Niska półka kart graficznych od kilkunastu miesięcy jest wytrwale ignorowana przez producentów GPU. Trafiające co jakiś czas na rynek nowości zwykle nie zmieniają właściwie nic w sytuacji, w jakiej znajdują się najmniej zamożni gracze. W segmencie kart za 400–700 zł wydajność właściwie stoi w miejscu, ponieważ cały czas dostajemy bardzo słabe nowe rdzenie lub starsze rdzenie pod nową nazwą. W zasadzie jedyną zaletą nowszych układów jest zwiększona funkcjonalność (obsługa nowych technik, wyjść obrazu) oraz zwiększona efektywność energetyczna, ale... i to nie zawsze.
Co obecnie jest dostępne w niskim segmencie?
Radeon R7 360 (zobacz nasz test) – karta wprowadzona w czerwcu 2015 roku, która w istocie korzysta z rdzenia Bonaire Pro, ale w przyciętej względem R7 260X konfiguracji. Rdzeń jest zbudowany w architekturze GCN drugiej generacji, a sama karta jest sprzedawana za mniej więcej 445 zł.
GeForce GTX 750 Ti (zobacz nasz test) – mały Maxwell, wprowadzony w lutym 2014 roku. Jest to pierwsza generacja Maxwella i w swoim czasie był to nowy rdzeń, a więc obsługuje sporo nowinek technicznych. Obecne ceny tych kart zaczynają się od 455 zł.
Radeon R7 370 (zobacz nasz test). To już prawdziwy dinozaur, bo to Radeon HD 7850, czyli pierwsza generacja GCN, która trzykrotnie zmieniała nazwę (HD 7850 -> R7 265 -> R7 370). W rezultacie R7 370 nie obsługuje właściwie żadnych nowych rozwiązań technicznych. W sklepach jest dostępny w cenie około 575 zł.
GeForce GTX 950 (zobacz nasz test) – konstrukcja wprowadzona w sierpniu 2015 roku. To druga generacja architektury Maxwell, ze wszystkimi istotnymi funkcjami. W dziewięćsetpięćdziesiątce wykorzystano przycięty o 33% rdzeń GM206, wcześniej będący podstawą GTX-a 960. Obecnie GTX-y 950 można kupić w sklepach za mniej więcej 650 zł, a więc jest to najdroższa karta w niskim przedziale cen.
Jak wyraźnie widać, wybór wśród słabszych kart graficznych jest niewielki. Rywalizują w nim tylko cztery różne rdzenie, a rozrzut cenowy jest duży: w cenie około 450 zł można wybierać pomiędzy GTX-em 750 Ti a R7 360, o 100 zł drożej można kupić samotnego R7 370, a następna dopłata pozwala cieszyć się GTX-em 950, również pozbawionym bezpośredniego rywala. Sytuacja ta najwyraźniej odpowiada producentom i dopiero najnowszy Radeon RX 460 ma szansę coś w tej kwestii zmienić.
AMD Radeon RX 460
Radeon RX 460 to jak dotąd najmniejszy rdzeń, jaki został zbudowany w architekturze Polaris. Testowany maluch ma 14 jednostek obliczeniowych, z których każda ma 64 jednostki cieniujące, co razem daje 896 SM (Stream Processors). W rdzeniu RX-a 460 znalazło się też miejsce dla 16 jednostek rasteryzujących (ROP) oraz 56 teksturujących (TMU). Rdzeń RX-a 460 ma być taktowany z bazową częstotliwością 1090 MHz, ale technika Boost ma ją zwiększać do 1200 MHz, jeśli tylko pozwoli na to limit mocy oraz temperatura układu. Rdzeń miniaturowego Polarisa będzie współpracował z pamięcią GDDR5 za pośrednictwem 128-bitowego interfejsu, a ilość pamięci ma być uzależniona od decyzji producenta. Oczywiście, jedynymi konfiguracjami, które pojawią się w sprzedaży, będą opcje 2- oraz 4-gigabajtowa. Bez względu na ilość VRAM będzie ona taktowana z częstotliwością przynajmniej 1750 MHz.
Pełną specyfikację zamieściliśmy w tabeli poniżej:
RX 460 | R7 370 | R7 360 | GTX 950 | |
---|---|---|---|---|
Architektura | GCN 4. gen. | GCN 1. gen. | GCN 2. gen. | Maxwell |
Jednostki cieniujące | 896 | 1024 | 768 | 768 |
ROP | 16 | 32 | 16 | 32 |
Jednostki teksturujące | 56 | 64 | 48 | 48 |
Taktowanie rdzenia | 1090 MHz 1200 MHz (Boost) | 975 MHz | 1050 MHz | 1024 MHz 1188 MHz (Boost) |
Moc obliczeniowa | ~2255 gigaflopów | ~2094 gigaflopy | ~1691 gigaflopów | ~1649 gigaflopów |
Szybkość wypełniania pikselami | ~20,1 Gp/s | ~32,7 Gp/s | ~17,6 Gp/s | ~34,4 Gp/s |
Szybkość wypełniania teksturami | ~70,5 Gt/s | ~65,4 Gt/s | ~52,8 Gt/s | ~51,5 Gt/s |
Zegar pamięci | 1750 MHz | 1425 MHz | 1425 MHz | 1650 MHz |
Szyna pamięci | 128 b | 256 b | 128 b | 128 b |
Rodzaj pamięci | 2048/4096 MB GDDR5 | 2048/4096 MB GDDR5 | 2048 MB GDDR5 | 2048 MB GDDR5 |
Przepustowość pamięci | 109,4 GB/s | 178,1 GB/s | 89,1 GB/s | 103,1 GB/s |
Obsługiwane API | DirectX 12 | DirectX 12 | DirectX 12 | DirectX 12 |
Złącze graficzne | PCI-E 3.0 | PCI-E 3.0 | PCI-E 3.0 | PCI-E 3.0 |
Nie sposób oprzeć się wrażeniu, że AMD tworzy sobie kolejną ogromną dziurę w ofercie. Radeon RX 460 to bowiem mniej niż połowa Radeona RX 470, i to pod każdym względem. To w połączeniu ze zbliżonym taktowaniem obu układów sprawia, że wydajność Radeona RX 460 stoi pod dużym znakiem zapytania. Wszystkie porównywane karty graficzne są zdecydowanie zbyt słabe do najwyższych ustawień jakości obrazu, więc tym razem test przeprowadziliśmy w nieco niższych ustawieniach i tylko w rozdzielczości Full HD.
Gigabyte Radeon RX 460 WindForce OC
Gdy na rynek oficjalnie trafił RX 470, AMD nie zaproponowało modelu referencyjnego i tak samo jest w przypadku RX-a 460. Referent z małym rdzeniem Polaris według zapowiedzi w ogóle się nie pojawi, a pole do popisu mają poszczególni producenci sprzętu, którzy od razu mogą tworzyć własne wersje kart graficznych z układem RX 460.
Do testu otrzymaliśmy model Gigabyte Radeon RX 460 WindForce OC, czyli niereferencyjną, fabrycznie podkręconą konstrukcję. Krótki laminat Radeona RX 460 został przykryty aluminiowym radiatorem bez żadnych rurek cieplnych, który owiewają dwa, dość niestandardowe, mniej więcej 76-milimetrowe wentylatory. Całość została obudowana czarnym tworzywem sztucznym z pomarańczowymi wstawkami.
Wprawdzie rdzeń w RX-ie 460 Gigabyte’a został podkręcony w fabrycznej konfiguracji, ale bardzo nieznacznie, o 12 MHz.
Gigabyte Radeon RX 460 WindForce OC | |
---|---|
Taktowanie bazowe rdzenia | 1102 MHz |
Realne taktowanie rdzenia w grach | 1075-1085 MHz |
Taktowanie pamięci | 1750 MHz |
Pamięć – ilość/rodzaj | 2048 MB / GDDR5 |
Spoczynek (pulpit): Temperatura rdzenia Prędkość wentylatora | 36°C 0 obr./min (konstrukcja półpasywna) |
Obciążenie (Wiedźmin 3): Temperatura rdzenia Prędkość wentylatora | 65°C bd. (regulacja niedostępna) |
Radeon RX 460 nie potrzebuje zewnętrznego zasilania. To nie jest tak zaskakujące jak to, że testowaną kartę podłącza się do komputera przez złącze PCI Express 3.0 ×8. Tylko połowa złącza ma pozłacane styki wpinane do płyty głównej, ale to ma wystarczyć, ponieważ przepustowość będzie wystarczająca przy wydajności, jaką zapewnia miniaturowy Polaris.
Wyjścia obrazu w karcie Gigabyte RX 460 WindForce to DVI, HDMI oraz DisplayPort.
Platforma testowa
Platforma do pomiarów wydajności kart graficznych składała się z następujących podzespołów:
Sprzęt | Dostawca | |
---|---|---|
Procesor | Core i7-6700K @ 4,7 GHz | |
Płyta główna | Asus Z170 Deluxe | www.asus.com |
Monitor WQHD 144 Hz G-Sync | Asus ROG Swift PG278Q | www.nvidia.pl |
Monitor 4K 60 Hz G-Sync | Acer XB280HK | www.acer.pl |
Pamięć DDR4 | Kingston HyperX Predator DDR4 16 GB 2666 MHz | www.kingston.com |
Pamięć DDR3 | G.Skill Ripjaws Z 8 GB F3-17000CL10Q-16GBZH | www.gskill.com |
Nośnik systemowy | Crucial BX100 960 GB | www.crucial.com |
Nośnik dodatkowy | Crucial BX100 960 GB | www.crucial.com |
Schładzacz procesora | Noctua NH-D15 | www.noctua.at |
Zasilacz | Corsair RM1000i | www.corsair.com |
Obudowa | aerocool.com.plCorsair Graphite 780T | www.corsair.com |
Kopia zapasowa danych | Acronis True Image 2016 | www.acronis.pl |
Miernik natężenia dźwięku | Sonopan SON-50 | www.sonopan.com.pl |
System operacyjny:
- Windows 10 64-bitowy.
Sterowniki:
- AMD Radeon Software Crimson Edition 16.8.1 beta;
- Nvidia GeForce 368.81 WHQL.
Wydajność – Counter-Strike: Global Offensive
Wydajność – Crysis 3 (The Root of All Evil)
Wydajność – Crysis 3 (Welcome to the Jungle)
Wydajność – Doom (OpenGL)
Wydajność – Doom (Vulkan)
Wydajność – Fallout 4 (Commonwealth)
Wydajność – Fallout 4 (Theater District)
Wydajność – Grand Theft Auto V (Paleto Blvd)
Wydajność – Grand Theft Auto V (West Vinewood)
Wydajność – Hitman (DirectX 11)
Wydajność – Hitman (DirectX 12)
Wydajność – Mirror's Edge Catalyst
Wydajność – Project CARS (Rain)
Wydajność – Project CARS (Sun)
Wydajność – Rise of the Tomb Raider (DirectX 11)
Wydajność – Rise of the Tomb Raider (DirectX 12)
Wydajność – The Witcher 3: Wild Hunt (Castel Ravello Vineyard)
Wydajność – The Witcher 3: Wild Hunt (Yustianna's Grotto)
Wydajność – Total War: Warhammer
Wydajność – 3DMark
Podkręcanie Radeona RX 460
Możliwości podkręcania układu RX 460 oceniliśmy z użyciem niereferencyjnego modelu Gigabyte Radeon RX 460 WindForce OC, opisanego na drugiej stronie niniejszego artykułu.
Na początku warto zaznaczyć, że w ustawieniach fabrycznych testowany model nie osiąga częstotliwości taktowania Boost, którą producent określił na 1212 MHz. Taktowanie w grze Wiedźmin 3 utrzymuje się raczej w okolicy 1080 MHz. Już samo podniesienie limitu mocy powoduje, że karta graficzna utrzymuje swoje taktowanie Boost (1206 MHz), choć za cenę wyższego poboru energii.
Dalsze przyspieszanie taktowania nie przynosi efektów: po zwiększeniu częstotliwości bazowej o 50 MHz taktowanie w grach wciąż wynosiło średnio 1206 MHz. Lepiej podkręciła się pamięć, standardowo taktowana z częstotliwością 1750 MHz. Przyspieszenie jej do 2000 MHz nie sprawiło większych trudności i było to najwyższa stabilna częstotliwość w grach. Dalsze przetaktowanie pamięci było możliwe, ale wtedy ujawniał się limit mocy karty graficznej: w ustawieniu 2100 MHz (zamiast 2000 MHz) rdzeń spowalniał z 1206 MHz do około 1150–1160 MHz.
Gigabyte Radeon RX 460 WindForce OC | |
---|---|
Taktowanie bazowe rdzenia | 1006 MHz |
Taktowanie bazowe rdzenia po podkręceniu | 1056 MHz (+5%) |
Realne taktowanie rdzenia w grach | 1075-1085 MHz |
Realne taktowanie rdzenia w grach po podkręceniu | 1206 MHz (+12%) |
Taktowanie pamięci | 1750 MHz |
Taktowanie pamięci po podkręceniu | 2000 MHz (+14%) |
Wydajność [OC] – Crysis 3 (The Root of All Evil)
Wydajność [OC] – Crysis 3 (Welcome to the Jungle)
Wydajność [OC] – The Witcher 3: Wild Hunt (Beauclair Palace)
Wydajność [OC] – The Witcher 3: Wild Hunt (Castel Ravello Vineyard)
Wydajność [OC] – The Witcher 3: Wild Hunt (Yustianna's Grotto)
Pobór energii
Test poboru energii pod obciążeniem wykonujemy z użyciem polskiej gry Wiedźmin 3. Na miejsce testowe wybraliśmy bagna w najwyższych ustawieniach szczegółowości obrazu. Najnowszy Wiedźmin wyciska ostatnie soki z każdej karty, dzięki czemu łatwo zaobserwować ewentualne różnice w poborze energii. Z kolei pomiar w spoczynku przeprowadzamy w trakcie wyświetlania pulpitu.
Temperatura
Temperaturę rdzenia karty graficznej pod obciążeniem mierzymy z użyciem polskiej gry Wiedźmin 3. Na miejsce testowe wybraliśmy bagna w najwyższych ustawieniach szczegółowości obrazu. Najnowszy Wiedźmin wyciska ostatnie soki z każdej karty, dzięki czemu szybko ją rozgrzewa. Wyniki spisujemy po 30 minutach obciążenia i ustabilizowaniu się prędkości obrotowej wentylatorów na karcie. Z kolei temperaturę w spoczynku mierzymy w trakcie wyświetlania pulpitu, po 10 minutach schładzania karty po długotrwałym obciążeniu.
Nie wolno bezpośrednio porównywać temperatury dwóch różnych układów graficznych! Ponieważ założenia projektowe i mechanizmy pomiaru temperatury w przypadku różnych procesorów są diametralnie różne, wskazanie odczytane przez programy diagnostyczne jest przydatne wyłącznie do określenia, czy procesor jest bliski przegrzania, lub do porównania dwóch układów chłodzenia na tej samej karcie.
Ciśnienie akustyczne (głośność)
Pomiar głośności wykonujemy po 30-minutowym wygrzewaniu karty graficznej w grze Wiedźmin 3, po ustabilizowaniu się prędkości obrotowej wentylatorów. Robimy to w komorze bezechowej za pomocą całkującego miernika poziomu dźwięku Sonopan SON-50.
Ważne przypomnienie: Skala głośności jest wyrażona w decybelach (dB) i nie jest to skala liniowa, a logarytmiczna, co oznacza, że różnica rzędu 3 dB oznacza dwukrotną różnicę w poziomie ciśnienia akustycznego. Dodajmy, że dwukrotna różnica w subiektywnie postrzeganej głośności, wyrażonej w sonach, wiąże się z różnicą w poziomie ciśnienia akustycznego rzędu 10 dB (dla dźwięku o częstotliwości 1 kHz).
Podsumowanie
Z małym Polarisem, czyli Radeonem RX 460, wiązaliśmy nadzieję na to, że coś ruszy w niskim segmencie wydajnościowym. Po raz kolejny jednak producenci sprzętu pokazują, że nie zależy im na tym szczególnie mocno. Choć dostaliśmy nowy rdzeń ze wszystkimi nowinkami technicznymi (HDMI 2.0b, DisplayPort z obsługą HDR), który nie potrzebuje dodatkowego zasilania – co czyni nową kartę dobrym wyborem do HTPC – to wyraźnie czegoś tutaj brakuje. Konkretnie: jednostek obliczeniowych. Cięcia poczynione w RX-ie 460 względem RX-a 470 są ogromne; w istocie jest on o ponad połowę słabszy. To tworzy równie ogromną dziurę wydajnościową. Radeon RX 460, tak jak karty, które wcześniej trafiły do przedziału 400–700 zł, nie przynosi żadnej rewolucji i wchodzi w miejsce R7 370.
Wydajność RX-a 460 przyjęliśmy za 100%, a wyniki pozostałych kart graficznych odnieśliśmy właśnie do osiągów modelu Gigabyte'a. Rzeczywistość jest dla małego Polarisa niezbyt łaskawa. Spojrzenie z szerszej perspektywy pokazuje, że jest podobnie szybki jak Radeon R7 370 – to w istocie Radeon HD 7850 sprzed 4 lat. Radeon RX 460 jest bezpośrednim następcą modelu R7 360 i jest od niego wydajniejszy o mniej więcej 20%. Zarazem jest o 20% wolniejszy od GTX-a 950.
Najważniejszy wykres, przedstawiający stosunek wydajności do ceny, też nie wygląda najlepiej. Testowany przez nas fabrycznie podkręcony Gigabyte Radeon RX 460 WindForce OC ma kosztować około 580 zł i jest to kwota bardzo zbliżona do tej, którą trzeba wydać na Radeona R7 370. Obie karty zapewniają również zbliżony współczynnik opłacalności, ze wskazaniem na model R7 370. Tego drugiego jednak nie polecimy, gdyż jest on całkowicie pozbawiony nowinek technicznych. Już sam niższy pobór energii oraz obecność złącza HDMI 2.0 sprawiają, że lepiej kupić RX-a 460. Tutaj jednak pojawia się następny dylemat: czy ktoś, kto jest gotowy wydać na kartę graficzną 580 zł, nie może sobie pozwolić na dołożenie dalszych 70 zł? Jeśli odpowiedź to zdecydowane „nie”, trzeba będzie zostać przy Radeonie; dopłata do GTX-a 950 pozwala natomiast liczyć aż na 20-procentowy wzrost wydajności.
To wszystko można skwitować tylko smutnym wnioskiem: znowu, pomimo pojawienia się nowych rdzeni graficznych, w niskim segmencie nie dzieje się nic, co mogłoby rozruszać ten skostniały fragment rynku. Mamy nieodparte wrażenie, że zarówno Nvidia, jak i AMD odpuściły już sobie rywalizację w tym segmencie, a każda kolejna nowość, która do niego trafia, tylko utwierdza nas w tym przekonaniu. Pułap wydajnościowy w ciągu ostatnich 2 lat ciągle rośnie (GTX 980 -> GTX Titan X -> GTX 1080 -> Titan X (Pascal)), natomiast w niskim segmencie wydajność praktycznie stoi w miejscu.
Do testów dostarczył: Gigabyte
Cena w dniu publikacji (z VAT): ok. 580 zł