Karty graficzne dla oszczędnych, czyli pojedynek kart Galaxy GeForce 6600, MSI RX1300Pro-TD256E i Sapphire Fireblade X700

O układach GeForce 6600 i Radeon X700 pisaliśmy na łamach naszego serwisu już niejednokrotnie. Architekturę GeForce 6600 opisaliśmy w tym artykule. Nie omieszkaliśmy również przetestować przykładowego modelu - tutaj znajdziecie test karty Leadtek WinFast PX6600 TD. Rodzinę układów Radeon X700 omówiliśmy tutaj.

Przeprowadziliśmy także podobne do niniejszego porównanie, choć brały w nim udział karty ze złączem AGP. Test kart HIS X700 IceQ i Leadtek WinFast A6600 TD możecie znaleźć w tym miejscu.

Tym razem w naszym teście wezmą udział akceleratory ze złączem PCI Express, a do grona zawodników dołączy karta z chipem Radeon X1300 Pro.

Radeon X1300 Pro - garść szczegółów

Radeon X1300 to najtańsza odmiana kart w rodzinie Radeon X1000. Przypomnijmy, że w skład najnowszej linii układów ATI wchodzą także Radeon X1900, X1800 i X1600, każdy z nich w kilku wariantach, różniących się wydajnością. Wszystkie wymienione układy są sprzętowo zgodne z modelem cieniowania 3.0 (Shader Model 3.0), udostępniając tym samym jednostki Pixel i Vertex Shader w wersji 3.0.

Radeon X1300 Pro (RV515) to w gruncie rzeczy bardzo mocno spowolniony Radeon X1800 XT. Niższą wydajność uzyskano przez usunięcie z układu kluczowych jednostek wykonawczych, co przyczyniło się do znacznego obniżenia kosztów produkcji chipu. Radeon X1300 Pro posiada cztery jednostki Pixel Shader, tyle samo jednostek teksturujących i jedynie dwa moduły Vertex Shader. To dość znaczne cięcia w architekturze. Jak pamiętacie, model X1800 XT udostępnia 16 jednostek Pixel Shader, 16 jednostek teksturujących i 8 Vertex Shader.

Niestety nie poprzestano na samych tylko cięciach w organizacji jednostek układu graficzego. Chip jest połączony z pamięcią szyną o szerokości 128 bitów, czyli dwukrotnie węższą niż Radeon X1800. W dodatku pozbawiono go magistrali pierścieniowej, która według ATI w znaczący sposób usprawnia przepływ danych wewnątrz kontrolera pamięci.

Testowane karty

Do naszego laboratorium trafiły trzy karty marki Galaxy wykorzystujące układ GeForce 6600, modele GeForce 6600, GeForce 6600 LE i GeForce 6600 GE. Stajnię ATI będą reprezentowały firmy MSI i Sapphire. Pierwsza z nich jest producentem karty RX1300Pro-TD256E, a druga - Fireblade X700.

W tym miejscu tradycyjnie zaprezentowalibyśmy tabelę porównawczą wszystkich układów, lecz po krótkich oględzinach testowanych kart okazało się, że specyfikacje większości testowanych produktów zupełnie odbiegają od referencyjnych zaleceń producentów układów graficznych. By nie zamazywać Wam obrazu przedstawianiem dwóch zupełnie różnych tabeli, sporządziliśmy jedynie tabelę z podstawowymi parametrami właściwymi opisywanym modelom.

Porównanie kart graficznych
	Galaxy GeForce 6600	Galaxy GeForce 6600 LE	Galaxy GeForce 6600 GE	Sapphire Fireblade X700	MSI RX1300Pro
Wykorzystany na karcie układ graficzny	GeForce 6600	GeForce 6600 LE	GeForce 6600	Radeon X700	Radeon X1300 Pro
Nazwa kodowa układu	NV43	NV43	NV43	RV410	RV515
Technologia produkcji	110 nm	110 nm	110 nm	110 nm	90 nm
Liczba jednostek Pixel Shader	8	4	8	8	4
Liczba jednostek Vertex Shader	3	3	3	6	2
Taktowanie GPU	500 MHz	425 MHz	400 MHz	400 MHz	600 MHz
Taktowanie pamięci (efektywne)	700 MHz	1000 MHz	900MHz	600 MHz	800 MHz
Magistrala pamięci	64-bitowa	128-bitowa	128-bitowa	128-bitowa	128-bitowa
Przepustowość pamięci	5,6 GB/s	16 GB/s	14,4 GB/s	9,6 GB/s	12,8 GB/s

Przejdźmy teraz do szczegółowego opisu poszczególnych kart.

Galaxy GeForce 6600

Pierwsza z testowanych kart to model Galaxy GeForce 6600. Produkt posiada 128 MB pamięci, połączonej z układem graficznym szyną danych o szerokości 64 bitów. To zdecydowanie za mało, by móc cieszyć się rozgrywką w wysokich trybach graficznych, ale do gry w niskich rozdzielczościach (800x600 czy nawet 1024x768 w wybranych tytułach) będzie w sam raz. Jednak nie ma co liczyć na bezstresowe granie w najbardziej wymagających tegorocznych produkcjach.

Karta wykorzystuje płytę drukowaną o ciemnoniebieskim kolorze. Na karcie znalazły się cztery kości pamięci DDR2 firmy Infineon o czasie dostępu 2,8 ns (dokładnie oznaczenie: HYB18T256161AF-28). Moduły te są umieszczone w jednej linii, jedynie po stronie awersu laminatu, i nie są chłodzone. W sprzedaży dostępna jest także wersja z pamięciami Elpida 3,0 ns. Przed zakupem warto zapytać sprzedawcę, jakie pamięci znajdują się na karcie. Na górnej krawędzi akceleratora znajduje się złącze SLI, dzięki któremu można połączyć ze sobą dwie karty, by poprawić szybkość generowania grafiki 3D.

Na karcie zainstalowano okrągły, miedziany radiator ze zintegrowanym wentylatorem. Sam wiatrak jest stosunkowo cichy, aczkolwiek słyszalny (zakładając niewielkie natężenie hałasu z innych komponentów komputera). Na blaszce mocującej umieszczono gniazdo D-Sub, DVI-I oraz wyjście telewizyjne.

W pudełku, poza kartą, znajdziemy instrukcję użytkownika, płytę CD ze sterownikami, program PowerDVD 5 firmy CyberLink i grę MotoGP 2. Dołączone okablowanie to kabel S-Video, przelotka S-Video -> Composite (RCA). Wraz z kartą otrzymujemy także przejściówkę DVI->D-Sub.

Produkt wyceniono na 324 złotych brutto.

Galaxy GeForce 6600 LE

Kolejny akcelerator to produkt oparty o układ GeForce 6600 LE. Od poprzedniego modelu odróżnia go kilka istotnych szczegółów.

Zastosowany układ graficznych posiada nie 8, lecz 4 potoki renderujące. Powinien być zatem znacznie wolniejszy w niskich rozdzielczościach, w których szyna danych do pamięci nie stanowi głównego ograniczenia. W przeciwieństwie do modelu Galaxy GeForce 6600, GeForce 6600 LE posiada 128-bitową magistralę pomiędzy rdzeniem a pamięcią. To teoretycznie powinno dać mu dużą przewagę w wysokich trybach graficznych (1024x768 i wzwyż)

Na karcie zastosowano ten sam miedziany radiator ze zintegrowanym wentylatorem. Co ciekawe, mimo podobnej konstrukcji jest on znacznie bardziej hałasujący. Spostrzegawczy czytelnicy dostrzegą zapewne powód takiego stanu rzeczy. Otóż ten model wykorzystuje wiatrak o 11 łopatkach (wiatrak poprzedniej karty ma ich 7). Niezbyt cichą pracę "rekompensuje" ładne, niebieskie podświetlenie ;-).

Cztery kości pamięci, znajdujące się tylko z wierzchniej strony laminatu, są chłodzone przez miedziane radiatorki. Wykonanie wszystkich elementów chłodzących z miedzi powoduje, że sam akcelerator jest dosyć ciężki. Pod radiatorami pamięci kryją się 2-nanosekundowe moduły GDDR3 firmy Samsung. Jak się okazuje, w takie kostki wyposażony był jedynie nasz egzemplarz karty. Wszystkie nowe karty Galaxy GeForce 6600 LE mają już pamięci o czasie dostępu 1,6 ns.

Karta ma złącze SLI, umożliwiające połączenie jej z drugą kartą tego samego typu. Na śledziu producent oddał do naszej dyspozycji dwa cyfrowo-analogowe złącza DVI-I oraz gniazdo TV-out.

W pudełku znajdziemy poradnik szybkiej instalacji, instrukcję użytkownika, przejściówkę DVI->D-Sub, kabel S-Video i płytę kompaktową ze sterownikami. Firma Galaxy obiecuje także, że w pudełku pojawi się program PowerDVD.

Produkt wyceniono na 321 złotych brutto.

Galaxy GeForce 6600 GE

Ostatni i zarazem najszybszy z opisywanych produktów Galaxy to model GeForce 6600GE. Przyrostek GE pochodzi od słów "Galaxy Edition".

Karta posiada ciemnogranatowy laminat, na którym umieszczono cztery kości pamięci, tylko po jednej jego stronie (awersie). Moduły pamięci są chłodzne przez miedziane radiatorki, pod którymi ukrywają się pamięci GDDR3 marki Samsung (2,0 ns). Nasz egzemplarz był wczesną wersją. Obecnie w sprzedaży znajdują się akceleratory wyposażone w kości 1,6 ns. Ponownie, warto skonsultować się wcześniej ze sprzedawcą w tej sprawie, bowiem istnieje ryzyko, że dostaniecie kartę z pierwszej serii, z pamięciami 2,0 ns. Mimo wszystko nie stanowi to żadnego problemu, bo - jak pokażemy - nawet takie kości pamięci podkręcają się bardzo wysoko.

Wentylator jest wyraźnie słyszalny, ale nie należy do bardzo głośnych. Zintegrowno z nim dwie diody, które świecą na niebiesko.

W przeciwieństwie do dwóch poprzednich produktów, model 6600 GE posiada inne taktowanie dla trybu 2D i 3D. W spoczynku zegar układu graficznego wynosi 300 MHz, zaś w trakcie obciążenia już 400 MHz.

W pudełku karty znajdziemy instrukcję użytkownika, płytę ze sterownikami, podręcznik szybkiej instalacji, przejściówkę DVI oraz kabel S-Video. Od firmy Galaxy otrzymaliśmy zapewnienie, że w pudełku będzie również dostępny programowy odtwarzacz DVD firmy CyberLink.

Cena produktu wynosi 447 złotych brutto.

MSI RX1300Pro-TD256E

MSI RX1300Pro-TD256E to karta bazująca na układzie Radeon X1300 Pro, który zadebiutował w październiku. Karta ma cztery jednostki Pixel Shader, dwie Vertex Shader i 128-bitową szynę danych do pamięci. Te niskie liczby nadrabia taktowaniem - aż 600 MHz dla układu graficznego i 800 MHz dla pamięci (efektywnie).

Od opisanych na poprzedniej stronie produktów Galaxy karta różni się wydajnością (pokażemy to w wynikach testów) oraz liczbą obsługiwanych funkcji związanych w wyświetlaniem grafiki. Posiada bowiem wszystkie zalety architektury R520, czyli potrafi np. wygładzać krawędzie sceny 3D przy włączonym efektach HDR. Nie polecamy Wam jednak stosowania takiej kombinacji przy karcie za niecałe 400 złotych ;-).

Kartę MSI można z powodzeniem używać w systemie CrossFire. Pamiętajcie, że w przypadku serii X1300 nie ma podziału na karty nadrzędne i podrzędne - wystarczy kupić dwa takie same akceleratory, umieścić na płycie z chipsetem Radeon Xpress 200 lub Intel 975X i to wszystko.

Wentylator to jednoslotowa, malutka konstrukacja. Co ważne, wiatraczek jest cichy, dzięki minimalnemu ciepłu, jakie generuje układ RV515. Na karcie zainstalowano 256 MB pamięci DDR2 o czasie dostępu 2,5 ns. Akcelerator nie wymaga podłączenia dodatkowego zasilania - w zupełności zadowala się mocą dostarczaną przez port PCI Express.

W pudełku znajdziemy instrukcję instalacji, kabel S-Video, przejściówkę DVI, dwie naklejki z logo MSI na obudowę.

Kartę MSI RX1300Pro-TD256E można kupić w cenie ok. 370 złotych brutto.

Sapphire Fireblade X700

Radeon X700 w zamyśle inżynierów ATI miał być odpowiedzia na zdobywające wówczas dużą popularność karty z układami GeForce 6600. Dzisiaj przyjdzie mu stawić czoła bardzo silnemu przeciwnikowi w postaci karty Galaxy GeForce 6600 GE.

Akcelerator zbudowano w oparciu o niebieską płytkę drukowaną. Na karcie znalazło się 8 kostek pamięci DDR Samsung 3,3 ns w obudowach TSOP. Cztery układy znajdują się na awersie, a kolejne cztery na rewersie karty. Za chłodzenie układu graficznego odpowiada niewielkich rozmiarów, kwadratowy radiator ze zintegrowanym wentylatorem, który jest bardzo cichy. Cooler przyklejono do układu graficznego, więc osoby, które zechcą wymienić chłodzenie na wydajniejsze będą zmuszone użyć znaczniej siły, by go oderwać.

Na śledziu umieszczono gniazda D-Sub, DVI oraz wyjście telewizyjne.

Ze wszystkich kart biorących udział w teście produkt Sapphire może pochwalić się największym asortymentem. W środku pudełka znajdziemy kabel S-Video, kabel RCA (chinch), kabel HDTV, przejściówkę DVI i przelotkę S-Video->RCA. Zestaw dołączonego oprogramowania również nie pozostawia wiele do życzenia; PowerDVD 5 2ch, sterowniki, narzędzie do podkręcania, gra Splinter Cell: Pandora Tomorrow (DVD) i Prince of Persia: Piaski Czasu (dwie płyty CD).

Kartę Sapphire Fireblade X700 można kupić w cenie ok. 400 złotych brutto.

Zestaw testowy

Opisane karty przetestowaliśmy w komputerze o poniższej konfiguracji.

Zestaw testowy
Typ komponentu	Model	Dostarczył
Procesor	Pentium 4 Extreme Edition 3,4 GHz	www.intel.com
Wentylator	Intel box	www.intel.com
Płyta główna	Intel D925XCV	www.intel.com
Pamięć	1 GB DDR2 533 Kingmax	www.kingmax.com.tw
Dysk twardy	Seagate Barracuda 7200.7 200 GB	www.seagate.com
Napęd optyczny	LG GSA-4040B (DVD±RW)	redakcyjny
Monitor	LG Flatron 915FT Plus (19")	redakcyjny
Zasilacz	SilverStone Zeus 650 W	www.4max.pl

Nasz zestaw testowy pracował pod kontrolą systemu Windows XP Professional SP2. W systemie zainstalowaliśmy sterowniki Catalyst 5.13 dla kart MSI RX1300Pro-TD25E i Sapphire Fireblade X700. Karty marki Galaxy przetestowaliśmy ze sterownikami ForceWare 81.95.

Testy wydajności

Zanim przejdziemy do testów w grach, zaczniemy od wyników z syntetycznych benchmarków 3DMark03 i 3DMark05. Zdecydowaliśmy się na pomiary wydajności w grach w dwóch trybach graficznych: 1024x768, który jest standardowym trybem graficznym, w którym gra większość typowych użytkowników komputerów, a także 1280x1024 z włączonym wygładzaniem krawędzi 4X i filtrowaniem anizotropowym 8X - tryb ten zyskuje coraz większą popularność wśród graczy, chociaż jeszcze nie każdy może sobie pozwolić na grę w tej rozdzielczości z racji zbyt słabego komputera. Jako że porównywane karty raczej nie zostały przeznaczone do gry w superwysokich trybach graficznych, zrezygnowaliśmy z pomiarów wydajności w rozdzielczości 1600x1200 przy wygładzaniu krawędzi i filtrowaniu anizotropowym - tryb ten pozostawiamy drogim kartom graficznym.

3DMark03

Pierwszy pomiar i pierwsze zwycięstwo karty GeForce 6600 GE. Jej przewaga nad konkurencją jest bardzo wyraźna. Zwróćcie uwagę na fakt, iż 4-potokowy GeForce 6600 LE (ale o 128-bitowej szynie danych do pamięci) przegonił 8-potokową kartę GeForce 6600, lecz z węższą magistralą do pamięci.

3DMark05

Sytuacja powtarza się w kolejnej edycji znanego benchmarka kart graficznych, chociaż tu różnice pomiędzy czołówką są raczej niewielkie. Nadal na prowadzeniu GeForce 6600 GE. Po piętach depczą mu karty Sapphire i MSI. Od pierwszej trójki zdecydowanie odbiegają pozostałe dwie karty, GeForce 6600 LE i model 6600.

Far Cry

Far Cry w trybie bez "upiększaczy" obrazu wskazał na wyraźne zwycięsto karty Galaxy GeForce 6600 GE - jej przewaga nad najbliższą konkurencją sięga aż 24%! Niestety, zawodzi karta z układem Radeon X1300 Pro. Najwidoczniej jej stosunkowo wysokie taktowanie nie jest w stanie nadrobić braków w postaci niewielkiej liczby jednostek Pixel i Vertex Shader.

Po zwiększeniu rozdzielczości i włączeniu wygładzania krawędzi nastąpiło dość znaczne przetasowanie w kolejności. Nadal na prowadzeniu GeForce 6600 GE. Nie powinno to nikogo dziwić, wszak jest to tak naprawdę nieco niedotaktowany GeForce 6600 GT, czyli karta, która należy do wyższej półki cenowej.

Najniższy wyniki uzyskała karta z 64-bitową szyną danych do pamięci. Pamiętajcie, że takie karty nadają się do gry w trybach 800x600 lub 1024x768, ale w żadnym wypadku nie ma co liczyć na płynną grę w wyższych rozdzielczościach. O włączeniu wygładzania krawędzi nie wspominając.

F.E.A.R.

W F.E.A.R. sytuacja szkicuje się bardzo podobnie do Far Cry, za wyjątkiem faktu, iż na żadnej karcie nie można mówić o komfortowej rozgrywce, ponieważ nawet na najszybszej w teście karcie minimalny poziom klatek na sekundę spadł grubo poniżej 25. Najszybsze z opisywanych kart umożliwią co najwyżej grę w trybie 800x600.

Po włączeniu wygładzania krawędzi na prowadzenie wskoczyła karta Sapphire Fireblade X700, jednakże liczba wygenerowanych klatek animacji pozostawia wiele do życzenia...

Counter-Strike: Source

Pierwszy pomiar w Counter-Strike: Source wskazuje na ponowne zwycięstwo karty Galaxy GeForce 6600 GE. W niskim trybie graficznym, karcie GeForce 6600 udało się przegonić model 6600 LE.

Jeśli jesteście fanami gry Counter-Strike: Source, to - jak widać - nawet karty z przedziału 300-400 złotych będą w stanie zapewnić Wam komfortowe warunki do gry.

Wygładzanie krawędzi okazało się skutecznie utrudnić życie karcie z 64-bitową magistralą pamięci. Ponownie, 4-potokowy GeForce 6600 LE okazał się tu być lepszą propozycją.

Quake 4

Quake 4 to w tym segmencie cenowym domena kart z układami NVIDII. Na szczycie stawki GeForce 6600 GE, który wypadał o 30% lepiej od drugiej w kolejności karty. Co ciekawe, nawet karta z 64-bitową szyną danych wyprzedziła obie konstrukcje ATI. W zasadzie wszystkie karty pozwalają na w miarę przyjemną rozgrywkę, choć weźcie pod uwagę, że test przeprowadzany jest na stosunkowo silnej konfiguracji, toteż w większości przypadków jedynie najszybsza tutaj karta będzie w stanie poradzić sobie z grą przy tym poziomie grafiki.

Do zabawy w wyższych ustawieniach nie nadaje się już żadna z opisywanych kart.

Podkręcanie

Podkręcanie zaczęliśmy od kart Galaxy. Na pierwszy ogień wzięliśmy model 6600 GE. Domyślne taktowanie karty wynosi 400/900 MHz. Przy użyciu wbudowanego w sterowniki narzędzia do podkręcania podbiliśmy zegary do 590/1200 MHz, co zaowocowało bardzo wyraźnym wzrostem wydajonści - nawet 40%! Poniżej zaprezentujemy kilka pomiarów na podkręconej karcie.

Model GeForce 6600 LE również podkręcił się bardzo dobrze. Z domyślnego taktowania 425/1000 MHz udało nam się uzyskać aż 570/1210 MHz!

Najgorzej pod względem podkręcania zaprezentowała się karta GeForce 6600. Ze standardowych 500/700 MHz kartę przetaktowaliśmy zaledwie do 500/740 MHz. Jak widać, układ graficzny nie podkręcał się wcale, a pamięci bardzo niewiele. Z tego powodu karta po podkręceniu zyskuje bardzo mało na wydajności - zaledwie kilka procent. W przypadku tego modelu raczej nie warto ryzykować utraty gwarancji lub uszkodzenia karty dla takiej poprawy szybkości.

W przypadku karty Sapphire Fireblade X700 przetaktowanie wypadło umiarkowanie. Karta pracuje z częstotliwościami 400 MHz dla GPU i 600 MHz dla pamięci. Układ graficzny podkręciliśmy do 455 MHz, zaś pamięci do 720 MHz.

MSI RX1300Pro-TD256E także nie podkręca się rewelacyjnie. Z domyślnych 600/800 MHz udało się nam uzyskać taktowanie 640/850 MHz.

Podsumowanie

Nie ulega wątpliwości, że zwycięstwo należy się karcie Galaxy GeForce 6600 GE. Uważamy, że w chwili obecnej jest to najlepsza karta w swojej kategorii cenowej. Bez najmniejszych kłopotów pokonała Radeona X700 i X1300 Pro. Jak już wspomnieliśmy, nie powinno to być dla nikogo zaskoczeniem, bowiem właściwie jest to GeForce 6600 GT z nieco obniżonymi zegarami - dysponuje nawet pamięciami GDDR3. Ponadto, nasz egzemplarz karty bardzo dobrze się podkręcał. Osoby pragnące podkręcić swoją kart mogą liczyć na wzrost wydajności sięgający nawet 40%! Sami przyznacie, że wynik 95 fps w Quake 4, w trybie 1024x768, robie wrażenie, jeśli spojrzeć na cenę karty - wszak jedynie nieco lepiej wypadają karty Radeon X800 XL i GeForce 6800 GS. Produkt Galaxy posiada również stosunkowo cichy system chłodzenia, więc przyszli posiadacze na pewno nie będą mieli powodów do narzekań. Podsumowując wszystkie zalety karty, postanowiliśmy przyznać jej naszą nagrodę - rekomendację PCLab.pl.

dla karty Galaxy GeForce 6600 GE

Naszym oczekiwaniom nie sprostała karta z układem Radeon X1300 Pro. W większości naszych testów produkt przegrywa nawet z wprowadzonym jeszcze w 2004 roku Radeonem X700. Nie takiej wydajności chcielibyśmy się spodziewać po budżetowej konstrukcji z najnowszej serii ATI. Sama w sobie karta MSI nie jest zła, lecz zastosowany w niej układ nie należy do udanych. Od karty Sapphire Fireblade X700, która pod względem wydajności uplasowała się na drugim miejscu, nie odstaje jednak aż tak znacząco - z reguły jest to 5-15%.

Pozostałe karty, modele GeForce 6600 i 6600 LE to już zdecydowanie wolniejsze konstrukcje. Są jednak odpowiednio tańsze. Z tych dwóch modeli, my zdecydowalibyśmy się raczej na kartę z układem GeForce 6600 LE, ze względu na jej wyższą wydajność. Jak dowiedliśmy w testach, karta o 4 potokach renderujących, ale z wysokim taktowaniem pamięci radzi sobie całkiem sprawnie - spokojnie możecie na niej pograć w nowe gry w trybie 800x600, a w wybranych grach nawet 1024x768. Dodatkowo produkt bardzo dobrze się podkręca - powinniście uzyskać 25-30% wzrost wydajności po podkręceniu.