Core 2 Quad Q9300 od modeli Extreme różni się nie tylko niższym zegarem, który w przypadku tego układu wynosi "tylko" 2,5 GHz. Procesorowi obcięto o połowę pamięć podręczną drugiego poziomu (L2 cache), w efekcie czego ma jej teraz 6 MB zamiast 12 MB. Ostatnią zmianą w porównaniu do opisywanych przez nas procesorów Extreme jest zablokowany mnożnik, który ustawiono na dość nietypową wartość 7,5. I to wszystkie zmiany.
Układ nadal czerpie ze wszystkich korzyści, jakie daje mu architektura Penryn, w tym wsparcie dla SSE4 i bardzo dobra podatność na podkręcanie. Co więcej, według zapowiedzi Intela, Q9300 ma kosztować tyle samo, co taktowany niższym zegarem Kentsfield (Core 2 Quad Q6600 2,4 GHz). Zapowiada się ciekawy procesor. Przekonajmy się, co tak naprawdę potrafi.
Zestaw testowy
Składając zestaw testowy staraliśmy się tak dopierać komponenty, by pochodziły one z tej samej półki cenowej, co opisywany procesor. Układ Core 2 Quad Q9300 zainstalowaliśmy zatem na płycie głównej Gigabyte GA-P35-DQ6 z chipsetem P35. Jako karta graficzna posłużył nam Radeon HD 3850 256 MB. Do tego 2 GB pamięci RAM (DDR2 1066, timingi 5-5-5-15) i dysk twardy Seagate Barracuda 7200.10 750 GB (nie mieliśmy mniejszego napędu pod ręką ;-)). Pozostałe elementy, jak zasilacz czy monitor nie mają wpływu na wyniki testów. Użyliśmy 850-watowego zasilacza Cooler Master i 24-calowego monitora LG.
Na komputerze zainstalowaliśmy system Windows Vista 32-bit, najnowsze sterowniki do płyty głównej oraz pakiet Catalyst 7.12 dla karty graficznej.
Testy wydajności - syntetyki
Jak zwykle czynimy to przy okazji testów procesorów, zaczynamy pomiary od benchmarków syntetycznych.
Test procesora w Sandra XII.2008 dla operacji stałoprzecinkowych uplasował nowy procesor zgodnie z jego zegarem, a więc za układami quad-core taktowanymi zegarami 2,66 GHz.
W operacjach zmiennoprzecinkowych wspomaganych instrukcjami SSE, Core 2 Quad Q9300 wyprzedził nawet wyżej taktowanego Kentsfielda.
Podobne wyniki uzyskaliśmy w teście CPU Multi-Media, ale tym razem dla operacji stałoprzecinkowych.
W teście przepustowości pamięci Q9300 uplasował się pośrodku stawki, tuż za wyżej taktowanym Core 2 Quad Q9450.
Testy wydajności - aplikacje
Benchmarki syntetyczne wskazują nam potencjał procesora, ale czy programy użytkowe będą w stanie go spożytkować? Na przykładzie WinRAR-a widać, że nie zawsze cztery rdzenie są lepsze od dwóch...
Tak przynajmniej wynika z wyników wbudowanego w program testu wydajności, który sugeruje, że Core 2 Quad Q9300 jest wolniejszy od dwurdzeniowego Core 2 Duo E8200. Dla WinRAR-a liczy się najwidoczniej zegar procesora, a nie liczba rdzeni w jego wnętrzu.
Wyniki benchmarka potwierdza praktyka - pojedynczy plik o wielkości 250 MB kompresował się szybciej na procesorach dwurdzeniowych o wyższym zegarze.
Także podczas kompresji 3520 małych plików WinRAR nie potrafił wykorzystać czterech rdzeni procesora Q9300. Archiwum tworzone było w podobnym czasie na dwurdzeniowych Core 2 Duo 2,66 GHz.
Odmiennie od WinRAR, Cinebench potrafi spożytkować wszystkie udostępnione mu rdzenie procesora. Program nie wykorzystał jednak usprawnień architektury Penryn, więc Kentsfield taktowany ciut wyższym zegarem (Core 2 Quad Q6700) wypadł lepiej od bohatera artykułu.
Bardzo podobne wyniki zmierzyliśmy w 3ds max 9 SP2 - Core 2 Quad Q9300 znów o włos za Core 2 Quad Q6700.
W teście wykorzystującym instrukcje SSE4 (konwersja pliku wideo do DivX 6.8) Penryn pokazał pazurki. Plik wideo gotowy był w czasie o 30% krótszym niż na komputerze z procesorem Core 2 Quad Q6700, mimo wyższego zegara tego ostatniego!
XviD nadal nie potrafi wykorzystać instrukcji SSE4, więc powracamy do stanu "typowego", gdy Core 2 Quad Q6700 jest jednak szybszy od Q9300.
Testy wydajności - gry
W popularnych programach użytkowych Core 2 Quad Q9300 wypadł porównywalnie do Kentsfielda 2,66 GHz (Q6700), z lekką przewagą tego drugiego (z jednym wyjątkiem - DivX 6.8). A jak sytuacja przedstawia się w grach?
3DMark06 ponownie wykazuje wyższość Core 2 Quad Q6700.
W teście PT Boats oba porównywane procesory wypadły bardzo podobnie.
Także w Far Cry Q6700 okazał się minimalnie szybszy.
W Crysis bez zmian - Q9300 ustępuje taktowanemu wyższym zegarem Kentsfieldowi.
W Unreal Tournament 3 nowy procesor zdołał dogonić starszego brata.
Podkręcanie
Nowa technologia produkcji procesorów wpłynęła także pozytywnie na ich podatność na podkręcanie. Jak pamiętamy, testowane wcześniej przez nas procesory z rodziny Penryn (zarówno czterordzeniowe Yorkfield, jak i dwurdzeniowe Wolfdale) bez większych problemów udawało się nam podkręcić do 4 GHz przy chłodzeniu powietrzem.
Niestety Core 2 Quad Q9300 okazał się nieco bardziej oporny na podkręcanie. Testowy egzemplarz działał stabilnie podkręcony z domyślnych 2,5 do 3,5 GHz, jednak powyżej nasza platforma testowa traciła już stabilność. Nie pomagało podnoszenie napięcia czy wymiana systemu chłodzenia. Ponieważ testowaliśmy wczesny model procesora, w dodatku wersję inżynieryjną, mogło to mieć wpływ na ograniczoną podatność na podkręcanie. Wersje sklepowe mogą (ale nie muszą!) się lepiej podkręcać. Z lektury innych recenzji Q9300 w internecie wynika, że niektórzy recenzenci uzyskali najwyżej stabilne 3,3 GHz, inni dobili nawet do 3,7 GHz. Szczerze mówiąc, spodziewaliśmy się ciut lepszych wyników, chociaż oczywiście uzyskane przez nas 3,5 GHz nie jest wynikiem złym!
Pobór mocy
Jesteśmy odrobinę zawiedzeni podatnością na podkręcanie Q9300, ale mamy za to również dobre wieści. Procesor ma bardzo mały apetyt na energię. Platforma testowa z Q9300 konsumowała tak mało mocy, że zarówno w spoczynku, jak i pod obciążeniem zajęła pierwsze misjce na podium wśród dziesięciu porównywanych przez nas platform!
Podsumowanie
Core 2 Quad Q9300 wprowadza czterordzeniowe, 45-nanometrowe procesory pod strzechy. Przy zegarze 2,5 GHz i 6 MB pamięci cache L2 procesor oferuje wydajność ciut niższą niż procesor Core 2 Quad Q6700 (2,66 GHz, 8 MB L2). Zdarzają się jednak wyjątki, w których Penryn rozkłada Kentsfielda na łopatki. Na razie to tylko konwersja plików wideo do formatu DivX 6.8. Wkrótce aplikacji wykorzystujących SSE4 może się pojawić więcej, więc przewaga Penryna nad procesorami 65 nm będzie rosła.
Q9300 trochę nas zawiódł pod kątem podkręcania. Spodziewaliśmy się, że przetaktujemy testowany procesor z 2,5 do 4 GHz. Nie udało nam się jednak przekroczyć poziomu 3,5 GHz. Nie chcemy sugerować, że to zła wartość, zwłaszcza że dla Kentsfieldów takie zegary są naprawdę trudno osiągalne. Liczyliśmy jednak na nieco więcej.
Core 2 Quad Q9300 ma jednak dwie bardzo istotne zalety: po pierwsze, niskie zapotrzebowanie na prąd. To naprawdę dobra informacja, zwłaszcza na tle ostatnich podwyżek cen energii elektrycznej. Po drugie, Q9300 jest przystępny cenowo. Gdy trafi do polskich sklepów (oficjalnie za kilka dni), powinien kosztować około 850 złotych. Na razie udało nam się znaleźć procesor w cennikach dwóch sklepów internetowych, ale wystawiły one układ za przeszło 1000 złotych.
850 złotych za czterodzeniowy procesor, który dodatkowo bez większych problemów można podkręcić do 3,5 GHz, to naprawdę warta rozważenia propozycja.
Do testów dostarczył: Intel
Cena w dniu publikacji (z VAT): około 850 złotych