GeForce FX 5900, czyli GeForce FX - reaktywacja

NV35 posiada osiem jednostek mapujących tekstury (TMU), które - zależnie od aplikacji - potrafi ustawiać w układ 8x1 (osiem potoków po jednej jednostce) lub 4x2 (cztery potoki po dwie jednostki). Oznacza to zarazem, że układ potrafi mapować osiem pikseli w cyklu zegara, jednak... nie zawsze. W wielu przypadkach ograniczony jest do czterech pikseli na cykl. Dla porównania, RADEON 9700 czy 9800 zawsze mapują osiem pikseli na takt zegara.

NV35 wreszcie ma 256-bitową magistralę pamięci - podobnie, jak RADEON 9700 czy 9800. Potrafi zatem pompować dwukrotnie więcej danych w tej samej jednostce czasu, co NV30 (który ma 128-bitową magistralę pamięci) - zakładając oczywiście to samo taktowanie pamięci.

NVIDIA znów wróciła do wypróbowanych pamięci DDR. Jak wiemy, eksperyment z pamięciami DDR-II w GeForce FX 5800 Ultra, okazał się niewypałem. NVIDIA sięgnęła po ten typ pamięci trochę za wcześnie.

Pamięć na kartach FX 5900 pracuje z częstotliwością 850 MHz. Dla porównania, pamięć na kartach FX 5800 Ultra taktowana była zegarem 1000 MHz. A jednak, dzięki 256-bitowej szynie danych, przepustowość pamięci na kartach FX 5900 wynosi aż 27 GB/s, podczas gdy FX 5800 Ultra oferował pasmo o szerokości "zaledwie" 16 GB/s.

To jeszcze nie wszystko. FX 5900 udostępnia technologię Intellisample HCT (High Compression Technology), która poprawia wydajność algorytmu kompresji koloru 4:1 o połowę. Oczywiście kompresja 4:1 jest zachowana, jednak algorytm jest teraz efektywniejszy - częściej udaje się uzyskać poziom kompresji 4:1, niż na FX 5800 Ultra. FX 5900 powinien być dzięki temu szybszy przy wysokich rozdzielczościach i włączonym wygładzaniu krawędzi (FSAA).

Silnik CineFX został wzbogacony o technologię UltraShadow i nosi teraz nazwę "CineFX 2.0". UltraShadow umożliwia programistom ograniczenie obszaru, w jakim będzie liczony cień. Często dochodzi bowiem do sytuacji, że cień liczony jest nawet dla bardzo odległych obszarów trójwymiarowego świata, lub obszarów bardzo ciemnych, gdzie cienia i tak nie widać. Dlatego teraz programiści będą mogli zdefiniować wartości minimalne i maksymalne bufora Z w obrębie obszaru widocznego, dla których NV35 wyliczać będzie cienie szablonowe (te są wykorzystywane m.in. w Doomie 3).

NVIDIA zmodyfikowała ponadto lekko jednostki cieniowania pikseli, które potrafią wykonać w tym samym czasie dwukrotnie więcej operacji zmiennoprzecinkowych, niż odpowiedające im jednostki w NV30. Dzięki temu wydajność Pixel Shadera w NV35 może być nawet dwa razy wyższa, niż NV30.

Zmiany poczynione w NV35 spowodowały lekkie zwiększenie ilości tranzystorów, z jakich zbudowany jest nowy układ graficzny NVIDII. Wynosi ona teraz 130 milionów - o 5 milionów więcej, niż w przypadku NV30.

To tyle tytułem krótkiego wstępu. GeForce FX 5900 wreszcie jest tym, czym GeForce FX 5800 powinien być od samego początku. Przyjrzyjmy się testowanym kartom.

Gainward FX PowerPack! Ultra/1200 XP Golden Sample

Odkąd Gainward zaprojektował pudełko dla swojej karty Gainward FX PowerPack! Ultra/1000 PLUS (patrz tutaj), wykorzystuje je do wszystkich swoich kolejnych kart z rodziny GeForce FX PowerPack!. Nie inaczej jest z modelem Ultra/1200 XP.

Sama karta na pewno się wyróżnia. Gainward znów powrócił do typowego dla siebie, czerwonego laminatu. Układ graficzny i pamięci chłodzone są przez zaprojektowany przez inżynierów Gainwarda system składający się z dziwacznego radiatora i dwóch wiatraczków, podświetlanych niebieskimi diodami (to ostatnio bardzo modne).

Kartę wyposażono ponadto w wejście wideo (prócz wyjścia, które jest dziś standardowym wyposażeniem praktycznie każdej karty graficznej). Za dekodowanie sygnału wideo odpowiada popularny układ PHILIPS SAA7108E.

Do karty Gainwarda dołączono dość skromny zestaw kabelków: dodatkowy zasilający, kabel "VIVO" oraz przejściówkę z DVI na D-Sub. Kabel "VIVO" (Video In/Video Out) zakończony jest z jednej strony 9-pinową wtyczką mini-DIN, a z drugiej dwoma 4-pinowymi wtyczkami mini-DIN (wejście i wyjście wideo S-Video) oraz dwoma gniazdkami cinch (wejście i wyjście wideo dla sygnału zespolonego - composite).

Zestaw uzupełniają dwie instrukcje, w tym oryginalna angielska i dodatkowa po polsku, a także dwa krążki: jeden zawiera sterowniki (Detonator 44.03) oraz oprogramowanie EXPERTool, a druga program InterVideo WinCinema (potrafi odtwarzać filmy DVD i muzykę w formacie MP3, a także służy do prostej obróbki wideo).

Gainward FX PowerPack! Ultra/1200 XP Golden Sample standardowo taktowana jest zegarami zalecanymi przez NVIDIĘ - 400/850 MHz (układ graficzny/pamięć). Po instalacji oprogramowania EXPERTool możliwe jest ustawienie karty w tryb pracy "Enhanced". Wówczas taktowanie wzrasta do 440/900 MHz.

Strona karty Gainward FX PowerPack! Ultra/1200 XP Golden Sample na serwisie Gainwarda znajduje się tutaj.

MSI FX5900-VTD128

Karta MSI wyróżnia się - jak zwykle - rozmiarami pudła. Nawet płyt głównych nie pakuje się w kartony o tak pokaźnych gabarytach.

Sama karta FX5900-VTD128 również wygląda nieprzeciętnie. Z wierzchu zainstalowano na niej masywny, miedziany radiator, chłodzony sporym wiatraczkiem.

Także od spodu karty znajduje się mały wiatraczek, którego umieszczono na wysokości układu graficznego. Niestety może on zawadzać o radiatory na mostkach północnych na niektórych płytach głównych (na przykład - prawdopodobnie - ASUS P4C800).

MSI FX5900-VTD128 również wyposażono w wejście wideo, jednak tym razem odpowiada za nie układ PHILIPS SAA7114E - trochę nowocześniejszy od SAA7108E.

Do karty dołączono zestaw najpotrzebniejszych kabelków: dodatkowy zasilający, przejściówkę z DVI na D-Sub, kabel S-Video (z obu stron wtyczki mini DIN) oraz kabel VIVO z wejściami i wyjściami wideo.

Jest też instrukcja obsługi i - jako mały prezent - niewielki notatnik.

Nie zabrakło oczywiście krążków z dodatkowym oprogramowaniem. To w przypadku karty MSI jest naprawdę wyjątkowo bogate. Na 10 płytkach CD umieszczono:

• Sterowniki do karty
• Pakiet MSI MultiMedia Center II (oprogramowanie do odtwarzania plików multimedialnych, a więc filmów, obrazków czy muzyki)
• Virtual Drive 7 Professional (tworzy kopie płyt CD na dysku, które następnie mogą grać rolę napędów wirtualnych)
• Restore It 3 Professional Version (rozbudowana wersja programu podobnego do mechanizmu Restore wbudowanego w Windows XP)
• WinDVD Creator Plus (program do przechwytywania i edycji wideo)
• MSI 5.1 Channel DVD Player (program do oglądania filmów DVD)
• Foreign Language Learning Machine (program do nauki języków obcych)
• MSI Super Pack:
• Photoshop® Album SE (program do tworzenia albumów z fotografiami cyfrowymi)
• 3D Album SE (program do tworzenia trójwymiarowych (!) albumów z fotografiami cyfrowymi)
• Oprogramowanie MSI:
• MSI Live Update (program umożliwiający wymianę BIOSu z poziomu Windows)
• GoodMen (aplikacja do czyszczenia pamięci operacyjnej z pozostałych, nieużywanych już fragmentów programów)
• LockBox (program do łatwego blokowania komputera, gdy odchodzimy od niego na chwilę)
• WMIinfor (wyświetla konfigurację komputera)
• ThinSoft BeTwin
• MSI Secure DOC
• Tom Clancy's Ghost Recon - pełna wersja gry
• The Elder Scrolls III: Morrowind - pełna wersja gry
• Duke Nukem: Manhattan Project - pełna wersja gry
• Kolekcja siedmiu gier:
• The Sum of All Fears
• IL-2 Sturmovik
• Serious Sam 2 lite
• Rally Trophy
• Beam Breakers
• Zax: The Alien Hunter
• Oni

Dodatkowych informacji o karcie MSI FX5900-VTD128 szukajcie na stronie producenta.

ASUS V9950

Kolejną w naszym zestawieniu jest karta ASUS V9950.

Tak, jak jej dwie poprzedniczki, także i V9950 wyposażono w dwa wiatraczki, które chłodzą masywny, miedziany radiator z cieniutkimi żeberkami:

Akcelerator ASUS-a, jako jedyny, nie posiada wejścia wideo. Na jego blaszce mocującej znajdują się trzy gniazda: monitorowe analogowe D-Sub, monitorowe cyfrowe DVI oraz wyjście TV w standardzie S-Video. Ze względu na brak wejścia wideo, także zestaw kabelków jest bardzo skromny: kabel stanowiący przejściówkę z S-Video na Composite oraz przejściówka z DVI na D-Sub.

Do V9950 dołączono ponadto dwie instrukcje. Jedna opisuje samą kartę, w drugiej zaś zawarto opisaną procedurę instalacji kart graficznych.

Także karta ASUSa jest bogato wyposażona, jeśli chodzi o oprogramowanie dodatkowe. Na sześciu kompaktach umieszczono:

• Sterowniki do karty
• ASUS GameFace - stworzone przez ASUS-a oprogramowanie do zestawiania połączeń wideokonferencyjnych w grach - jeśli mamy kamerę internetową, podczas gry po sieci możemy utrzymywać połączenie audio-wizualne z innymi osobami, z którymi gramy
• ASUSDVD - program do odtwarzania filmów DVD
• GunMetal - pełna wersja gry
• Battle Engine Aquila- pełna wersja gry
• Delta Force: Black Hawn Down - pełna wersja gry
• Zestaw sześciu gier w wersjach demonstracyjnych:
• Tom Clancy's Splinter Cell
• WarCraft III: Reign of Chaos
• Big Mutha Truckers
• BREED
• Colin McRae Rally 3
• TOCA Race Driver

Strona ASUS-a o karcie V9950 znajduje się tutaj.

Triplex Mohoch GeForce FX 5900

Wreszcie ostatnią kartą, jakiej przyjrzymy się w tym artykule, jest Triplex Mohoch GeForce FX 5900. Jeśli chodzi o opakowanie, to Triplex pobił wszystkich swoich konkurentów. Zamiast typowego, kartonowego pudła, kartę otrzymujemy w eleganckiej, metalowej (!) walizeczce, z szybką z przodu:

Wbrew pozorom walizeczka nie jest wcale duża. Rozmiarami nie przekracza kartki formatu A4, a jej grubość to zaledwie 5 centymetrów. Szczerze mówiąc, aż dziw bierze, że w tak niewielkim pudełku udało się zmieścić kartę z kablami.

Sama karta to tak naprawdę produkt referencyjny NVIDII. Jeden wiatraczek (a właściwie wirnik, podobny do tego, jaki obecny był na kartach GeForce FX 5800 Ultra) i masywny, czarny radiator.

Niestety fakt, że Triplex ani trochę nie przeprojektował systemu chłodzenia powoduje, że karta jest zarazem najgłośniejszą w tym teście. Po uruchomieniu aplikacji 3D wirnik zaczyna dość głośno hałasować. Co prawda sporo brakuje mu do "odkurzaczy" instalowanych na GeForce FX 5800 Ultra, ale wirnik zagłuszył wszystkie inne wiatraczki w naszym testowym komputerze. Tutaj niestety minus dla karty Triplexa.

Kartę wyposażono w wejście i wyjście wideo. Za wejście odpowiada układ PHILIPS SAA7108E.

W walizeczce znaleźliśmy ponadto komplet kabelków: dodatkowy zasilający, S-Video, VIVO (taki sam, jak dołączony do karty MSI) oraz przejściówkę z DVI na D-Sub.

Dołączone oprogramowanie jest bardzo skromne. Na dwóch kompaktach zamieszczono jedynie sterowniki oraz program CyberLink PowerDirector 2.0 SE do obróbki wideo. Także instrukcja, jaką otrzymujemy wraz z kartą, to cieniutka, parustronicowa książeczka.

Strona z informacjami na temat testowanej karty Triplexa znajduje się tutaj.

Zestaw testowy

Testy praktyczne kart zaczniemy od sprawdzenia ich wydajności. Na pewno wszystkich interesuje, jak wypadnie GeForce FX 5900 na tle GeForce FX 5800 Ultra oraz RADEONa 9800 PRO. Wszystkie karty benchmarkowaliśmy na naszym komputerze do testów kart graficznych. Jego konfiguracja jest następująca:

Ponieważ niektórzy Czytelnicy mogą sugerować, że procesor Pentium 4 2,2 GHz może być za wolny do takich potworów, jak FX 5900, podkreślmy, że przy wysokich rozdzielczościach, jak 1280x1024 czy 1600x1200, procesor ma już dość niewielkie znaczenie. P4 2,2 GHz może stanowić wąskie gardło jedynie w trybie 1024x768. Za kilka dni postaramy się opublikować dodatkowy artykuł, w którym przedstawimy kilka testów GeForce FX 5900 kontra RADEON 9800 PRO na komputerze z procesorem Pentium 4 3,0 lub 3,2 GHz. Zobaczymy, jak bardzo zmienią się wtedy wyniki (a właściwie relacja FX kontra RADEON).

Dodatkowo, Pentium 4 2,2 GHz to dziś sprzęt dość typowy wśród graczy (jego odpowiednikiem wydajnościowym jest Athlon XP 2200-2400+). A zatem będziecie mogli zobaczyć, jak karta FX 5900 zachowa się na komputerze porównywalnym do takiego, jakiego sami używacie.

Na naszym zestawie testowym zainstalowaliśmy system Windows XP Professional oraz sterowniki DirectX 9.0. Karty testowaliśmy z najnowszymi oficjalnymi sterownikami Detonator 44.03, zwanymi "Detonator FX". Zawierają one optymalizacje, dzięki którym układy z rodziny GeForce FX powinny wypadać jeszcze szybciej, niż przy sterownikach np. Detonator 43.45.

Co prawda pobrać już można z internetu nowsze Detonatory, niż 44.03 (najnowsza wersja na dzień dzisiejszy to 44.90), jednak są to sterowniki niesprawdzone, w wersji beta, które w sposób niekontrolowany wydostały się z rąk właścicieli. Mogą zawierać pewne błędy. Dlatego też zdecydowaliśmy się na drivery 44.03, które zresztą są zalecane przez NVIDIĘ dla FX 5900.

Wyniki uzyskane przez GeForce FX 5900 przyrównamy do karty GeForce FX 5800 Ultra (reprezentowanej przez MSI FX5800 Ultra-TD8X - patrz nasza recenzja tego produktu) oraz do karty Gigabyte GV-R98P128D z układem RADEON 9800 PRO.

Specjalnie na potrzebę niniejszej recenzji, przetestowaliśmy także GeForce FX 5800 Ultra ze sterownikami Detonator 44.03. Z kolei wyniki RADEONa 9800 PRO zmierzyliśmy z użyciem sterowników Catalyst 3.5. Przejdźmy do benchmarków.

Przez zestaw benchmarków przejdziemy w kolejności alfabetycznej. Na początek zaprezentujemy wyniki uzyskane w dziewięciu różnych programach (i grach), w trybach 1024x768, 1280x1024 i 1600x1200, przy 32-bitowym kolorze, przy wyłączonych "upiększaczach" w stylu wygładzanie krawędzi czy filtrowanie anizotropowe.

3DMark2001 SE

Zacznijmy od rezultatu ogólnego testu, podawanego w jednostkach nazwanych przez producenta programu, MadOnion.com, "3D Markami":

GeForce FX 5900 wcale nie okazał się być takim potworem, jakim miał być. Przypominacie sobie informacje, jakie pojawiły się tuż po tegorocznych targach CeBIT? FX 5900 ponoć miał być dwukrotnie wydajniejszy od FX 5800 Ultra. A tu - zawód. Uzyskał nawet ciut niższe wyniki od FX 5800 Ultra.

Dla dociekliwych - wyniki w testach cząstkowych:

RADEON 9800 PRO nie pozwolił zbliżyć się do siebie żadnemu z konkurentów z przeciwnego obozu.

3DMark03

3DMark03 to test bardzo kontrowersyjny: wspierany przez ATI, zwalczany przez NVIDIĘ. Jego twórca, Futuremark, zapewnia, że test jest obiektywny. Wbrew opinii, krążącej po sieci wśród zwolenników wszelakich teorii spiskowych, wierzymy firmie Futuremark i wynikom prezentowanym przez jej test.

Należy mieć jednak na uwadze, że programy z serii 3DMark są najpopularniejszymi benchmarkami kart graficznych na świecie. Używa ich każdy, włącznie z osobami, które zapewniają, że trzymają się od 3DMarków z daleka. Dla bardzo wielu osób wyniki z 3DMarka są jednoznacznym wyznacznikiem wydajności sprzętu. Dziesiątki, a może nawet setki tysięcy osób na całym świecie umieszczają wyniki z 3DMarka w swoich sygnaturkach w listach e-mail czy na forach dyskusyjnych.

Dlatego też producenci kart graficznych postawili sobie za punkt honoru uzyskanie jak najwyższych wyników w obu stosowanych obecnie 3DMarkach (2001 SE i 03; wersji 2000 czy 99/99 MAX praktycznie nikt już dziś nie używa). Szczególny prym na tym polu wiedzie NVIDIA, która podmienia kod shaderów 3DMarka03 na własny, a także usuwa niewidoczne fragmenty grafiki, dzięki czemu program działa o kilkadziesiąt procent wydajniej, niż przy kodzie uniwersalnym.

Z jednej strony jest to oszukiwanie, bowiem NVIDIA jakby przerabia 3DMarka03 na program optymalizowany dla układów rodziny GeForce FX (co jest nie fair w stosunku do układów RADEON, które muszą uruchamiać kod ogólny), z drugiej zaś strony jest to pożyteczna optymalizacja, bowiem jakość obrazu nie ulega pogorszeniu, a zmodyfikowany kod po prostu lepiej wykorzystuje układy NVIDII.

Futuremark zdecydował jednak, że należy dać wszystkim firmom równe szanse i opublikował dla 3DMarka03 patch, który uniemożliwia sterownikom włączenie optymalizacji dla tego benchmarka.

Karty GeForce FX 5800 Ultra, GeForce FX 5900 oraz RADEON 9800 PRO przetestowaliśmy w obu wersjach programu, przed zaaplikowaniem patcha (pierwotna wersja programu do Build 313) oraz po aktualizacji programu do najnowszej wersji Build 330. Oto wyniki w oryginalnej wersji programu, Build 313:

W rozdzielczości 1024x768 najwyższy wynik uzyskał RADEON 9800 PRO, chociaż GeForce FX 5800 Ultra depcze mu po piętach. GeForce FX 5900 - wyraźnie gorzej.

W 1280x1024 FX 5800 Ultra wyszedł na prowadzenie, a RADEON 9800 PRO spadł na drugie miejsce. FX 5900 - tuż za nim.

W 1600x1200 kolejność nadal jest ta sama: FX 5800 Ultra uzyskał najwyższy wynik, drugie miejsce 9800 PRO, z którym niemal zrównał się FX 5900.

Po zaaplikowaniu patcha 330, wyniki dla RADEONa 9800 PRO praktycznie się nie zmieniają, jednak dla układów NVIDII - wyraźnie spadają.

Patch 330 zablokował optymalizacje NVIDII i teraz obie karty z układami GeForce FX wykonują ten sam kod, co RADEON 9800 PRO. A w tym wypadku RADEON jest bezkonkurencyjny.

AquaMark

W AquaMarku wszystkie trzy testowane karty wypadły bardzo podobnie. W trybie 1024x768 RADEON prowadzi, w 1280x1024 wyniki się zrównały, w 1600x1200 FX 5800 Ultra wyskoczył do przodu, a RADEON spadł na ostatnie miejsce.

Codecreatures Benchmark Pro

W Codecreatures Benchmark Pro GeForce FX 5900 znów we wszystkich rozdzielczościach zajął ostatnie miejsce. GeForce FX 5800 Ultra - łeb-w-łeb z RADEONem 9800 PRO.

Doom III Alpha v0.02

Wersja alfa gry Doom III zdecydowanie najlepiej działa na kartach graficznych z układami ATI.

Niektórzy są już jednak w posiadaniu wersji beta Doom III, w której znacznie poprawiono wydajność GeForce FX. W tej edycji gry układy NVIDII radzą sobie co najmniej tak samo dobrze, jak RADEONy, a często nawet lepiej.

Gun Metal Benchmark 2

Po raz pierwszy użyliśmy też testu Gun Metal Bechmark 2, wykorzystującego engine gry Gun Metal. Program tworzony był przy współpracy z NVIDIĄ, a efekty shaderów pisane były przy użyciu języka NVIDIA Cg ("C for graphics"). Mimo to RADEON 9800 PRO radzi sobie w teście całkiem przyzwoicie:

Zainteresowani wypróbowaniem Gun Metal Benchmark 2 mogą go pobrać z tej strony.

Quake III Arena

Gra Quake III Arena zawsze najlepiej działała na kartach z układami NVIDII. Nie inaczej jest w tym wypadku. W trybie 1024x768 RADEON 9800 PRO został wyraźnie z tyłu, chociaż w 1280x1024 udało mu się dogonić GeForce FX 5900, którego nawet o włos wyprzedził w trybie 1600x1200.

Serious Sam: The Second Encounter

W Serious Sam: The Second Encounter sytuacja jest podobna. W 1024x768 i 1280x1024 RADEON radzi sobie wyraźnie gorzej, jednak już w 1600x1200 udaje mu się dogonić swych konkurentów.

Unreal Tournament 2003

W Unreal Tournament 2003 RADEON 9800 prowadzi w trybach 1024x768 i 1280x1024, jednak spada na ostatnie miejsce w 1600x1200.

Wydajność - pierwsze podsumowanie

Na podstawie przedstawionych powyżej wykresów widać wyraźnie, że GeForce FX 5900 cechuje się wydajnością porównywalną z GeForce FX 5800 Ultra, a tak naprawdę trochę niższą! Z jednej strony to dobry znak, bowiem układ NV35 pracuje przecież z częstotliwością o 20% niższą niż NV30 na 5800 Ultra. Z drugiej zaś strony dodatkowa przepustowość pamięci na FX 5900 niewiele zmieniła.

Gdybyśmy mieli jednak wskazać palcem, który z trzech porównywanych układów jest najszybszy, byłoby to naprawdę trudne zadanie. GeForce FX 5900 demonem szybkości na pewno nie jest. Wbrew obiecankom NVIDII, nie udało mu się pokonać RADEONa 9800 PRO, a nawet GeForce FX 5800 Ultra.

W trybie 1024x768 RADEON 9800 PRO jest najszybszy. Zajął pierwsze miejsce w siedmiu testach na dziewięć (w pozostałych dwóch testach zwyciężyły: raz FX 5900, raz FX 5800 Ultra). W trybie 1600x1200 najszybszy jest GeForce FX 5800 Ultra, który zwyciężył w sześciu testach na dziewięć. Pozostałe trzy należą do RADEONa.

A jak się sprawa przedstawia po włączeniu wygładzania krawędzi i filtrowania anizotropowego?

Wygładzanie krawędzi

GeForce FX 5900 - według NVIDII - jest znacznie szybszy od GeForce FX 5800 Ultra w trybach z wygładzaniem krawędzi. Jak pamiętają wszyscy, którzy czytali naszą recenzję trzech kart FX 5800 Ultra, tryby wygładzania krawędzi nie były ich mocną stroną.

Zanim przedstawimy wykresy wydajności, musimy podkreślić raz jeszcze, że jeśli chodzi o jakość generowanego obrazu, to w trybach FSAA nic się w przypadku NV35 nie zmieniło w stosunku do NV30. Oznacza to zarazem, że tryb FSAA 4X generuje znacznie gorszy obraz, niż ten sam tryb na kartach RADEON 9800 PRO. Dlatego przypominamy, że do RADEONowego trybu FSAA 4X powinniśmy przyrównywać odpowiadający mu jakością FSAA 4XS na kartach z układami NVIDII.

Oto dowód:

A tak przedstawiają się wyniki testów FSAA w grze Unreal Tournament 2003:

GeForce FX 5900 trzyma wynik 125 fps w trybach FSAA 2X, Quincunx oraz FSAA 4X. Nie ma się temu co dziwić, bowiem jakość obrazu w trybie FSAA 4X jest bardzo zbliżona do FSAA 2X (niestety). Dużo lepszą jakość uzyskujemy w trybie FSAA 4XS, jednak wówczas wynik spada do 101 fps. W tym samym trybie GeForce FX 5800 Ultra uzyskał 87 fps, a zatem rzeczywiście FX 5900 jest wyraźnie szybszy od 5800 Ultra w trybach FSAA.

Nadal jednak RADEON 9800 PRO pozostaje królem wygładzania krawędzi. W trybie FSAA 4X jest o 30% wydajniejszy od GeForce FX 5900 i o ponad 50% wydajniejszy od GeForce FX 5800 Ultra.

Filtrowanie anizotropowe

Podobno NVIDIA poprawiła algorytmy filtrowania anizotropowego w NV35, dzięki czemu układ generuje obraz lepszy, niż NV30. Przeprowadziliśmy szereg testów, jednak nie zauważyliśmy żadnych różnic. Być może znalazłyby się jakieś aplikacje, w których dałoby się zauważyć przewagę GeForce FX 5900 nad jego poprzednikiem, jednak w tych grach i programach, które uruchamialiśmy, jakość obrazu na obu układach NVIDII była identyczna.

Zanim przedstawimy wykresy wydajności, przeprowadźmy porównanie jakości obrazu. Ponieważ ciężko wybrać jest odpowiednią scenę z 3DMarka03 (większość jego scen testowych jest za ciemnych), posłużyliśmy się tutaj sprawdzonym 3DMarkiem2001 SE. Obrazek testowy z Game Test 2: Draghotic jest wręcz idealny do porównywania filtrowania anizotropowego. Mamy bowiem scenę przedstawioną przez kamerę umieszczoną tuż przy samej ziemi. Są też oddalone budynki, których dach jest pokryty dachówką - idealna tekstura do badania algorytmów filtrowania tekstur.

Analizować będziemy ten fragment obrazu:

Zobaczmy, jak się prezentuje porównanie tego fragmentu w skali 1:1:

Zwróćcie szczególną uwagę na dach budynku w tle (a szczególnie na fragment na prawo w dół od komina), a także na ziemię. Bez filtrowania anizotropowego jakość obrazu na RADEONie i obu FX-ach jest podobna - dach oraz ziemia są rozmyte.

Po włączeniu filtrowania anizotropowego 2X dachówka jest wyraźniejsza. Lepiej jednak wygląda na RADEON-ie niż układach NVIDII. Ziemia ("kocie łby") też jest ostrzejsza, ale wygląda podobnie na układzie ATI i NVIDII.

Filtrowanie anizotropowe 4X wykazuje niewielką przewagę GeForce FX 5800/5900 nad RADEONem 9800 (przyjrzyjcie się dokładnie dachówce).

Różnicy pomiędzy trybami Anizo 16X i Anizo 8X na RADEONie prawie nie widać. Obraz w trybie Anizo 8X jest jakby ciut lepszy na GeForce FX.

A jak to się przekłada na wydajność? Zobaczmy - tym razem już na przykładzie Unreal Tournament 2003:

Filtrowanie anizotropowe nie sprawia już większych problemów nowoczesnym kartom graficznym, więc powinniśmy je włączyć praktycznie na stałe - spadek wydajności jest na tyle niewielki, że aż nieodczuwalny.

Wygładzanie krawędzi + filtrowanie anizotropowe

Aby uzyskać możliwie najwyższą jakość obrazu, powinniśmy włączyć zarówno filtrowanie anizotropowe (8X wystarczy) i wygładzanie krawędzi (4X na RADEONach i 4XS na GeForce FX). Tutaj przeprowadziliśmy już nieco więcej testów - w trzech różnych benchmarkach i przy trzech rozdzielczościach (1024x768, 1280x1024 i 1600x1200). Oto wyniki.

Tym razem nie ma już wątpliwości, kto tu rządzi.

Gainward vs MSI vs ASUS vs Triplex

Skoro już wykazaliśmy na poprzednich stronach, jaką wydajnością cechuje się GeForce FX 5900 na tle GeForce FX 5800 Ultra i RADEONa 9800 PRO, pora porównać cztery przetestowane przez nas karty oparte na NV35.

Pod względem wydajności, przy domyślnym taktowaniu, trzy z czterech kart (Gainward, MSI i ASUS) wypadły niemal identycznie. W trybie Enhanced (440/900 MHz) karta Gainwarda była troszkę szybsza, czemu nie należy się dziwić.

Natomiast dziwne rzeczy działy się z kartą Triplexa. Ta mimo takiego samego taktowania i teoretycznie tych samych parametrów uzyskała wyraźnie niższe wyniki, niż reszta kart. Zresztą zobaczcie sami.

Nie wiemy niestety, dlaczego karta Triplexa uzyskała tak niskie wyniki. Instalowaliśmy ją w komputerze testowym naprzemiennie z kartami ASUS i MSI - i za każdym razem wyniki były powtarzalne. Będziemy się kontaktowali z firmą Triplex oraz NVIDIA w celu wyjaśnienia sprawy.

Wracając do samych kart. Trzy z nich wyposażono w wejście wideo: Gainward, MSI i Triplex. Jedynie karta ASUS-a ma tylko wyjście TV.

Trzy z nich mają po dwa wiatraczki: Gainward, MSI oraz ASUS. Dzięki przeprojektowaniu systemu chłodzenia, karty te są znacznie cichsze od referencyjnego systemu chłodzącego NVIDII, który został zastosowany na karcie Triplexa. Ba - są naprawdę ciche! Utrzymują przy tym znacznie niższą temperaturę układu NV35. Na kartach Gainwarda, MSI oraz ASUS oscylowała ona wokół 40^oC w trybie 2D i wzrastała do około 60^oC w trybie 3D.

Tymczasem na karcie Triplexa wynosiła ponad 60^oC w trybie 2D, a w trybie 3D rosła do blisko 130^oC!

Jeśli chodzi o wyposażenie dodatkowe, to najlepiej na tym polu wypadły karty MSI oraz ASUS, szczególnie pod względem dołączonego oprogramowania. Wyróżnia się tutaj karta MSI, do której dołączono aż dziesięć kompaktów z grami i programami.

Wreszcie, pozostaje cena. Niestety nie znamy cen kart Gainward i Triplex. Znając tę pierwszą firmę, jej karta nie będzie tania. Cena wyniesie prawie na pewno powyżej 2000 zł. Podobną ceną cechuje się karta MSI - w sklepach pojawiła się już wyceniona na 2050 zł. Dostępna jest także jej tańsza wersja, pozbawiona wejścia wideo - FX5900-TD128 (brakuje literki V w nazwie). Ta kosztuje ok. 1850 zł. Podobną cenę na metce otrzyma karta ASUSa. Na ile zaś wyceniono Triplexa? Tego nie wiemy.

Co warto z tych kart wybrać? My nie mamy własnego faworyta. Tak naprawdę najbardziej spodobały nam się karty Gainwarda i MSI, i... ASUSa. Triplex niestety miał problemy z wydajnością, w dodatku ma u nas dużego minusa za głośny system chłodzenia i mniejszego minusa za ubogie dołączone oprogramowanie.

Gdybyśmy mieli natomiast wybierać pomiędzy którąś z kart z chipem GeForce FX 5900 a kartą opartą na RADEONie 9800 PRO, to też ciężko by nam było się zdecydować. W trybach bez wygładzania krawędzi i filtrowania anizotropowego oba układy cechują się zbliżoną wydajnością. Dopiero po włączeniu FSAA i Anizo, RADEON pokazuje pazurki.

Dlatego wydaje nam się, że chyba najprościej będzie dokonać ostatecznego wyboru opierając się na preferencjach osobistych. Jeśli ktoś woli karty z układami NVIDII - niech kupi GeForce FX 5900. Zwolennicy ATI powinni wybrać RADEONa 9800 PRO. Ostateczny wybór należy już do Was.

AKTUALIZACJA (23 lipca): Jak zapowiedzieliśmy, wyjaśniamy teraz sprawę problemów z kartą Triplex z jej producentem. Nasz egzemplarz był jedynie próbką, zresztą jedyną sztuką w Polsce. Prawdopodobnie próbka ta była uszkodzona. Karta została już odesłana z powrotem na Tajwan, a zamiast niej przyleci do Polski inny egzemplarz. Otrzymamy go do testów za tydzień. Przetestujemy go i jeśli wszystko będzie w porządku, dokonamy aktualizacji artykułu.

Gainward FX PowerPack! Ultra/1200 XP Golden Sample

Zalety

• Cicha praca
• Wejście i wyjście wideo
• Tryb "Enhanced" o wyższym taktowaniu

Wady

• Ubogie dołączone oprogramowanie

MSI FX5900-VTD128

Zalety

• Cicha praca
• Bogata kolekcja dołączonego oprogramowania
• Wejście i wyjście wideo

Wady

• Wiatraczek z tyłu karty może uniemożliwić jej instalację na niektórych płytach głównych

ASUS V9950

Zalety

• Cicha praca
• Bogata kolekcja dołączonego oprogramowania

Wady

• Brak wejścia wideo

Triplex Mohoch GeForce FX 5900

Zalety

• Walizeczka :-)

Wady

• Dość głośny system chłodzenia
• Ubogie dołączone oprogramowanie
• Problemy z wydajnością

Karty do testów dostarczyły firmy: