Steve Woźniak o trendach na rynku IT
Gościem trzeciego dnia IDF był Steve Wozniak, legenda rynku IT. Wozniak wraz ze Steve'em Jobsem założyli w 1976 roku firmę Apple. Wozniak konstruował komputery, a Jobs zajmował się ich sprzedażą.
Steve Wozniak zawsze marzył o byciu inżynierem elektronikiem. Całą wiedzę o budowie tranzystorów, rezystorów czy diod wpajał mu jego ojciec, z zawodu nauczyciel. Wozniak szybko złapał bakcyla i zaczął konstruować własne komputery. Jego wielkim marzeniem była praca na stanowisku inżyniera w HP. I rzeczywiście, Wozniak zatrudnił się w 1973 roku w HP, gdzie przez trzy lata zajmował się tworzeniem kalkulatorów naukowych.
Sam jednak, w ramach hobby, budował w swoim pokoju w domu komputery. Warto przy tym podkreślić, że nie kierował się książkami opisującymi „krok po kroku”, jak zbudować komputer. Wypożyczał z biblioteki instrukcje obsługi do różnych urządzeń elektronicznych, a potem starał się te urządzenia budować od nowa – wiedząc tylko, jaki ma być efekt ich działania, a nie jak są w istocie skonstruowane.
I to było główne przesłanie Steve'a Wozniaka kierowane do deweloperów zebranych na konferencji IDF. „Doskonalcie samych siebie, nie kopiujcie cudzych rozwiązań, a zamiast tego starajcie się wprowadzać własne, nie bójcie się wdrażać swoich własnych pomysłów, nawet jeśli początkowo wydają się zupełnie zwariowane. Kombinujcie, jak rozwiązywać problemy, i starajcie się nie korzystać z tutoriali. W ten sposób być może znajdziecie zupełnie rewolucyjne rozwiązania, które mogą zmienić świat. Idźcie pod prąd, zamiast brać udział w wyścigu szczurów”.
Cały wywiad z Wozniakiem jest bardzo ciekawy i zachęcamy do obejrzenia go. Niestety, dostępny jest tylko w oryginale, po angielsku.
Czy komputery będą mądrzejsze od ludzi?
Po wywiadzie z Wozniakiem bardzo ciekawą prezentację przeprowadził Justin Rattner. Tematem była odległa przyszłość komputerów. Intel w tym roku obchodzi 40-lecie istnienia firmy, więc Rattner prognozował, co się będzie działo z komputerami za następne 40 lat.
Przede wszystkim możemy się spodziewać tego, że komputery przyszłości będą co najmniej tak samo inteligentne jak ludzie, a najprawdopodobniej ludzi pod tym względem prześcigną. Według naukowców w ciągu ostatnich pięciu milionów lat pojemność ludzkiego mózgu (a co za tym idzie – jego możliwości) powiększyła się od trzech do sześciu razy. Tymczasem prawo Moore'a mówi, że za 40 lat moc mikroprocesorów wzrośnie milion razy. Wszystko zatem wskazuje na to, że będą one na tyle szybkie, by osiągnąć poziom inteligencji człowieka, a nawet go przewyższyć. I nie należy tu stawiać pytania, czy to się w ogóle stanie, a nawet kiedy się stanie, ale czego jeszcze potrzeba, żeby ten cel osiągnąć. Naukowcy już teraz analizują sposób działania ludzkiego mózgu oraz algorytmy, którymi się kieruje. Gdy mózg zostanie „rozpracowany”, wystarczy zaimplementować te algorytmy w oprogramowaniu i zlecić jego wykonanie komputerom.
Obecne maszyny są jeszcze za wolne, by symulować ludzkie myśli, jednak szybko się to zmieni. Wystarczy spojrzeć w przeszłość, by przekonać się, jak szybko rozwijają się technologie komputerowe. 40 lat temu komputery zajmowały całe budynki. Dziś telefon komórkowy, który mieści się w kieszeni spodni, jest milion razy mniejszy i tysiąc razy szybszy. Komputery rozwijają się w tempie wykładniczym. Tempo rozwoju technologii w ciągu najbliższych 100 lat nie będzie więc takie samo jak w ciągu minionych 100 lat, a raczej porównywalne z rozwojem z ostatnich 20 tysięcy lat.
Krzem i jego następcy
Oczywiście inżynierowie Intela patrzą w przyszłość i rozwijają technologie produkcji procesorów tak, by firma brała udział w tym, co będzie się działo za 40 lat. Jedno z podstawowych pytań brzmi: czy krzem nadal będzie głównym materiałem przy produkcji procesorów? Prawdopodobnie technologia CMOS będzie wykorzystywana przynajmniej przez najbliższych 10 lat. W końcu konieczne będzie zastosowanie nowych materiałów, jak nanorurki węglowe lub wstęgi grafenowe.
Wcześniej jednak zobaczymy nową generację tranzystorów o nowej konstrukcji (trójbramkowych). W przyszłości tranzystory znikną i zostaną zastąpione np. przez spiny magnetyczne, które mogą przyjmować stany nieustalone. A to oznacza wyjście poza binarny (zero-jedynkowy) zapis informacji. Jeśli ktoś w tym momencie pomyślał o komputerze kwantowym, to dobrze skojarzył fakty.
Technologie elektroniczne będą odchodzić od ładunków elektrycznych. Wykorzystywane będą technologie optyczne lub magnetyczne. Już dziś wiemy, jak potężną przewagę ma optyczna transmisja danych nad tradycyjną, elektryczną, wykorzystującą najczęściej druty miedziane jako nośnik. Fotony przesyłane przez światłowód nie kolidują ze sobą, więc tracona jest znacznie mniejsza ilość energii, a przepustowość jest fenomenalna. W niedalekiej przyszłości będziemy przesyłać dane z szybkością trylionów bitów na sekundę (czyli miliardów miliardów). Już teraz naukowcy budują specjalne modulatory laserowe, które w obecnej postaci osiągają przepustowość rzędu 40 Gb/s. Modulatory można integrować w specjalnym chipie fotonowym, co pozwala na mnożenie pasma i uzyskiwanie przepustowości rzędu terabitów na sekundę.
Inżynierowie Intela pracują jednak nie tylko nad samą konstrukcją procesorów czy metodami przesyłu informacji, ale także nad metodami przesyłu energii. Przeprowadzono ciekawą demonstrację: na odległość około pół metra przesłano energię o mocy około 60 watów, wystarczającą do zasilenia żarówki (mógłby to być jednak laptop). Wykorzystano w tym celu dwie dużych rozmiarów cewki. Cewkę odbiorczą można by równie dobrze wbudować np. za ekranem laptopa.
Osobiste roboty
Inne pole zainteresowań inżynierów to osobiste roboty, czyli coś, co dotąd widzieliśmy tylko w filmach science fiction. Wyobraźmy sobie robota, który sprząta nam w domu, zmywa naczynia, odkurza. Takie roboty już dziś istnieją, chociaż na razie są produkowane w pojedynczych egzemplarzach, w dodatku ich umiejętności są jeszcze bardzo ograniczone. Konstruktorzy robotów musieli zmierzyć się z otaczającym nas środowiskiem i losowością zdarzeń. Nic w naszym życiu nie dzieje się dwa razy dokładnie w ten sam sposób. Dlatego roboty nie mogą funkcjonować na podstawie prostych algorytmów. Robot osobisty, przemieszczając się po mieszkaniu, musi umieć ominąć krzesło czy stół, a także otworzyć sobie drzwi czy szufladę. Produkowane obecnie prototypy takich robotów wykorzystują zestawy sensorów, od najprostszych, jak kamery, do sensorów pola elektrycznego, umożliwiającego „dotykanie” obiektów na odległość (ang. electric field pretouch).
Analizują zebrane informacje i porównują je w bazie danych. Na IDF zaprezentowano robota, który poszukuje czarnych plastikowych kubków, a gdy je znajdzie, podnosi je ze stołu i wrzuca do swojego „bagażnika”. Robot taki mógłby posprzątać ze stołu naczynia po obiedzie, a następnie załadować je do zmywarki. Któż by nie chciał takiego robota w domu ;-) Robot samodzielnie porusza się na kółkach i umie omijać przedmioty (wykorzystuje niebieski laser do „namierzania” przeszkód). W jego chwytak wbudowano kamery, dzięki którym rozpoznaje kształty. Zaprezentowany robot zaprogramowano na poszukiwanie kubków.
Następne demo to „ręka” robota wyposażonego w sensor „dotyku” na odległość. Wykorzystując pole elektryczne, umie „wyczuwać” położone niedaleko obiekty i stara się je chwycić. Robot został ponadto wyposażony w funkcję symulowania „sprężyn”. Można mu podać rękę i potrząsnąć jego własną :-)
Materiały zmieniające swój kształt
Chyba najciekawsze, nad czym pracują konstruktorzy, to materiały zmieniające swoje kształty. Wyobraźmy sobie obiekt (np. telefon komórkowy) zbudowany z kilku milionów mikroskopijnej wielkości kuleczek, z których każda wyposażona jest we własny komputer oraz zestaw elektromagnesów. Zestaw ten pozwala kuleczkom trzymać się jedna drugiej, a także przemieszczać się względem siebie. Pozwala to na zmianę kształtu obiektu. Nasz hipotetyczny telefon może mieć postać pudełka od zapałek, albo nawet bransoletki, ale za chwilę może się rozrosnąć do gabarytów typowego laptopa! Idealnie prezentuje to poniższy film, choć na razie to tylko grafika komputerowa...
Materiały zmieniające kształty dają nam niewyobrażalne możliwości. Niestety, konstruktorzy są na razie na bardzo wczesnym etapie budowy tzw. katomów (catom – Claytronics Atom), czyli wspomnianych „kuleczek”. Obecnie mają one kształt walców o wielkości bateryjki R14. W ich środku schowano mikroprocesor i pamięć lokalną, a na boku walca rozmieszczono elektromagnesy. Obecne katomy mogą się zatem przemieszczać jedynie w dwóch wymiarach. Docelowo walce zostaną zastąpione przez kule, które będą zmniejszały swoje rozmiary. Celem jest osiągnięcie kuleczek o średnicy około 100 mikronów, chociaż oczywiście im mniej, tym lepiej. W laboratoriach prowadzone są już eksperymenty z katomami elektrostatycznymi 2D o długości kilku milimetrów i średnicy 1 mm, a także katomami 3D o kształcie kuli o rozmiarach rzędu milimetra. Pozostało tylko zmieścić w nich elektronikę i elektromagnesy...
Ponieważ ciężko jest nam opisać słowami wszystkie przeprowadzone demonstracje, ponownie zapraszamy do obejrzenia filmu. Uwaga: trwa godzinę, w dodatku otwiera okienka ze slajdami – trzeba je po prostu zamknąć i oglądać dalej :-)