APlus-Case EL Diablo Advance – czyżby diabelnie zaawansowana el-obudowa?

Podświetlenie to już nie jest tylko drobny akcent czy subtelne podkreślenie linii – podświetlone są całe powierzchnie. Trzeba firmie MaxPoint, właścicielowi marki APlus-Case, pogratulować kilku budzących dreszczyk efektów, które naprawdę przypominają elementy jakiejś kosmicznej maszyny. Bardzo jasny pas umieszczony po bokach pod samym wierzchem przywodzi na myśl jakąś przeszkloną kabinę załogi. Oktagonalny wlot do przedniego wentylatora w ciemności wydaje się jeszcze większy i bardziej niezwykły. Najciekawsze wydają się jednak boczne półkola w przedniej dolnej części bocznych paneli, które wyglądają niczym generatory potężnego okrętu.

Estetyka, czyli dalej o wrażeniach, ale już w świetle dziennym

Cóż... tu już nie ma żartów. Choć konstrukcja w kształcie prostopadłościanu wciąż jest doskonale widoczna, to na pewno nie można mówić tutaj o klasycznym potraktowaniu tematu. Konstruktorzy EL Diablo Advance zdecydowali się uczynić z frontu "popisowy" element obudowy, co nie byłoby szczególnie godne podkreślenia, gdyby nie to, że udało się przy tym zachować pewną stylistyczną równowagę. Front bowiem wychodzi również na boki i wierzch obudowy. Nie jest to zatem element wizualnie oderwany od reszty, jak w wielu konkurencyjnych produktach.

Zupełnie odrębną kwestią są wrażenia estetyczne przy obcowaniu z tą zrytą licznymi wytłoczeniami konstrukcją. Zapewne wielu zwolennikom klasycznych linii twarz właśnie wykrzywia się w grymasie obrzydzenia. Trudno chyba jednak nie zgodzić się, że znajdą się zwolennicy takiego wzornictwa. O stylistach świadczą zachowane proporcje: u góry obudowa jest znacznie bardziej oszczędna w wyrazie niż u dołu. Powierzchnia wierzchu obudowy kilka centymetrów przed przednim panelem została złamana trzema małymi, ukośnymi płaszczyznami, które już w tym miejscu rozpoczynają kreślenie trapezoidalnego profilu frontu. Dzięki temu zabiegowi EL Diablo ma mniej „skrzyniowaty” wygląd. Front ten, u góry jeszcze w miarę zachowawczy, z każdym centymetrem ku dołowi staje się coraz odważniejszy. Szczeliny i wytłoczenia, którymi rozorano trzy płaszczyzny drzwiczek, skupiają się w ich dolnej części. Tam też umieszczono przeszklone, podkreślone logo APlus-Case, które mruga jasnym światłem, gdy pracują dyski twarde. To jednak umieszczony jeszcze niżej potężny, ośmiokątny otwór na duży wentylator jest najważniejszym elementem z punktu widzenia estetyki całej obudowy. Ponieważ front wychodzi na boki, wlot ten wydaje się jeszcze większy, niż w istocie jest. Jakby potęga dmuchawy wymuszała skonstruowanie bocznych wzmocnień. Dzięki tak zorganizowanemu przedniemu panelowi obudowa sprawia wrażenie bardzo solidnej i masywnej. Jednocześnie jej najcięższy wizualnie element pozostał u podstawy, co z kolei wzmaga odczucie stabilności konstrukcji.

Powierzchnię obu bocznych paneli uatrakcyjniają wspomniane już zakola, które doskonale wpisują się w stylistykę frontu. Twórcy obudowy najwidoczniej uznali jednak, że to za mało, więc przebili lewy bok i wierzch, a potem wyposażyli te otwory w stalową siatkę. Dzięki temu bardzo prostemu rozwiązaniu zewnętrzne oględziny umilają podświetlane wentylatory i mieniące się za nimi podzespoły komputera. Można by się przyczepić do zbyt dużego otworu w lewym panelu – zatoki na napędy to raczej nic pięknego, jeszcze trudniejsze do ukrycia będą kable.

W APlus-Case EL Diablo Advance panel wejść i wyjść multimedialnych umieszczono na skraju wierzchu. Poza niezbędnym minimum w postaci dwóch portów USB, liniowego wyjścia audio i wejścia mikrofonu producent nie zapomniał na szczęście o złączu eSATA. Obok znalazło się jeszcze pokrętło regulatora obrotów, do którego wrócimy nieco dalej. Środkowa z widocznych wyżej trzech małych, ukośnych płaszczyzn to tabliczka, na której wyświetlane są wskazania czujnika temperatury (do umieszczenia między komponentami). Jednak aby można było swobodnie odczytywać te wskazania, a także wygodnie korzystać z panelu wejść i wyjść multimedialnych, obudowa powinna stać na podłodze lub niewiele wyżej.

Zwolennicy wykończeń ze szczotkowanego aluminium na pewno nie będą zachwyceni, bo tworzywo ABS wykorzystane we wszystkich wspomnianych elementach sprawia, niestety, wrażenie dość taniego – to czarny, półmatowy, "ubogi" plastik. Jest jednak znacznie lepiej, gdy użytkownik przełamie się i zacznie z obudowy korzystać. Wszystko spasowano bardzo dobrze, nic nie skrzypi, nie ugina się, a na dodatek nie ma obawy, że na obudowie zostaną odciski palców. A dotykać jej użytkownik będzie często choćby z tego powodu, że frontowe drzwiczki kryjące pięć zewnętrznych zatok 5,25 cala i jedną 3,5 cala kryją również przyciski uruchamiające i resetujące komputer. Działają one bardzo przyjemnie: delikatnie i precyzyjnie. Nie przeszkadza również brak „miękkiej” mechaniki, bo skok przycisków jest stosunkowo niewielki. Wygodnie demontuje się również zaślepki wspomnianych zatok – można to z powodzeniem zrobić od zewnątrz. Istotną wadą drzwiczek jest brak możliwości przeniesienia zawiasu, by otwierały się na drugą stronę, tym bardziej że kąt otwarcia tylko odrobinę przekracza 90 stopni. Dobrze jednak, że wyposażono je w magnes, który domyka i przytrzymuje skrzydło, nie zmuszając przy tym do nadmiernego wysiłku przy otwieraniu.

Konstrukcja – full tower, jaki jest, każdy widzi

Obudowa jest całkowicie klasycznym przedstawicielem formatu full tower. Konstrukcja wielu może wydać się znajoma – na rynku można znaleźć obudowy z niemal identycznymi blachami wewnątrz. Miejsca jest dużo, nawet dla płyty głównej E-ATX i kilku długich kart graficznych. Zasilacz jest montowany dobrych kilka centymetrów ponad płytą główną, a i nad nim pozostaje ponad drugie tyle wolnego miejsca. W środku zmieści się dość standardowa, jak na taką wielkość obudowy, liczba dysków twardych: siedem, z czego sześć w przeznaczonej dla nich dolnej sekcji. Siódmy można zamontować w umieszczonej nad nią wzdłużnie zewnętrznej zatoce. Przewidziano również pięć innych zewnętrznych zatok 5,25 cala, co też nie rzuca na kolana, bo tyle zapewniają niektóre obudowy midi tower. Trzeba jednak zaznaczyć, że przeważnie jest to najzupełniej wystarczająca liczba.

Konstrukcję wykonano z płatów stali grubości 1 mm, co jest bardzo dobrą wiadomością. Nadal nie jest to często spotykane, choć solidność tego rozwiązania jest nie do przecenienia. Cieszą również – choć nie są czymś nadzwyczajnym – pozawijane płaty, dzięki czemu ryzyko skaleczenia jest niewielkie.

Boczne panele zdejmuje się nieco inaczej niż zwykle, bo aby je odblokować, nie trzeba ich wcale odsuwać do tyłu. Wystarczy chwycić za tylną krawędź panelu i odciągnąć ją na bok. Przednia tworzy w tym momencie jakby oś obrotu. Ile to się recenzent namęczył, ile paznokci połamał, próbując otworzyć obudowę w tradycyjny sposób! Przestroga: czytajcie najpierw instrukcję! ;)

Trudno mieć pretensje do konstruktorów, że tylko lewy panel został zabezpieczony szybkośrubkami, bo prawy zdejmuje się znacznie rzadziej.

Montaż komponentów również rozwiązano w sprawdzony sposób. Płyta główna jest przykręcana na podkładkach, co nie przeszkadza, bo rzadko się ją zmienia. Karty rozszerzeń zabezpiecza się szybkośrubkami, co jest wygodnym rozwiązaniem, choć może nie najszybszym. Wszystkie śledzie są wymienne. Zasilacz umieszcza się tradycyjnie, ponad płytą główną, ale można go zamontować również w pozycji odwróconej. Aby to zrobić, należy go przymocować do specjalnej blaszki, poprzez którą przykręca się go do reszty obudowy. Nie dajcie się jednak zwieść, bo nie pozwala ona na wsunięcie zasilacza od tyłu. Szkoda, że producent nie zdecydował się na to bardzo wygodne rozwiązanie. Napędy optyczne i dyski montuje się podobnie – nie za pomocą śrub, lecz plastikowych szyn, które po założeniu na urządzenie pozwalają zablokować je w zatoce. Znów jest to znany i sprawdzony sposób. Nagrywarki i inne czytniki 5,25 cala są blokowane za pomocą dwóch niezależnych szyn, a dyski montowane w poprzecznym koszyku wykorzystują zintegrowane zestawy takich szyn. W gruncie rzeczy nie jest to wcale wygodniejsze, bo aby założyć na dysk te plastikowe kształtki, trzeba się nieco wysilić. Na szczęście elementy te mocno dociskają dysk do stalowej konstrukcji. Nie ma jednak mowy o jakimkolwiek tłumieniu drgań – ani napędów, ani innych komponentów.

W EL Diablo Advance nie ma specjalnego systemu prowadzenia przewodów, ale większość przewodów połączono i owinięto plastikowymi spiralkami. Jest też pojedyncza klamerka, ale trudno będzie w niej upiąć grubszą wiązkę, np. kabli od zasilacza. Choć można powiedzieć, że jest to pewna namiastka, to zdecydowanie niewystarczająca. Szkoda tym bardziej, że dziś nawet tańsi konkurenci mają takie systemy prowadzenia przewodów. Niemal wszystkie podzespoły, często nawet karty graficzne, podłącza się co najmniej dwoma przewodami, więc takie rozwiązanie przestaje być jedynie dodatkiem, a staje się jednym z głównych elementów dobrej jakości obudowy.

Jest jednak jeszcze jeden problem z kablami, choć tym razem tylko tymi, w które tę obudowę wyposażono. Naprężaliśmy wiązkę z przewodami podłączającymi panel wejść i wyjść multimedialnych, jak tylko mogliśmy, ale nie udało się nam dosięgnąć do gniazd USB na płycie głównej. Większość producentów płyt umieszcza te gniazda przy dolnej krawędzi, co oznacza, niestety, że bez jakiejś przedłużki kable portów USB w EL Diablo nie sięgną gniazda. Na szczęście problemu nie ma z przewodami podłączającymi zewnętrzne złącza audio czy eSATA.

EL Diablo Advance nie został również wyposażony w żadne elementy przystosowujące obudowę do systemów chłodzenia wodą. Być może zniechęci to ich zwolenników, ale dla przytłaczającej większości nie będzie żadną wadą. Na pewno jest to lepsze niż obudowa z dwoma dodatkowymi otworami, niejednokrotnie w dość przypadkowych miejscach, którą odpowiedzialni za marketing opatrują znaczkiem „liquid cooling ready”. Dobrze zatem, że w firmie MaxPoint nie zdecydowano się na ten tani chwyt i po prostu skierowano tę obudowę do użytkowników preferujących tradycyjne chłodzenie powietrzem.

Wentylacja – „A na co ci chłodzenie wodne?”

Na pudełku znalazło się dumne i wyjątkowo odważne stwierdzenie, że system wentylacyjny jest tak znakomity, iż nie ma potrzeby stosowania układu chłodzenia wodą. Słysząc je, wielu doświadczonych użytkowników mogłoby się obruszyć. Ale przecież takie układy są różne i na pewno znajdzie się jakiś słabszy ;) Hasło zatem jest niewątpliwie bardzo chwytliwe, ale potencjalni nabywcy nie powinni przywiązywać do niego wagi. Z drugiej strony recenzent na dźwięk podobnych sloganów tylko zaciera rączki. Nie ma nic ciekawszego niż zabawa w pogromcę mitów. Zanim jednak ów mit obali... pardon... zweryfikujemy, warto omówić pokrótce możliwości wentylacji w EL Diablo.

Patrząc na tę obudowę, można się jednak długo zastanawiać: czy łatwiej wymienić miejsca, w których przebito otwory, czy może te, które pozostały nietknięte. Ciekawie prezentuje się tylna ścianka, która jest chyba jedynym klasycznym elementem z punktu widzenia wentylacji. Pozostawiono tam możliwość zamontowania wentylatora 120 mm, jednak producent żadnego tam nie umieścił. I w gruncie rzeczy ten tylny otwór można uznać za nieistotny dla obiegu powietrza.

Wentylacja EL Diablo jest oparta na czterech dużych wentylatorach o dość egzotycznym formacie. Najistotniejszy, bo największy i położony najbliżej najcieplejszych komponentów, jest boczny wentylator 330 mm. Wciąga on powietrze przez siatkę i dmucha bezpośrednio na płytę, procesor, moduły pamięci i częściowo karty rozszerzeń. Takie rozwiązanie staje się ostatnio coraz popularniejsze, bo jego efektywność może być bardzo wysoka. Poza tym na panelu bocznym można zamontować naprawdę dużych rozmiarów jednostki. Jednak istotne jest, by taki wentylator nie był jedynym elementem wentylacji obudowy, co również jest, niestety, częste. Na szczęście nie zapomniano umieścić w układzie dwóch wierzchnich wentylatorów, również w nietypowym rozmiarze 180 mm. Wyciągają one powietrze ze środka, przyspieszając oddawanie ciepła przez radiatory. Poza tą trójką na froncie zamontowano i odpowiednio wyeksponowano jeszcze jeden wentylator, o dziwnym formacie 250 mm, który pompuje powietrze do środka. Strumień powietrza przepływa przy koszyku na dyski, więc przy okazji je schładza. Dodatkowo wszystkie wentylatory mają regulację obrotów, choć bez ich licznika.

I wszystko byłoby naprawdę pięknie zaprojektowanym układem, wydajnym i cichym, gdyby nie kilka „drobiazgów”.

„Drobiazg” nr 1: konstruktorzy APlus-Case pozwolili sobie nieco inaczej policzyć rozmiary wentylatorów, a dokładniej – podali przekątną otworów montażowych. Jeśli liczyć w ten sposób, popularne 120 byłyby modelami 160 mm. Niestety, takie podejście trudno zrozumieć, bo zwyczajowo wielkość wentylatora jest określana przez długość boku ramki bądź średnicę wirnika, gdy ta jest od niej większa. Zatem umieszczony z boku gigant ma nie 330, a 290 mm (ramka 230 mm), umieszczone pod wierzchem jednostki mają nie 180, a 160 mm, przedni zaś model ma faktycznie 180 mm, nie 250. Co ciekawe, przewody zasilające największy z nich zostały oznaczone naklejką mówiącą, że ma on 36 cm. To wszystko co prawda niewiele zmienia dla potencjalnego nabywcy, ale nie można tego tutaj pominąć. Oby tylko inni producenci nie postanowili iść śladem APlus-Case.

„Drobiazg” nr 2: Gdyby stalowa siatka znajdowała się jedynie w świetle bocznego wentylatora, to trudno byłoby cokolwiek temu zarzucić. Niestety, siatka ta wypełnia niemal cały lewy panel, a więc duża część potencjału wierzchnich wentylatorów jest marnowana przez powietrze wpadające swobodnie na całej szerokości i wysokości panelu. Słowem, odsysają one po części chłodne powietrze, które dopiero co wpadło do środka i nie miało możliwości schłodzenia jakiegokolwiek komponentu. Nie można zatem mówić o jakimkolwiek uszczelnieniu obudowy i ukierunkowaniu przepływu powietrza. Jedynie w okolicy wentylatorów można spodziewać się poprawy warunków. Oczywiście, są na tyle duże i w takiej liczbie, że większa część komponentów znajduje się w ich zasięgu, ale na pewno nie jest to uporządkowany system wentylacyjny. Ma to swoje skutki, o czym napiszemy na dalszych stronach.

„Drobiazg” nr 3: Obudowa nie ma żadnych filtrów przeciwkurzowych, co jest poważną wadą, jak na dzisiejsze standardy. Gdyby konstrukcja ta była kierowana do entuzjastów, którzy często wymieniają komponenty i chcą to robić szybko, problem byłby znacznie mniejszy. El-Diablo nie został jednak wyposażony w żadne specjalne ułatwienia, które mogłyby o tym świadczyć. Zatem z tego punktu widzenia jest to dość klasyczna obudowa. Potencjalny użytkownik będzie więc musiał walczyć z kurzem na własną rękę, czy to stosując prowizoryczne rozwiązania, czy też wyposażając się w cysternę sprężonego powietrza.

„Drobiazg” nr 4: Przepuszczalność powietrza stalowej siatki nie rzuca na kolana. I choć wentylatory ssące mają z tym nieco mniejszy problem, tak wierzchnim przeszkadza to znacznie bardziej. Oczywiście, jest to znacznie lepsze rozwiązanie niż "grille" wycięte z blachy konstrukcyjnej, ale do optimum jest daleko.

„Drobiazg” nr 5: Producent nie zadbał o to, żeby w przyszłości można było wymienić fabryczną baterię wentylatorów. Wszystkie wykorzystane modele nie mają zamienników na rynku, nawet marki APlus-Case. Trudno zatem liczyć, że w przyszłości pojawi się choćby jeden typ, który będzie mógł zastąpić zużyty egzemplarz z EL Diablo. Gdyby zatem trzeba było wymienić wentylatory, to użytkownik będzie skazany na dwa 120 mm z przodu (zaraz za wlotem powietrza) i z tyłu. Wydajność tego systemu będzie zatem drastycznie niższa.

„Drobiazg” nr 6: Niestety, z pięknym i przestronnym wlotem na froncie obudowy nie idzie w parze konstrukcja obudowy. Zaraz za wentylatorem 250 mm (tj. 180 mm) znajduje się lita ścianka z otworem dla znacznie mniejszej jednostki 120 mm. Szkoda, bo przednia „dmuchawa” bardziej pełni rolę estetyczną, niż wspomaga wentylację.

Powyższe „drobiazgi” nie bez powodu wprowadza cudzysłów. Większość z nich to poważne wady, które mają niebagatelny wpływ na warunki panujące wewnątrz. Wielką dziurą w lewym panelu konstuktorzy APlus-Case zafundowali obudowie szereg problemów. Nie jest jednak tak, że system wentylacji EL Diablo jest całkowicie pozbawiony zalet. Wbrew pozorom jedną z nich jest fabryczna bateria wentylatorów. Ich żywotność jest trudna do sprawdzenia, ale głośność – znacznie łatwiejsza. Nawet najwięksi amatorzy ciszy powinni być zadowoleni z tego, jak działa przedni i boczny wentylator. Na minimalnym napięciu podawanym z kontrolera obudowy są one niemal niesłyszalne. Jedynie wierzchnie jednostki da się usłyszeć w cichym pomieszczeniu, a i to raczej z bliskiej odległości. Z drugiej strony wydajność tej baterii ustawionej na maksimum może być imponująca. Olbrzymią zaletą są też trzy kontrolery obrotów, które wbudowano w obudowę. Dzięki nim można naprawdę wygodnie dopasować warunki działania komputera. Szkoda tylko, że rozrzucono je po różnych miejscach: jeden, widoczny od razu, zlokalizowano na panelu wejść i wyjść multimedialnych. Dwa znalazły się na obu bokach, blisko frontu, na 1/3 wysokości obudowy. Producent umożliwił też włączanie i wyłączanie podświetlenia wentylatorów za pomocą przycisków umieszczonych po bokach przedniego wlotu powietrza, choć w naszym egzemplarzu nie udało się ich zmusić do działania. Wszystkie kable zasilające wentylatory oraz diody zostały dobrze opisane, więc nie ma ryzyka pomyłki. Przypina się je do drobnej płytki drukowanej umieszczonej w wygodnym miejscu – na spodzie obudowy, tuż za koszykiem na dyski twarde. Niestety, twórcy EL Diablo Advance nie poszli za ciosem, i wszystkie elementy trzeba podłączać do zasilacza osobno. Tych moleksów jest aż sześć, bo poza czterema wentylatorami podłącza się do nich diody i płytkę drukowaną.

Podsumowując tę część, trzeba zaznaczyć, że wentylacja APlus-Case EL Diablo Advance, choć niespójna, nie jest zupełnie nieprzemyślana. Jednak najlepsze rezultaty osiągnie się pod warunkiem, że system chłodzenia poszczególnych komponentów nie będzie przypadkowy. Dobrym wyborem wydają się schładzacze procesora, w których wentylator jest ustawiony poziomo do płyty głównej. Natomiast karta graficzna powinna mieć większy radiator o poprzecznie ułożonych blaszkach.

Platforma testowa i metody

Oto użyta platforma testowa:

Testy wykonaliśmy w 32-bitowym środowisku Windows XP.

APlus-Case EL Diablo Advance jest drugą przetestowaną przez nas konstrukcją, z wykorzystaniem nowej metodyki testowej. Taki test zmusza do przyjęcia pewnych założeń oraz ustandaryzowania metod.

Założenia co do metod:

1. W dostępnych obudowach stosuje się ogromną liczbę różnych układów wentylacyjnych. Nasza platforma jest niezmienna. Staraliśmy się jednak stworzyć zestaw, który będzie możliwie podatny na wszelkie zmiany warunków panujących wewnątrz i możliwie uniwersalny. Niemniej jednak systemy wentylacji w niektórych obudowach lepiej pasują do naszej platformy, w innych – gorzej, co pewnie znajdzie odzwierciedlenie w wynikach. To jest pierwszy powód, dla którego nie należy naszych wyników odczytywać dosłownie, bo po prostu nie są precyzyjne. Będziemy starali się za każdym razem komentować wyniki, jeśli uznamy, że różnice mogą wydać się dziwne.
2. Wyniki to odczyty w programach monitorujących, pochodzące z czujników umieszczonych w układach. Nie zawsze te czujniki są dobrze skalibrowane, ale bardzo trudno to ocenić. Zatem odczytując wyniki, Czytelnik musi być świadom ich pewnej umowności. Nie zawsze stopnie na wykresie odzwierciedlają prawdziwą temperaturę. To jakby bardziej punkty w benchmarku niż stan faktyczny. I to jest drugi powód, dla którego nasze wyniki nie powinny być odczytywane dosłownie.
3. Wybraliśmy cztery newralgiczne elementy komputera, w których postanowiliśmy mierzyć temperaturę. To procesor, karta graficzna, mostek północny oraz dysk twardy. Całą platformę obciążamy jednocześnie działającymi programami 3DMark06 (zapętlony) oraz OCCT, a po pół godzinie odnotowujemy najwyższe uzyskane temperatury komponentów. Następnie pozostawiamy komputer na dalsze pół godziny bez żadnego obciążenia (wyświetlanie pulpitu) i po upływie tego czasu zapisujemy najniższe uzyskane temperatury. Ponieważ niektóre wyniki mogą mieć dokładność jednej dziesiątej stopnia, a inne – całego, ujednolicamy wszystko i podajemy wyniki z dokładnością właśnie do pełnego stopnia. Ułamki zaokrąglane są według klasycznej metody matematycznej (0,6–1,5=1).
4. Obudowy są testowane w dwóch konfiguracjach: fabrycznej oraz z wykorzystaniem wentylatorów Noctua NF-P12. Wszelkie puste miejsca na wentylatory zapewne odbiją się na wynikach. Jeśli obudowę wyposażono w kontroler, to jest ona testowana w dwóch opcjach: wentylatory na maksimum i minimum obrotów, jeśli kontrolera nie ma, to z oczywistych względów tylko na maksimum. Testy obudów z użyciem wentylatorów Noctua pojawiają się wtedy, gdy konstrukcja umożliwia ich zastosowanie. Są to jedne z najlepszych wentylatorów na rynku, w związku z czym są dobrym wyborem dla osób szukających bardzo wyciszonych obudów. Fabryczne systemy wentylacji rzadko kiedy mają choćby zbliżoną kulturę pracy do tych zbudowanych z wykorzystaniem modeli NF-P12 działających z prędkością 700 obr./min. Wartość tę uznaliśmy za dobrą dla osób zainteresowanych przede wszystkim ciszą. Zapewne dla niektórych to wciąż będzie za szybko, by komputer był niesłyszalny, ale znajdą się również osoby, dla których to zdecydowanie za mało, bo zanadto odbija się na skuteczności wentylacji. Niestety, jakąś prędkość musieliśmy ustalić.
5. Ponieważ nie tylko temperatura ma znaczenie, ale również głośność, testujemy i ten aspekt. Stosujemy te same dwie konfiguracje jak w przypadku testu wentylacji: fabryczną (ewentualnie w dwóch opcjach) oraz z wentylatorami Noctua, o ile jest to możliwe. Nie testujemy samych wentylatorów, ale całą i pustą (sic!) obudowę, gdyż istotne może okazać się jej wyciszenie. Jednak ten test jest wykonywany za pomocą specjalnego miernika ciśnienia akustycznego, ustawionego pod kątem 45 stopni do płaszczyzny frontu i w odległości 50 cm. Trzeba jednak zaznaczyć, że choć jest to precyzyjny przyrząd, to nie zawsze jego wyniki przekładają się bezpośrednio na odczuwalną głośność. Na tę bowiem składa się nie tylko natężenie dźwięku, ale choćby częstotliwość fali dźwiękowej. Dlatego te wyniki też będziemy komentować, gdy okaże się, że nieco odbiegają od tego, co słyszy ucho recenzenta :)

Założenia co do sprzętu:

1. Wykorzystujemy komponenty, które przede wszystkim generują dużo ciepła, aby obudowa mogła się wykazać. Nie są to części ani szczególnie nowe, ani bardzo obecnie popularne, ale nie to jest najważniejsze. Poza tym dzięki takiemu podejściu zakurzone i zapomniane w PCLab.pl części mogą przeżywać drugą młodość i platforma jest mniej podatna na bieżące potrzeby redakcji ;)
2. Oparliśmy się przede wszystkim na systemach chłodzących firmy Thermalright, gdyż jest to producent, który jako jedyny stworzył kompleksowy zestaw schładzaczy do niemalże wszystkich komponentów: nie tylko procesora i karty graficznej, ale także sekcji zasilania, mostków płyty głównej oraz modułów pamięci operacyjnej. Poza tym jako jedyny zaoferował zamiennik fabrycznego systemu chłodzenia Radeona HD 2900 XT, który wykorzystujemy w swojej platformie.
3. Wszystkie radiatory są możliwie duże i przystosowane do działania bez wentylatora, aby wrażliwość na zmiany warunków wewnątrz była jak największa.
4. Schładzacze procesora i karty graficznej zostały dodatkowo wyposażone w wentylatory Noctua NF-P12 działające z prędkością 700 obr./min. Zmniejszy to różnice między obudowami, ale nie było innego wyjścia. Co prawda niektóre, bardzo dobrze wentylowane obudowy były w stanie schłodzić te komponenty nawet bez udziału wentylatorów, ale temperatury były na tyle wysokie, że ranking wyników byłby zbyt krótki. Gdy obudowa była w stanie schłodzić procesor bez wentylatora na radiatorze, to o tym piszemy. Wszystkie pozostałe komponenty są chłodzone pasywnie.
5. Wykorzystaliśmy pastę IC Diamond 7 Carat, gdyż obecnie jest jedną z najwydajniejszych, a przy tym nie traci z czasem właściwości. Po złożeniu i wygrzaniu sprzętu platforma nie jest rozmontowywana w celu ponownego nałożenia pasty, bo to mogłoby zmienić wyniki.
6. Zasilacz, o ile to możliwe, jest montowany tak, by nie uczestniczył w wentylacji i działał jak najciszej. Oznacza to, że obudowy, które umożliwiają zamontowanie zasilacza na przykład na spodzie obudowy w położeniu z wentylatorem zasysającym powietrze od spodu, paradoksalnie mogą uzyskiwać nieco słabsze wyniki niż te, które tego nie umożliwiają. Niemniej jednak właśnie tak umiejscowiony zasilacz jest bardziej „reprezentatywny”.

Wyniki testów

Ponieważ APlus-Case EL Diablo jest drugą obudową, którą przetestowaliśmy pod kątem wentylacji, to na wykresach znajdzie się również Cooler Master ATCS 840. Czytelnik powinien pamiętać, że ta druga konstrukcja nie była wyposażona w żaden kontroler, a zatem jej fabryczny system wentylacji działał na maksymalnych obrotach. Z drugiej strony w środku było wtedy kilka nieobsadzonych otworów wentylacyjnych.

W trakcie testów zasilacz był zamontowany w pozycji standardowej, wentylatorem u dołu. Nie należy zatem zapominać, że miał on swoją rolę w wymianie powietrza w okolicy radiatorów chłodzących komponenty. Nie testowaliśmy EL Diablo z wykorzystaniem wentylatorów Noctua, gdyż obudowa pozwala na zamontowanie tylko jednego takiego urządzenia.

Temperatura otoczenia w czasie testów wynosiła 22 stopnie Celsjusza. Błąd pomiarowy został oszacowany na 1 stopień.

Schładzacz procesora naszej platformy testowej okazał się bardzo wrażliwy na wszelki dodatkowy ruch powietrza w okolicy. Ponieważ mieścił się on dokładnie pod bocznym, wielkim wentylatorem EL Diablo, to wyniki zostały zniekształcone. Bardziej obrazują one bowiem potencjał schładzacza procesora niż systemu wentylacji. Wentylator dmucha bezpośrednio na radiator.

Czytelników zaniepokojonych wskazaniami niższymi niż temperatura otoczenia recenzent prosi o zwrócenie uwagi na punkt drugi założeń metodologicznych.

Dwa powyższe wykresy wydają się najważniejsze ze wszystkich, bo opisują to, co się dzieje, gdy wentylator obudowy nie dmucha bezpośrednio na chłodzony element. Schładzacz karty graficznej znalazł się bowiem poza światłem bocznego wentylatora EL Diablo. W konsekwencji odnotowaliśmy na nim temperatury znacznie wyższe niż w ATCS 840, której przecież fabrycznie nie uzbrojono w żaden nadmuch w okolicy kart rozszerzeń. Siłą tej konstrukcji był jednak właśnie uporządkowany system wentylacyjny, który tu dał o sobie znać najdobitniej.

Mostek północny to następny element chłodzony radiatorami umieszczonymi dokładnie pod bocznym wentylatorem EL Diablo. Wyniki zatem nie opisują faktycznego potencjału systemu wentylacji obudowy.

Tutaj można mówić o pewnej niespodziance, bo Cooler Master ATCS 840 wydawał się w teorii lepiej rozwiązywać problem schładzania dysków. W EL Diablo strumień powietrza pracującego z pełną prędkością frontowego wentylatora 250 (tj. 180) mm okazuje się jednak skuteczniejszy pomimo przyblokowania go stalową ścianką – a może właśnie dzięki temu? Trudno jednak stwierdzić, jaka byłaby kolejność w stawce, gdyby napędów było więcej.

I choć ukute przez APlus-Case hasło, według którego EL Diablo zapewnia co najmniej równie dobre chłodzenie jak układy wodne, raczej nie ma racji bytu, to powyższe wyniki budzą pewną wątpliwość.

Czemu dobre wyniki pomiarów temperatury na niektórych podzespołach nie są reprezentatywne? W końcu nie liczy się teoretyczna wydajność systemu wentylacji obudowy, ale właśnie temperatura we wrażliwych miejscach komputera. Dla Czytelnika i potencjalnego nabywcy nie musi być ważne, czy osiągana jest ona za sprawą przemyślanego i skutecznego układu chłodzenia czy przez zwykłe dmuchanie na te elementy.

Podejście, choć słuszne, ma jednak pewne wady. Jedną z nich widać na poniższym zdjęciu:

Nam nie udało się zmieścić tego giganta w środku, bo zawadzał o schładzacz procesora. Test musiał odbyć się zatem w takich warunkach, jakie widać na zdjęciu. Taki wentylator, jeśli jest umieszczony w środku obudowy, wyraźnie zmniejsza ilość wolnego miejsca (patrz wartość α w tabelce na następnej stronie). Niedogodność jednak nie jest duża – w wielu obudowach takie wentylatory są montowane od zewnątrz.

Innym, znacznie istotniejszym problemem jest chłodzenie elementów, które nie znajdą się w świetle tego dużego bocznego wentylatora. Przeprowadzone testy wykazały, że komponenty te mogą mieć warunki pracy gorsze nawet niż w standardowych i ciasnych obudowach Midi Tower (sic!). Poza tym taki wentylator wymaga dopracowanego systemu wentylacji, by był skuteczny. Na wierzchu EL Diablo umieszczono dodatkowy tandem wentylatorów, ale wiele obudów jest ich pozbawionych. Warto na to zwracać uwagę. Również schładzacze powinny mieć dostosowaną do bocznego nadmuchu konstrukcję. W końcu najpoważniejszym problemem, jaki trapi nie tylko EL Diablo, ale i przytłaczającą większość wentylowanych w ten sposób obudów, jest brak filtrów przeciwkurzowych. Boczne wentylatory pompują do środka znaczne ilości powietrza, a z nim – kurzu, więc tym bardziej potrzeba bariery przeciwkurzowej – a nie mniej, jak może myśli wielu producentów. Ostatecznie o tym, jak wiele na powyższych wykresach wart jest jasnożółty pasek, rozstrzyga wykres natężenia dźwięku:

Tło to 36,8 dBA.

Dobre temperatury osiągnięte na niektórych podzespołach zostały, jak widać, okupione dużą głośnością. Nie jest to jeszcze żaden dramat, ale dłuższe siedzenie przy tak wentylującym się komputerze może być uciążliwe. Warto też raz jeszcze przestudiować wykresy temperatur, mając na uwadze długość jasnożółtego i fioletowego paska wykresu: 46,9 wobec 39 dBA. Z drugiej strony EL Diablo naprawdę imponuje po ograniczeniu obrotów wszystkich wentylatorów do minimum. Ledwo 0,5 dBA ponad tło to wynik wręcz znakomity, jak na fabryczną konfigurację. Zastanawiające jest też to, że różnica między tymi wartościami w przypadku elementów umieszczonych w świetle bocznego wentylatora 290 mm jest ogromna, a praktycznie nie ma jej na karcie graficznej, która znalazła się poza światłem wentylatora. Potwierdza to tezę, że to nie system wentylacyjny odgrywa tu zasadniczą rolę, ale pojedyncze wentylatory, które jakby zastępują te montowane bezpośrednio na radiatorach schładzaczy.

Warto dodać, że w naszej platformie zysk z bezpośredniego nadmuchu wydaje się bardzo duży tylko dlatego, że komponenty są chłodzone przez duże, często pasywne schładzacze. A te – jak wspomnieliśmy, omawiając metody – reagują bardzo silnie na każdą zmianę warunków pracy. Elementy komputera, których schładzacze są przeznaczone do współdziałania z wentylatorem, jak referencyjne systemy chłodzenia kart graficznych, popularny Thermalright Ultra 120 lub Pentagram Freezone HP-120 AlCu Karakorum – zareagowałyby znacznie słabiej.

Podsumowanie

Firma MaxPpint stworzyła obudowę APlus-Case EL Diablo Advance (nie mylić z rok starszym modelem EL Diablo) stosunkowo niedawno – około pół roku temu. Konstrukcja ta zwraca na siebie uwagę, choć jej jakość na pewno nie jest w żadnym z aspektów bezkompromisowa. Producent zaoferował zatem efektowną obudowę, lecz nie wyposażył jej w żadne innowacyjne rozwiązanie. System wentylacji mający przyćmić systemy chłodzenia cieczą przyćmił, niestety, szereg jej wad, które w codziennym użytkowaniu mogą okazać się uciążliwe. Jednak za tą obudową przemawia bardzo konsekwentna stylistyka, którą oparto na bardzo dobrej jakości materiałach. Również sama konstrukcja jest bardzo solidna i wykorzystuje sprawdzone rozwiązania.

Za EL Diablo Advance trzeba zapłacić nie mniej niż 600 zł. To dużo, szczególnie że niektórzy konkurenci oferują znacznie lepiej pomyślane modele za niższą cenę. Obudowa ta może mieć zatem pewien problem ze zdobyciem serc klientów szukających przede wszystkim funkcjonalności oraz dobrego stosunku jakości do ceny. Nieco mniej wymagający, a przy tym wrażliwi na taką stylistykę, mogą ulec znacznie łatwiej. Konstrukcja ta odwzajemni się niewątpliwie błękitnym blaskiem stacji kosmicznej... i toną zebranego kurzu.

α informuje pośrednio o tym, jak wysoki schładzacz zmieści się w obudowie. Jest to odległość między podkładkami dystansowymi, do których przymocowana jest płyta główna (ich długość w różnych obudowach jest inna), a panelem bocznym bez zamontowanych wentylatorów, tuneli itp. Trzeba jednak pamiętać, że od przedstawionej wartości trzeba jeszcze odjąć 9 mm (platforma LGA775) lub 10 mm (AM2/AM3), bo takie są sumaryczne grubości płyt głównych z procesorami.

β to informacja o miejscu dla karty graficznej, tj. między płaszczyzną śledzi kart rozszerzeń a koszykiem na dyski twarde. Na rynku pojawiają się już karty, które nie w każdej obudowie się mieszczą. Każde dodatkowe miejsce będzie tym bardziej istotne, jeśli zasilanie będzie podpinane klasycznie, a więc właśnie od strony dysków.

Adnotacje:

* – przy nóżkach rozłożonych

** – z fabrycznym wentylatorem 290 mm wewnątrz

*** – w nawiasie format wentylatorów podany przez producenta

**** – w testowanym egzemplarzu funkcja włączania i wyłączania nie działała

Do testów dostarczył: Abertek

Cena w dniu publikacji (z VAT): 600–650 złotych