Wielokrotnie pojawiały się pytania o to, w jakim trybie pracuje pamięć w testowanym laptopie i czy ma to wpływ na wydajność zintegrowanego układu graficznego. Postanowiliśmy więc zbadać wpływ trybu działania kontrolera pamięci na jego wydajność w komputerach przenośnych.
Dual Channel DDR to dwa moduły RAM osadzone w dwóch kanałach. Nie zawsze dwa moduły oznaczają konfigurację Dual Channel. Najlepiej sprawdzić to w jakimś programie diagnostycznym, np. CPU-Z. W niektórych laptopach można znaleźć aż cztery sloty pamięci. Trzeba też pamiętać, że część procesorów/APU jest wyposażona tylko w jeden kanał. Zwykle jednak dotyczy to najwolniejszych układów w najtańszych urządzeniach. Single Channel DDR to jeden moduł (najczęściej), siłą rzeczy osadzony w jednym kanale.
Do porównania wybraliśmy dwie jednostki APU. Pierwsza to Core i3-4000M z układem graficznym Intel HD 4600, który jest montowany w niedrogich laptopach i zapewnia bardzo dobry stosunek wydajności do ceny. Druga to Core i7-4760HQ, wyposażony w jedno z najwydajniejszych rozwiązań zintegrowanych na rynku, układ Iris Pro 5200, dodatkowo wspomagany przez 128 MB pamięci czwartego poziomu (L4), zwanej w tym przypadku eDRAM. eDRAM może zarówno służyć jako pamięć podręczna dla procesora, jak też wspomagać zintegrowane GPU, jeśli będzie wykorzystywane. Efektywna częstotliwość taktowania eDRAM to 1600 MHz, co zapewnia dwukierunkową przepustowość około 50 GB/s – nieźle, jak na laptop.
Intel HD 4600 | Intel Iris Pro 5200 | |
---|---|---|
Jednostki wykonawcze (Execution Units) | 20 | 40 |
Taktowanie bazowe (MHz) | 400 | 200 |
Taktowanie maksymalne (MHz) | 1100 | 1200 |
eDRAM/L4 (MB) | Brak | 128 |
W powyższej tabeli zamieściliśmy podstawowe dane techniczne układów graficznych, które wzięły udział w teście.
Przejdźmy do parametrów poszczególnych procesorów. Core i3-4000M to jednostka dwurdzeniowa, wyposażona w technikę Hyper-threading, o stałym taktowaniu na poziomie 2,4 GHz. Core i7-4760HQ to pełnoprawny i7 o czterech rdzeniach i ośmiu wątkach. Częstotliwość bazowa wynosi 2,1 GHz, a w trybie turbo może wzrastać do 3,3 GHz. Układ graficzny Iris Pro 5200 ma dokładnie dwa razy więcej jednostek wykonawczych (Execution Units) od HD 4600, który ma ich 20. Taktowanie obu jest, oczywiście, różne: Iris – 200–1200 MHz, HD 4600 – 400–1100 MHz.
W testach użyliśmy najpopularniejszych kości pamięci, takich jakie można spotkać w praktycznie każdym laptopie, aby warunki testu były jak najbardziej zbliżone do realiów. Oczywiście, są to moduły taktowane z częstotliwością 800 MHz (DDR3-1600), w których opóźnienia wynoszą CL11.
Dane techniczne procesorów | ||
---|---|---|
Procesor | Intel Core i3-4000M | Intel Core i7-4760HQ |
Architektura | Haswell | Haswell |
Taktowanie | 2,4 GHz | 2,1 GHz + Turbo |
Liczba rdzeni/wątków | 2R/4W | 4R/8W |
Układ graficzny | Intel HD Graphics 4600 | Intel Iris Pro 5200 |
Podstawka | FCPGA946 | FCBGA1364 |
Sprzętowa wirtualizacja | VT-x, VT-x/EPT | VT-x, VT-x/EPT, VT-d |
Litografia | 22 nm | 22 nm |
Pojemność pamięci podręcznej | L1 – 128 kB, L2 – 512 kB, L3 – 3078 kB | L1 – 128 kB, L2 – 512 kB, L3 – 3078 kB, L4 – 131 072 kB |
TDP (Thermal Design Power) | 37 W | 47 W |
Wydajność w grach – Intel HD 4600
Po analizie wyników nietrudno dojść do wniosku, że zalety użycia Dual Channel w przypadku układu Intel HD 4600 są całkiem wyraźne, bo przyspieszenie sięga 28%. Dlatego, jeśli wybór padnie na laptop ze zintegrowanym układem graficznym bez eDRAM/L4 (np. Intel HD 4600, ale też HD 4400 i niższe modele) i będzie miał on służyć od czasu do czasu jako narzędzie do uruchamiania gier, warto dopłacić do konfiguracji wyposażonej w dwie kości pamięci działające w trybie Dual Channel. Pamiętajmy, że zysk z zastosowania dwóch kanałów może być różny w zależności od laptopa i testowanego procesora. Zależy on bowiem od gry, a także od szybkości układu graficznego – im jest on wolniejszy, tym mniejsze jest przyspieszenie wynikające z użycia Dual Channel.
Wydajność w grach – Iris Pro 5200
W przypadku Intela HD 4600 odnotowany wzrost wydajności płynący z zastosowania trybu dwukanałowego był bardzo wyraźny. Iris Pro 5200 przyspieszył niemal o połowę mniej, bo o 14%. To dlatego, że eDRAM/L4 istotnie niweluje wpływ wąskiego gardła, jakim jest przepustowość pamięci. Mimo wszystko różnica jest i kilka dodatkowych klatek na sekundę, które zapewnia tryb Dual Channel, może pozwolić na zabawę w większej rozdzielczości albo wyższych ustawieniach graficznych.
Przepustowość pamięci ma zdecydowanie mniejszy wpływ na wydajność w aplikacjach. Różnice są zdecydowanie mniejsze.
Podsumowanie
Podczas testów przyszło nam pracować z dwoma skrajnie różnymi laptopami. Pierwszy z nich to Acer E1-772, który w skrócie można by opisać jako typową siedemnastkę z Core i3. Po dłuższym zastanowieniu postanowiliśmy ograniczyć testy wykonane z jego użyciem do rozdzielczości 1366 × 768, ze względu na to, że w wyższych HD 4600 zwykle nie osiąga odpowiednio wysokiej wydajności. Drugi komputer już tak typowy nie jest, bo mowa o modelu Xnote Hyperbook Pro, który zapewnił bardzo dobrą wydajność graficzną, jak na tak niedużą i mobilną konstrukcję. Iris Pro 5200 bez trudu radził sobie w rozdzielczościach HD (1366 × 768) i HD+ (1600 × 900), a w niektórych przypadkach pozwalał grać nawet w Full HD (1920 × 1080), co jest dość dużym wyczynem, biorąc pod uwagę, że to mimo wszystko zintegrowany układ graficzny, a nie samodzielna karta.
Przejdźmy zatem do wniosków. Czy warto wybrać konfigurację wyposażoną w dwie kości pamięci czy nie? Oczywiście, odpowiedź brzmi: warto. Zysk w przypadku zintegrowanego GPU niewyposażonego w pamięć eDRAM/L4, ale działającego w trybie dwukanałowym jest widoczny gołym okiem: 28-procentowy wzrost wydajności robi wrażenie. Znacznie mocniejszy Iris Pro 5200 już nie przyspiesza tak spektakularnie, lecz wynika to tylko z obecności dodatkowej pamięci podręcznej. Wydajniejszy układ zintegrowany pozbawiony eDRAM będzie, rzecz jasna, potrzebował większej przepustowości pamięci. Dlatego, jeśli tylko budżet pozwala, zawsze lepiej wybrać konfigurację działającą w trybie dwukanałowym, gdyż często będzie to (również w przypadku droższych procesorów) czynnik decydujący o tym, czy animacja będzie płynna.
Sprzęt do testów dostarczył sklep Xnote.pl