Procesor którego miało nie być
Wraz z pojawieniem się pierwszego APU Kaveri świat obiegła informacja, że nie będzie więcej procesorów serii Athlon opartych na tym właśnie rdzeniu. Z wielu powodów była to informacja niepokojąca: Athlony X4 740 i 750K były przecież naprawdę dobrze wycenione i proponowaliśmy je w swoich polecanych zestawach komputerowych. Nie tylko z tego powodu taka decyzja byłaby pozbawiona sensu: w końcu coś trzeba zrobić z tymi jednostkami, w których układ graficzny na etapie produkcji się nie udał. Mówiąc szczerze, nie wierzyliśmy w to, że nie zobaczymy nowych Athlonów do platformy FM2+. Na szczęście mieliśmy rację.
Athlon X4 860K, czyli AMD A10 bez rdzenia graficznego
Opisywany dziś procesor AMD Athlon X4 860K wykorzystuje dobrze nam znaną architekturę jednostek APU Kaveri. Mogliśmy już ocenić ich wydajność w zestawie z samodzielną kartą graficzną przy okazji testu A10-7850K, jak i bez zewnętrznej karty. W istocie jest to ten sam procesor w modułowej architekturze Kaveri, z tą różnicą, że jego układ graficzny jest wyłączony, bez możliwości aktywowania.
Athlony nie mają pamięci podręcznej trzeciego poziomu (L3), która obecna jest chociażby w procesorach AMD FX. Podobnie jak one mają jednak funkcję Turbo (w wersji 3.0), która dynamicznie zmienia częstotliwość taktowania w zależności od profilu energetycznego.
AMD Athlon X4 740 | AMD Athlon X4 750K | AMD Athlon X4 760K | AMD Athlon X4 860K | |
---|---|---|---|---|
Podstawka | FM2 | FM2 | FM2 | FM2+ |
Moduły/wątki | 2/4 | 2/4 | 2/4 | 2/4 |
Częstotliwość bazowa | 3,4 GHz | 3,4 GHz | 3,8 GHz | 3,7 GHz |
Częstotliwość Turbo | 3,7 GHz | 4,0 GHz | 4,1 GHz | 4,0 GHz |
Pamięć podręczna (L2) | 4 MB | 4 MB | 4 MB | 4 MB |
TDP | 65 W | 100 W | 100 W | 95 W |
Cena | ok. 245 zł | ok. 280 zł | ok. 320 zł | ok. 290 zł |
AMD Athlon X4 860K jest na razie jedynym na rynku procesorem Kaveri bez rdzenia graficznego. Należy pamiętać, że wymaga płyty głównej z podstawką FM2+ (a więc z chipsetem A88X, A85X, A78 lub innej).
Jako ciekawostkę dodamy, że nowy Athlon jest... szybszy, niż informuje o tym jego producent. Przynajmniej opakowanie sugeruje parametry inne od rzeczywistych: według umieszczonej na nim informacji najwyższy mnożnik Turbo oznacza, że procesor pracuje z częstotliwością 3,9 GHz, podczas gdy faktycznie najwyższym mnożnikiem jest 4,0 GHz.
Zestaw testowy i procedura
We wszystkich testach, w których w użyciu była pamięć DDR3, stosowaliśmy moduły DDR-1600 działające z opóźnieniami 8-8-8-24 1N.
Płyta główna FM2+ | Gigabyte G1.Sniper A88X | www.gigabyte.pl |
Płyta główna LGA1150 | Asus Maximus VII Ranger | www.asus.com |
Płyta główna AM3+ | Asus Sabertooth 990X R2.0 | www.asus.com |
Pamięć RAM DDR-3 | G.Skill Ripjaws Z 2x8 GB F3-17000CL9Q-16GBZH | www.gskill.com |
Układ chłodzenia procesora (podkręcanie) | NZXT Kraken X60 | www.caseking.de |
Nośniki SSD | 2 × SSD Crucial M500 960 GB | www.crucial.com |
Karta graficzna #1 | EVGA GeForce GTX 780 GHz | eu.evga.com |
Karta graficzna #2 | Asus R9 Radeon 290X Matrix | www.asus.com |
Podkładka | SteelSeries Experience I-2 | steelseries.com |
Myszka | SteelSeries Sensei MLG | steelseries.com |
Zasilacz | Corsair TX 850 W | www.corsair.com |
Obudowa | Corsair Graphite 600T | www.corsair.com |
Użyliśmy systemu operacyjnego Windows 8.1 w wersji 64-bitowej.
Testy – gry (Assassin's Creed: Unity, Assassin's Creed IV: Black Flag, Arma III)
Testy – gry (Battlefield 4, Counter-Strike: Global Offensive)
Testy – gry (Crysis 3, Far Cry 3)
Testy – gry (Max Payne 3, Ryse: Son of Rome, Watch Dogs)
Testy – gry (Civilization: Beyond Earth, Cywilizacja V, Skyrim, Wiedźmin 2)
Testy – gry (StarCraft 2, Total War: Rome 2, Flight Simulator X)
Testy – internet (Google Chrome), Flash, HTML5
Testy – dom, biuro i multimedia (obróbka zdjęć, Word, PDF, 7-Zip, TrueCrypt)
Testy – edycja i kompresja wideo (x264, Adobe After Effects, Adobe Premiere Pro, *.mp4)
Testy – profesjonaliści (Blender, Cinebench, Photoshop)
Testy – profesjonaliści (3ds Max, AutoCAD, Catia)
Pobór energii
Procedura pomiaru zużycia energii również została zmodyfikowana. Skupiamy się na scenariuszach, w których komputer faktycznie może być użytkowany. Przykładowo test maksymalnego obciążenia nie odzwierciedla typowej sytuacji, obciąża bowiem wszystkie dostępne jednostki procesora, a tym samym ilość energii zużywana przez szybki wielordzeniowy układ jest dużo większa od potrzeb na przykład dwurdzeniowego. Zwykle jest inaczej, co pokazuje test typowego obciążenia (gra Flash). Sprawdzamy również pobór energii w dwóch grach, z czego jedna (Max Payne 3) przedstawia raczej obciążenie karty graficznej, a druga (Cywilizacja V) – procesora.
Podkręcanie
Podchodząc do podkręcania nowego procesora AMD Athlon, w zasadzie już wiedzieliśmy, czego możemy się spodziewać. W przypadku Kaveri w odmianie APU udało nam się osiągnąć 4500 MHz. Tym razem liczyliśmy więc na co najmniej tyle samo. Praktyka potwierdziła nasze domysły: Athlon X4 860K osiągnął 4590 MHz przy napięciu 1,45 V. Procesor był wtedy stabilny w trakcie całego testu z wyjątkiem renderowania w x264. Bardzo możliwe, że inny egzemplarz pozwoliłby osiągnąć więcej, na potrzeby testu przyjęliśmy jednak, że procesor podkręca się do 4500 MHz.
Do chłodzenia takiego zestawu wykorzystaliśmy układ powietrzny Zalman CNPS 9900, choć nie mamy wątpliwości, że wystarczyłby do tego przeciętny schładzacz za mniej więcej 100 zł.
Testy – gry (Assassin's Creed: Unity, Assassin's Creed IV: Black Flag, Arma III)
Testy – gry (Battlefield 4, Counter-Strike: Global Offensive)
Testy – gry (Crysis 3, Far Cry 3)
Testy – gry (Max Payne 3, Ryse: Son of Rome, Watch Dogs)
Testy – gry (Civilization: Beyond Earth, Cywilizacja V, Skyrim, Wiedźmin 2)
Testy – gry (StarCraft 2, Total War: Rome 2, Flight Simulator X)
Testy – internet (Google Chrome), Flash, HTML5
Podkręcanie– dom, biuro i multimedia (obróbka zdjęć, Word, PDF, 7-Zip, TrueCrypt)
Testy – edycja i kompresja wideo (x264, Adobe After Effects, Adobe Premiere Pro, *.mp4)
Testy – profesjonaliści (Blender, Cinebench, Photoshop)
Testy – profesjonaliści (3ds Max, AutoCAD, Catia)
Pobór energii
Procedura pomiaru zużycia energii również została zmodyfikowana. Skupiamy się na scenariuszach, w których komputer faktycznie może być użytkowany. Przykładowo test maksymalnego obciążenia nie odzwierciedla typowej sytuacji, obciąża bowiem wszystkie dostępne jednostki procesora, a tym samym ilość energii zużywana przez szybki wielordzeniowy układ jest dużo większa od potrzeb na przykład dwurdzeniowego. Zwykle jest inaczej, co pokazuje test typowego obciążenia (gra Flash). Sprawdzamy również pobór energii w dwóch grach, z czego jedna (Max Payne 3) przedstawia raczej obciążenie karty graficznej, a druga (Cywilizacja V) – procesora.
Podsumowanie testów wydajności w różnych zastosowaniach
Na tej stronie przedstawiamy uśrednione zestawienie wyników wszystkich przetestowanych procesorów. Rezultaty odnieśliśmy do osiągów Athlona X4 750K – to jego wydajność przyjęliśmy za 100%. Później zastosowaliśmy średnią arytmetyczną dla wszystkich uzyskanych w ten sposób liczb. Im wyższa wartość, tym lepiej.
Podsumowanie testów wydajności w kontekście poboru energii
Wartości zamieszczone na poniższych wykresach to stosunek osiąganej wydajności do ilości pobieranej energii. Obliczaliśmy je w następujący sposób: wyniki w rankingu wydajności (pokazane na poprzedniej stronie) podzieliliśmy przez identycznie liczoną średnią arytmetyczną z ilości pobieranej energii. W przypadku gier były to pomiary wykonane podczas testu wydajności oraz w spoczynku. W rankingu dotyczącym zastosowań biurowych i multimedialnych braliśmy pod uwagę pobór energii w spoczynku oraz w „typowym użytkowaniu”. Ranking dla zaawansowanych użytkowników uwzględniał pobór energii w spoczynku, typowych zastosowaniach oraz w trakcie renderowania w programie Cinebench. Im wyższa wartość, tym lepiej.
Podsumowanie testów wydajności w kontekście ceny
Na tej stronie przedstawiamy uśrednione zestawienie wyników wszystkich procesorów w testach wydajności z uwzględnieniem cen. Im wyższa wartość, tym lepiej.
Werdykt – AMD Athlon X4 860K na tle Pentium G3258
Nowy Athlon X4 860K to całkiem udany procesor, którego największym problemem jest... Pentium G3258. Układ Intela pojawił się w czerwcu tego roku i stał się niemal obowiązkowym wyposażeniem każdego komputera składanego „możliwie tanio”, który jednak miał zapewniać sensowną w tej klasie wydajność i umożliwiać podkręcanie. Gdy porównywaliśmy model G3220, czy nawet G3240, do podkręconego Athlona 750K, wybór nie zawsze był jednoznaczny: czasami się zdarzało, że produkt „czerwonych” zapewniał wyższą wydajność w grach. Odblokowanie mnożnika w Pentium zupełnie odwróciło tę sytuację.
Innym minusem na tle Pentium G3258 jest to, że do podstawki FM2+ nie da się włożyć dużo szybszej jednostki. Posiadacz Pentium G3258 do platformy LGA1150 będzie mógł go wymienić na praktycznie każdy współczesny układ, w tym bardzo szybkie Core i5 i Core i7 z rodziny Devil's Canyon. Pentium zapewnia również zintegrowany układ graficzny, a tego Athlon X4 860K nie ma. To następne, co może powstrzymywać: ktoś, kto chciałby złożyć niedrogi komputer, który „będzie chodził”, nawet jeśli nie pozwoli jeszcze zagrać, automatycznie skieruje wzrok w stronę Pentium. To samo dotyczy małego komputera, który ma być po prostu wydajny w codziennych zadaniach.
W zasadzie jedyną przewagą nowego CPU AMD nad rywalem z obozu Intela jest nieco wyższa wydajność w niektórych zastosowaniach wielowątkowych. To jednak zaleta wyłącznie na otarcie łez, bo znakomita większość osób, które kupują tak tani układ, nie myśli o pracy w takim środowisku na co dzień. Najgorsze jednak jest to, że nowy procesor AMD jest droższy od swojego największego rywala o prawie 50 zł. Przy zbliżonej cenie płyt głównych i takiej liście zalet konkurencyjnego produktu trudno byłoby znaleźć kogoś, komu można by polecić tę jednostkę. To dobry procesor, który jednak nie przystaje do obecnej sytuacji rynkowej w swoim segmencie, w którym niepodzielnie rządzi Pentium G3258.
Do testów dostarczył: X-kom
Cena w dniu publikacji (z VAT): 290