Athlon X4 740 oraz Athlon X4 750K, czyli AMD A10 i A8 bez rdzenia graficznego
Opisywane dziś procesory wykorzystują dobrze nam już znaną architekturę jednostek APU Virgo (Trinity). Przedstawiliśmy ją swego czasu na przykładzie AMD A10-5800K. Athlony X4 mają po prostu wyłączony rdzeń graficzny. W telegraficznym skrócie:
- Procesory X4 740 oraz X4 750K wykorzystują modułową architekturę układów AMD FX, ale z poprawionymi, znacznie wydajniejszymi rdzeniami Piledriver. Cechuje je zatem szybkie taktowanie.
- Obydwa te układy są wyposażone w dwa moduły. W skład każdego z nich wchodzą dwie jednostki stałoprzecinkowe oraz jedna zmiennoprzecinkowa. W pewnych sytuacjach (zwykle w programach codziennego użytku) zachowują się jak procesory czterordzeniowe i taką osiągają wydajność.
- W przeciwieństwie do układów FX-4000 pozbawione są pamięci podręcznej trzeciego poziomu (L3).
- Wykorzystują podstawkę FM2 – nie można ich umieścić w podstawce AM3/AM3+ (np. w miejsce wysłużonego Athlona II X2/X3/X4), nie pasują też do FM1.
- Wszystkie Athlony X4 są wyposażone w funkcję Turbo (wersja 3.0), dzięki której taktowanie wzrasta – różnie w zależności od zastosowań – ponad wartość bazową.
Tabela porównawcza:
A10-5800K | Athlon X4 750K | Athlon X4 740 | Athlon II X4 651 | Phenom II X4 965BE | |
---|---|---|---|---|---|
Taktowanie nominalne (GHz) | 3,8 | 3,4 | 3,2 | 3,0 | 3,4 |
Taktowanie turbo (GHz) | 4,0 / 4,2 | 3,6 / 4,0 | 3,4 / 3,7 | n.d | n.d |
Moduły(rdzenie)/wątki | 2/4 | 2/4 | 2/4 | 4/4 | 4/4 |
Pamięć podręczna L2/L3 (MB) | 4 / 0 | 4 / 0 | 4 / 0 | 4 / 0 | 2 / 6 |
Odblokowany mnożnik | tak | tak | nie | nie | tak |
Układ graficzny | Radeon HD 7660D | brak | brak | brak | brak |
Podstawka | FM2 | FM2 | FM2 | FM1 | AM3 |
Athlon X4 740 od modelu 750K różni się nie tylko taktowaniem. Ten drugi ma odblokowany mnożnik, dzięki czemu podkręcanie będzie znacznie prostsze. Do tego tematu wrócimy na odpowiedniej stronie.
Dla kogo Athlony X4 (Virgo)?
Obydwa procesory – zarówno 740, jak i 750K – kosztują około 300 zł. Ich bezpośrednią konkurencją są zatem dwurdzeniowe Pentium Sandy Bridge (G860 oraz G870), jak również starsze jednostki AMD: Athlon II X4 640, 641, 651. Choć wielu pomyśli, że w tej cenie można dostać tylko zintegrowaną kartę graficzną, to w rzeczywistości procesory z przedziału 250–450 zł to jedna z najpopularniejszych półek. Przypomina się przegląd procesorów za 300–400 zł, czyli sytuacja pod tytułem: „Poproszę komputer za dwa tysiące złotych”. Do tego karta za mniej więcej 400–600 zł? Większość nowych gier w rozdzielczości Full HD stoi przed nami otworem!
A Intel na to…
Intel ma w tej cenie tylko dwurdzeniowe Pentium z rodziny Sandy Bridge. Modele G860 oraz G870 to bardzo popularne jednostki. Niestety, Pentium G2120 (Ivy Bridge) kosztuje już znacznie więcej, bo 360 zł. Poniżej przedstawiamy wykres z naniesionymi cenami procesorów, które wykorzystaliśmy w teście. Postanowiliśmy uwzględnić też dla porównania układy z przedziału 400–500 zł. Dobrze jest mieć komplet wiedzy o tym, co można dostać, dokładając dodatkowe 150–200 zł. Oczywiście, w tym przedziale cenowym jest to bardzo duża różnica procentowa – należy o tym pamiętać.
Zestaw testowy i procedura
We wszystkich próbach taktowanie pamięci ustawiliśmy na DDR3-1866, a opóźnienia – na 8-8-8-24 1N dla procesorów AMD FX oraz jednostek Athlon X4 na FM2, a w pozostałych przypadkach było to DDR-1600 z opóźnieniami 8-8-8-24 1N. Stosowaliśmy system operacyjny Windows 7 Ultimate w wersji 64-bitowej.
Płyta główna FM2 | Gigabyte F2A85X-UP4 | www.gigabyte.pl |
Płyta główna LGA1155 | Gigabyte Z77X-UD3H | www.gigabyte.pl |
Płyta główna AM3+ | Gigabyte GA-970A-D3 | www.gigabyte.pl |
RAM | G.Skill Ripjaws Z 8 GB F3-17000CL9Q-16GBZH | www.gskill.com |
Nośniki SSD | 2 × Kingston SSD HyperX 480 GB | www.kingston.com |
Karta graficzna (Dlaczego dwie karty graficzne?) | Sapphire HD 7850 2 GB | |
Karta graficzna (Dlaczego dwie karty graficzne?) | Sapphire HD 7970 Vapor-X 6 GB | |
Zasilacz | Corsair TX 850 W | www.corsair.com |
Obudowa | Corsair Graphite 600T | www.corsair.com |
Układ chłodzenia procesora (podkręcanie) | Prolimatech SuperMega + wentylator Noctua NF-P12 | www.prolimatech.com |
Monitor | EIZO FlexScan SX2462W (24 cale) | www.alstor.pl |
Testy – gry (ARMA 2, Battlefield 3, Crysis 2, Max Payne 3, Metro 2033)
Wszystkie testy wykonaliśmy w maksymalnych ustawieniach dostępnych w każdej z gier.
Testy – gry (Cywilizacja V, Shogun 2 Total War, StarCraft 2, Flight Simulator X, WOT)
Wszystkie testy wykonaliśmy w maksymalnych ustawieniach dostępnych w każdej z gier.
Testy – gry (Assassin's Creed, GTA IV, Skyrim, Wiedźmin 2, DiRT Showdown)
Wszystkie testy wykonaliśmy w maksymalnych ustawieniach dostępnych w każdej z gier.
Testy – internet (Google Chrome), Flash, HTML5
Testy – dom, biuro i multimedia (obróbka zdjęć, Word, PDF, 7-Zip, TrueCrypt)
Testy – obróbka i kompresja wideo (x264, Adobe After Effects, Adobe Premiere Pro, *.mp4)
Testy – profesjonaliści (Blender, Cinebench, Photoshop)
Testy – profesjonaliści (3ds Max, AutoCAD, Catia)
Pobór energii
Procedura pomiaru zużycia energii również została zmodyfikowana. Skupiamy się na scenariuszach, w których komputer faktycznie może być użytkowany. Przykładowo test maksymalnego obciążenia nie odzwierciedla typowej sytuacji, obciąża bowiem wszystkie dostępne jednostki procesora, a tym samym ilość energii zużywana przez szybki wielordzeniowy układ jest dużo większa od potrzeb na przykład dwurdzeniowego. Zwykle jest inaczej, co pokazuje test typowego obciążenia (gra Flash). Sprawdzamy również pobór energii w dwóch grach, z czego jedna (Max Payne 3) przedstawia raczej obciążenie karty graficznej, a druga (Cywilizacja V) – procesora.
Platforma Virgo, czyli nowe Athlony X4, to zdecydowanie najoszczędniejsze rozwiązania AMD o tej wydajności.
Podkręcanie
Możliwości podkręcania procesorów AMD z rodziny Virgo są nam już znane. APU A10-5800K stabilnie działał z częstotliwością 4500 MHz. Trzeba jednak zaznaczyć, że wydatnie mu w tym pomógł odblokowany mnożnik, bez którego osiągnięcie takich parametrów byłoby co najmniej utrudnione. Podobnie jest z Athlonami X4.
Athlon X4 750K podkręca się bardzo łatwo ze względu na odblokowany mnożnik. Wystarczy go zwiększyć (w naszym przypadku – do 45), podnieść odpowiednio napięcie, i mamy 4500 MHz. Rzecz jasna, wcześniej warto wyłączyć funkcję Turbo.
Podkręcanie Athlona X4 740 jest już dużo bardziej skomplikowane. Pisaliśmy o tym przy okazji testu płyt głównych FM2. Problem polega na tym, że podobnie jak w przypadku gniazda FM1, które wykorzystuje te same układy sterujące, magistrala PCI Express używa tego samego generatora zegara, który jest zegarem bazowym procesora. Podkręcając zegar bazowy, zmuszamy nośniki oraz kontrolery USB do działania z większą szybkością, niż przewidują to oficjalne specyfikacje. Niestety, już przy 110 MHz będzie problem ze stabilnością dysków twardych, jak i urządzeń USB. Ale jest na to lekarstwo: ustawienie częstotliwości bazowej na 135 MHz. Przy tej wartości zmieniają się najpewniej mnożniki szyny PCI Express – i wcześniej opisane niedogodności ustępują. W takiej konfiguracji Athlon X4 740 podkręcił się do 4320 MHz. Niestety, więcej nie udało się osiągnąć – ani przez zmianę częstotliwości bazowej, ani też przez włączenie funkcji Turbo. W obydwu przypadkach procesor zachowywał się już bardzo niestabilnie.
Podkręcanie procesorów Intel Pentium LGA1155
Jak już wiele razy wspominaliśmy, możliwości podkręcania tych procesorów są zaledwie symboliczne. Ponieważ mają zablokowany mnożnik, możemy tylko zwiększyć częstotliwość bazową o mniej więcej 5–6 MHz. Powyżej tej wartości pojawiają się problemy ze stabilnością. Tym samym Pentium G860 podkręcimy z domyślnych 3000 MHz do… 3150 MHz, a Pentium G870 – z 3100 MHz do 3255 MHz. Na szczęście w takim przypadku nie jest konieczne jakiekolwiek podnoszenie napięcia zasilającego procesor.
Podkręcanie – gry (ARMA 2, Battlefield 3, Crysis 2, Max Payne 3, Metro 2033)
Wszystkie testy wykonaliśmy w maksymalnych ustawieniach dostępnych w każdej z gier.
(Przeczytaj, co oznacza gwiazdka przy procesorze AMD Athlon X4 760K).
Podkręcanie – gry (Cywilizacja V, Shogun 2 Total War, StarCraft 2, Flight Simulator X, WOT)
Wszystkie testy wykonaliśmy w maksymalnych ustawieniach dostępnych w każdej z gier.
Podkręcanie – gry (Assassin's Creed, GTA IV, Skyrim, Wiedźmin 2, DiRT Showdown)
Wszystkie testy wykonaliśmy w maksymalnych ustawieniach dostępnych w każdej z gier.
Podkręcanie – internet (Google Chrome), Flash, HTML5
Podkręcanie – dom, biuro i multimedia (obróbka zdjęć, Word, PDF, 7-Zip, TrueCrypt)
Podkręcanie – obróbka i kompresja wideo (x264, Adobe After Effects, Adobe Premiere Pro)
Podkręcanie – profesjonaliści (Blender, Cinebench, Photoshop)
Podkręcanie – profesjonaliści (3ds Max, AutoCAD, Catia)
Podkręcanie – pobór energii
Procedura pomiaru zużycia energii również została zmodyfikowana. Skupiamy się na scenariuszach, w których komputer faktycznie może być użytkowany. Przykładowo test maksymalnego obciążenia nie odzwierciedla typowej sytuacji, obciąża bowiem wszystkie dostępne jednostki procesora, a tym samym ilość energii zużywana przez szybki wielordzeniowy układ jest dużo większa od potrzeb na przykład dwurdzeniowego. Zwykle jest inaczej, co pokazuje test typowego obciążenia (gra Flash). Sprawdzamy również pobór energii w dwóch grach, z czego jedna (Max Payne 3) przedstawia raczej obciążenie karty graficznej, a druga (Cywilizacja V) – procesora.
Podsumowanie testów wydajności w różnych zastosowaniach
Na tej stronie przedstawiamy uśrednione zestawienie wszystkich przetestowanych procesorów. Wszystkie osiągi odnieśliśmy do wyników Pentium G860 – to jego wydajność przyjęliśmy za 100%. Później zastosowaliśmy średnią arytmetyczną dla wszystkich uzyskanych w ten sposób liczb. Im wyższa wartość, tym lepiej.
Podsumowanie testów wydajności w kontekście poboru energii
Wartości zamieszczone na poniższych wykresach to stosunek osiąganej wydajności do ilości pobieranej energii. Obliczaliśmy je w następujący sposób: wyniki w rankingu wydajności (pokazane na poprzedniej stronie) podzieliliśmy przez identycznie liczoną średnią arytmetyczną z ilości pobieranej energii. W przypadku gier były to pomiary wykonane podczas testu wydajności oraz w spoczynku. W rankingu dotyczącym zastosowań biurowych i multimedialnych braliśmy pod uwagę pobór energii w spoczynku oraz w „typowym użytkowaniu”. Ranking dla zaawansowanych użytkowników uwzględniał pobór energii w spoczynku, typowych zastosowaniach oraz w trakcie renderowania w programie Cinebench. Im wyższa wartość, tym lepiej.
Podsumowanie testów wydajności w kontekście ceny
Na tej stronie przedstawiamy uśrednione zestawienie wyników wszystkich procesorów osiągniętych w testach wydajności z uwzględnieniem cen. Im wyższa wartość, tym lepiej.
Podsumowanie
Ci, którzy czytali test procesora AMD A10-5800K, mniej więcej wiedzieli, czego mogą się spodziewać po Athlonach X4 740 oraz X4 750K. Te jednostki różnią się od nowego APU AMD tylko nieco wolniejszym taktowaniem części procesorowej i tym, że mają zablokowany układ graficzny. Nowe Athlony X4 zostały wycenione na mniej więcej 300 zł (model 740 – 275 zł, a 750K – 300 zł). Niewątpliwie korzystniejszym wyborem z tej dwójki jest ten droższy, gdyż oprócz tego, że jest po prostu szybszy, ma odblokowany mnożnik, dzięki czemu przyspieszyć go jest wręcz dziecinnie prosto. Czy Athlony X4 740/750K to ciekawa propozycja? Wnioski musimy rozdzielić na dwa przypadki: użytkownik podkręcający i niepodkręcający.
Jeśli nie podkręcam…
Niezależnie od tego, jak łatwe jest dziś podkręcanie (wybranych procesorów), większość osób tego nie robi. Część nie potrafi, część po prostu nie chce. Ten fragment podsumowania jest właśnie dla tych, którzy pozostawiają procesor w ustawieniach domyślnych.
W grach nowe procesory AMD okazują się wolniejsze od tańszej jednostki Intela (Pentium G860) o kilka do kilkunastu procent. W zastosowaniach biurowych Athlon X4 750K idzie łeb w łeb z Pentium G870 (kosztują porównywalnie), a X4 740 jest wolniejszy od Pentium G860. Choć pobór energii jest znacznie mniejszy od potrzeb dotychczasowej oferty AMD, to jednak wciąż na tym polu generalnie lepsze są układy Intela. Doskonale to widać na wykresie Wydajność a ilość pobieranej energii. W przypadku gdy sprzęt nie jest podkręcany, także w tych zastosowaniach Pentium G860/G870 to produkt po prostu szybszy, oszczędniejszy, ogólnie lepszy. Trzeba też uwzględnić to, że kupując Pentium, dostajemy zintegrowany układ graficzny. Co prawda jest bardzo wolny i w dzisiejszych rozważaniach nie zakładamy, że ktokolwiek go będzie używał, to jednak w razie awarii osobnej karty nie zostajemy bez komputera. To mimo wszystko duża zaleta.
Dodatkowym atutem Pentium jest możliwość rozbudowy komputera. Mówimy o procesorach do gniazda LGA1155. W każdej chwili można wyposażyć się w jakiś inny układ tego typu, na przykład czterordzeniowy Core i5 lub jeszcze wyższe modele Core i7. Są to produkty o doskonale znanej nam wydajności, które jeszcze długo będą dostępne. Tej zalety pozbawione są nowe Athlony X4. AMD wciąż milczy na temat planów co do podstawki FM2. Wiemy tylko tyle, że „coś” będzie w bliżej nie określonej przyszłości. Trudno jednak określić, czy będą to tylko nowe APU (i tym samym najpewniej kolejne Athlony), czy może firma zdecyduje się wprowadzić serię FX przeznaczoną do tego gniazda. Obecnie kupno Athlona X4 740/750K oznacza, że rozbudowa sprowadzi się do kupienia APU, co w sytuacji, gdy i tak w użyciu była osobna karta graficzna (dla wysokiej wydajności w grach), nie ma większego sensu.
Można, oczywiście, rozważać jeszcze opłacalność Athlonów X4 pod kątem zastosowań profesjonalnych lub półprofesjonalnych. W nich nowe jednostki AMD są szybsze o kilkanaście procent od podobnie kosztujących Pentium.
A co, jeśli podkręcam?
W takiej sytuacji spośród nowych Athlonów X4 model X4 750K jest więcej niż wskazany. Wydatek rzędu 25 zł za całkowicie bezproblemowe podkręcanie wydaje się tutaj pomijalny. Wydajność w poszczególnych zastosowaniach względem konkurencyjnych procesorów Intela jest zgoła odmienna z powodu tego, że... Pentium mają zablokowany mnożnik i podkręcić można je wyłącznie przez podniesienie częstotliwości bazowej o mniej więcej 4–7 MHz. To daje nam wzrost wydajności zaledwie o 4–7%. Co innego Athlon X4 750K, który umie działać przy częstotliwości 4500 MHz. Wówczas jego wydajność jest zasadniczo wyższa!
W grach Athlon X4 750K jest szybszy nie tylko od Pentium G860, ale i Pentium G2120 (droższego o 55 zł). W typowych zastosowaniach biurowych i multimedialnych przewaga Athlonów wzrasta do kilkunastu procent, by w profesjonalnych programach osiągnąć blisko 40%. Zostało to okupione znacznie zwiększonym poborem energii, który jest już porównywalny z potrzebami poprzedników Athlonów II X4. Jednak kto spośród tych, którzy podkręcają sprzęt, tak bardzo przejmuje się poborem energii? :)
A jeśli pobór energii nie jest kluczowy, to dlaczego nie kupić Phenoma II X4 965BE? Ma lepsze osiągi, zarówno przy domyślnej częstotliwości, jak i po podkręcaniu, lepiej się przyspiesza, umożliwia w miarę prostą rozbudowę do FX-ów. Jedyną jego wadą jest to, że pobiera już dość dużo energii, a także to, że jest z 2009 roku. A tak – to przecież nie wada ;) Trudno jednak określić jak długo będzie dostępny na rynku. Z tego raportu wynika, że w trzecim kwartale 2012 roku AMD już nie dostarczało tych jednostek.
Werdykt
Naszym zdaniem Athlony X4 740 i 750K są trochę za wysoko wycenione. W standardowej konfiguracji nie kuszą ani wydajnością (konkurencyjne Pentium zapewniają wyższą, przede wszystkim w grach), ani też perspektywą przyszłej rozbudowy (trudno tu cokolwiek przewidywać). Decydując się na nie, tak czy inaczej trzeba wymienić „pół komputera”, bo płyta główna do innych procesorów AMD nie będzie się nadawać. Na szczęście AMD konsekwentnie trzyma się jednego sposobu montowania układu chłodzenia – to duża zaleta. Oprócz niej trudno wskazać istotny powód, dla którego warto byłoby wybrać jeden z tych modeli.
Jeśli sprzęt będzie podkręcany, odpada konkurencja z obozu Intela, która ma tę „funkcję” zablokowaną. Pojawia się jednak w polu widzenia inny rywal: Phenom II X4 965BE, który co prawda kosztuje 50–55 zł więcej niż Athlon X4 750K, ale to tylko 50 zł, nie aż.
Dla kogo Athlon X4 740/750K? Naszym zdaniem dla kogoś, kto kupuje cały nowy komputer, jest gotowy wydać na procesor 290–310 zł i nie ma zamiaru dokładać do niego nawet 50 zł, chce go przy tym podkręcić i mimo wszystko zwraca uwagę na ilość pobieranej energii.
Wszystkie procesory do testu dostarczyła firma:
Do testów dostarczył: X-Kom.pl
Cena w dniu publikacji (z VAT): 300 zł
Do testów dostarczył: X-Kom.pl
Cena w dniu publikacji (z VAT): 275 zł