AMD Radeon HD 7990 – Malta
Niestety, „Malta” nie jest jednoprocesorowym potworem, gdyż obecnie jej producent najwyraźniej nie jest zdolny lub nie chce wytwarzać dużego układu, który mógłby rywalizować z Titanem. Radeon HD 7990 zgodnie z nazwą jest bardzo podobny do tego, co pokazały kilka miesięcy takie firmy, jak VTX3D, Club3D i PowerColor. Poprzedni model o nazwie roboczej „New Zealand” był bardzo słabo dostępny i jak się okazało, wraz z wprowadzeniem „Malty” producenci nadali mu status EOL (ang. end of life).
New Zealand kontra Malta
Co AMD zdążyło poprawić przez ostatnich kilka miesięcy? Na pierwszy rzut oka – wymiary. Trzyslotowe modele niereferencyjne odchodzą w zapomnienie, a nowy Radeon HD 7990 zajmuje w obudowie tylko dwa sloty. Poza tym przyspieszono zegary taktujące: w modelu o roboczej nazwie „Malta” procesor graficzny działa z szybkością 1000 MHz, podczas gdy w „New Zealand” było to 925 MHz. To samo spotkało kości pamięci: przyspieszyły z 1375 MHz do 1500 MHz. Mamy więc tutaj dwa pełnoprawne układy HD 7970 GE. Rozmiar pamięci się nie zmienił. Oprócz tego otrzymaliśmy informację, że względem GTX-a 690 znacznie zmniejszono pobór energii oraz głośność układu chłodzenia – wszystko to sprawdzimy w dzisiejszym teście.
Poniżej znajdziecie krótką tabelę z danymi technicznymi, w której porównaliśmy najdroższe i zarazem najwydajniejsze konstrukcje na rynku: Radeona HD 7990, Radeona HD 7970 GE, GeForce'a GTX 690, GeForce'a GTX 680 oraz Titana.
| GeForce GTX 690 | GeForce GTX Titan | GeForce GTX 680 | Radeon HD 7990 | Radeon HD 7970 GHz Edition | |
|---|---|---|---|---|---|
| Jednostki cieniujące | 2 × 1536 | 2688 | 1536 | 2 × 2048 | 2048 |
| ROP | 2 × 32 | 48 | 32 | 2 × 32 | 32 |
| Jednostki teksturujące | 2 × 128 | 224 | 128 | 2 × 128 | 128 |
| Zegar rdzenia | 915 MHz 1019 MHz (Boost) | 836 MHz 876 MHz (Boost) | 1006 MHz 1058 MHz (Boost) | 1000 MHz 1050 MHz (Boost) | 1000 MHz 1050 MHz (Boost) |
| Moc obliczeniowa | ~2 × 2811 gigaflopów | ~4712 gigaflopów | ~3090 gigaflopów | 2 × 4294 gigaflopy | ~4294 gigaflopy |
| Szybkość wypełniania pikselami | ~2 × 29,3 gigapiks./s | ~42,1 gigapiks./s | ~32,2 gigapiks./s | 2 × 33,6 gigapiks./s | 33,6 gigapiks./s |
| Szybkość wypełniania teksturami | ~2 × 117,1 gigateks./s | ~196,4 gigateks./s | ~128,8 gigateks./s | 2 × 134,2 gigateks./s | 134,2 gigateks./s |
| Zegar pamięci | 1502 MHz | 1502 MHz | 1502 MHz | 1500 MHz | 1500 MHz |
| Szyna pamięci | 2 × 256 b | 384 b | 256 b | 2 × 384 b | 384 b |
| Rodzaj pamięci | 2 × 2048 MB GDDR5 | 6144 MB GDDR5 | 2048 MB GDDR5 | 2 × 3072 MB GDDR5 | 3072 MB GDDR5 |
| Przepustowość pamięci | 2 × 179,05 GB/s | 271,60 GB/s | 179,05 GB/s | 2 × 281,25 GB/s | 281,25 GB/s |
| Obsługiwane API | DirectX 11.1 | DirectX 11.1 | DirectX 11.1 | DirectX 11.1 | DirectX 11.1 |
| Złącze graficzne | PCI-E 3.0 | PCI-E 3.0 | PCI-E 3.0 | PCI-E 3.0 | PCI-E 3.0 |
„Malta” to po prostu dwa rdzenie Radeon HD 7970 GHz Edition na jednym laminacie, a więc dla tych, którzy i tak planowali łączyć karty w CrossFire, jest to bardzo atrakcyjna propozycja ze względu na oszczędność miejsca w obudowie – gratka zwłaszcza dla użytkownika komputera typu SFF (ang. Small Form Factor), o ile oczywiście znajdzie obudowę mieszczącą tak długie karty ;)
Do czego HD 7990?
Ilekroć czytamy komentarze na PCLab.pl, dochodzimy do wniosku, że mieszkańcy naszego kraju są wyjątkowo odporni na małą liczbę klatek na sekundę w grach. Bo co sądzić o wypowiedziach, które obwieszczają wszem wobec, że GTX 680 czy HD 7970 GE starczą do wszystkiego? Nie starczą ;) Wciąż te karty są za słabe na przykład do konfiguracji z monitorem 27- lub 30-calowym o rozdzielczości rzędu 2560 linii w poziomie, a już na pewno do wielomonitorowych. Ponadto wielu graczy uważa umowny próg płynności na poziomie 30 kl./s za nie do przyjęcia i potrzebuje ich około 60 (lub więcej, jeśli monitor jest 120-hercowy). Właśnie dlatego powstają takie „potworki”, jak HD 7990, GTX 690 czy GTX Titan. Dzisiaj przetestujemy sześć najmocniejszych akceleratorów graficznych na rynku i odpowiemy na pytanie o to, co warto kupić.
AMD Radeon HD 7990 – obudowa, złącza, galeria
Radeon HD 7990 o roboczej nazwie „Malta” otrzymał dwuslotowy układ chłodzenia z trzema wentylatorami. Takie konstrukcje trafiały się już w katalogach producentów, którzy na swoich kartach montowali niereferencyjne układy chłodzenia zewnętrznych firm, choćby Arctic Cooling Accelero.
Sama karta jest bardzo długa i zdecydowanie nie można kupować jej w ciemno, ponieważ standardowej wielkości obudowa jej nie pomieści. W najlepszym razie trzeba będzie wyjąć klatkę na dyski twarde, co raczej nie jest atrakcyjnym rozwiązaniem.
Na rewersie umieszczono płytkę usztywniającą całą konstrukcję. Pogłoski mówiące o tym, że „Malta” pobiera mniej energii od „New Zealand”, zdają się potwierdzać tylko dwa ośmiopinowe złącza zasilania (poprzednik miał trzy).
Konfiguracja wyjść na śledziu jest raczej rzadko spotykana: cztery mini-DisplayPort oraz jedno DVI. Aby użyć więcej niż jednego wyświetlacza, trzeba się zaopatrzyć w taki, który będzie miał wejście DisplayPort, lub w aktywną przejściówkę DisplayPort-DVI (z zasilaniem USB), co oznacza wydatek 200–300 zł.
Obudowa układu chłodzenia nie wystaje w żadnym miejscu poza laminat karty i jest utrzymana w czarno-czerwonej, charakterystycznej dla Radeonów kolorystyce.
Znacznie wystają za to gniazda zasilania, co wygląda raczej mało estetycznie, na szczęście kartę graficzną zwykle ogląda się tylko raz, przed włożeniem jej do komputera ;)
Platforma testowa
Wszystkie testy wydajności zostały wykonane na platformie składającej się z następujących podzespołów:
| Sprzęt | Dostawca | |
|---|---|---|
| Procesor | Core i7-2600K @ 4700 MHz | www.morele.net |
| Płyta główna | MSI Z77A-GD55 | pl.msi.com |
| Monitor | EIZO FlexScan SX2762W (27 cali, 2560 × 1440) | www.alstor.pl |
| Sprzęt do porównania | Karty graficzne | |
| Miernik natężenia dźwięku | Sonopan SON-50 | www.sonopan.com.pl |
| Pamięć | Corsair Vengeance DDR3-1866 2 × 4 GB@1866 MHz 9-10-9-27 2T | www.corsair.com |
| Nośnik systemowy | Plextor M3 Pro 256 GB | www.plextor-digital.com |
| Nośnik dodatkowy | Seagate Barracuda Desktop 4 TB | www.seagate.com |
| Schładzacz procesora | Zalman CNPS 11X Extreme | www.zalman.com |
| Zasilacz | Corsair AX1200 1200 W | www.corsair.com |
| Obudowa | Aerocool Strike-X ST | aerocool.com.pl |
System operacyjny:
- Windows 7 Ultimate 64-bitowy.
Sterowniki:
- AMD Radeon HD 7990 – Catalyst 12.102.3-130412a;
- AMD Radeon – Catalyst 13.3 beta 3;
- Nvidia GeForce – ForceWare 320.00.
BIOS płyty głównej – 7751v17.
Wydajność – Assassin's Creed III, Battlefield 3
Wydajność – Crysis 3, Far Cry 3
Wydajność – Max Payne 3, Metro 2033
Wydajność – Need For Speed Most Wanted, Shogun 2: Total War
Wydajność – Tomb Raider, Wiedźmin 2: Zabójcy Królów
Wydajność – 3DMark, 3DMark 11
Wydajność – Unigine: Heaven 4.0, Unigine: Valley 1.0
Głośność (ciśnienie akustyczne)
Test głośności wykonujemy w wygłuszonym pomieszczeniu pod poziomem gruntu. W takich warunkach w środku nocy mierzyliśmy ok. 18,7 dBa. Ostrożny oddech testującego zwiększa głośność tła do niespełna 20,0 dBa. Identyczny poziom osiąga ona w dzień, gdyż mimo usytuowania pomieszczenia i wygłuszenia go część miejskiego gwaru dociera do sprzętu pomiarowego. My testujemy w środku nocy, co zapewnia najmniejszy możliwy wpływ zewnętrznych czynników.
Dodatkowo przeprowadziliśmy test głośności na poziomie uszu testującego, podczas gdy zamknięta obudowa komputera znajdowała się pod biurkiem. Oto rezultaty:
„Malta” radziła sobie w tych testach dobrze w spoczynku i nieźle pod obciążeniem. W obu przypadkach jest cichsza od GeForce'a GTX 690.
Temperatura
Temperaturę rdzenia graficznego mierzymy w Far Cry 3 w maksymalnych ustawieniach szczegółowości obrazu. To z pewnością najbardziej typowa sytuacja dla większości graczy. Far Cry 3 jest nową, bardzo wymagającą grą, która potrafi wycisnąć siódme poty z najmocniejszych kart. W przypadku gdy karta ma dwa rdzenie, zestawiamy oba wskazania i podajemy wyższą wartość.
Należy pamiętać, że nie można porównywać temperatury działania różnych układów! Ilość wydzielanej energii jest wprost proporcjonalna do ilości pobieranej (i niemal jej równa; wyniki pomiarów przedstawiamy na następnej stronie), a temperatura ma znaczenie jedynie w kontekście oceny jakości układu chłodzenia w porównaniach kart wykorzystujących ten sam układ graficzny.
Pobór energii
Test poboru energii wykonujemy z użyciem gry Far Cry 3 w maksymalnych ustawieniach szczegółowości obrazu. To z pewnością najbardziej typowa sytuacja dla większości graczy. Far Cry 3 jest nową, bardzo wymagającą grą, która potrafi wycisnąć siódme poty z najmocniejszych kart.
Pobór energii nie jest mocną stroną HD 7990, ale w testach tak mocnych kart nie ma to żadnego znaczenia. Ktoś, kto kupi ten model, nie będzie zwracał uwagi na pobór energii wyższy o kilkanaście, czy nawet kilkadziesiąt watów.
Podkręcanie
Jak się okazuje, „Malta” zapewnia całkiem niezły, jak na konstrukcję multi-GPU, potencjał podkręcania. Ze standardowych parametrów: rdzeń – 1000 MHz, pamięć – 1500 MHz, udało nam się ją przyspieszyć do, odpowiednio, 1100 MHz i 1600 MHz, czyli po 100 MHz.
Dziesięcioprocentowy wzrost częstotliwości taktowania rdzenia i nieco ponad 6-procentowe przyspieszenie zegara pamięci miło zaskakują, szczególnie że nowy Radeon HD 7990 już w fabrycznej konfiguracji jest szybko taktowany.
Wydajność po podkręceniu
Aby zweryfikować, czy parametry faktycznie się zmieniły, a jednocześnie pokazać wzrost wydajności, ponownie przetestowaliśmy sprzęt w trzech grach. Oto wyniki.
Podsumowanie
Radeon HD 7990 Malta złożony z dwóch rdzeni HD 7970 GE jest naprawdę wydajny. AMD odrobiło pracę domową: nowy model jest lepszy pod każdym względem od poprzednika („New Zealand”) i nie trzeba do tego specjalnych analiz. Od AMD dostaliśmy kartę szybszą, cichszą i mniej prądożerną od konstrukcji Club3D, PowerColor czy VTX3D.
Bohater dzisiejszego testu to produkt dla najbardziej wymagających, którzy nie zasiądą do gry, jeśli nie będą mogli jej uruchomić w najwyższych ustawieniach szczegółowości obrazu. Radeon HD 7990 radzi sobie w każdym tytule i zalicza w zasadzie tylko pojedyncze wpadki (wydajność w „Assassin's Creed III” czy „Need For Speed: Most Wanted”). Pojedynczy wyświetlacz, nawet 30-calowy, to coś, z czym „Malta” na pewno nie będzie miała problemów, więc wystarczy przygotować się na dobrą zabawę.
A posiadacz HD 7990 będzie miał w co się bawić, bo... już na starcie dostanie osiem (!) pełnych wersji gier w ramach programu Never Settle: „BioShock Infinite”, „Crysis 3”, „Deus Ex Human Revolution”, „Far Cry 3”, „Far Cry 3 Blood Dragon”, „Hitman: Absolution”, „Sleeping Dogs” i „Tomb Raider”. Tylko one są warte kilkaset złotych, które zapalony gracz i tak by prędzej czy później wydał (bo czy zwykli gracze kupują takie karty?).
Multi-GPU?
Niestety, jest kilka rzeczy, które mogą zakłócić niepohamowaną radość z użytkowania najnowszej dwurdzeniowej karty. I tylko jeden z tych problemów można samemu rozwiązać.
- Procesor. Trzeba się zaopatrzyć w naprawdę szybki model, co najmniej pokroju Core i5 taktowanego zegarem 4,5-gigahercowym. Kupowanie GeForce'a GTX 690, Radeona HD 7990 czy jakiejkolwiek konfiguracji SLI/CrossFire, która będzie potem współpracować z wolno taktowanym czterordzeniowcem lub, o zgrozo, dwurdzeniowcem, nie ma najmniejszego sensu. Już samo użycie konstrukcji z dwoma GPU wymaga mocnego towarzysza i widać to doskonale na przykład w „Need For Speed Most Wanted”. Tam dwa rdzenie Radeona HD 7990 są znacznie wolniejsze od pojedynczego HD 7970 GHz Edition, co wynika oczywiście z większego zapotrzebowania dwóch układów graficznych na moc procesora. Teoretyczna moc obliczeniowa sugeruje, że to nigdy nie powinno się zdarzyć, zwłaszcza że testy zostały przeprowadzone z użyciem jednego z najszybszych modeli desktopowych, Core i7-2600K podkręconego do 4,7 GHz!
- Sterowniki. Tu cierpliwość czasem się przyda. Nierzadko w dniu, w którym nowa gra trafia do sklepów, nie jest jeszcze dostępna nowa wersja sterowników z odpowiednim profilem SLI/CrossFire. Brak takiego profilu oznacza tyle, że gra nie wykorzysta możliwości dwóch GPU. Wtedy trzeba poczekać na nową wersję lub śledzić forum producenta karty, gdzie zamieszczane są informacje o tym, jak dodać profil ręcznie, a następnie zedytować go w odpowiedni sposób. Dla wielu będzie to zbyt uciążliwe.
- Mikrozacięcia. Zdarzają się gry – czy wręcz konkretne miejsca w grach – w których pomimo teoretycznie dużej liczby klatek na sekundę zmierzonej Frapsem odczuwa się dyskomfort związany z mikrozacięciami obrazu, wynikającymi z nierównego czasu renderowania poszczególnych klatek.
Nawet jeśli to wszystko to dla kogoś nie problem, pozostaje...
...cena
Na Radeona HD 7990, najwydajniejszą kartę graficzną na rynku, z portfela trzeba wysupłać prawie 4 tys. zł. Tym razem GeForce GTX 690 nie utrzymał pozycji lidera, a prężne działanie AMD na rynku gier daje Radeonom przewagę w wielu popularnych tytułach spośród tych, w których je testowaliśmy. Przewaga „czerwonych” jest minimalna, bo wynosi kilka procent, ale dla wielu będzie to wystarczający argument. Biorąc pod uwagę, że do HD 7990 jest dołączanych sporo atrakcyjnych gier, jest to niezła propozycja dla maniaków wydajności.
Do testów dostarczył: AMD
Cena w dniu publikacji (z VAT): 3980 zł