Radek od Szafirka
Większość kart graficznych z układami ATI to tak naprawdę produkty oparte na projekcie referencyjnym tej kanadyjskiej firmy. Niezależnie od producenta, akceleratory te cechują się takim samym wyglądem, taką samą jakością wykonania, takimi samymi (lub podobnymi) elementami i takim samym taktowaniem, a co za tym idzie, takimi samymi osiągami. Inaczej mówiąc, niezależnie od tego, którego producenta wybierzemy, otrzymamy w pudełku dokładnie taką samą kartę.
Niektóre firmy produkujące karty graficzne próbują się zatem jakoś wyróżnić z "tłumu". Akceleratory Herculesa mają płytkę PCB o niebieskim laminacie, zmienione radiatory czy - jak to ma miejsce w przypadku 3D Prophet 9800 PRO, zainstalowane diodki podświetlające wentylator. Sapphire (popularnie nazywamy w Polsce "Szafirkiem") na ogół nie sili się tak bardzo jak Hercules, aczkolwiek czasem zdarzają mu się wyjątki - w lutym opisaliśmy jej kartę Atlantis RADEON 9700 PRO Ultimate Edition, z pasywnym chłodzeniem (pozbawionym wiatraczka).
Sapphire Atlantis RADEON 9500 PRO wygląda jednak, jak każdy inny (prawie) "Radek 9500 PRO". Karta ma czerwony laminat, a układ graficzny chłodzony jest czarnym radiatorkiem z wiatraczkiem noszącym logo ATI.
Bliższa inspekcja wykazuje jednak różnice w stosunku do produktu Super Grace: na karcie Sapphire zainstalowano kostki pamięci BGA Infineon o czasie dostępu 3,3 ns (łącznie 128 MB DDR SGRAM).
Przypomnijmy, że na Super Grace wykorzystano kości Hynixa o czasie dostępu 3,6 ns, a więc wolniejsze (kliknijcie tutaj, aby zobaczyć ich fotkę).
Sama płytka drukowana (PCB - Printed Circuit Board) jest w przypadku kart Sapphire i Super Grace identyczna, i oznaczona numerem PN 109-A05600-00. Taktowanie karty to 277 MHz dla układu graficznego oraz 540 MHz (efektywnie) dla pamięci. Zwróćcie uwagę na to, że GPU pracuje z częstotliwością o 2 MHz wyższą, niż zaleca to specyfikacja ATI, dzięki czemu Sapphire będzie minimalnie szybszy od innych kart.
Wraz z kartą Sapphire otrzymujemy ponadto następujące kabelki: cinch (RCA), S-Video, dodatkowy zasilający oraz dwie przejściówki: z S-Video na Composite oraz z DVI na D-Sub. Na trzech płytach dostajemy również: sterowniki (CD1), oprogramowanie RedLine, czyli tweaker dedykowany kartom Sapphire (CD2) oraz pełną wersję programu PowerDVD XP 4.0. Ciekawe, dlaczego RedLine znalazł się na oddzielnej płycie. Program zajmuje bowiem... 1,8 MB. Jakby wyrzucić pliki readme, to zmieściłby się na dyskietce :-).
Pakiet uzupełnia ponadto instrukcja obsługi w sześciu językach (nie ma polskiego).
Wszystkich, którzy nie czytali naszej recenzji karty Super Grace odsyłamy tutaj, gdzie zamieściliśmy opis układu RADEON 9500 PRO, wraz z porównaniem go do RADEON 9500 i RADEON 9700.
Sapphire vs Super Grace
Kartę Sapphire poddaliśmy testom na naszym redakcyjnym komputerze, który zawsze jest naszą platformą przy testach wszystkich kart graficznych. Pentium 4 2,2 GHz, 512 MB RDRAM, płyta D850MV, monitor LG Flatron 915FT Plus - to jego najważniejsze parametry.
Na komputerze zainstalowaliśmy Windows XP Professional oraz pakiet DirectX 9.0. Na początku zainstalowaliśmy także sterowniki Catalyst 03.0. Celowo użyliśmy starszej wersji driverów, bowiem przy takich samych poddaliśmy testom kartę Super Grace. Chcieliśmy się przekonać, czy o 2 MHz wyższe taktowanie GPU na karcie Sapphire daje widoczny (bo na pewno nie odczuwalny) wzrost wydajności w stosunku do produktu Super Grace. Zobaczmy.
Na przedstawionych powyżej wykresach widać, że karta Sapphire jest o włos wydajniejsza od Super Grace RADEON 9500 PRO. Powtarzamy, to tylko i wyłącznie zasługa o 2 MHz wyższego taktowania GPU. Wystarczy podnieść taktowanie GPU na karcie Super Grace o owe 2 MHz, by uzyskać identyczne wyniki.
Catalyst 03.0 vs 03.2
Następnym krokiem w testach była deinstalacja sterowników Catalyst 03.0 i instalacja najnowszych oficjalnych 03.2. Tym razem chcieliśmy sprawdzić, jakich firma ATI dokonała zmian w swoich driverach - czy dają one jakiś wzrost wydajności, a może wręcz przeciwnie.
Poniżej przedstawiamy wyniki testów przeprowadzonych na karcie Sapphire RADEON 9500 PRO, przy obu wersjach sterowników:
Pomijając dziwny spadek wydajności w Quake III Arena przy nowych "Katalizatorach", obie wersje sterowników cechują się podobnymi osiągami.
Sapphire vs reszta świata
Już przy sterownikach Catalyst 03.2 zdjęliśmy większy zestaw testów, który chcielibyśmy przyrównać do kilku innych kart graficznych.
Będą to zatem następujące karty: Hercules 3D Prophet 9800 PRO 128 MB (opisany na wykresie po prostu jako RADEON 9800 PRO), Sapphire Atlantis RADEON 9700 PRO Ultimate Edition 128 MB ("RADEON 9700 PRO), Sapphire Atlantis RADEON 9500 PRO 128 MB ("RADEON 9500 PRO"), HIS Excalibur RADEON 9200 64 MB ("RADEON 9200") oraz Gainward GeForce4 PowerPack! Ultra/750 XP 128 MB ("GeForce4 Ti 4600").
Karty z układami ATI pracowały pod kontrolą tych samych Catalystów (03.2), a akcelerator Gainwarda napędzany był przez Detonatory 43.45.
RADEON 9500 PRO to układ o wydajności porównywalnej z GeForce4 Ti 4600. Udostępnia natomiast pełne wsparcie dla DirectX 9.0 (Ti 4600 - tylko DX 8.0), więc jest produktem zdecydowanie bardziej przyszłościowym. Jest ponadto o kilkaset złotych (!) tańszy. Wybierając pomiędzy Ti 4600 a 9500 PRO po prostu nie ma się co wahać.
Podkręcanie
Sapphire Atlantis RADEON 9500 PRO to karta taktowana zegarami 276,75 MHz dla GPU i 270 MHz dla pamięci (efektywnie 540 MHz). Okazuje się jednak, że... wgrano jej BIOS, który blokuje możliwość podkręcania. Po podniesieniu taktowania, karta automatycznie resetuje ustawienia na domyślne (276,75/270,00) zaraz po uruchomieniu jakiejkolwiek aplikacji 3D. Dla porównania, BIOS karty Super Grace pozwalał na jej swobodne podkręcanie (patrz tutaj).
Aby zaradzić temu problemowi, trzeba się trochę pobawić. Należy bowiem wymienić na karcie Sapphire BIOS na taki, który umożliwi podkręcanie. Poświecimy temu zagadnieniu oddzielny artykuł, który opublikujemy jutro na łamach PCLab.pl.
Wyjście TV
Tradycyjnie, przeprowadziliśmy też test jakości wyjścia telewizyjnego na karcie Sapphire. Standardowo dla najnowszych kart graficznych, nie można mu nic zarzucić - jest najwyższej jakości.
Na telewizorze wybrać możemy rozdzielczość maksymalnie 1024x768, przy czym my zawsze ustawiamy 800x600. Wyższa rozdzielczość wcale nie jest potrzebna, gdyż rozdzielczość formatu PAL to 768x576, a filmy DivX oraz DVD i tak nagrywane są najczęściej z niższą rozdzielczością (najczęściej okolice 704x240 dla filmów DivX lub 640x480 dla filmów DVD). Z kolei do pracy w Windows telewizor w ogóle się nie nadaje, gdyż obraz jest niewyraźny (pamiętajcie, że ekran telewizora wyświetla zaledwie około pięciuset linii).
Przy domyślnych parametrach obraz w filmach DivX na wyjściu karty Sapphire wygląda tak:
A tu porównanie do wyjścia TV karty Albatron FX5200P (GeForce FX 5200):
Jeśli nie odpowiada nam kolor czy położenie obrazu, możemy poddać go korekcie za pomocą dostępnych zakładek:
Podsumowanie
Sapphire Atlantis RADEON 9500 PRO to naprawdę znakomita karta. Wydajna i stosunkowo niedroga (jak na swoje możliwości). Jedynym mankamentem jest zabezpieczenie przed podkręcaniem, ale jak wykażemy jutro, da się to obejść :-).
Karta Sapphire jest kolejnym produktem, który odznaczymy znaczkiem Rekomendacja PCLab.pl. Coś ostatnio wiele produktów odznaczamy naszą nagrodą :-). Cóż jednak poradzimy na to, że ostatnimy czasy testujemy naprawdę świetny sprzęt. Postaramy się jednak skombinować w najbliższym czasie trochę gorszych "zabawek" - dla kontrastu :-).
Uzasadnienie: Sapphire Atlantis RADEON 9500 PRO to wciąż jedna z szybszych kart graficznych na rynku. Wydajnością porównywalna do dużo droższych GeForce4 Ti 4600 (oraz GeForce4 Ti 4800), oferuje jednak o wiele bardziej zaawansowany silnik 3D (w tym w pełni sprzętowe wsparcie dla wszystkich funkcji DirectX 9.0). Na pewno na karcie tej klasy zagrać będzie można płynnie w nadchodzącego Dooma III czy Half-Life 2. RADEON 9500 PRO to karta idealna dla gracza: nie jest bardzo droga, a jednocześnie oferuje naprawdę świetną wydajność.
Zalety
- Świetna wydajność
- Pełne wsparcie dla DirectX 9.0
- Przystępna cena (w stosunku do oferowanych możliwości)
Wady
- Zablokowane podkręcanie (da się obejść)
Kartę do testów dostarczył:
Endor www.endorsc.com.pl Cena karty: 1020 zł z VAT-em