz | 1250 MHz |
Szyna pamięci | 256 b | 256 b | 256 b |
Rodzaj pamięci | 5,5 Gb/s GDDR5 Hynix R0C | 5,0 Gb/s GDDR5 Hynix T2C | 5,0 Gb/s GDDR5 Hynix T2C |
Przepustowość pamięci | 163,9 GB/s | 149,0 GB/s | 149,0 GB/s |
Proces technologiczny | 40 nm | 40 nm | 40 nm |
Rozmiar rdzenia | 389 mm2 | 389 mm2 | 389 mm2 |
Liczba tranzystorów | 2,64 mld | 2,64 mld | 2,64 mld |
W praktyce okazuje się jednak, że poszczególni producenci już podczas konstruowania własnych PCB wprowadzali różnice w stosunku do mocniejszej wersji, czyli Radeona HD 6970, usuwając część faz zasilających oraz innych elementów elektronicznych. Pierwotnie HD 6950 od HD 6970 odróżniało tylko złącze zasilające. Słabszy model miał dwa PCIe sześciopinowe, a ten mocniejszy – jedno sześcio- i jedno ośmiopinowe. Konstrukcje modyfikowane przez poszczególnych wytwórców miały już „fizycznie” mniejszą liczbę faz zasilających (patrz przykład karty Asus EAH6950 DirectCU II ), tak aby konsumenci odczuli różnicę między „pełnym” HD 6970 a zauważalnie tańszym HD 6950. To jednak nie powoduje drastycznych zmian parametrów działania czy jego charakterystyki. Co więcej, nie ma wpływu na ewentualną możliwość odblokowania nieaktywnych jednostek wykonawczych. Nawet produkty mocno przekonstruowane dzięki nowej procedurze zmiany BIOS-u umożliwiają programową zmianę karty w pełnego HD 6970. Chyba najbardziej intrygującym pytaniem pozostaje to, czy Radeon HD 6950 1 GB pozostawi użytkownikom choćby teoretyczną możliwość przeprowadzenia takiego zabiegu. Posiadaczy kart zachęcamy do informowania w komentarzach, czy udało się je tak zmodyfikować.
Nieistniejący „referent”
Produkt AMD, który otrzymaliśmy do przetestowania, z wyglądu jest zbliżony do referencyjnych HD 6950 2 GB, z tym wyjątkiem, że wersje 1 GB nie będą dostępne w takiej formie. Wszystkie sprzedawane modele poszczególnych producentów mają mieć własne układy chłodzenia, większość będzie też miała przeprojektowaną płytkę drukowaną. Zatem konstrukcja AMD może być rozpatrywana jedynie jako niezbyt reprezentatywny przykład.
Samo PCB jest identycznych rozmiarów jak w już nam znanym HD 6950 2 GB. Jedyny wyróżnik to kolor: dość jaskrawy czerwony.
HD 6950 2 GB | ASUS EAH 6950 2 GB DirectCU II | HD 6950 1 GB | |
---|---|---|---|
Długość płytki drukowanej | 266 mm | 266 mm | 266 mm |
Długość całej karty | 276 mm | 295 mm | 276 mm |
Wysokość | 111 mm | 122 mm | 111 mm |
Szerokość | 39 mm | 59 mm | 39 mm |
Waga | 1076 g | 1067 g | 932 g |
Naga karta AMD
Do aluminiowej ramy, która przy okazji jest wielkim radiatorem, przymocowano schładzacz, oparty na komorze odparowania.
W budowie samej płytki drukowanej nietrudno wychwycić pewne braki. Przede wszystkim nie ma niektórych elementów sekcji zasilania.
Rdzeń jest dokładnie taki sam jak w HD 6970 oraz HD 6950 2 GB.
Kontroler zasilania to – już tradycyjnie dla konstrukcji referencyjnej – układ Volterra.
XFX Radeon HD 6950 1 GB
Jedną z firm, które zdołały zapewnić nam egzemplarze do testów, jest XFX. Ta marka ponownie wkracza na polski rynek, tym razem za pośrednictwem dystrybutora sprzętu z wysokiej półki, warszawskiej firmy eXtremeMem.
Podstawowy model nie zachwyca dodatkowym wyposażeniem. Z jednej strony otrzymujemy takie rarytasy jak zawieszka na drzwi do pokoju gracza, z drugiej zaś brakuje tak podstawowej rzeczy jak przelotka D-sub.
Typowe dla serii HD 6900 wyjścia obrazu umożliwiają zastosowanie konfiguracji wielomonitorowych Eyefinity już przy jednej karcie graficznej.
Układ chłodzenia jest oparty na rozwiązaniu zwanym w języku angielskim vapor chamber. System ten ma nieco większą wydajność od pojedynczych rurek cieplnych, ponieważ czynnik chłodniczy działa na większej powierzchni. Identyczną technikę zastosowano w referencyjnych konstrukcjach AMD Cayman.
Łopatki wentylatora osadzone na plastikowej obudowie mają oryginalny, aerodynamiczny kształt.
HD 6950 1 GB | ASUS EAH 6950 2 GB DirectCU II | XFX HD 6950 1 GB | |
---|---|---|---|
Długość płytki drukowanej | 266 mm | 266 mm | 241 mm |
Długość całej karty | 276 mm | 295 mm | 250 mm |
Wysokość | 111 mm | 122 mm | 111 mm |
Szerokość | 39 mm | 59 mm | 39 mm |
Waga | 932 g | 1067 g | 604 g |
Rozebrany XFX 6950 1 GB
Radiator najtańszej karty nie jest zbyt imponujący, ale dzięki technice vapor chamber dobrze radzi sobie z oddawaniem ciepła.
Stosunkowo uboga sekcja zasilania świadczy o przeznaczeniu produktu na rynek popularny. Standardowe złącza PCIe sześciopinowe zostały zbliżone do siebie, tak aby maksymalnie skrócić PCB.
Rodzina XFX 6950 1 GB Dual Heatpipe
Jednogigabajtowy model z układem chłodzenia Dual Heatpipe od tego z „normalnym” odróżnia pudełko z nieco inną grafiką. Wyposażenie jest takie samo jak w przypadku pozostałych kart XFX, a więc brakuje m.in. przelotki D-sub.
Wersja fabrycznie podkręcona została oznaczona: XFX HD6950 Dual Heatpipe XXX 1GB i ma nieco przyspieszone zegary: rdzeń – 830 MHz, pamięć – 5200 MHz (efektywnie). Ani wyglądem, ani dołączonym wyposażeniem, ani nawet opakowaniem nie odróżnia się od wersji standardowo taktowanej.
HD 6950 1 GB | ASUS EAH 6950 2 GB DirectCU II | XFX HD 6950 1 GB | XFX HD 6950 Dual Heatpipe 1 GB | XFX HD 6950 Dual Heatpipe XXX 1 GB | |
---|---|---|---|---|---|
Długość płytki drukowanej | 266 mm | 266 mm | 241 mm | 241 mm | 241 mm |
Długość całej karty | 276 mm | 295 mm | 250 mm | 246 mm | 246 mm |
Wysokość | 111 mm | 122 mm | 111 mm | 123 mm | 123 mm |
Szerokość | 39 mm | 59 mm | 39 mm | 39 mm | 39 mm |
Waga | 932 g | 1067 g | 604 g | 617 g | 618 g |
Sapphire Radeon HD 6950 1 GB
Ważnym atutem Sapphire'a są dodatki. W zestawie oprócz podstawowych przejściówek i kabla HDMI znajdziecie kupon do klubu Sapphire SSC, z którego można pobrać ciekawe gry i specjalny program do podkręcania.
Duży, wolnoobrotowy wentylator ma specjalnie wyprofilowane łopatki, co ma zapewnić małą głośność i dobrą wydajność. Karta zajmuje szerokość dwóch pełnych złączy na płycie głównej.
Sygnał do wyświetlacza może być przesyłany przez jedno z dwóch złączy DVI, jedno z dwóch mini-DisplayPort lub jedno HDMI.
Złącza zasilania to dwa standardowe PCIe sześciopinowe.
AMD HD 6950 1 GB | XFX HD 6950 1 GB | Sapphire HD 6950 1 GB | |
---|---|---|---|
Długość płytki drukowanej | 266 mm | 241 mm | 241 mm |
Długość całej karty | 276 mm | 250 mm | 246 mm |
Wysokość | 111 mm | 111 mm | 116 mm |
Szerokość | 39 mm | 39 mm | 39 mm |
Waga | 932 g | 604 g | 594 g |
Wnętrze Sapphire
Płytka drukowana wykazuje podobieństwo do modelu XFX, ma identyczny układ elementów, a odróżnia ją kolor i mniej pustych miejsc, co oznacza mniejsze oszczędności producenta przy sprzedaży tego PCB.
Schładzacz wygląda okazale. Trzy grube rurki odprowadzają ciepło z miedzianego bloku stykającego się z rdzeniem. Powietrze z wentylatora owiewa kości pamięci, sekcję zasilania i inne elementy elektroniczne. Szkoda tylko, że plastikowa obudowa wystaje poza obrys PCB.
Rdzeń ma rozmiary identyczne jak Cayman XT.
Elpida W1032BABG-50-F to kości stosowane przez Sapphire'a już od serii 5700. A tam tykały z częstotliwością tylko 4 GHz. Według producenta kości tej generacji będą zdolne do osiągnięcia efektywnych 7 GHz. Zobaczymy, o ile uda się je przyspieszyć ponad nominalną prędkość 1250 MHz (efektywnie 5 GHz).
Sekcja zasilania jest sterowana czterofazowo. Do produkcji użyto dobrej jakości komponentów.
Konfiguracja testowa
Wszystkie testy wydajności zostały wykonane na platformie składającej się z następujących podzespołów:
Model | Dostarczył | |
---|---|---|
Procesor: | Core i7-965 Extreme Edition ES @ 133*29 | www.intel.pl |
Płyta główna: | ASUS P6T7 WS SuperComputer | asus.com.pl |
Pamięć: | A-DATA DDR3-1333+ 3 × 2 GB @ 1333 MHz 8 8 8 24 | www.adata.com.tw |
Miernik poziomu dźwięku | Sonopan SON-50 | www.sonopan.com.pl |
Schładzacz procesora: | Noctua NH-U12P | www.noctua.at |
Dysk twardy – system: | OCZ Vertex 60 GB | www.ocztechnology.com |
Dysk twardy – dane: | Seagate Barracuda 7200.11 320 GB | www.seagate.com |
Zasilacz: | Cooler Master UCP 1100 W | www.coolermaster.com |
Monitor: | Samsung SyncMaster 305T (30 cali, 2560×1600) | www.samsung.com |
Obudowa: | Lian Li PC-V2110 | www.lian-li.com |
System operacyjny:
- Windows 7 w wersji 64-bitowej.
Sterowniki:
- Radeon HD 5850, 5830 – Catalyst 10.10,
- Radeon HD 5870, 5970 – Catalyst 10.11,
- Radeon HD 6850, 6870, 6950, 6970 – Catalyst 11.2,
- GeForce GTX 460 – ForceWare 260.89,
- GeForce GTX 470, GTX 480, GTX 570, GTX 580 – ForceWare 266.58,
- GeForce GTX 560 Ti – ForceWare 266.56.
Wyniki testów
Na niektórych wykresach przedstawiliśmy wydajność nie tylko referencyjnego Radeona HD 6950 1 GB, ale także wersji odblokowanej do 1536 jednostek cieniujących. Jest to namiastka Radeona HD 6970 1 GB (który zapewne nigdy się nie pojawi).
Jak można było się spodziewać, osiągi wersji 1 GB są bardzo zbliżone do modelu 2 GB. W zasadzie różnica mieści się w granicach błędu pomiarowego. Niemniej jednak w większości gier w najwyższych rozdzielczościach widać pewien zysk z większej ilości pamięci. Nie są to różnice drastyczne, ale zaczynają być wyraźne. Radeony HD 6950 2 GB będą wydajniejsze od wersji 1 GB dopiero wtedy, gdy użyje się Eyefinity i tym samym gigantycznych rozdzielczości.
Pobór mocy, głośność, temperatura
Ze względu na „inżynieryjny” charakter karty referencyjnej dostarczonej przez AMD uzyskane przez nią wyniki należy traktować wyłącznie jako ciekawostkę. Takich kart nie będzie na rynku, zatem fabryczne oprogramowanie BIOS nie zawiera optymalizacji pod kątem wygody użytkownika!
Pobór mocy podczas pracy jest nieco większy niż w przypadku wersji 2 GB. Co więcej, własna konstrukcja płytki drukowanej niewiele pomogła firmie XFX w ograniczeniu zużycia energii. Być może takie wartości wynikają właśnie z charakteru konstrukcji AMD, a może z większych wahań napięć, związanych z mniejszą liczbą faz sterujących. Ale nadal są to wartości poprawne – i dobre na tle konkurencji.
Radeon HD 6950 1 GB firmy Sapphire pobiera najmniej energii elektrycznej przy zachowaniu bardzo niskich temperatur w spoczynku i pod obciążeniem. Wygląda na to, że schładzacz jest niezwykle wydajny lub napięcia zasilające są ustawione na niskim poziomie (w końcu można je samodzielnie zwiększać). W każdym razie karta działa bardzo cicho w obu trybach. Układ chłodzenia Dual Heatpipe firmy XFX zaskakuje efektywnością. Umie on odprowadzić duże ilości ciepła, nie przeszkadzając przy tym użytkownikowi. Wersja podkręcona osiąga minimalnie gorsze parametry, jednak nadal są one wyśmienite. Natomiast podstawowy XFX 6950 wyraźnie pod tym względem odstaje. Cóż, mniejszy radiator i jeden wentylator mają co robić.
Wyciskanie siódmych potów!
Niestety, konstrukcja referencyjna HD 6950 1 GB osiągnęła jedynie 860 MHz – wybranie szybszego taktowania GPU skutkowało błędami. Pamięć udało się przetaktować do 1420 MHz. Model firmy Sapphire osiągnął identyczne częstotliwości, ale ma on niepodważalną zaletę: oprogramowanie Trixx, które pozwala ustawić wyższe napięcie zasilające GPU.
Modele XFX osiągnęły wysokie prędkości taktowania, szczególnie w przypadku pamięci. Wersje z nieco lepszym schładzaczem Dual Heatpipe pozwoliły także ustawić większą częstotliwość VRAM-u. Jednak przy wartościach testowych dało się już odczuć ograniczenia prądowe. Mieliśmy wrażenie, że to nie możliwości samego krzemu ograniczają nasze zapędy, ale sekcja zasilania. Co więcej, po ustawieniu funkcji Power Tune na maksimum (15–20%) kilkukrotnie zdarzyło się, że komputer uruchamiał się ponownie bez ostrzeżenia. Może to potwierdzać tezę, że zasilanie jest niewystarczające już przy tego rzędu prędkościach taktowania.
Odblokowywanie dodatkowych jednostek.
Tych, którzy jeszcze nie wiedzą, jak można zmodyfikować karty Radeon HD 6950, zapraszamy do artykułu poświęconego temu zagadnieniu. Test wersji 1 GB wykazał, że niewiele zmieniono w tej dziedzinie. Spośród przedstawionych w teście konstrukcji bez problemu odblokowały się dwie: referencyjna AMD oraz Sapphire:
Warto zauważyć, że odblokowanie w ogóle nie wpływa na podkręcalność karty.
Ze względu na mocno ograniczony czas, jaki mogliśmy poświęcić kartom XFX, nie udało nam się zaktualizować oprogramowania BIOS. Każdorazowa próba odblokowania kończyła się typowym komunikatem Could not erase ROM. Gdy tylko będziemy mogli, powrócimy do tego problemu i dołączymy informację o możliwościach produktów XFX.
Prosimy także użytkowników wersji 1 GB o informacje o efektach odblokowywania i podkręcania.
Czy cięcie RAM-u przyniosło oczekiwany skutek?
Tak! Okazuje się, że Radeon HD 6950 tak naprawdę nie potrzebuje 2 GB RAM-u. Jak już wykazaliśmy we wcześniejszej publikacji, karty graficzne AMD rozsądnie korzystają z dostępnej pamięci. Nawet ultrawysokie rozdzielczości w trybie Eyefinity nie zawsze wymagają tak dużej pojemności. Jednak przeciętny gracz posiadający jeden monitor może z czystym sumieniem kupić HD 6950 w wersji 1 GB. Taka ilość pamięci nie jest żadnym ograniczeniem, zwłaszcza w typowej rozdzielczości, do 1920 pikseli w poziomie. Oczywiście, wersję 2 GB nadal warto kupić, jeżeli dopłata będzie niewielka.
A co z wydajnością na tle konkurencji? O wszystkim decyduje tutaj cena. Najtańsze Radeony HD 6950 2 GB zeszły już poniżej 1000 zł. Masowi producenci oferują GTX-a 560 Ti już o grubo ponad 100 zł taniej. Nie przewidujemy, że cena HD 6950 szybko spadnie do tego poziomu. Typowe produkty powinny być tańsze od wersji 2 GB o około 50–70 zł. To nadal nieco więcej, niż kosztuje produkt Nvidii.
GeForce GTX 560 Ti stracił już jeden ze swoich głównych atutów – „kulturę” działania. Konstrukcje układów chłodzenia firm Sapphire oraz XFX pokazują, że osiągnięcie wartości takich jak w przypadku GF 114 nie jest szczególnie trudne. Potencjał podkręcania wydaje się zbliżony, mimo że radeony mają szybszy zegar taktujący pamięć
Sapphire Radeon HD 6950 1 GB zaskoczył nas bardzo dobrym schładzaczem, wydajnym i cichym. Ta konstrukcja wyznaczyła nowy standard w modelach AMD. Dodatkowo producent umożliwił zwiększanie napięcia zasilającego GPU, co pozwala na jeszcze mocniejsze podkręcanie. Wszystko zależy od egzemplarza, ale ten udostępniony nam do testów okazał się całkiem niezły. Dodatkowo udało nam się odblokować go, co zapewniło wydajność „wirtualnego” HD 6970 1 GB. Nieco mniejsze niż u XFX możliwości podkręcania pamięci odrobinę nas zmartwiły, jednak różnice naprawdę są niemalże marginalne. Co ciekawe, to właśnie Sapphire jest obecnie najtańszy, dlatego jest to produkt w pełni godny polecenia.
Jednak biorąc pod uwagę możliwość przerobienia Radeona HD 6950 na pełnego HD 6970, śmiało można polecić go każdemu graczowi, bo jest opłacalny i przynosi ciekawe nowinki techniczne. W obecnych czasach rzadko mamy do czynienia z produktami zapewniającymi – podkreślamy – sporą szansę odblokowania i dodatkowo niemały potencjał podkręcania... Szansa szansą, w każdym razie chyba warto wziąć to pod uwagę. Mamy nadzieję, że modyfikacje konstrukcji i strategia producenta pozwolą na dalsze obniżenie cen i walkę o coraz „niższe” półki.
Do testów dostarczył: AMD
Cena w dniu publikacji (z VAT): 900–1000 zł
Do testów dostarczył: Sapphire
Cena w dniu publikacji (z VAT): 909 zł
Do testów dostarczył: XFX
Cena w dniu publikacji (z VAT): 949 zł
Do testów dostarczył: XFX
Cena w dniu publikacji (z VAT): 969 zł
Do testów dostarczył: XFX
Cena w dniu publikacji (z VAT): 999 zł