Gigabyte GA-X58A-OC – płyta główna stworzona w jednym celu

Płyta ma służyć do podkręcania, więc musi mieć odpowiednio wydajną sekcję zasilającą. Gigabyte zdecydował się na dopracowany kilkufazowy układ sterowania, zamiast szokować liczbą faz. O jego szczegółach opowiemy trochę później. Producent zastosował dobrej klasy elementy, żeby stabilność napięcia zasilającego kluczowe podzespoły była możliwie wysoka. Są oczywiście kondensatory polimerowe, które mają lepsze parametry działania (i są trwalsze) od zwykłych elektrolitycznych. Również cewki to modele z górnej półki. Mają bardzo dużą obciążalność (50 A) i są ekranowane. Użyto też bardzo dobrych (niestety – kosztownych) kondensatorów POScap (polimerowo-tantalowych).

Technika Ultra Durable 3 ma zwiększyć żywotność płyty, zapewnić niższe temperatury i mniejsze zużycie energii oraz zwiększyć możliwości podkręcania:

• Tranzystory Lower RDS (ON) MOSFET charakteryzują się niską rezystancją oraz dużą szybkością działania, dzięki czemu wydzielają mniej ciepła, co sprawia, że są bardziej stabilne i wydajne.
• Ekranowane cewki z rdzeniem ferrytowym mają zapewnić mniejsze straty mocy, a co za tym idzie – także niższe temperatury.
• Aluminiowo-polimerowe kondensatory japońskich producentów zapewniają niską wartość ESI (ang. Equivalent Series Inductance – zastępcza indukcyjność szeregowa).
• 2 oz Copper PCB oznacza laminat (ośmiowarstwowy) o podwojonej grubości ścieżek miedzianych (wszystkie ścieżki w warstwie zasilania i warstwie masy). To rozwiązanie ma zapewnić mniejszą rezystancję ścieżek, co ma się przekładać na niższe temperatury i większe możliwości podkręcania. Oz oznacza uncję (jednostka masy stosowana w krajach anglosaskich i starożytnym Rzymie; 1 uncja = 28,35 g). Laminat oznaczony jako 1 oz ma warstwę miedzi o masie jednej uncji na powierzchni stopy kwadratowej (12×12 cali). Przeliczając na jednostki układu SI: laminat o oznaczeniu 2 oz zawiera 56,7 g miedzi na powierzchni 304,8×304,8 mm. W praktyce oznacza to zwiększenie grubości warstwy miedzi z 0,035 mm (1 uncja) do 0,070 mm (2 uncje).

Układ chłodzenia to trzy radiatory, z których dwa są połączone rurką cieplną. Montaż radiatorów zasługuje (z jednym zastrzeżeniem) na pochwałę – producent użył połączenia gwintowego. Niestety, znalazły się też nieszczęsne plastikowe kołeczki, które mocują część radiatora pokrywającego układ zasilania CPU. Okazało się, że docisk nie był równomierny, więc część mosfetów nie miała z nim dobrego kontaktu. W układzie chłodzenia ukryto diody LED podświetlające plastiki przymocowane do radiatorów. Te podświetlone elementy nie do końca nas przekonały, ale to już kwestia gustu.

Rozłożenie podzespołów jest dobre. Płyta jest adresowana do miłośników podkręcania i będą oni bardzo zadowoleni z pozbawionej wystających elementów okolicy gniazda procesora. Znakomicie ułatwia to izolację niezbędną w razie użycia ekstremalnych systemów chłodzenia (które zapewniają temperatury CPU poniżej 0°C). Brawa dla producenta – niewiele jest tak wygodnych w izolowaniu płyt głównych jak GA-X58A-OC!

W niektórych przypadkach radiatory mogą nieco przeszkadzać w montażu niekonwencjonalnych układów chłodzenia, jak agregat chłodzący. Problem może dotyczyć zapinek, którymi mocuje się na CPU parownik urządzenia. Problem jest jednak marginalny i rzadko występuje.

Łyżką dziegciu w beczce miodu jest usytuowanie pierwszego gniazda PCI Express ×16 tuż przy radiatorze chipsetu. To bardzo utrudnia zaizolowanie gniazda karty graficznej. Oczywiście, problem dotyczy tylko ekstremalnego podkręcania, ale przecież w tym celu stworzono płytę.

Moduły pamięci daje się bez problemu wymieniać przy zainstalowanej karcie graficznej.

Miłośnikom podkręcania mogą przydać się punkty pomiarowe kluczowych napięć zasilających i przyciski do podkręcania (i nie tylko).

Dane techniczne

Galeria

Pod lupą

Wbrew pozorom nie jest łatwo stworzyć płytę główną dobrą do podkręcania. Nie wystarczy użyć dobrych podzespołów i zaprojektować układy zasilania z odpowiednią rezerwą wydajności. Już samo wyznaczenie ścieżek przewodzących na płytce laminatu jest skomplikowanym zadaniem, musi uwzględniać interferencje sygnałów oraz właściwe prowadzenie masy i ciągów zasilających. A skoro warstw ścieżek jest kilka (przeważnie od czterech do ośmiu), to i trudności wielokrotnie rosną. Jeżeli inżynier przebrnie przez ten trudny etap, pozostaje jeszcze bardzo istotna kwestia: stworzenie dobrze działającego i zoptymalizowanego pod kątem wydajności BIOS-u. Dopiero powodzenie wszystkich etapów może dać wynik w postaci płyty głównej, która zapewni ponadprzeciętne możliwości podkręcania.

W projektowaniu GA-X58A-OC aktywnie uczestniczył światowej sławy podkręcacz o pseudonimie Hicookie. Swoje osiągnięcia zawdzięcza nie tylko ogromnemu doświadczeniu, ale i rozległej wiedzy inżynieryjnej. Gigabyte, wzmocniony takim fachowcem, postawił na sprawdzone rozwiązania i zapewne dopracował niektóre z nich.

Bardzo ważny układ zasilania CPU jest sterowany przez sześciofazowy kontroler PWM (ang. Pulse-width modulation – 'modulacja szerokości impulsów') firmy Intersil ISL 6336. Sterowanie odbywa się zatem sześciofazowo przy zdublowanych dławikach i kondensatorach. To zdecydowanie wystarczy i nie ma powodów, aby uciekać się do regulacji 16- lub 24-fazowej, a nawet bardziej rozbudowanej. Inna legenda światka „OC”, hipro5, już jakiś czas temu stwierdził, że dobrze zrobione czterofazowe sterowanie napięciem zasilającym CPU jest wystarczające. Twórca wielu sprzętowych przeróbek (jak modyfikacja przejściówki CT479, która umożliwiała uruchomienie laptopowych procesorów na stacjonarnych płytach głównych) i całych urządzeń (jak DDR Maximizer – bardzo precyzyjny wyspecjalizowany zasilacz do RAM-u) jest autorytetem i wypada mu wierzyć.

Blok zasilania części uncore procesora (kontroler pamięci, QPI i pamięć podręczna) sterowany jest trzyfazowo, a RAM i mostek północny – dwufazowo.

Sekcja zasilająca procesor może działać z kilkoma prędkościami: 300 kHz (opcja o najwyższej energooszczędności), 600 kHz i 800 kHz (najwydajniejsze zasilanie CPU). Użytkownik może zmieniać tę prędkość przełącznikami na płycie.

W sekcji zasilania CPU użyto dławików o bardzo dużej wydajności prądowej. Oczywiście, są one ekranowane i osiągają dużą sprawność. Mogą przepuścić prąd o natężeniu aż 50 A przy zachowaniu swoich właściwości. To bardzo dużo, bo przeważnie używa się cewek o prądzie znamionowym 20 A. Na płycie użyto wyłącznie kondensatorów POSCap (nie ma polipropylenowych czy zwykłych elektrolitycznych). To polimerowo-tantalowa konstrukcja o bardzo wyśrubowanych parametrach. Odznacza się bardzo małą upływnością, bardzo małą wartością ESR (ang. Equivalent Series Resistance – 'zastępcza rezystancja szeregowa') i bardzo dużą żywotnością. Ich wadą jest wysoka cena. Niejako przy okazji: miłośnicy podkręcania będą zadowoleni z tego, że kondensatory te utrzymują nominalne parametry również w ujemnej temperaturze.

Sekcja zasilająca CPU ma wydajność prądową do 600 A. Żeby tyle dostarczyć do procesora, do wejścia tej sekcji należy zapewnić do 720 A. To tłumaczy obecność dwóch złączy ośmiopinowych. Producent udostępnił możliwość łatwego monitorowania poziomu napięć zasilających kluczowe podzespoły: są odpowiednie punkty pomiarowe (a nawet kabelki).

Na laminacie są przyciski zasilania, resetowania i podkręcania – kolejny ukłon w stronę miłośników podkręcania. Jest też maleńki przycisk do resetowania BIOS-u, którego ani razu nie musieliśmy użyć, co dobrze świadczy o dopracowaniu oprogramowania.

Zestaw testowy

Testy przeprowadziliśmy na platformie składającej się z następujących podzespołów:

Do testów użyliśmy systemu operacyjnego Windows 7 Ultimate w wersji 64-bitowej. Sterowniki karty graficznej to NVIDIA ForceWare 263.09.

Aplikacje użyte w testach to:

• Sisoft Sandra 2011 17.30
• Super PI 1.5
• 7-ZIP
• x264 HD Benchmark
• POV-Ray 3.7
• HD Tach 3.0.4.0
• 3DMark Vantage
• 3DMark 11
• Aliens vs. Predator
• Far Cry 2 1.03
• Race Driver: GRID 1.3
• Resident Evil 5
• S.T.A.L.K.E.R. Benchmark
• Lost Planet 2
• OCCT PERESTROiKA 3.1.0.

Czas uruchamiania, pobór energii, temperatury

Żeby poznać możliwości płyty Gigabyte GA-X58A-OC, postanowiliśmy zestawić ją z jedną z najlepszych płyt do podkręcania, jakie można kupić – Asus Rampage III Black Edition.

Zaczynamy – już tradycyjnie – od czasu uruchamiania systemu Windows.

Dla przypomnienia wyniki płyt Intela w podobnej konfiguracji (nieco inny model procesora):

Garść testów syntetycznych

3DMarki i gry

Podkręcanie

Nie mogło zabraknąć testów podkręcania z użyciem tradycyjnego schładzacza.

Ustawienia podczas prób były następujące:

• napięcie procesora (Vcore): 1,40 V,
• napięcie kontrolera pamięci: 1,30 V,
• napięcie pamięci: 1,80 V,
• mnożnik procesora: ×14 (do testów HTT),
• opóźnienia pamięci 8-8-8-24.

Wyniki podkręcania imponują już po użyciu schładzacza powietrznego. Obie płyty idą łeb w łeb, z minimalnym wskazaniem na model Asusa. Oczywiście, spróbowaliśmy porównać je z wykorzystaniem bardziej radykalnego sposobu chłodzenia.

Podkręcanie bardziej ekstremalne

Ponieważ GA-X58A-OC została stworzona do podkręcania, postanowiliśmy przetestować ją również w nieco bardziej ekstremalny sposób: z użyciem jednostopniowego agregatu chłodzącego, pozwalającego osiągnąć temperaturę parownika (to część stykająca się z procesorem) –45°C.

Ustawienia podczas testów były następujące:

• napięcie procesora (Vcore): 1,60 V,
• napięcie kontrolera pamięci (CPU uncore): 1,40 V,
• napięcie pamięci: 1,80 V.

Przy takich napięciach zasilających i przy temperaturze 45–50 stopni poniżej zera procesor mógł działać z prędkością: 6 rdzeni (12 wątków) – ponad 5 GHz, blok uncore – około 4 GHz. Prędkość pamięci staraliśmy się utrzymać na poziomie zbliżonym do DDR3-2000.

Do testów w środowisku 3D znajdowaliśmy maksymalne ustawienia, które pozwalały stabilnie działać programom 3DMark Vantage i 3DMark11. Karta graficzna działała z prędkością: rdzeń graficzny – 900 MHz, pamięć – 1000 MHz.

Podczas testowania w programach: wPrime, PiFast, Super PI, szukaliśmy ustawień procesora i pamięci, które pozwoliłyby osiągnąć najkrótszy czas liczenia. Do dwóch ostatnich testów wyłączyliśmy HT i połowę rdzeni. Na każdą konkurencję poświęciliśmy godzinę (godzina dla każdej płyty).

Po próbach na GA-X58A-OC przeprowadziliśmy taką samą serię testów na jednym z najgroźniejszych rywali: Asus Rampage III Black Edition.

Testy w programie 3DMark11 udało się ukończyć z ustawieniami CPU:

• Gigabyte GA-X58A-OC – 5460 MHz,
• Asus Rampage III Black Edition – 5421 MHz.

Testy programu 3DMark Vantage udało się ukończyć z ustawieniami CPU:

• Gigabyte GA-X58A-OC – 5346 MHz (uncore – 4521 MHz),
• Asus Rampage III Black Edition – 5324 MHz (uncore – 4231 MHz).

Testy w programie wPrime udało się ukończyć z ustawieniami CPU:

• Gigabyte GA-X58A-OC – 5560 MHz (uncore – 4587 MHz),
• Asus Rampage III Black Edition – 5526 MHz (uncore – 4331 MHz).

Testy w programie Hexus PiFast udało się ukończyć z ustawieniami CPU:

• Gigabyte GA-X58A-OC – 5625 MHz (uncore – 4737 MHz),
• Asus Rampage III Black Edition – 5639 MHz (uncore – 4600 MHz).

Testy w programie Super PI udało się ukończyć z ustawieniami CPU:

• Gigabyte GA-X58A-OC – 5576 MHz (uncore – 4592 MHz),
• Asus Rampage III Black Edition – 5500 MHz (uncore 3988 MHz).

Jak widać, również przy podkręcaniu ekstremalnym płyty idą łeb w łeb i trudno jednoznacznie wskazać zwycięzcę. Choć tym razem przyjemniej podkręcało się nam na płycie Gigabyte'a.

Podsumowanie

Platforma LGA1366 jest przeznaczona dla wymagających użytkowników. Nadal jest niezastąpiona w konfiguracjach z wieloma kartami graficznymi i w ekstremalnym podkręcaniu. Gigabyte modelem GA-X58A-OC próbuje przebojem wedrzeć się do wąskiego grona płyt głównych, które świetnie nadają się do podkręcania. Musimy przyznać, że to udana konstrukcja. Działaniu niewiele możemy zarzucić (było nawet dużo lepiej, niż się spodziewaliśmy). W niektórych aspektach (jak dopracowany BIOS) Gigabyte poczynił duży postęp. Pod względem możliwości podkręcania GA-X58A-OC dorównuje najlepszym modelom z chipsetem X58, a niektóre nawet przewyższa.

Pojedynek z płytą Asus Rampage III Black Edition pokazał, że obie konstrukcje to absolutna czołówka. W niektórych obszarach lepsza była GA-X58A-OC, w innych nieco lepiej radziła sobie Rampage III BE. Co ciekawe, to płyta Asusa sprawiała nam pewne problemy, przy podkręcaniu potrafiła się nie uruchomić (wpadała w pętlę procedur startowych, z której nie umiała wyjść). Gigabyte – co jeszcze niedawno było niespotykane – takich problemów nie sprawiał i uruchamiał się zawsze (najwyżej z komunikatem, że próba podkręcania nie powiodła się). Duże brawa za dopracowany BIOS (szczególnie w porównaniu z innymi modelami)!

Ze względu na bardzo duże możliwości podkręcania (a do tego płyta została stworzona) postanowiliśmy przyznać wyróżnienie:

Szukając płyty z chipsetem X58, warto wziąć GA-X58A-OC pod uwagę. To bardzo solidne narzędzie do przyspieszania podzespołów. Ma pewne wady, ale z zadania, do którego zostało stworzone, wywiązuje się znakomicie.

A oto tabela z danymi technicznymi przetestowanych płyt:

Do testów dostarczył: Gigabyte

Cena w dniu publikacji (z VAT): 1182 zł