Flatron M1910S i L1932S, czyli dwie dziewiętnastki od LG

Jak wiadomo, w odróżnieniu od monitorów kineskopowych, panele LCD mają tylko jedną rozdzielczość, nazywaną fizyczną lub natywną. W przypadku paneli 19-calowych jest to 1280x1024 pikseli (zdarzają się bardzo rzadkie odstępstwa w przypadku niektórych paneli). Oznacza to ni mniej ni więcej, że tyle pikseli mamy zawsze przed oczami. A właściwie trzy razy więcej. To, co rozumiemy pod pojęciem piksela, składa się bowiem z trzech subpikseli. W zależności od ułożenia kryształów, subpiksele przepuszczają światło, które następnie na zewnętrznej warstwie matrycy jest barwione, odpowiednio, na czerwono, zielono i niebiesko. Każdy z subpikseli może przyjąć wartość od 0 do 255. I tak, na przykład, cały biały ekran składa się z wszystkich subpikseli świecących z maksymalną mocą (czy raczej przepuszczających całkowicie światło).

Problem polega na tym, że w wielu tańszych panelach LCD zastosowano subpiksele 6-bitowe, które mogą przyjąc wartość od 0 do 64. Pozostałe 192 odcienie są emulowane za pomocą dynamicznego ditheringu zwanego również techniką FRC (Frame Rate Control). Na czym polega dithering? Wyobraźmy sobie, że matryca ma wyświetlić jednolity szary obszar o nasyceniu 136 (R=136, G=136, B=136). Zakładamy, że nie jest to odcień, który obsługiwany jest fizycznie, a dostępne w panelu odcienie to 132 i 140. Jak można uzyskać ten odcień za pomocą dithetheringu? Wystarczy wyświetlić wzór składający się z pikseli o odcieniu szarości 132 i 140. Obszar na pierwszy rzut oka wyglądał będzie na jednolity.

Dithering dynamiczny FRC jest rozwinięciem tej techniki. Zasada działania jest podobna. Tu jednak nie mamy do czynienia ze statycznymi wzorami. Elektronika panelu bardzo szybko zapala i gasi subpiksele, tak że wydaje nam się, że obraz jest stały. Rozwiązanie takie może się kojarzyć z monitorami kineskopowymi. I słusznie - bo i tu, i tu obraz uzyskuje się dzięki niedoskonałości ludzkiego oka.

Producenci często nie chcą przyznać się, że ich monitory korzystają z modułu FRC. Łatwo to jednak sprawdzić. Wystarczy do tego darmowy program do testowania monitorów. Szare tła oraz w szczególności tła z wzorami bezlitośnie objawiają słabość FRC - widoczne mikrowzory oraz drżenie obrazu mamy zapewnione. Trzeba jednak przyznać, że w codziennej pracy FRC będzie przeszkadzał tylko osobom bardzo wymagającym.

LG Flatron M1910S

LG Flatron M1910S zamknięty został w przyjemnej dla oka obudowie. Czarna ramka kontrastuje z resztą białego frontu obudowy. Już na pierwszy rzut oka widać, że monitor posiada wbudowane głośniki. To, czego nie widać, to mała zaślepka na przodzie obudowy. Jest to miejsce na odbiornik podczerwieni. Monitor występuje bowiem w wersji z pilotem i z wbudowanym modułem telewizyjnym.

Panel jest dość płaski. Z profilu widać, że kształt tyłu monitora jest dość opływowy.

Kable z tyłu skutecznie maskuje pokrywa.

Pokrywę oczywiście można zdemontować. Jak widać, są mocowania do przykręcenia monitora do ściany.

Ciekawostką jest włącznik. Nie trzeba go przyciskać. Właściwie nie tyle "nie trzeba", co po prostu się nie da. Włącznik się po prostu dotyka i... gotowe. Obraz pojawia się na ekranie. Fajny bajer.

Przyciski od menu są troche zakamuflowane, ale nie nazwał bym tego wadą. Używa się ich dość rzadko, a gdyby były bardziej widoczne, z pewnością ucierpiałaby estetyka.

Jeśli chodzi o wejścia, jest dość ubogo. Tylko wejście zasilania...

...i złącza audio wraz z analogowym wejściem wideo.

To natomiast zawartość pudełka. Nie było w nim polskiej instrukcji, ani w ogole czegoś, co instrukcją nazwać by można było. To jednak tylko cecha tego konkretnego, dziennikarskiego egzemplarza. Gdy model trafi do sprzedaży, znajdziemy w nim polską instrukcję, tak jak w innych monitorach LG.

Co do samego przycisku zasilania, jest on ciekawie podświetlony na niebiesko.

W trybie ekonomicznym, miga natomiast na żółto.

Monitor posiada dość typowe dla swojej klasy menu.

Oprócz głównego menu, klawiszami "Brightview" możemy przełączać się pomiędzy różnymi predefiniowanymi ustawieniami.

Są to NOC TEKST, NOC ZDJĘCIE, NOC FILM, DZIEŃ TEKST, DZIEŃ ZDJĘCIE, DZIEŃ FILM. Oprócz tego, jest jeszcze ustawienie użytkownika. Tylko to ostatnie można edytować.

LG Flatron L1932S

Drugi z monitorów to Flatron L1932S. Ma mniej rzucające się w oczy kształty. Niekontrastowa, bardziej spokojna obudowa może się podobać, choć przyznaję, że moim zdaniem jest nieco nudna.

Podstawa jest nieco bez polotu, konkurenci są w stanie wymyślić coś oryginalniejszego.

Z tyłu widzimy pokrywę na kable.

Pokrywę można oczywiście zdemontować.

Generalnie monitor wygląda mniej ciekawie od Flatrona M1910S. W obu modelach zastosowano taki sam kolor podświetlenia.

Przyciski kontrolne tym razem znalazły się po prawej, koło włącznika zasilania. Jest ich mniej, co nieznacznie zmniejsza wygodę korzystania z wbudowanego menu.

Złącz również jest mniej. Niezbędne minimum to wejście zasilania oraz analogowe wejście wizyjne.

Wraz z monitorem otrzymujemy polską instrukcję. Może nie jest pięknie wydana, ale nie o to przecież chodzi.

Szarość obwódki przełamać ma hasło LG "Life's good".

Jak widać, menu jest identyczne jak w M1910S. Jedyna różnica to brak menu dla dźwięku.

Testy

Oba monitory znalazły się we wspólnym teście dlatego, że po wstępnych oględzinach uznaliśmy, że się zbytnio nie różnią. Testy potwierdzają to spostrzeżenie. Generalnie, jak na monitory na matrycy TN, oba Flatrony wypadają całkiem dobrze. Trzeba jednak zauważyć, że mówimy tu o porównaniu do pewnej średniej, a średnia ta prezentuje się raczej słabo. Opisywane monitory również nie są bez wad.

Szczególnie denerwują zaburzenia kontrastu obrazu widzianego pod kątem. Oba monitory nie wyzbyły się całkowicie tej przypadłości, ale trzeba przyznać, że w porównaniu do monitorów choćby sprzed roku, postęp jest duży. W przypadku Flatrona L1932S nawet bardzo duży. Muszę powiedzieć, że jest to pierwszy monitor na matrycy TN, który posiada akceptowalne (choć nie idealne) kąty widzenia.

Całkiem nieźle jest również, jeśli chodzi o reprodukcję barw. Czarny jest dość ładny, chociaż na czarnym tle na jaw wychodzą niedoskonałości podświetlenia. W L1932S widać rozbłyski przy dolnej i górnej krawędzi, szczególnie wyraźne głównie w nocy. We Flatronie M1910S nadmiernie rozświetlony jest dół ekranu, co widoczne jest nawet przy dość dobrych zewnętrznych warunkach oświetleniowych.

Jeśli chodzi o biel, w obu monitorach jest ona akceptowalna. Flatron M1910S prezentuje się bardziej tradycyjnie, czyli innymi słowy biel jest szara ze skłonnościami do żółtego. We Flatronie L1932S mamy do czynienia ze znacznie ładniejszym odcieniem, chociaż przyczepić się można od dziwnego efektu objawiającego się na białym tle. Otóż ekran wydaje się być niejednolity, tak jakby nałożona była na niego bardzo drobna siateczka. Nie wiem co jest tego powodem, w każdym razie nie jest to efekt ani zbyt widoczny, ani za szczególnie denerwujący.

Jeśli chodzi o smużenie, w matrycach TFT wykonanych w technologii TN od dawna nie jest ono problemem. Do sprawdzenia czy tak jest w rzeczywistości, uruchomiłem na komputerze testowym gry F.E.A.R., Quake 4 oraz najnowszego Need For Speed: Most Wanted. Smużenie jest praktycznie niezauważalne. Nie widziałem również różnicy pomiędzy jednym a drugim monitorem, pomimo że teoretycznie różnica jest spora. Trudno to jednak uznać za wadę w sytuacji, kiedy w obu przypadkach wyeliminowano ten uciążliwy efekt.

Wbrew pozorom, smużenie często może denerwować również osoby, które korzystają z panela LCD wyłącznie do pracy. Smugi podczas przewijania dokumentu w Wordzie, czy przeglądania stron internetowych, do przyjemnych nie należą. W obu monitorach nawet bardzo szybkie przewijanie kontrastowych stron (zarówno białe litery na czarnym tle, jak i czarne litery na tle białym) nie powoduje nieprzyjemnych efektów.

Generalnie, oba monitory prezentują bardzo przyzwoitą jak na matrycę TN jakość obrazu. W przypadku Flatron L1932S mówić można nawet o bardzo dobrej jakości. W szczególności podobać się może ostrość czcionek i dobra kontrastowość przy pracy z tekstem.

Co w takim razie mi się nie spodobało? Mimo wszystko, kąty widzenia są gorsze od matryc Vertical Aligment. Oglądanie filmów w szerszym gronie może być kłopotliwe. Pisanie dokumentów czy oglądanie jasnej strony, takiej jak PCLab.pl przy wysoko ustawionej jasności i kontraście może wypalić oczy. Jednak już przy oglądniu filmu, takie ustawienia są konieczne, gdyż inaczej ciemniejsze sceny mogą zlewać się w jedno. Tutaj przydają się predefiniowane tryby. Lepszym rozwiązaniem byłoby jednak pozwolić użytkownikowi ustawić kilka trybów według własnego uznania. W końcu preferencje moje i producenta mogą się różnić, nieprawdaż?

Nie sposób nie zauważyć również działania modułu dynamicznego ditheringu. Jest to chyba najpoważniejszy problem w obu monitorach. Gdy włączyłem swoją ulubioną grę, którą jest Grand Theft Auto: San Andreas, w niektórych scenach miałem wrażenie, że głębia kolorów zmalała z 32 do 16 bitów. Niezbyt dobrze. Sądzę, że jest to rzecz, którą jak najszybciej należałoby poprawić.

Działania modułu dynamicznego ditheringu jest dobrze widoczne podczas codziennej pracy. Takie zdjęcie udało mi się wykonać, kiedy robiłem fotkę menu (kliknij, aby powiększyć):

Takich wyraźnych pasów oczywiście nie zobaczy się gołym okiem, problem jednak jest.

Pewne zdziwienia może budzić grubość kabla. Do obu modeli dołączony jest bardzo cienki kabel. Obawiałem się, że może to wpłynąć na jakość obrazu. Test polegający na chwilowej wymianie kabla na inny udowodnił, że co prawda tak nie jest, ale nie jestem pewien, czy w pewnych specyficznych konfiguracjach nie stanie się to problemem.

Moim zdaniem, jest to niepotrzebna oszczędność.

Podsumowanie

Opisywane monitory to nowoczesne panele LCD dla średnio wymagających użytkowników. Nie posiadają złącz DVI, a oparte są na tańszych matrycach Twisted Nematic. Praktycznie wszystkie opisane wady i zalety monitorów są jednocześnie wadami i zaletami całej klasy urządzeń. Trudno więc czynić zarzuty z powodu wad, czy ekscytować się zaletami, które cechują niemal wszystkie produkty tego typu. Skupić się należy raczej na tym, jak monitory wyglądają na tym tle. Flatron M1910S wygląda całkiem przeciętnie, niczym szczególnym się nie wyróżnia. Nie posiada żadnej dyskwalifikującej wady, ale też i żadnej szczególnej zalety, dzięki której mógłby zapaść w pamięć.

Ciekawszy jest Flatron L1932S. Z jednej strony również trudno mówić tu o jakimś przełomie. Rzeczywiście zastosowana tu matryca jest bardzo podobna do tej z poprzedniego monitora. Tyle, że jest trochę nowocześniejsza, daje trochę lepsze kolory oraz trochę lepsze kąty widzenia. Wszystko to razem przekłada się na zdecydowanie lepsze odczucia z testów. Jeśli miałbym polecić któryś z tych monitorów, to właśnie ten.

Tekst rozpoczyna się rozważaniami o cenach, ten temat znajdzie się również pod jego koniec. Sugerowane ceny detaliczne obu monitorów oscylują wokół 1800 zł brutto. Czy to mało, czy też dużo? Średnio. Z jednej strony można kupić znacznie tańsze panele 19" TN. Z drugiej jednak, te konkretnie modele prezentują się całkiem przyzwoicie. Producent oferuje na nie trzyletnią gwarancję, z funkcjonalnością door-to-door jako opcją. Dużą zaletą jest 30-dniowa gwarancja wymiany monitora, w którym znajdzie się nawet jeden wypalony subpiksel. Jedyne co trzeba w takiej sytuacji zrobić, to zgłosić się w ciągu 30 dni od daty zakupu w autoryzowanym punkcie sieci serwisowej LG Electronics, a według zapewnień producenta, monitor zostanie bez jakichkolwiek problemów wymieniony na nowy. Po trzydziestu dniach na monitor obowiązuje gwarancja określająca dopuszczalną liczbę uszkodzonych subpikseli zgodnie z normą ISO.

Biorąc pod uwagę wszystko to co powyżej, nie zakończę recenzji wyraźną rekomendacją, ani wyraźną krytyką. Proponuję, aby każdy sam się zastanowił, czy któryś z modeli będzie spełniał jego oczekiwania.

Flatron M1910S

Zalety

• Niski czas reakcji
• Akceptowalny kąt patrzenia
• Polskie menu OSD, polska instrukcja
• Wbudowane głośniki

Wady

• Brak DVI
• Brak regulacji wysokości podstawy
• Brak funkcji portretowej
• Widoczne działanie modułu FRC

Flatron L1932S

Zalety

• Nowoczesna matryca TN
• Niski czas reakcji
• Jak na matrycę TN, bardzo dobry kąt patrzenia
• Polskie menu OSD, polska instrukcja

Wady

• Brak DVI
• Brak regulacji wysokości podstawy
• Brak funkcji portretowej
• Widoczne działanie modułu FRC

Ceny: Flatron L1932S: 1819 zł (sugerowana; monitor można kupić nawet o 100 złotych taniej). LG Flatron M1910S prawdopodobnie nie pojawi się jednak w sprzedaży w Polsce. Dostępny będzie jednak jego odpowiednik z 17-calowym ekranem, model M1710S w cenie 1249 zł.

Do testów dostarczył: LG Electronics