Zaraz się zacznie...
11:09 Przygotowujemy się właśnie do testów. Zrobiliśmy już zdjęcia płycie BH7, w tej chwili obsadzamy ją na biurku testowym. Za chwilę ruszamy z testami. Tymczasem na forum czekamy na Wasze propozycje testów.
ABIT BH7 - parametry
11:41 Na pierwszy rzut oka parametry płyty ABIT BH7 nie robią jakiegoś piorunującego wrażenia. Jej sercem jest chipset i845PE, który swą premierę miał już pół roku temu (patrz nasza recenzja płyty Gigabyte GA-8PE667 Ultra - notabene pierwsza recenzja płyty z chipsetem i845PE na świecie :-)). Wszystkich, którzy nie czytali naszej recenzji płyty Gigabyte'a, zapraszamy do jej lektury, gdyż płytę ABIT-a porównywać będziemy właśnie do GA-8PE667 Ultra.
Jak wiecie, oficjalnie chipset i845PE współpracuje z procesorami Pentium 4 z magistralą QuadPumped Bus o efektywnym taktowaniu 400 lub 533 MHz, a także wspiera pamięci DDR333 (PC2700). Co najmniej takie właśnie parametry charakteryzują każdą inną płytę główną pod Pentium 4 na rynku.
Okazuje się jednak, że z i845PE można wycisnąć więcej, niż to, do czego oficjalnie przyznaje się producent chipsetu, firma Intel. ABIT udowadnia to płytą BH7. Ta nie dość, że obsługuje popularne na rynku procesory Pentium 4 z FSB 400 i 533 MHz, to jest przygowana na nadchodzące Pentium 4 z FSB 800 MHz, a nawet z wyższymi częstotliwościami FSB (o czym za chwilę)! To jednak nie wszystko, gdyż BH7 umożliwia także taktowanie pamięci zegarem efektywnym 400 MHz, co oznacza obsługę modułów DDR400.
To tylko przedsmak tego, co nas czeka w dzisiejszej recenzji. Przyjrzyjmy się testowanej płycie z bliska, a o jej możliwościach przekonamy się już za chwilę.
13:22 Na początek przeanalizujmy konstrukcję samej płyty, na podstawie zamieszczonego zdjęcia. Po lewej widzimy gniazdko Socket 478 dla procesorów Pentium 4. Mostek północny (i845PE) chłodzony jest przez spory radiator. Mostek południowy (FW82801DB aka ICH4) nie ma chłodzenia, ale jemu akurat nie jest ono potrzebne. W pobliżu ICH4 widzimy złącze AGP i pięć gniazd PCI. Brak jest natomiast CNR, ale czy ktokolwiek z Was go używa?...
Są także trzy gniazda pod moduły DIMM (DDR). Gniazdka Floppy i IDE znajdują się na krawędzi płyty. Dodatkowo, IDE skierowane są w bok, a nie do góry, jak to ma miejsce zazwyczaj. Szczerze mówiąc, nie mamy pomysłu, czym kierowali się projektanci płyty, że zdecydowali się na taką konstrukcję gniazd IDE.
Bardzo mądrze rozplanowano natomiast rozmieszczenie gniazd zasilajacych. Podstawowe gniazdo zasilania ATX znajduje się na krawędzi płyty, obok gniazda Floppy (na fotce oba gniazda widoczne są u góry po lewej stronie). Kabel od zasilacza nie będzie zatem zasłaniać wiatraczka na procesorze, co ma miejsce w przypadku wielu płyt głównych, na których gniazdo ATX umieszczono pomiędzy podstawką procesora a wyjściami zewnętrznymi na płycie. Pomocnicze gniazdko zasilania +12V znajduje się natomiast w pobliżu mostka północnego.
13:35 Jeśli już jesteśmy przy wyjściach zewnętrznych, to warto zwrócić uwagę na to, że kilka z nich rzadko spotykamy na płytach głównych. Patrząc od lewej strony widzimy: gniazdka PS/2 dla myszy i klawiatury, gniazdko drukarkowe Centronics (różowe), gniazdko RS-232 (seledynowe) i... no właśnie. Brak jest drugiego gniazdka RS-232, w którego miejscu widzicie dwa czarne "bolce". To zaślepki cyfrowych, optycznych wejść i wyjść audio w standardzie TOSlink!
Obok umieszczono komplet wyjść i wejść analogowych, w postaci pięciu gniazdek mini-jack. Pomarańczowe to wyjście dla pary głośników tylnych. Czarne - dla subwoofera i głośnika centralnego. Różowe gniazdko to wejście mikrofonowe. Niebieskie - wejście liniowe. Z kolei jasnozielone - wyjście liniowe (dla pary głośników przednich lub słuchawek - zależnie kto czego używa).
Zupełnie po prawej widzimy cztery gniazdka USB 2.0 i gniazdko sieciowe RJ45.
14:38 Jak widać, ABIT poszedł zupełnie inną drogą, niż na przykład MSI czy Chaintech. Zamiast dołączać do swojej płyty kilku dodatkowych "śledzi" z gniazdkami audio czy USB, inżynierowie firmy starali się upakować wszystko na samej płycie. Chwała im za to.
14:52 Za podsystem dźwiękowy odpowiada na płycie popularny, 6-kanałowy kodek Realtek RLC650. Jest bardzo przyzwoity i zaspokoi zapotrzebowania większości z Was. Zapalonym graczon zalecamy jednak dokupienie zewnętrznej karty dźwiękowej. Szerzej na temat porównania kodeków zintegrowanych na płytach głównych z zewnętrznymi kartami dźwiękowymi przeczytacie tutaj.
Na powyższej fotce widzicie fotkę makro scalaczka ALC650 - jest naprawdę malutki. Przy okazji z bliska możecie przyjrzeć się dość oryginalnemu kolorowi laminatu płyty. Chyba najbardziej pasuje do niego określenie "pomidorowy", jakiego użył Piotr Bulski na widok BH7.
14:58 Na płycie zintegrowano też 100-megabitowy kontroler sieciowy FastEthernet, którego zadanie pełni Realtek RTL8101L.
15:20 Jak na nowoczesną płytę przystało, jest też kontroler Serial-ATA. Przyzwyczailiśmy się jednak do dwukanałowych kontrolerów Promise, udostępniających także funkcję RAID. Tymczasem na BH7 znajduje się mało popularny układ Marvell 88i8030, z jednym kanałem S-ATA. I rzeczywiście, obok układu znajdziemy tylko jedno gniazdko S-ATA.
Marvell 88i8030 w rzeczywistości nie jest pełnoprawnym kontrolerem Serial-ATA, a jedynie mostkiem pozwalającym wykorzystać kontroler Parallel-ATA (czyli tradycyjny) do przyłączenia dysku S-ATA. Oznacza to, że jeśli podepniemy dysk Serial-ATA, tracimy automatycznie jeden z kanałów ATA na płycie.
15:35 ABIT BH7 to płyta przeznaczona dla overclockerów. A oznacza to także obecność aż czterech gniazdek umożliwiających przyłączenie wentylatorów chłodzących przegrzane elementy komputera:
16:02 Zestaw dodatków, jaki otrzymujemy z płytą BH7, jest dość skromny. Instrukcja, krążek CD ze sterownikami, kabel IDE, kabel Floppy, kabel Serial-ATA (szary), blaszka do obudowy komputera i... to wszystko.
Podsumujmy wyposażenie płyty ABIT BH7: jest kontroler sieciowy i cztery porty USB 2.0. Są też gniazdka dla systemu głośnikowego 5.1, a także gniazdo Serial-ATA. Jednego jednak zabrakło - kontrolera FireWire. Dziś pojawia się on już na bardzo wielu płytach głównych. Na BH7 go nie ma. Może jednak i dobrze, bowiem o ile z USB korzysta (prawie) każdy z nas, to FireWire używają tylko nieliczni (większość to posiadacze cyfrowych kamer miniDV). Niestety ci będą zmuszeni do kupna zewnętrznego kontrolera (koszt około 100 zł).
BIOS
16:19 Przyjrzeliśmy się płycie z "zewnątrz", pora sprawdzić wreszcie, jak ta się spisuje w praktyce. Zaczniemy od bliższego zapoznania się z jej BIOS-em - płyta dla overclockera na pewno nie może być pod tym względem przeciętna.
Zbudowaliśmy zestaw testowy o następującej konfiguracji:
18:28 Zaraz po uruchomieniu komputera, weszliśmy do BIOS-u. Bez zaskoczenia - powitał nas popularny AwardBIOS:
19:17 Obecnym lub dawnym posiadaczom płyt ABIT-a na pewno oczy się zaświeciły na widok opcji SoftMenu III. To właśnie ona po raz pierwszy pojawiła się w modelu BH6 i z jej poziomu podkręca się procesor. Zajrzyjmy zatem do środka.
Nasz procesor został poprawnie wykryty przez BIOS - jako Pentium 4 2400 MHz z magistralą 133 MHz (taktowanie rzeczywiste). Opcję CPU Operating Speed warto od razu przestawić na User Define, która to umożliwia tuning procesora.
Teraz dopiero zaczyna się robić naprawdę ciekawie. Wreszcie mamy kontrolę nad FSB procesora (opcja Ext. Clock). Możemy wybrać dowolną wartość z zakresu od 100 do 250 MHz z krokiem co 1 MHz. Wystarczy ustawić Ext. Clock na 200 MHz, by odpalić na płycie Pentium 4 z FSB 800 MHz. A po ustawieniu Ext. Clock na 250 MHz, uzyskujemy efektywne taktowanie magistrali zegarem 1 GHz!
Od razu BIOS pokazuje także taktowanie AGP i PCI (w naszym przypadku, przy 133 MHz FSB, AGP i PCI pracują ze standardowymi częstotliwościami - odpowiednio 66 i 33 MHz). A więc po podniesieniu FSB do 140 MHz wskaźniki AGP i PCI zmieniają się na 70 i 35 MHz.
Jest także opcja odpowiedzialna za ustawienie dzielnika PCI. Można wybierać pomiędzy Ext. Clock/3, Ext. Clock/4, Ext. Clock/5 i Ext. Clock/6 lub ustawić na sztywno taktowanie PCI na 44, 37 lub 33 MHz. Wow!
Posiadacze procesorów z odblokowanymi mnożnikami (są tacy?) mogą zmieniać wartość mnożnika nawet do 32x.
Jest też opcja odpowiedzialna za wybór stosunku częstotliwości FSB (CPU) do taktowania pamięci (DRAM). Dostępne opcje to 1:1 i 3:4 dla procesorów z FSB 400 MHz oraz 1:1 oraz 4:5 dla procesorów z FSB 533 MHz.
Oczywiście nie zapomniano o możliwości regulacji napięcia na jądrze procesora (CPU Core Voltage), które ze standardowej wartości można podnosić o 5, 10, 15, 20, 25 lub nawet 30%. Jest też funkcja podbijania napięcia zasilającego pamięci. Domyślne napięcie 2,55 V można podnieść do 2,65, 2,75, 2,85, 2,95 lub nawet 3,05 V. Jak widać, napięcie na jądrze procesorach i pamięciach można podnosić bardzo wysoko. Obejdzie się bez "voltage modów" przy ekstremalnym podkręcaniu.
Wreszcie, można też zmieniać napięcie na magistrali AGP. Dostępne opcje to 1,5 i 1,6 V.
19:45 Podstawowe opcje BIOS-u płyty BH7 są już standardowe. W Advanced Chipset Features znajdziemy opcje odpowiadające za timingi pamięci. Otrzymujemy kontrolę nad najważniejszymi parametrami: CAS Latency, Act to Precharge Delay, RAS to CAS Delay oraz RAS Precharge. My ustawiliśmy najbardziej agresywne wartości, które widać na obrazku poniżej:
20:04 Warto jeszcze rzucić okiem na PC Health Status:
Tutaj wybrać możemy, przy jakiej temperaturze procesora system zostanie zamknięty, a przy jakiej usłyszymy tylko otrzegawcze "pikanie". Mamy też odczyty najważniejszych temperatur, szybkości obrotowej wiatraczków i napięć.
20:07 Jak sprawdzają się wymienione opcje, przekonamy się w dalszej części recenzji, a zwłaszcza w momencie, gdy zabierzemy się za testy podkręcania. Zanim do nich przejdziemy, należałoby sprawdzić wydajność samej płyty. A zatem - zobaczmy.
Testy wydajnościowe
21:16 Na zestawie testowym zainstalowaliśmy system Windows XP Professional, sterowniki Intel INF 4.20.1006 dla chipsetu oraz Detonator 43.45 dla karty graficznej.
Zanim zaczniemy testy, jeszcze rzut okiem na wskazania programu WCPUID, który wykaże, czy przy ustawieniu FSB na 133 MHz w BIOS-ie płyty, magistrala główna rzeczywiście pracuje z taką częstotliwością (niektórzy producenci mają tendencję do lekkiego zawyżania FSB po to, by uzyskać ciut wyższe wyniki, niż konkurencja).
ABIT gra jednak uczciwie - taktowanie FSB to 133,5 MHz (mieści się w normie), a efektywna częstotliwość taktowania procesora to 2402,92 MHz. Możemy ABIT-owi darować te 3 MHz powyżej normy, nieprawdaż? :-)
SiSoftware Sandra 2002
21:40 Jedziemy z testami! Zaczynamy od benchmarków syntetycznych, które pozwolą nam sprawdzić, czy badana platforma została przez nas skonfigurowania poprawnie.
Uzyskane wyniki są dość typowe dla płyt i845PE, aczkolwiek ciut niższe, niż zebrane na płycie Gigabyte. Czy oznacza to, że ABIT będzie minimalnie wolniejszy? Zobaczymy.
PCMark2002
22:13 Następny test syntetyczny to PCMark2002:
Wynik CPU Score jest mniej-więcej podobny na wszystkich płytach. Ciekawie natomiast wypadł Memory Score. Płyta BH7 uzyskała w nim bowiem najwyższy wynik spośród wszystkich płyt pod Pentium 4 z jednokanałowymi kontrolerami pamięci. Jest to o tyle dziwne, że Gigabyte GA-8PE667 Ultra, także z chipsetem i845PE, znacznie słabiej wypadła w tym samym teście. Najlepiej jednak będzie, gdy przejdziemy do testów rzeczywistych - te wykażą nam prawdziwą wydajność testowanych platform.
Quake III Arena
22:45 Chyba nikogo nie zaskoczyliśmy grą, od jakiej zaczynamy testy rzeczywiste :-).
Miła niespodzianka - ABIT BH7 jest szybszy od Gigabyte GA-8PE667 Ultra. VIA P4X400 to wciąż jednak najszybszy chipset obsługujący pamięci DDR333.
DroneZ
22:52 Z analogiczą sytuacją do poprzedniej mamy do czynienia w przypadku gry DroneZ:
ABIT BH7 - szybszy od Gigabyte'a, ale nie aż tak szybki, jak VIA P4PB 400-FL z chipsetem P4X400.
Vulpine GLmark
23:15 W teście GLmark obie płyty z chipsetem i845PE wypadły identycznie:
Wtorek, 22 kwietnia 2003
21:20 Po kilkudniowej przerwie, powracamy do testów. Jeszcze - dla formalności - wyniki z gry Serious Sam 2.
Serious Sam 2: The Second Encounter
Poniższe wyniki znów nie są dla nas żadnym zaskoczeniem:
Podsumowując testy wydajnościowe, możemy stwierdzić to, co było w zasadzie do przewidzenia: ABIT BH7 pod względem osiągów nie wyróżnia się jakoś szczególnie na tle innych, markowych płyt z chipsetem i845PE.
Podkręcanie
22:04 Przed nami chyba najważniejszy punkt w niniejszej recenzji - testy podkręcania. Płyta ABIT BH7, jako następca BH6, nie może pod tym względem ustępować swojemu przodkowi. Jako że właśnie zakończyliśmy podkręcanie, możemy potwierdzić: BH7 zdała egzamin na szóstkę.
Podkręcaliśmy ten sam procesor, z jakim przeprowadziliśmy dotychczasowe testy - Pentium 4 2,4 GHz na magistrali 533 MHz (mnożnik 18). Nie jest to najbardziej reprezentatywny procesor do zastosowań overclockerskich - dużo lepszy byłby model 1,6 GHz lub 1,8 GHz. Niestety nie mamy takowego w naszym laboratorium, więc musieliśmy się zadowolić tym, co mamy.
Podkręcanie rozpoczęliśmy od podniesienia FSB ze 133 do 140 MHz. Wskaźniki w SoftMenu III wskazały nam wartości 140/70/35. Odpowiadają one za zegary: FSB/AGP/PCI. Standardowe wartości to 133/66/33 (i najlepiej zadbać o to, by taktowanie AGP było zawsze najbliższe 66 MHz, a PCI - 33 MHz).
Komputer obudził się, wskazał taktowanie procesora zegarem 2,52 GHz, jednak za chwilę... zresetował się. Podniesienie Vcore o 10% nie pomogło. Okazało się, że winne były pamięci. Po podniesieniu napięcia DRAM Voltage do 2,75 V system się uruchomił i udało nam się przeprowadzić kilka testów. Bez problemów.
Podnieśliśmy FSB do 145 MHz (wskazanie BIOS-u: 145/72/36). Procesor taktowany zegarem 2,618 GHz (wg WCPUID) nie wykazywał przejawów jakiejkolwiek niestabilności, mimo że Vcore miał podniesiony zaledwie o 10%.
Zachęceni tym faktem podnieśliśmy FSB do 150 MHz (150/74/37). Uzyskaliśmy tym samym taktowanie procesora zegarem 2,7 GHz. Niestety, Windows powitał nas niebieskim ekranem. Podniesienie Vcore ani DRAM Voltage nie pomogło. Znów winne okazały się pamięci - przy FSB 150 MHz płyta ustawiła ich taktowanie na poziomie 375 MHz (150 MHz * 5 / 4), czego nasz moduł DDR333 już nie wytrzymał.
Wymieniliśmy go na moduł pamięci DDR400 GeIL (patrz tutaj - od razu pomogło. System się uruchomił i po kilkudziesięciu minutach testów nie wykazał żadnych objawów niestabilności.
Zwiększyliśmy FSB do 155 MHz (155/76/38). Procesor taktowany jest przy takich wartościach zegarem 2,8 GHz. Bez problemów - nadal działa stabilnie.
Po podniesieniu FSB do 160 MHz (160/80/40) uzyskaliśmy taktowanie procesora 2,88 GHz. Windows się uruchomił, jednak testy wydajności (benchmarki) zawieszały się. Pomogło podniesienie Vcore o 25%. Teraz wszystko zaczęło pracować poprawnie. Należy w tym miejscu podkreślić, iż nasz dotychczasowy rekord podkręcania uzyskany na tym samym procesorze to 2,8 GHz! Na BH7 przekroczyliśmy tę barierę o 100 MHz! Ale to nie wszystko!
Udało nam się podnieść FSB do 166 MHz! Przy okazji zwiększyliśmy dzielnik PCI na 5 (Ext. clock/5), czym uzyskaliśmy stabilne wartości AGP i PCI (166/66/33). Procesor przy takich wartościach taktowany był zegarem 3 GHz! To absolutny rekord na naszym P4 2,4 GHz!
Komputer nie był jednak do końca stabilny przy taktowaniu 3 GHz. Jednak przy 2,9 GHz można już na nim swobodnie pracować. Rzeczywiście, BH7 to demon podkręcania.
Za jakiś czas spróbujemy powrócić jeszcze do BH7 i tego, jak płyta daje się podkręcać. Na razie nie chcemy jeszcze nic obiecywać, jednak postaramy się opublikować aktualizację recenzji z procesorem P4 1,6 GHz Northwood.
Podsumowanie
22:30 Niewątpliwie, płyta ABIT BH7 zrobiła na nas bardzo pozytywne wrażenie. Do podkręcania to najlepsza płyta pod Pentium 4, jaką testowaliśmy w naszej redakcji. Na żadnej innej nie udało nam się nawet zobaczyć 3 GHz na ekranie POST przy naszym egzemplarzu Pentium 4 2,4 GHz, nie mówiąc już o uruchomieniu Windows, a tym bardziej pracy w tym systemie (choć, przypominamy, na BH7 komputer nie był stabilny przy taktowaniu 3 GHz).
ABIT BH7 cechuje się także bardzo przyzwoitym wyposażeniem - dostajemy wszystko to, co najbardziej potrzebne: kartę sieciową, komplet gniazdek audio w standardzie 5.1, kontroler Serial ATA, 4 gniazda USB 2.0. Zabrakło w zasadzie tylko kontrolera FireWire, otrzymujemy natomiast cyfrowe, optyczne wejścia i wyjścia dźwięku w standardzie TOSlink.
A teraz informacja również ważna, jak ta o podkręcaniu: cena BH7. Płyta kosztuje zaledwie 450 zł brutto! To naprawdę wyjątkowo niewiele, jak na markową płytę pod Pentium 4, wyposażoną dodatkowo w S-ATA i LAN!
Pora jednak przyczepić się do kilku wad. Prócz braku wspomnianego kontrolera FireWire, zabrakło też dwukanałowego kontrolera pamięci czy portu AGP 8x. To jednak "wina" chipsetu i845PE, który do najnowszych już nie należy. Jeśli budujecie komputer, który docelowo ma być najszybszą machiną na Waszym osiedlu, pomyślcie lepiej nad płytą z chipsetem Granite Bay (i7205), Springdale (i865) lub Canterwood (i875). W przeciwnym wypadku, BH7 to płyta idealna. Zwłaszcza dla tych, którzy podkręcają swoje procesory.
W związku z powyższym chcielibyśmy wyróżnić BH7 naszą rekomendacją. Naprawdę, warta jest tego odznaczenia.
Uzasadnienie: ABIT BH7 to naprawdę rewelacyjna płyta główna pod Pentium 4. Wydajna, świetnie nadająca się do podkręcania, wyposażona w najbardziej niezbędne dodatki, a co najważniejsze, niedroga. Z czystym sumieniem polecamy ją każdemu entuzjaście procesorów Intela, którego nie stać na dwukrotnie droższe płyty z chipsetami Granite Bay, Springdale czy Canterwood.
Zalety
- Świetne możliwości podkręcania
- Komplet niezbędnych gniazdek na płycie
- Wejścia i wyjścia optyczne TOSlink
- Przystępna cena
Wady
- Brak kontrolera FireWire
Do testów dostarczył:
Veracomp www.veracomp.pl Cena: ok. 450 zł z VAT-em