A zatem, drodzy Czytelnicy, przedstawiamy Wam najnowszy chipset Intela z najwyższej półki – X48. Nasz zmarły w zeszłym roku redakcyjny kolega Rysiek Sobkowski nazwał P35 „niekoniecznie lepszą wersją P965 z oficjalną obsługą FSB 1333 MHz”. X48 zaś to odmiana X38 z oficjalną obsługą FSB 1600 MHz i pamięci DDR3 1600 MHz (za pośrednictwem profili Intel XMP – Extended Memory Profiles, czyli odpowiednika EPP NVIDI-i). Zmian jest zatem o wiele mniej niż w przypadku przejścia z P965 na P35. W chipsecie pozostawiono nawet ten sam mostek południowy – ICH9R.
Na szczęście, jeśli przyjrzymy się zapowiadanym cenom płyt z tym układem, nie zauważymy ich wzrostu. Oznacza to, że Intel nie próbuje podbić poprzeczki cenowej, a jedynie zastąpić jedną odmianę układu drugą. To pozytywny aspekt całej sprawy. Miejmy nadzieję, że nikomu nie przyjdzie do głowy próba nakłaniania posiadaczy płyt z X38 do ich wymiany na model z nowszym chipsetem.
Tak więc Intel X48, przynajmniej na papierze, z pewnością nie stanowi rewolucji. Nie należy jednak wiązać atrakcyjności płyt wyłącznie z rodzajem użytego na nich chipsetu. Producenci przecież wciąż udoskonalają swoje konstrukcje i niewykluczone, że te z X48 okażą się lepsze od swoich poprzedników.
W naszej redakcji mogliśmy przetestować trzy płyty główne z chipsetem Intel X48: Gigabyte GA-X48-DQ6 (obsługuje pamięci DDR2), Gigabyte GA-X48T-DQ6 (obsługuje pamięci DDR3) i MSI X48 Platinum. Wszystkie były egzemplarzami przedprodukcyjnymi. Opisy płyt i rezultaty testów znajdziecie w dalszej części artykułu.
Gigabyte GA-X48-DQ6 i GA-X48T-DQ6
Od dość dawna płyty Gigabyte wypadają w naszych testach co najmniej bardzo dobrze. Cechują się solidną budową, brakiem zbędnych udziwnień i, mimo klasycznej konstrukcji, doskonałymi wynikami testów.
Płyty Gigabyte GA-X48-DQ6 i GA-X48T-DQ6 opiszemy na jednej stronie, gdyż są niemal bliźniaczo podobne. Już po wyciągnięciu z pudełek potwierdzają część z przytoczonych wyżej zalet. Uwagę zwraca wysoka jakość wykonania i użycie wysokiej jakości komponentów (np. miedziany układ chłodzenia i aluminiowo-polimerowe kondensatory). Płyty wyposażono także w rozwiązanie DualBIOS – mają dwie kości BIOS-u – i w razie awarii pierwszej z nich (np. podczas nieudanej próby aktualizacji) zarządzanie płytą przejmuje druga.
Na przekór temu opis zaczniemy od wad, czyli tych cech płyt, co do których, przy odrobinie złej woli, można mieć zastrzeżenia. Obie dotyczą ergonomii. Pierwsza to konieczność wyciągania karty graficznej przed wymianą modułów pamięci, spowodowana tym, że zostało do nich przysunięte pierwsze złącze PCI-E x16. Druga polega na tym, że gniazdo zasilania 8-pin umieszczono pomiędzy radiatorem układu zasilania a tylnym panelem – podłączanie kabla jest z tego powodu utrudnione, a jego odłączanie wymaga jeszcze większej zręczności.
Obie płyty zbudowano na tym samym, tradycyjnym dla firmy Gigabyte niebieskim laminacie. Pokryto go warstwą ułatwiającą odprowadzanie ciepła, ale oczywiście tym zadaniem zajmuje się przede wszystkim układ chłodzenia. Jest on w pełni pasywny – duży radiator części sześciofazowej sekcji zasilania połączono dwiema rurkami cieplnymi z radiatorem mostka północnego, ten zaś połączono pojedynczą rurką z niewielkim radiatorem mostka południowego. Układy chłodzenia obu płyt różnią się od siebie wielkością radiatora na mostku północnym – w płycie przystosowanej do pamięci DDR3 (X48T-DQ6) jest on o około 50% większy.
Drugą z cech odróżniających płyty są oczywiście gniazda modułów RAM. X48-DQ6 współpracuje z pamięciami DDR2, a X48T-DQ6 – DDR3.
Ponad gniazdami pamięci umieszczono duże gniazdo zasilania 24-pin i obok niego złącze FDD. To ostatnie będzie obecnie używane raczej niezbyt często – archaiczne dyskietki niemal całkowicie wyszły już z użycia, nawet w urzędach, nie mówiąc już o komputerach dla entuzjastów.
Złącze ATA umieszczono poziomo na brzegu płyty, dzięki czemu uniknie się problemów z przeszkadzającym kablem. Na płycie znajdziemy aż osiem złączy SATA – sześć (żółte) obsługiwanych jest przez mostek południowy, a dwa (fioletowe) przez układ Gigabyte SATA2. Wszystkie złącza SATA umieszczono tak, że podłączone do nich kable nie kolidują z kartami rozszerzeń.
Złącza tych ostatnich także rozmieszczono bardzo praktycznie. Najbliżej procesora umieszczono pierwsze PCI-E x1, następnie PCI-E x16, dwa następne PCI-E x1, drugie PCI-E x16 i dwa PCI. W przypadku użycia jednej karty graficznej z szerokim chłodzeniem znika nam jedno PCI-E x1, jeśli zaś będziemy chcieli użyć dwóch takich kart, dodatkowo jedno z PCI. Jednakże nawet wówczas pozostanie nam do dyspozycji wystarczająca niemal każdemu liczba złączy.
Na tylnym panelu płyt znajdziemy gniazda PS/2 myszy i klawiatury, dwa IEEE1394 („a” i „b”), dwa RJ-45 (Ethernet), sześć mini-jack karty dźwiękowej (za dźwięk odpowiada układ Realtek ALC889), optyczne i elektryczne S/PDIF oraz aż osiem USB.
Pomiędzy gniazdami pamięci a złączem zasilania 24-pin umieszczono diody wskazujące obciążenie układów zasilających procesor. Pracują one pod kontrolą systemu DES (Dynamic Energy Saver), czyli pomysłu Gigabyte na zmniejszenie zużycia prądu. System jest trzypoziomowy. Specjalna aplikacja pozwala na dostosowanie go do bieżących potrzeb.
O ile sam DES jest dobrym pomysłem, mimo że nie daje oszałamiających oszczędności, to same diody bardziej przydałyby się, gdyby wskazywały poziom obciążenia układów podczas podkręcania. Niestety, tak jak cały system działają wyłącznie podczas pracy procesora z ustawieniami nominalnymi. Naprawdę szkoda.
BIOS
Także BIOS-y płyt są niemal identyczne, z wyjątkiem rozwiązań wynikających z zastosowania różnego rodzaju pamięci. Zarówno liczba funkcji, jak i zakresy regulacji jednoznacznie sugerują duże możliwości OC.
Gigabyte GA-X48-DQ6
- CPU Clock Ratio – w zakresie dozwolonym przez zainstalowany procesor
- CPU Host Clock Frequency – 100–700 MHz (skok – 1 MHz)
- PCI Express Frequency – 90–150 MHz (skok – 1 MHz)
- System Memory Multiplier (SPD) – 2,00B, 2,40B, 3,20B, 2,00D, 2,66D, 2,66C, 3,33C, 4,00C, 2,00A, 2,50A, 3,00A ((G) MCH Strapping - A -> FSB 266 MHz, B -> FSB 333 MHz, C -> FSB 400 MHz)
- DRAM Timing Selectable – ustawienia timingów pamięci
- DDR2 Voltage Control – domyślny + 1,55 V (skok 0,05 V)
- PCI-E Overvoltage Control – domyślny + 0,75 V (skok – 0,05 V)
- FSB Overvoltage Control – domyślny + 0,35 V (skok – 0,05 V)
- (G)MCH Overvoltage Control – domyślny + 0,775 V (skok – 0,025 V)
- CPU Voltage Control – 0,50000–2,35000 V (skok – 0,00625 V)
Gigabyte GA-X48T-DQ6
- CPU Clock Ratio – w zakresie dozwolonym przez zainstalowany procesor
- CPU Host Clock Frequency – 100–700 MHz (skok – 1 MHz)
- PCI Express Frequency – 90–150 MHz (skok – 1 MHz)
- System Memory Multiplier (SPD) – 2,00B, 2,40B, 3,20B, 4,00B, 2,00D, 2,66D, 3,33D, 4,00D, 3,33C, 4,00C, 2,50A 3,00A ((G) MCH Strapping - A -> FSB 266 MHz, B - FSB 333 MHz, C -> FSB 400 MHz)
- DRAM Timing Selectable – ustawienia timingów pamięci
- DDR2 Voltage Control – domyślny + 1,55 V (skok 0,05 V)
- PCI-E Overvoltage Control – domyślny + 0,75 V (skok – 0,05 V)
- FSB Overvoltage Control – domyślny + 0,35 V (skok – 0,05 V)
- (G)MCH Overvoltage Control – domyślny + 0,775 V (skok – 0,025 V)
- CPU Voltage Control – 0,50000–2,35000 V (skok – 0,00625 V)
Pudełka i dodatki
Tym razem pudełka mają kolor złota. Wewnątrz oprócz samych płyt umieszczono szereg praktycznych dodatków: krążek DVD ze sterownikami (w naszych płytach była to jeszcze płytka DVD-R), instrukcję obsługi, osłonę tylnego panelu, kable FDD, ATA, cztery kable SATA i dwa śledzie z łącznie aż czterema złączami dla zewnętrznych napędów SATA (na zdjęciu widoczny jest tylko jeden). Być może umożliwi to wykorzystanie wszystkich ośmiu złączy SATA, które znajdziemy na płytach.
MSI X48 Platinum
MSI od dawna znajduje się w czołówce producentów płyt głównych. Także ta firma, jako jedna z pierwszych, zaprezentowała płytę z chipsetem Intel X48. Model X48 Platinum został zaprojektowany nieco bardziej nietypowo od opisanych wcześniej produktów firmy Gigabyte, ale należy przyznać, że modyfikacje nie mają tutaj rażącej postaci.
Jak na większości nowych, zaawansowanych konstrukcji MSI, także tutaj najpierw rzuca się w oczy budowa systemu chłodzenia – Circu-Pipe. Jego centralnym punktem jest radiator chłodzący mostek północny. Z jednej strony połączono go aż trzema rurkami cieplnymi z radiatorem układów zasilania, z drugiej pojedyncza rurka cieplna biegnie do niewielkich radiatorów mostka południowego i układu PES16T7. Całość wyglądałaby standardowo, gdyby nie dodatkowa rurka cieplna wychodząca z radiatora NB. Zagięto ją w kształt półkola i zaopatrzono w żeberka ułatwiające odprowadzanie ciepła. Cały układ chłodzenia wykonano z miedzi i mimo nieco udziwnionego wyglądu (a może dzięki niemu) bardzo dobrze radzi on sobie z odprowadzaniem ciepła.
Niestety, także na płycie MSI cztery gniazda pamięci umieszczono blisko złącza PCI Express x16. Wprawdzie uparty i zręczny użytkownik wymieni moduły bez demontowania karty graficznej, ale jest to bardzo trudne i czasochłonne. MSI X48 Platinum, podobnie jak Gigabyte GA-X48T-DQ6, przystosowano do pracy z pamięciami DDR3, co trudno uznać za zaletę, uwzględniając ich cenę w stosunku do DDR2. W przyszłości ceny modułów DDR3 osiągną na pewno znacznie bardziej racjonalny poziom, jak było zresztą z pamięciami DDR2.
Rozmieszczenie gniazd zasilania 8-pin (na brzegu płyty za tylnym panelem) i 24-pin (ponad gniazdami pamięci) jest bardzo praktyczne i pozwala łatwo podpiąć przewody. Obok gniazda zasilania 24-pin znajdziemy poziomo umieszczone złącze ATA, a tuż za nim, także poziome, cztery SATA. Płyta ma w sumie sześć złączy SATA – cztery wspomniane wcześniej, obsługiwane przez mostek południowy, i dwa umieszczone tuż za nim, ale już w tradycyjny sposób, obsługiwane przez układ SiI 5723.
Chociaż płyta MSI udostępnia dużo złączy kart rozszerzeń, przy ich rozłożeniu nie uniknięto pewnego błędu. Pierwsze ze złączy PCI-E x16 znajduje się najbliżej procesora, następnie mamy dwa PCI-E x1, następne PCI-E x16, PCI i dwa żółte złącza PCI-E, wyglądające jak PCI-E x16. Wadą jest położenie PCI bezpośrednio za drugim PCI-E x16: w przypadku umieszczenia tam karty graficznej z szerokim radiatorem stracimy możliwość instalowania w komputerze jakichkolwiek kart PCI. Wspomniane wcześniej dwa żółte złącza PCI-E x16 działają z szybkością x4 i są obsługiwane przez układ PES16T7.
Ukłonem w stronę użytkowników-entuzjastów są znajdujące się obok złączy SATA przyciski Power i Reset, umożliwiające obsługę płyty nieumieszczonej w obudowie. Jedyną wadą tego rozwiązania jest identyczny wygląd obu przycisków. Wprawdzie na laminacie umieszczono niewielkie napisy informujące o ich funkcji, ale praktyczne byłoby także rozróżnienie ich, choćby odmiennymi kolorami.
Pod żółtymi PCI-E zamontowano następny komponent, z którego ucieszą się komputerowi majsterkowicze – wyświetlacz stanów POST BIOS-u.
Na tylnym panelu płyty znajdziemy bardzo wiele gniazd. Są to: PS/2 myszy i klawiatury, dwie sieciówki, osiem portów USB, sześć mini-jack karty dźwiękowej, IEEE1394, optyczne S/PDIF oraz dwa eSATA. Te ostatnie są obsługiwane przez mostek południowy płyty. Tutaj także znajdziemy przejaw troski konstruktorów o entuzjastów OC – przycisk do resetowania ustawień BIOS-u.
Mimo pewnych niewielkich zastrzeżeń także płyta MSI pozostawia bardzo dobre wrażenie: solidne wykonanie, wysokiej jakości kondensatory i pozostałe podzespoły oraz kilka szczegółów przeznaczonych dla pasjonatów podkręcania wzbudzają sympatię do tej konstrukcji.
BIOS
Tutaj nie znajdziemy nic niestandardowego. Opcje odpowiedzialne za podkręcanie są dość rozbudowane, a zakresy regulacji – wystarczająco duże.
- Adjust CPU FSB Frequency – 200–800 MHz (skok – 1 MHz)
- Adjust CPU Ratio - w zakresie dopuszczonym przez producenta układu
- Advanced DRAM Configuration – ustawienie timingów pamięci
- FSB/Memory Ratio – 1:1.50, 1:1.20, 1:1.60, 1:2.00, 1:1.00, 1:1.33, 1:1.66
- CPU Voltage – domyślny do - 2.1250 V (skok – 0,0125 V)
- FSB Termination Voltage – 1,20, 1,22, 1,25, 1,27, 1,30, 1,34, 1,39, 1,44 V
- Memory Voltage – 1.50–2.75V (skok – ~0,04 V)
- NB Voltage – 1,25–1,83 V
- SB Voltage – 1,50–1,80 V
Pudełko i dodatki
W MSI wybrano na kolory pudełka – bardziej eleganckie od złotego – czerń i srebro. Także tutaj znajdziemy naprawdę przydatne dodatki: płytę ze sterownikami, instrukcję obsługi, osłonę tylnego panelu, kable FDD, ATA, cztery kable SATA, dwie przejściówki zasilające molex-SATA, dwa mostki CrossFire, śledzia z dwoma złączami USB i jednym IEEE1394 oraz praktyczne przejściówki M-connector.
Platforma testowa i ustawienia
Do zbudowania platformy testowej użyliśmy naszych standardowych komponentów:
- Procesor Intel Core 2 Duo E6750
- Cooler Intel BOX
- Pamięci DDR2 Patriot PDC22G8000XBLK+ (2 x 2 GB)
- Pamięci DDR3 OCZ Platinum 1333 MHz 7-7-7-20 (2 x 2 GB)
- Karta graficzna BFG GeForce 8800 GTX
- Dysk twardy Seagate Barracuda 7200.10 320 GB
- Napęd optyczny Samsung SH-S183L
- Zasilacz OCZ GSX 600 (600 W)
- Monitor Samsung SM959NF
Obie płyty Gigabyte identycznie podbijały nominalną wartość FSB – niewiele, ale i tak wystarczająco, aby wpłynąć na wyniki benchmarków takich jak Sandra.
Także płyta MSI zawyżała szybkość procesora, choć odrobinę mniej niż konkurenci.
Tym razem postanowiliśmy dać szansę płytom z DDR3 i zamiast agresywnych ustawiliśmy standardowe timingi pamięciom DDR2 (5-5-5-15 przy 1066 MHz). Zrezygnowaliśmy z bezpośredniego wykazywania obecnego braku przewagi nowszego standardu – w końcu nie można go przekreślać, a ceny DDR3 za jakiś czas powinny osiągnąć w miarę przystępny poziom. Oczywiście, miało to bezpośredni wpływ na wyniki testów.
Za to pamięci na płycie Gigabyte GA-X48T-DQ6 działały z częstotliwością 1333 MHz i niskimi, jak na DDR3, timingami – 7-7-7-20 i CR 1T.
Idealnie byłoby móc porównać wydajność MSI X48 i Gigabyte X48T przy tych samych ustawieniach pamięci, ale niestety wczesny egzemplarz płyty MSI, którym dysponowaliśmy, nieco kaprysił podczas prób wymuszenia na nim takich parametrów pracy. Ostatecznie udało się uzyskać timingi 8-7-7-20. Z pewnością ma to niewielki wpływ na wyniki testów.
Testy przeprowadziliśmy pod kontrolą systemu operacyjnego Microsoft Windows Vista Ultimate 32-bit.
Testy podstawowe – cz. 1
Przy tak ustawionych pamięciach płyty z DDR3 powinny uzyskać przewagę nad tą z DDR2. Dla porównania do testu dorzuciliśmy jeszcze ASUS-a P5E3 Deluxe – płytę z chipsetem Intel X38 i pamięciami DDR3. W tym przypadku pamięci działały z częstotliwością 1333 MHz i timingami 7-7-7-20.
W pierwszej kolejności przedstawimy wyniki testów benchmarków pamięci – Sandra 2008.XII i Everest.
I właściwie ta część testów determinuje wyniki w pozostałych benchmarkach. Łagodne timingi pamięci DDR2 płyty Gigabyte X48-DQ6 sprawiają, że wydajność pamięci jest znacznie niższa. Właściwie to nawet zbyt niska, szczególnie jeśli chodzi o czas dostępu do pamięci – najprawdopodobniej jest to wina wczesnej wersji chipsetu, jaka była zainstalowana na tej płycie. W egzemplarzach sklepowych powinno to się zmienić. Tego jednak się spodziewaliśmy. Co innego z porównaniem wydajności pamięci X48 z X38. Nowy chipset zdaje się znacznie sprawniej obsługiwać moduły DDR3. Najprawdopodobniej udoskonalono, i to znacznie, kontroler pamięci, przynajmniej przy współpracy z nowszymi modułami.
Teraz czas na moduły benchmarków mierzące wydajność procesora. Tutaj warto pamiętać o szybkości FSB poszczególnych płyt, przedstawionej na poprzedniej stronie artykułu.
Siłą rzeczy tutaj wyniki są już znacznie bardziej wyrównane – pomiędzy poszczególnymi płytami nie ma prawie żadnej różnicy. Wyjątek stanowi test Everest PhotoWorxx, w którym słabiej wypadła płyta MSI i Gigabyte z pamięciami DDR2.
Testy podstawowe – cz. 2
Po Sandrze i Evereście przetestowaliśmy płyty w benchmarku PCMark Vantage. W części ogólnej wygrał Gigabyte X48-DQ6, ale wyniki testów cząstkowych wskazywały różnych zwycięzców.
W SuperPI i podczas konwersji plików RAW na TIFF ponownie lepiej wypadły płyty z pamięciami DDR3 – agresywne timingi musiały wywołać taki efekt.
Z kolei mniej zależny od pamięci test CineBench wypadł bardzo podobnie na wszystkich płytach.
To, co najbardziej rzuca się w oczy, to przewaga niemal we wszystkich testach płyt z chipsetem X48 i pamięciami DDR3 nad X38 z DDR3.
Testy – grafika 3D
Byliśmy ciekawi, czy wyniki wcześniejszych testów przełożą się na te z testów grafiki 3D. W 3DMarku06 płyty osiągnęły bardzo zbliżone wyniki. Jednakże ostatnia pozycja Asusa z X38 zdaje się potwierdzać nasze wcześniejsze przypuszczenia: dzięki X48 wzrasta atrakcyjność systemów z pamięciami DDR3 – przestały one ustępować tym z DDR2.
Gra Call of Juarez wykazuje, że różnice wydajności między poszczególnymi płytami prawie nie istnieją.
W PT Boats widzimy minimalną przewagę płyt X48 z pamięciami DDR3, widoczną jednak jedynie w niższych trybach graficznych.
I na koniec najbardziej wymagająca z gier – Crysis. Tutaj wyniki są tak wyrównane, że nie można pisać o zwycięstwie którejkolwiek z płyt – żadna tego testu nie przegrała.
Podkręcanie
Wszystkie testy podkręcania przeprowadzaliśmy na boksowym coolerze przy temperaturze otoczenia około 20 stopni Celsjusza.
Tę część artykułu zaczniemy od osiągnięć MSI X48 Platinum. Płyta wycisnęła z naszego procesora dodatkowe kilkadziesiąt procent mocy. Wymagała do tego następujących ustawień: napięcie procesora 1,6 V, napięcie FSB 1,30 V, napięcie dla mostka północnego 1,33 V, a południowego – 1,62 V.
W takich przypadkach zawsze podajemy wartości, przy których system zachowuje się stabilnie. Rezultat uzyskany na płycie MSI jest więc bardzo dobry. Nawet przy takich ustawieniach układ chłodzenia utrzymywał znośne temperatury.
Płyty Gigabyte z serii DQ6 przyzwyczaiły nas do doskonałych rezultatów OC. Nie inaczej było i tym razem. GA-X48T-DQ6 podciągnęła nasz procesor do 4000 MHz. Wymagała do tego następujących ustawień: napięcie FSB podbite o 0,10 V, napięcie mostka północnego podbite o 0,10 V, napięcie procesora ustawione na 1,60 V.
Tym oto sposobem płyta Gigabyte GA-X48T-DQ6 wyrównała dotychczasowy rekord naszego procesora.
Jak się okazało, nie jest to jednak kres jego możliwości. Gigabyte GA-X48-DQ6 dorzuciła do tego następnych kilkadziesiąt megaherców! Wszystko to przy ustawieniach identycznych jak na jego krewniaku z literką „T”: FSB Overvoltage +0,10 V, (G)MCH Overvoltage +0,10 V, CPU Voltage 1,60 V.
Także w tym przypadku system był stabilny, a temperatury układu chłodzenia mieściły się w rozsądnych granicach.
Wszystkie trzy płyty z chipsetem Intel X48 wypadły w tej części testu bardzo dobrze, choć Gigabyte X48-DQ6 podbił wynik do imponujących 4032 MHz. Pamiętajmy, że była to płyta z dość wczesną wersją chipsetu, a zatem istnieje szansa, że w wydaniu seryjnym będzie w stanie jeszcze poprawić ten wynik.
Postęp w imię... postępu
Bywalcy siłowni i fitness klubów z pewnością doskonale znają jeden z przyrządów służących do podniesienia sprawności ćwiczącego – ruchomą bieżnię. Wchodzi się na takie ustrojstwo, włącza i dzięki taśmociągowi pod nogami można pobiegać. Problem w tym, że mimo zmęczenia i wylanych strug potu wciąż znajdujemy się w tym samym miejscu. Mamy wrażenie, że od prezentacji chipsetu P965 Intel wykonuje właśnie taki bieg. Najpierw był właśnie P965, następnie P35, po nich teoretycznie następca 975X, ale w rzeczywistości jeszcze jedna ewolucja „965”, czyli X38, a obecnie jego udoskonalona wersja – X48.
Teoretycznie, sądząc po materiałach publikowanych przez firmę i jej zapewnieniach, postęp jest ogromny – każdy następny chipset to wyższy stopień doskonałości. Więcej, lepiej, wyżej – ciekawiej. W praktyce, dopóki nie zdecydujemy się na dwie karty graficzne w trybie CrossFire, raczej nie wyczujemy różnicy pomiędzy P965 a X48, nawet jeśli zajmiemy się podkręcaniem. Uwzględniając teoretyczne różnice pomiędzy chipsetami, wydaje się to niemal niewiarygodne.
Czy zatem jego pojawienie się jest niepotrzebne? Niezupełnie – w końcu to, że nie ma spektakularnych postępów, nie oznacza, że chipset jest gorszy od poprzedników. Tkwi w nim duży potencjał OC, sprawnie współpracuje z pamięciami DDR3 oraz oficjalnie obsługuje FSB 1600 MHz. Na szczęście nie wzrosły także ceny, tak więc wszystko ponownie zależy od producentów i jakości ich płyt.
I tutaj przechodzimy do dzisiaj testowanych konstrukcji. Po raz kolejny Gigabyte udowadnia, że podążanie przetartym szlakiem może być opłacalne. W płytach tej firmy trudno doszukiwać się fajerwerków i bezzasadnych dodatków. Wszystko wygląda i działa tak jak powinno, bez udziwnień i rewolucji na siłę. Całość działa doskonale – szybko, stabilnie, bezszelestnie i niezawodnie. Porównując w teście modele X48-DQ6 i X48T-DQ6, zauważamy nieznaczną różnicę w wydajności na korzyść tej drugiej. To efekt zastosowania tym razem dość słabych ustawień pamięci DDR2 oraz wczesnej wersji chipsetu na płycie X48-DQ6. Wystarczy nieco podciągnąć timingi, by różnice zaczęły się zacierać. Jednakże nawet wówczas różnica w cenie pomiędzy modułami DDR2 a DDR3 jest na tyle duża, że wskazanie płyty bardziej godnej polecenia nie jest łatwe. Z jednej strony mamy minimalnie wyższą wydajność, z drugiej – o kilkaset złotych niższą cenę platformy.
MSI z modelem X48 Platinum podążyło nieco inną niż Gigabyte drogą. Na płycie znajdziemy nieco niestandardowych rozwiązań: cztery złącza PCI-E x16 czy słynny układ chłodzenia (Circu-Pipe). Jednakże jako całość płyta wypada bardzo naturalnie – nie mamy wrażenia, że coś tutaj jest włożone na siłę. To także bardzo dobra konstrukcja. Wydajnościowo także plasuje się na dobrych pozycjach, choć są testy, w których wygrywa (cały czas pamiętajmy, że różnice pomiędzy poszczególnymi płytami są niemal niezauważalne).
Ostatecznie przy tak wyrównanej walce o zwycięstwie i przyznaniu rekomendacji zadecydowała cena platformy (płyta plus pamięci RAM) oraz testy podkręcania procesora. Gigabyte GA-X48-DQ6 uzyskała tutaj najlepszy jak dotąd wynik spośród wszystkich testowanych przez nas płyt. Stabilne ponad 4 GHz na naszym redakcyjnym Core 2 Duo E6750 przy zwykłym boksowym coolerze to imponujące osiągnięcie. Tak więc uwzględniając całość – możliwości OC, wydajność i cenę platformy – postanowiliśmy płycie przyznać nasz znaczek.
I wracając jeszcze do samego chipsetu – to naprawdę bardzo dobry układ... podobnie jak wiele innych chipsetów Intela, a zwłaszcza bardzo udany P965. Nawet entuzjaście trudno znaleźć jakieś racjonalne uzasadnienie, żeby przesiąść się z P965 na X48. Przeciętny użytkownik komputera nie znajdzie zaś go w ogóle. Jeśli do X48 podejdziemy chłodno i rozsądnie, to okaże się, że jego pojawienie się jest w rzeczywistości ciekawostką, a o prawdziwej wartości chipsetu zadecydują producenci i jakość opartych na nim płyt. Ciekawe tylko, dlaczego Intel zamiast prezentacji chipsetu X38 od razu nie wypuścił go w tej postaci?
Gigabyte GA-X48-DQ6 | Gigabyte GA-X48T-DQ6 | MSI X48 Platinum | |
---|---|---|---|
Dostarczył | Gigabyte | Gigabyte | MSI |
Format płyty | ATX | ATX | ATX |
Chipset | Intel X48/ICH9R | Intel X48/ICH9R | Intel X48/ICH9R |
Zintegrowany układ graficzny | brak | brak | brak |
Rodzaj złącza procesora | LGA775 | LGA775 | LGA775 |
Obsługiwane procesory | Intel Core™ 2 Extreme/ Intel Core™ 2 Quad/ Intel Core™ 2 Duo/ Intel Pentium Extreme Edition/ Intel Pentium D/ Intel Pentium 4 | Intel Core™ 2 Extreme/ Intel Core™ 2 Quad/ Intel Core™ 2 Duo/ Intel Pentium Extreme Edition/ Intel Pentium D/ Intel Pentium 4 | Intel Core™ 2 Extreme/ Intel Core™ 2 Quad/ Intel Core™ 2 Duo/ Intel Pentium Extreme Edition/ Intel Pentium D/ Intel Pentium 4 |
FSB | 1600/1333/1066/800 MHz | 1600/1333/1066/800 MHz | 1600/1333/1066/800 MHz |
Liczba slotów RAM | 4 | 4 | 4 |
Rodzej pamięci RAM | DDR2 | DDR3 | DDR3 |
Maksymalna pojemność RAM | 8 GB | 8 GB | 8 GB |
Szybkość/typ pamięci | 1200/1066/800/667 MHz | 1600/1333/1066/800 | 1600/1333/1066/800 |
Liczba slotów PCI-E | 2 x PCI-E x16, 3 x PCI-E x1 | 2 x PCI-E x16, 3 x PCI-E x1 | 2 x PCI-E x16, 2 x PCI-E x4, 2 x PCI-E x1 |
Obsługa SLI | nie | nie | nie |
Obsługa CrossFire | tak (x16) | tak (x16) | tak (x16) |
Liczba slotów PCI | 2 | 2 | 1 |
Liczba złącz SATA | od 8 do 4 (kontroler - ICH9R i Gigabyte SATA2) | od 8 do 4 (kontroler - ICH9R i Gigabyte SATA2) | 6 (4 - ICH9R, 2 - kontroler - Silikon Image 5723) |
RAID | ICH9R - 0,1,5,10 + ACHI, Gigabyte SATA2 - 0,1 | ICH9R - 0,1,5,10 + ACHI, Gigabyte SATA2 - 0,1 | ICH9R - 0,1,5,10 + ACHI, SiS5723 - 0,1,JBOD |
Liczba złącz eSATA | do 4, podłączane do złącz SATA (kontroler - ICH9R i Gigabyte SATA2) | do 4, podłączane do złącz SATA (kontroler - ICH9R i Gigabyte SATA2) | 2 (ICH9R) |
Liczba kanałów ATA | 2 (kontroler - Gigabyte) | 2 (kontroler - Gigabyte) | 2 (kontroler - Marvell 88SE6111) |
LAN | 2 x 1000/100/10 (kontrolery - 2x Realtek 8111B) | 2 x 1000/100/10 (kontrolery - 2x Realtek 8111B) | 2 x 1000/100/10 (kontrolery - Realtek 8111B, Intel 82566DC) |
Dźwięk | Realtek ALC889A | Realtek ALC889A | Realtek ALC888 |
Liczba portów USB (panel/płyta) | 8,4 | 8,4 | 8,4 |
IEEE1394 | 3 (kontroler - TSB43AB23) | 2 (kontroler - VIA VT6308P) | |
Dodatkowe | brak | brak | kontroler PCI-E - PES16T7 |
Panel tylni | PS2 myszy, PS2 Klawiatury, 8x USB, 2x IEEE1394 (a i b), 6x mini-jack, SPDIF cinch, SPDIF optyczne, 2x RJ45 LAN | PS2 myszy, PS2 Klawiatury, 8x USB, 2x IEEE1394 (a i b), 6x mini-jack, SPDIF cinch, SPDIF optyczne, 2x RJ45 LAN | PS2 myszy, PS2 klawiatury, 8x USB, IEEE1394, 6x mini-jack, SPDIF optyczne, 2x RJ45 LAN, 2x eSATA |
Złącza na płycie | 2x USB header, IEEE1394 header, COM, CD-in, LPT, SPDIF-in, SPDIF-out | 2x USB header, IEEE1394 header, COM, CD-in, LPT, SPDIF-in, SPDIF-out | 2x USB header, IEEE1394 header, COM, CD-in, LPT, SPDIF-out |
Zalety | wysoka jakość wykonania, rewelacyjna do podkręcania procesorów, akceptowalna cena | wysoka jakość wykonania, bardzo dobra do podkręcania procesorów, akceptowalna cena | wysoka jakość wykonania, dużo złącz PCI-E, akceptowalna cena |
Wady | kłopotliwe położenie złącza zasilania 8-pin, konieczność wyjmowania karty graficznej podczas wymiany modułów pamięci | kłopotliwe położenie złącza zasilania 8-pin, konieczność wyjmowania karty graficznej podczas wymiany modułów pamięci, cena modułów DDR3 (dotyczy całej platformy) | jedno złącze PCI, położenie złącza PCI, cena modułów DDR3 (dotyczy całej platformy) |
Cena | 799 zł | 840 zł | nie ustalona |