Sapphire Radeon X1900 XTX Toxic - karta z chłodzeniem wodnym

W środku mamy oczywiście nasze cacko, czyli kartę graficzną Toxic, opartą na układzie ATI Radeon X1900 XTX, wyposażoną w pół gigabajta pamięci RAM. Konstrukcja PCB jest oryginalną, opracowaną przez firmę ATI. W tej kwestii pomiędzy kartami referencyjnymi a Sapphire Toxic nie znajdziemy żadnych różnic. Układ graficzny Radeon X1900 XTX udostępnia 48 jednostek Pixel Shader, 16 jednostek mapujących tekstury i 8 jednostek Vertex Shader. Zegary taktujące kart referencyjnych wynoszą 650 MHz dla układu graficznego i 1550 MHz dla pamięci RAM. Zegary na karcie Sapphire Radeon X1900 XTX Toxic ustawione są troszkę wyżej niż na kartach referencyjnych z tym samym układem: 675 MHz dla GPU i 1600 MHz dla pamięci.

Śledź karty zaopatrzono w dwa analogowo-cyfrowe wyjścia obrazu DVI-I dla monitorów oraz gniazdo VIVO (wejścia i wyjścia obrazu). Za przechwytywanie obrazu ze źródeł zewnętrznych (np. magnetowid, kamera) odpowiada układ ATI Rage Theater zamontowany tuż za gniazdem VIVO.

Absolutnie niereferencyjne w przypadku tej karty jest oczywiście chłodzenie. Zamiast radiatora wyposażonego w hałaśliwy wentylator, na karcie Toxic mamy miedziany blok wodny, bardzo ściśle związany z układem graficznym. Pomimo iż gabaryty samego bloku wodnego duże nie są, to wszystko wskazuje na to, że Radeon X1900 XT nie narzeka. Jak widać na zdjęciu poniżej, układy pamięci RAM chłodzone są przez niewielkie, aluminiowe radiatory. Te podczas grania rozgrzewają się dość mocno, ale także i w tym przypadku chłodzenie wydaje się być w pełni wystarczająco wydajne.

Oprócz karty graficznej w pudełku znajdziemy "centrum chłodzenia". Oddzielny moduł łączy w sobie funkcje rezerwuaru, pompki i chłodnicy. Środek modułu zajmuje całkiem spory, podświetlany na niebiesko wentylator. Po jego lewej stronie znajduje się rezerwuar, a po prawej miedziany radiator, pomiędzy którego listkami przechodzą cienkie rurki, w których płynie oczywiście woda. Pompka i wentylator znajdujące się w module wymagają zasilania, które pobierają przez gniazdko typu Molex. Podłączamy doń jedną z wtyczek z zasilacza i gotowe.

Moduł możemy zainstalować w dowolnym slocie PCI lub PCI Express. Znajdująca się na jego spodzie atrapa złącza interfejsu pasuje do każdego typu gniazd kart rozszerzeń na płycie głównej. Widoczna na dole poniższej fotografii korbka to w rzeczywistości zakrętka pojemnika na płyn. Jeśli zakupimy opisywaną kartę, warto upewnić się, że pojemnik mamy dobrze zakręcony. Warto zwrócić także uwagę na fakt, iż kupując kartę możemy ją od razu zainstalować w komputerze, bez żadnych "czynności przygotowawczych". Płyn do pojemnika wlewany jest już przez producenta, więc sami nie musimy się o nic martwić.

Wentylator umieszczony w module może pracować w dwóch trybach prędkości obrotowej - Low i High. Prędkość obrotów wentylatora możemy zmieniać także podczas gdy komputer pracuje. Znajdująca się obok zielona dioda sygnalizuje pracę urządzenia.

Wraz z kartą otrzymujemy oczywiście zestaw akcesoriów. W jego skład wchodzi instrukcja obsługi karty oraz zestaw płyt:

• CyberLink PowerDirector 4
• CyberLink PowerDVD 6 (z obsługą tylko dwóch kanałów dźwięku)
• płyta ze sterownikami
• płyta Sapphire Select z zestawem gier w wersjach demo, z których dwie można uzyskać w formie pełnych wersji

W opakowaniu nie brakuje także kabli. Do dyspozycji mamy kabel S-Video, kabel HDTV, dwie przelotki VGA - DVI, kabel VIVO, kabel typu Cinch i oczywiście kabel zasilający.

Platforma testowa

Kartę Sapphire Radeon X1900 XTX Toxic przetestowaliśmy na naszej stałej platformie testowej dla kart graficznych, w skład której wchodzą: Athlon 64 FX-57, płyta główna ASUS A8N32-SLI Deluxe i 1 GB pamięci RAM. Szczegółową specyfikację naszego zestawu przedstawiamy w poniższej tabelce.

Jako że wydajność kart graficznych Radeon X1900 XTX już prezentowaliśmy, a testowana karta graficzna, poza nieznacznie podniesionymi zegarami taktującymi, od kart referencyjnych nie różni się absolutnie niczym, dokonaliśmy tylko tych pomiarów, które pozwolą nam ustalić różnicę jej wydajności względem referencyjnego Radeona X1900 XTX.

Zestaw pracował pod kontrolą systemu Windows XP Professional z Service Pack 2, wraz z zainstalowanym pakietem sterowników NVIDIA nForce 6.85 dla płyty głównej. Dla testowanych kart graficznych użyliśmy sterowników Catalyst 6.6.

Testy wydajności

Nieznacznie wyższe zegary taktujące karty Sapphire Toxic przekładają się na bardzo nieznaczną przewagę wydajnościowa nad kartą referencyjną w programach 3DMark05 i 3DMark06. Niczego innego nie mogliśmy się spodziewać ;-)

W grze F.E.A.R. karta Sapphire jest co prawda szybsza, ale jej przewaga nad kartą taktowaną standardowo także jest niewielka. Co prawda po włączeniu upiększaczy renderingu przewaga ta rośnie, to jednak różnic tych dopatrzyć się podczas grania praktycznie się nie da.

Identycznie wygląda sytuacja w Far Cry - grze starszej generacji. Z włączonym antyaliasingiem i filtrowaniem anizotropowym przewaga karty Sapphire Radeon X1900 XTX Toxic nad kartą referencyjną to 5-6 klatek na sekundę, czyli mniej niż 5%.

Podkręcanie

Chłodzenie wodne stosuje się najczęściej w celu wyciszenia komputera. Jednakże skoro chłodzenie wodą jest wydajniejsze niż powietrzne, to nierzadko zdarza się tak, że podzespoły chłodzone w ten sposób stają się bardziej podatne na podkręcanie - o ile to ich temperatura stanowi ograniczenie ich potencjału. Karta Sapphire Radeon X1900 XTX Toxic zegary taktujące ma ustawione wyżej niż zakłada specyfikacja ATI. Układ graficzny fabrycznie podkręcony jest ze standardowych 650 na 675 MHz, a pamięć RAM z 1550 na 1600 MHz.

Srogo się jednak zawiedliśmy w trakcie podkręcania karty. Maksymalne zegary taktujące jakie udało nam się uzyskać na karcie Sapphire Radeon X1900 XTX Toxic to 685/1620 MHz, czyli o 10 MHz więcej zarówno w przypadku układu graficznego, jak i pamięci (20 MHz efektywnie). Należy jednak pamiętać o tym, że nawet względem zegarów referencyjnych mamy bardzo słaby wynik. Karty te niestety nie wytrzymują więcej. Przyczyną raczej na pewno nie jest temperatura podzespołów. być może problem tkwi w zasilaniu układu graficznego i kostek pamięci.

Podczas testów karty monitorowaliśmy także temperaturę układu. Z tych wynika, że pomiędzy trybem wolnych i szybkich obrotów wentylatora różnica temperatur jest bardzo mała, bo wynosi zaledwie 3 stopnie celsjusza. W trybie Low układ pod obciążeniem osiągał temperaturę 68 stopni, podczas gdy w trybie High maksymalnie 65. Karta referencyjna po ustawieniu dokładnie takich samych zegarów taktujących jak te na karcie Sapphire pod obciążeniem osiągała aż 97 stopni na układzie graficznym! Widać zatem, że chłodzenie wodą na karcie Sapphire jest bardzo skuteczne. Szkoda, że karta podkręca się bardzo słabo.

Pozostaje kwestia głośności karty. Tutaj niestety niespodzianka. I to przykra. Sapphire Radeon X1900 XTX Toxic bowiem bardzo hałasuje. "Bardzo" jak na urządzenie chłodzone wodą, oczywiście. Podczas pracy karty wyraźnie słychać pracującą pompkę i irytujący szum wentylatora w trybie High. Dopiero po przełączeniu go w tryb wolniejszych obrotów przestaje hałasować. Choć nawet w trybie Low wytwarza lekki szum i trudno go nie usłyszeć. Niestety, ale pod względem hałaśliwości karta Sapphire okazuje się być trudna do zaakceptowania.

Podsumowanie

Trzeba przyznać, że Sapphire Radeon X1900 XTX okazuje się być produktem niezbyt opłacalnym. Poradzi sobie co prawda w każdej nowej grze, a jej system chłodzenia należy uznać za bardzo skuteczny. Trudno jednak oprzeć się wrażeniu, że karty tej nie kupi nikt o zdrowych zmysłach. Pomimo zastosowania wodnego systemu chłodzenia karta niestety dość mocno hałasuje. Jej przewaga wydajnościowa nad kartami referencyjnymi także nie jest jej atutem. Jeśli dołożyć do tego jej cenę, czyli około 2400 złotych, to mamy powód aby poszukać innego produktu.

Na chwilę obecną referencyjne karty marki Gigabyte można nabyć za mniej niż około 1800 złotych. To daje nam aż 600 złotych różnicy! Oszczędzając zatem pokaźną sumę pieniędzy możemy nabyć kartę co prawda trochę głośniejszą, ale przynajmniej o praktycznie tej samej wydajności. Karty innych firm (ASUS, Microstar, itd.) także kosztują sporo mniej, bo około 2000 złotych. Karta Sapphire w dodatku odporna jest na podkręcanie, a praktycznie każda karta referencyjna po podkręceniu osiąga co najmniej takie same zegary taktujące jak karta Toxic. Jeśli zależy Wam na ciszy i chcecie nabyć Radeona X1900 XTX, to zwróćcie swoje oczy np. na karty HIS z chłodzeniem IceQ3. Tak czy inaczej, zaoszczędzicie co najmniej 200 złotych.

Sapphire Radeon X1900 XTX 512 MB Toxic

Zalety

• Bardzo wysoka wydajność
• Fabrycznie lekko podkręcona
• Bogate wyposażenie
• Wydajny system chłodzenia

Wady

• Bardzo wysoka cena
• Ironicznie, hałaśliwy system chłodzenia

Cena: ok. 2400 zł z VAT

Do testów dostarczył:

Sapphire www.sapphiretech.com/po