Radeon X1600 Pro w akcji, czyli pojedynek kart Gigabyte GV-RX16P256D-RH i XpertVision Radeon X1600PRO Golden

Seria Radeon X1600 docelowo ma zastąpić rodzinę Radeon X700 i Radeon X800 (w tym modele GT i GTO). Radeon X1600 XT to najsilniejszy przedstawiciel nowej linii układów ATI w średnim segmencie cenowym. Radeon X1600 Pro to natomiast jego wolniejsza odmiana. Układ jest produkowany w wymiarze technologicznym 90 nm, oferuje wsparcie dla modelu cieniowania 3.0 i posiada kilka unikalnych dla rodziny Radeon X1000 atutów, jak możliwość korzystania z pełnoekranowego wygładzania krawędzi z jednoczesnym renderingiem High Dynamic Range (HDR). W układzie nie zabrakło także wsparcia dla technologii Avivo i sprzętowej akceleracji dekodowania H.264. Paleta oferowanych funkcji 3D jest identyczna z tą, którą udostępniają karty Radeon X1800/X1900. Różnice pomiędzy nimi sprowadzają się jedynie do wydajności.

Karty z układem Radeon X1600 XT opisaliśmy już tutaj. Przetestowaliśmy wówczas akceleratory HIS X1600XT IceQ Turbo i MSI RX1600XT-T2D256E. Tam też wyjaśniliśmy architekturę chipu Radeon X1600. Wszystkich zainteresowanych szczegółami odsłyłamy do powyższego artykułu. Tradycyjnie już, przedstawimy jednak przegląd najważniejszych cech architektury.

Radeon X1600 Pro

Radeon X1600 Pro to zasadniczno słabsza odmiana modelu X1600 XT. Różnice pomiędzy obydwoma modelami sprawdzają się jedynie to taktowania. W przypadku wersji XT, układ graficzny pracuje z zegarem 590 MHz, a pamięci - 1387 MHz (częstotliwość efektywna, pamięci GDDR3). W Radeonie X1600 Pro te wartości zostały odpowiednio obniżone; 500 MHz dla GPU i 800 MHz (efektywnie) dla pamięci DDR2. Dzięki tym zmianom karty te będą tańsze, ale także wyraźnie wolniejsze. Pozostałe specyfikacje pozostały nie zmienione. Układ nadal dysponuje 12 jednostkami Pixel Shader i 5 modułami Vertex Shader. Szyna danych do pamięci ma szerokość 128 bitów, a sam kontroler pamięci cechuje się architekturą pierścieniową (wewnętrzna szerokość magistrali wynosi 256 bitów). Słabą stroną chipu jest jednak niewielka liczba jednostek mapujących tekstury - 4 takie jednostki wydają się być wąskim gardłem na tle aż 12 modułów cieniowania pikseli.

Gigabyte GV-RX16P256D-RH

Produkt Gigabyte wykorzystuje chip Radeon X1600 Pro i jest taktowany zgodnie ze specyfikacją ATI; 500 MHz dla układu graficznego i 800 MHz (efektywnie) w przypadku 256 MB pamięci DDR2. Karta jest chłodzona pasywnie (bezgłośnie) przez pokaźnych rozmiarów system aluminiowych radiatorów z ciepłowodami (heat-pipes). System chłodzenia karty jest jednoslotowy, więc jej przyszli posiadacze nie stracą możliwości korzystania z któregokolwiek ze slotów płyty głównej. Samo chłodzenie zostało zaprojektowane przez firmę Zalman. W czasie pracy nie nagrzewa się zbytnio. Zmierzona przez nas temperatura w czasie obciążenia, w najcieplejszym miejscu radiatora, wyniosła 56 stopni Celsjusza.

Na obu stronach ciemnoniebieskiego laminatu rozmieszczono osiem układów pamięci o czasie dostępu 2,5 ns. Chłodzone są wszystkie kości, z wyjątkiem jednej, która dosyć niefortunnie znalazła się zaraz pod dwoma wyprowadzonymi ciepłowodami. Na śledziu karty znalazły się gniazda DVI, TV-out i D-Sub.

W pudełku znajdziemy przejściówkę DVI→D-Sub, płytę CD ze sterownikami, grę Xpand Rally, instrukcję obsługi i kabel S-Video zakończony wyjściami dla obiornika HDTV i TV-out.

Karta jest zgodna z technologią CrossFire, więc bez problemu będzie działała w towarzystwie drugiej podobnej karty. Produkt wyceniono na 479 zł.

XpertVision Radeon X1600Pro Golden

Drugim testowanym przez nas akceleratorem z układem Radeon X1600 Pro jest karta XpertVision Radeon X1600Pro Golden. XpertVision to marka należąca do firmy Palit. Produkt posiada oznaczenie Golden (w sprzedaży dostępne będą też wersje bez tego przyrostka), co sugeruje, że jest to specjalna edycja. Karta posiada pamięci o czasie dostępu 1,4 ns - takie, jakie instalowane są na kartach Radeon X1600 XT - oraz ciche chłodzenie pochodzące od firmy Zalman. Taktowanie karty wynosi 575 MHz dla układu graficznego i 1300 MHz (efektywnie) dla 256 MB pamięci. Jak widać, są to częstotoliwości bliskie tym, jakimi cechują się modele Radeon X1600 XT. Produkt XpertVision jest zatem fabrycznie przetaktowany przez producenta. Odmiennie od innych kart Radeon X1600 Pro, na których znajdują się kości pamięci DDR2, na karcie XpertVision umieszczono szybkie układy GDDR3.

Model X1600Pro Golden wykorzystuje płytkę drukowaną w kolorze czerwonym, na której znalazło się osiem modułów pamięci Samsung K4J5532306-BC14 (1,4 ns) umieszczonych po obu stronach laminatu karty. Niestety, radiatorki na pamięciach znajdują się tylko po jednej stronie - awersie. Kości na rewersie są odkryte. Uwagę zwraca wentylator firmy Zalman, który wyglądem jest zbliżony do znanej wersji VF700. Rozwiązanie to jest przez wielu chwalone jako bardzo ciche, choć zdarzają się osoby narzekające na poziom generowanego hałasu. W tym przypadku wiatrak jest ledwo słyszalny, i to z niewielkiej odległości (15-20 cm). Przy zamkniętej obudowie nie powinniście go wcale usłyszeć. Jedyny mankament stanowią tutaj gabaryty coolera - po osadzeniu karty w slocie PCI Express x16, zasłonięty zostaje sąsiadujący z nim port.

Na blaszce mocującej umieszczono gniazda DVI, D-Sub oraz wyjście telewizyjne (TV-out).

W zestawie z kartą znajdziemy kabelek HDTV, S-Video, przejściówkę DVI→D-Sub, przewodnik szybkiej instalacji i płytę CD ze sterownikami. Całości dopełnia gra Conflict Global Storm i programowy odtwarzacz DVD firmy CyberLink - PowerDVD 5.

Karta XpertVision również jest zgodna z technologią CrossFire - nic nie stoi na przeszkodzie, by wykorzystać ją jako element składowy systemu z dwoma akceleratorami. Produkt wyceniono na 599 zł.

Platforma testowa

Karty Gigabyte GV-RX16P256D-RH i XpertVision Radeon X1600PRO Golden przetestowaliśmy w komputerze o następującej konfiguracji:

Zestaw testowy
Typ komponentu	Model	Dostarczył
Procesor	Pentium 4 Extreme Edition 3,4 GHz	www.intel.com
Wentylator	Intel box	www.intel.com
Płyta główna	Intel D925XCV	www.intel.com
Pamięć	1 GB DDR2 533 Kingmax	www.kingmax.com.tw
Dysk twardy	Seagate Barracuda 7200.7 200 GB	www.seagate.com
Napęd optyczny	LG GSA-4040B (DVD±RW)	redakcyjny
Monitor	LG Flatron 915FT Plus (19")	redakcyjny
Zasilacz	SilverStone Zeus 650 W	www.4max.pl

Na komputerze zainstalowaliśmy system Windows XP Professional z dodatkiem Service Pack 2 oraz sterowniki Catalyst 6.2 dla obu kart Radeon X1600 Pro.

Testy wydajności

Karty z układem Radeon X1600 Pro przetestowaliśmy w komputerze, w którym testowaliśmy niedawno karty Radeon X1600 XT. Nie mamy jeszcze kompletu wyników wszystkich kart z naszej nowej platformy (z procesorem Athlon 64 FX-57), a chcieliśmy pokazać wydajność opisywanych modeli na tle jak największej liczby konkurentów. I tak, Radeon X1600 Pro zostanie porównany do GeForce 6600 GT z racji podobnych cen obu akceleratorów. Z tego samego powodu kartę XpertVision porównamy do modelu Radeon X800 GTO.

Zaczynamy - tradycyjnie - od serii 3DMark. Szczególną uwagę zwracajcie na niebieski słupek, który przypisaliśmy karcie Gigabyte - typowemu przedstawicielowi Radeon X1600 Pro. Produkt XpertVision (słupek czerwony) jest znacząco podkręcony i jego wydajność okazała się zbliżona do X1600 XT.

3DMark03

Pierwszy z naszych testów nie nastraja zbyt optymistycznie. Radeon X1600 Pro wypadł tu o 20% gorzej od swojego rywala, karty GeForce 6600 GT. Natomiast podkręcona wersja, model XpertVision, wypadł zaledwie o włos lepiej od GeForce 6600 GT i wyraźnie słabiej od kart Radeon X1600 XT i X800 GTO.

3DMark05

Sytuacja wygląda odmiennie w nowszej wersji popularnego benchmarka. Tutaj karta XpertVision wypadła lepiej od Radeona X800 GTO i tylko odrobinę gorzej od Radeona X1600 XT. Domyślnie taktowanemu Radeonowi X1600 Pro udało się wyprzedzić GeForce 6600 GT - różnica na korzyść tego pierwszego sięga 16%.

Far Cry

W Far Cry podkręcony Radeon X1600 Pro wypadł nieco gorzej od modelu X1600 XT - dokładnie tak, jak w 3DMarku05. Karta Gigabyte poradziła sobie tutaj gorzej od GeForce 6600 GT, wypadając średnio o 10% słabiej.

Quake 4

W Quake 4 (jak również w Doom 3) karty z układami NVIDII radzą sobie niezwykle dobrze. Nie inaczej jest w tym przypadku; GeForce 6600 GT nie dał najmniejszych szans konkurencji, wyprzedzając obie karty Radeon X1600 Pro, a także - w niskiej rozdzielczości - nawet model X800 GTO.

F.E.A.R.

Nowe Radeony z serii X1600 dobrze radzą sobie w grze F.E.A.R., która intensywnie obciąża jednostki cieniowania pikseli. Produkt XpertVision wypadł tu na poziomie karty Radeon X800 GTO, zaś karta Gigabyte w niskiej rozdzielczości na równi z GeForce 6600 GT, a w wysokiej nawet lepiej. Szkoda jednak, że liczba klatek na sekundę nie pozwala na płynną rozgrywkę.

Counter-Strike: Source

W Counter-Strike: Source Radeonowi X1600 Pro nie udało się prześcignąć GeForce 6600 GT - wypadł o 27% gorzej w niskiej rozdzielczości i o 12% słabiej w trybie z włączonymi wygładzaniem krawędzi i filtrowaniem anitoztropowym. Z kolei karta XpertVision, czyli wysoko przetaktowany Radeon X1600 Pro, poradziła sobie całkiem dobrze, choć nadal nie udało jej się pokonać wycenionego podobnie Radeona X800 GTO.

Serious Sam 2

Niska rozdzielczość w grze Serious Sam 2 to jeden z nielicznych przypadków, kiedy to Radeonowi X1600 Pro udało się wyprzedzić GeForce 6600 GT. Po włączeniu wygładzania krawędzi sytuacja się odwraca.

Podkręcanie

Do podkręcania obu kart Radeon X1600 Pro wykorzystaliśmy program ATITool w wersji 0.25 beta 13. Stopniowo podnosiliśmy taktowanie układu graficznego i pamięci, aż doszliśmy do momentu, kiedy na ekranie zaczęły pojawiać się przekłamania w wyświetlanym obrazie (artefakty). Jako narzędzie do szybkiej oceny stabilności kart wykorzystaliśmy test Mother Nature w 3DMark03. Gdy w czasie testu pojawiały się artefakty, obniżaliśmy taktowanie o jeden krok (zwykle 5 MHz) i uruchomialiśmy już cały benchmark w kilku przebiegach, by potwierdzić stabilność akceleratora.

Jeśli nie jesteście ekspertami w dziedzinie podkręcania, a chcielibyście poprawić osiągi swoich akceleratorów, to specjalnie dla Was przygotowaliśmy krótki poradnik na ten temat - tutaj. Nasze eksperymenty rozpoczniemy od karty Gigabyte. Będziemy podawać efektywne taktowanie pamięci kart (ATITool podaje taktowanie rzeczywiste).

Gigabyte GV-RX16P256D-RH

Domyślne taktowanie karty wynosi 500 MHz dla układu graficznego i 800 MHz dla pamięci. Dokładne częstotliwości zegarów widoczne są na poniższym zrzucie z programu ATITool.

Kartę udało nam się przetaktować do częstotliwości 585/864 MHz. Pamięci podkręciły się raczej słabo - o wiele lepiej wypadł sam GPU. Mimo wszystko, to i tak całkiem przyzwoite wyniki, jak na kartę chłodzoną pasywnie.

XpertVision Radeon X1600Pro Golden

Ten model jest fabrycznie podkręcony przez producenta, więc jest znacznie wydajniejszy od typowych kart Radeon X1600 Pro (co pokazaliśmy w testach wydajności na poprzedniej stronie). Jego taktowanie jest jedynie odrobinę niższe od częstotliwości pracy droższych kart Radeon X1600 XT.

Po karcie XpertVision spodziewaliśmy się dobrych wyników podkręcania z racji obecności aktywnego chłodzenia i kości pamięci o niskim czasie dostępu, i nie zawiedliśmy się. Karta pracowała stabilnie nawet z zegarami 665/1467MHz! Dzięki tak znacznemu podkręceniu wyprzedziła typowe karty Radeon X1600 XT, co zobrazujemy na kilku wykresach wydajności poniżej.

Tradycyjnie przedstawiamy kilka wykresów wydajności podkręconych kart, by pokazać, jakiego skoku wydajności można się spodziewać. Jak widać, wydajność karty Gigabyte wzrosła o 10-11%, zaś modelu XpertVision o 16-18%.

Podsumowanie

Radeon X1600 Pro to niezbyt interesujący produkt. W gruncie rzeczy jest to dobry układ, jednakże cierpi na tę samą dolegliwość, co Radeon X1600 XT - cenę. Cenowo układ ATI konkuruje w chwili obecnej z kartami GeForce 6600 GT. Jest od nich jednak wolniejszy, przy czym w zasadzie nie oferuje niczego więcej. Uważamy, że w swojej aktualnej cenie produkt jest nieatrakcyjny - lepiej nabyć jedną z kart opartych o układ GeForce 6600 GT, które ostatnio dość znacznie potaniały. Ponadto w szerokiej ofercie przeróżnych modeli można natrafić na karty GeForce 6600 z pamięciami GDDR3 (np. Galaxy GeForce 6600 GE), które można dostać już za ok. 400 zł. Są to tak naprawdę GeForce 6600 GT, tyle że z nieco niższymi zegarami.

Karta Gigabyte GV-RX16P256D-RH to ciekawy produkt. Przeglądając cenniki sklepów komputerowych okazuje się, że najtańszą kartę z chipem Radeon X1600 Pro można dostać za 460 złotych. Gigabyte oferuje swój produkt w cenie 479 złotych, co - jak na pasywnie chłodzony model - miło zaskakuje. Bez dwóch zdań, jest to jedna z najbardziej atrakcyjnych kart Radeon X1600 Pro w tym przedziale cenowym. Ponadto, akcelerator można dodatkowo podkręcić, zyskując ok. 10% więcej wydajności.

XpertVision Radeon X1600Pro Golden z pozoru może się wydawać interesującym produktem, jednakże sen z oczu spędza cena karty. W podobnej cenie można kupić szybsze karty Radeon X800 GTO. Jedynym plusem w stosunku do Radeona X800 GTO wydaje się być wsparcie Shader Model 3.0. Czy warto jednak nabywać produkt o przeszło 20% wolniejszy tylko po to, by mieć akcelerator z obsługą kilku nowych funkcji? Sytuacji nie ratuje niestety potencjał w podkręcaniu - karta podkręca się przyzwoicie, ale entuzjaści znacznie więcej "wycisną" z Radeona X800 GTO (po podkręceniu jego wydajność wzrasta do poziomi X800 XL!). ATI musi obniżyć ceny swoich układów do rozsądnego poziomu, inaczej nie wróżymy serii X1600 zbyt dużej popularności.