GeForce 6800 GS - tani zastępca GeForce 6800 GT

GeForce 6800 GS - garść detali

GeForce 6800 GS wykorzystuje układ o nazwie kodowej NV42 i składa się ze 190 milionów tranzystorów. Wytwarzany jest w procesie technologicznym 110 nm, co ma swoje odbicie w mniejszej wielkości samego układu i niższych kosztach jego produkcji w stosunku do GeForce 6800 GT, który był produkowany w technologii 130 nm. Układ charakteryzuje się 12-potokową architekturą, posiada pięć jednostek Vertex Shader i 256 MB pamięci GDDR3. GPU jest połączony z pamięciami szyną o szerokości 256 bitów. Specyfikacja układu przypomina zatem do złudzenia tą, która opisuje karty GeForce 6800. Tu jednak podobieństwa się kończą. Procesor karty pracuje z częstotliwością 425 MHz (GeForce 6800: 325 MHz), a taktowanie pamięci ustalono na 1000 MHz (efektywnie), w przeciwieństwie do 700 MHz w przypadku GeForce 6800. Wachlarz funkcji związanych z wyświetlaniem grafiki jest tu nieco większy niż w przypadku Radeona X800 XL, bowiem GeForce 6800 GS jest wyposażony w jednostki Pixel i Vertex Shader 3.0. Docelowo układ ma zastąpić droższe (i już niedostępne w sklepach) karty GeForce 6800 GT.

Radeon X800 XL - parę słów

O układzie Radeon X800 XL pisaliśmy już na naszych łamach. Artykuł poświęcony referencyjnej karcie z tym układem znajdziecie tutaj. Radeon X800 XL jest obecny na rynku niemalże od roku. To pierwszy układ ATI produkowany w wymiarze technologicznym 0,11 um. Udostępnia 16 potoków renderujących, 6 jednostek cieniujących wierzchołki (Vertex Shader) i 256-bitową szynę danych do pamięci. Taktowanie układu graficznego wynosi 400 MHz, zaś pamięci pracują z częstotliwością 980 MHz (efektywnie). Akceleratory z tym procesorem są wyposażone w 256 MB szybkich pamięci GDDR3. Układ posiada jednostki Pixel i Vertex Shader w wersji 2.0 i obsługuje technologię kompresji map normalnych 3Dc. Bezpośrednim konkurentem Radeona X800 XL był przez długi czas GeForce 6800 GT, niestety karty z tym układem są już obecnie niedostępne w sklepach. Niemniej, wciąż pojawiają się na aukcjach internetowych i stale jesteśmy zasypywani pytaniami na ich temat, stąd obecność karty GeForce 6800 GT w naszym artykule. Dostępność kart Radeon X800 XL także znacznie zmalała w ostatnim czasie, stąd wiele sklepów oferuje te karty w bardzo wysokich cenach - nawet za przeszło 1000 złotych.

Specyfikacja to nie wszystko

W tym miejscu chcielibyśmy zwrócić Wam uwagę na pewien kardynalny błąd, który dosyć często popełniają recenzenci. Otóż GeForce 6800 GS jest przez wielu porównywany do Radeona X800 GTO. Jak wspomnieliśmy już wcześniej w naszym artykule poświęconym karcie HIS X800 GTO IceQ II Turbo, specyfikacje obu produktów wydają się być bardzo zbliżone (12 potoków renderująych, 256 MB pamięci GDDR3 połączonych z GPU 256-bitową magistralą), lecz czynnikiem uniemożliwiającym bezpośrednie porównanie tych kart jest jednak... ich cena. Radeona X800 GTO można w tej chwili nabyć za mniej niż 700 złotych, podczas gdy za GeForce 6800 GS przyjdzie nam zapłacić znacznie około 850 złotych. Zatem GeForce 6800 GS nie jest bezpośrednim konkurentem X800 GTO.

Poniżej przedstawiamy tabelę z danymi technicznymi opisywanych układów.

Porównanie układów graficznych
	RADEON X800 XL	RADEON X800 GTO	GeForce 6800 GS	GeForce 6800 GT
Nazwa kodowa	R430	R480/R423	NV42	NV40
Technologia produkcji	110 nm	130 nm low-k	110 nm	130 nm
Liczba potoków renderujących	16	12	12*	16
Liczba jednostek Vertex Shader	6	6	5	6
Taktowanie GPU	400 MHz	400 MHz	425 MHz	350 MHz
Wypełnianie	6,4 Gpix/s	4,8 Gpix/s	5,1 Gpix/s	5,6 Gpix/s
Efektywne taktowanie pamięci	980 MHz	980 MHz	1000 MHz	1000 MHz
Szerokość magistrali pamięci	256 bitów	256 bitów	256 bitów	256 bitów
Przepustowość pamięci	31,4 GB/s	31,4 GB/s	32,0 GB/s	32,0 GB/s

*12 jednostek Pixel Shader, 8 jednostek ROP

GeForce 6800 GS posiada 8 jednostek ROP, o których działaniu szerzej pisaliśmy w artykule o karcie GeForce 6600 GT AGP. Tam też wyjaśniliśmy, dlaczego mniejsza liczba tych jednostek (od liczby jednostek Pixel Shader) nie wpływa ujemnie na osiągi dzisiejszych układów. W praktyce bardzo rzadko dochodzi do sytuacji, że do jednostek ROP trafia maksymalna liczba przetworzonych i pokolorowanych pikseli. Jeśli zatem taka sytuacja praktycznie nie ma miejsca, to można zbudować tańszy układ, usuwając niepotrzebne jednostki. Jak przekonacie się niebawem, GeForce 6800 GS z łatwością dotrzymuje kroku GeForce 6800 GT o 16 jednostkach Pixel Shader i 16 jednostkach ROP.

MSI NX6800GS-TD256E

Karta MSI NX6800GS-TD256E wykorzystuje układ GeForce 6800 GS. Produkt bazuje na płytce drukowanej w kolorze zielonym i korzysta z referencyjnego systemu chłodzenia NVIDII, który mogliśmy spotkać m.in. na kartach GeForce 6800 GT. Radiator posiada miedziany rdzeń, a zintegrowany z nim wentylator ma postać małej turbiny i nie należy do szczególnie cichych - do czasu załadowania systemu operacyjnego jest bardzo głośny. Na szczęście później sterowniki spowalniają jego obroty do akceptowalnego dla uszu poziomu, choć nadal jest wyraźnie słyszalny, np. na tle wentylatora naszego procesora.

Karta jest taktowana zgodnie ze specyfikacją NVIDII, a zatem 425 MHz dla układu graficznego i 1000 MHz w przypadku 256 MB pamięci GDDR3. W trybie 2D częstotliwość pracy układu graficznego zostaje obniżona do 350 MHz. Na laminacie znajduje się osiem układów pamięci, które są rozlokowane tylko po jednej stronie karty (awersie). Pamięci są chłodzone, przylegając do radiatora.

Na górnej krawędzi znajduje się złącze SLI, dzięki któremu możemy połączyć ze sobą dwa akceleratory, by zwielokrotnić szybkość generowania grafiki w grach. Na blaszce mocującej znajduje się 15-pinowe gniazdo D-Sub, cyfrowo-analogowe złącze DVI-I oraz wyjście telewizyjne. Więcej na temat gniazd i złączy obecnych na kartach graficznych dowiecie się z lektury naszego artykułu porównawczego 65 kart graficznych AGP.

Do karty producent dołączył niezbędny zestaw okablowania, na który składa się 6-pinowa przelotka do dodatkowego zasilania karty (użyteczna, jeśli nie posiadamy zasilacza z odpowiednim kablem PCI Express) i kabel S-Video, za pomocą którego możemy wyprowadzić obraz na telewizor. W pudełku znajdziemy ponadto lapidarnie spisane podręczniki instalacji, płytę CD ze sterownikami, oprogramowaniem firmy MSI (Live Update 3, GoodMEM, LockBox, WMInfo, SecureDoc) i pakietem Norton Internet Security 2005. Wraz z kartą otrzymujemy także pełną wersję gry Colin McRae Rally 2005 na płycie DVD.

Galaxy GeForce 6800 GS

Akcelerator firmy Galaxy do złudzenia przypomina produkt MSI. Jedyna różnica to naklejka na radiatorze karty. Ponownie mamy zatem do czynienia z referencyjną konstrukcją NVIDII. System chłodzenia jest relatywnie głośny i na pewno nie będą z niego zadowoleni amatorzy budowania cichych komputerów. Po załadowaniu sterowników karty, obroty wentylatora zostają zmniejszone. Ponownie, rdzeń radiatora posiada miedziany rdzeń, który bezpośrednio przylega do układu graficznego. W przypadku kart GeForce 6800 GT cały radiator był wykonany z aluminium. Dlaczego zdecydowano się na miedzianą wkładkę? Prawdopodobnie dlatego, że układ NV42 (6800 GS) pracuje szybciej i jest mniejszy niż NV40 (6800 GT), stąd powierzchnia oddawania ciepła jest znacznie mniejsza i z radiatorem zintegrowano miedzianą płytę, by usprawnić oddawanie ciepła.

Układ graficzny jest taktowany zegarem o częstotliwości 425 MHz (w trybie 2D jest to 350 MHz), pamięci pracują natomiast z prędkością 1000 MHz (efektywnie). Taktowanie karty jest zatem zgodne z zaleceniami NVIDII. Tym samym wydajność obu testowanych kart GeForce 6800 GS powinna być taka sama. Układy pamięci są usytuowane po jednej stronie płytki drukowanej, a za ich schłodzenie odpowiedzialny jest radiator karty.

Na śledziu karty znalazło się gniazdo D-Sub, złącze DVI-I i wyjście telewizyjne. Na górnej krawędzi akceleratora znajduje się złącze SLI.

W pudełku znajdziemy instrukcję obsługi, zwięzły podręcznik instalacji, płytę CD ze sterownikami i grę Nascar Thunder 2004 ze stajni EA Sports. Do karty dołączono kompletny zestaw okablowania: 6-pinową przelotkę dla dodatkowego zasilania karty, przejściówkę DVI, kabel S-Video i kabel S-Video z rozgałęzieniem na cztery wtyki RCA (oddzielne kanały dla chrominancji i luminancji, czyli koloru i jasności).

Zestaw testowy

Konfiguracja naszego zestawu testowego przedstawiała się następująco:

Zestaw testowy
Typ komponentu	Model	Dostarczył
Procesor	Pentium 4 Extreme Edition 3,4 GHz	www.intel.com
Wentylator	Intel box	www.intel.com
Płyta główna	Intel D925XCV	www.intel.com
Pamięć	1 GB DDR2 533 Kingmax	www.kingmax.com.tw
Dysk twardy	Seagate Barracuda 7200.7 200 GB	www.seagate.com
Napęd optyczny	LG GSA-4040B (DVD±RW)	redakcyjny
Monitor	LG Flatron 915FT Plus (19")	redakcyjny
Zasilacz	SilverStone Zeus 650 W	www.4max.pl

Na komputerze zainstalowaliśmy system Windows XP Professional z dodatkiem Service Pack 2 i najnowsze dostępne w chwili przygotowywania artykułu sterowniki: Catalyst 5.12 dla kart z układami ATI i ForceWare 81.95 dla kart z procesorami firmy NVIDIA.

Testy wydajności

Kartom GeForce 6800 GS staraliśmy się dobrać możliwie najbliższego cenowo rywala z układem ATI. W chwili gdy zaczęliśmy pisać artykuł, akceleratory z układami GeForce 6800 GS kosztowały w graniach 900-950 złotych. W podobnym przedziale cenowym znajdowały się karty Radeon X800 XL. Obecnie jednak kartę MSI można już nabyć za 840 złotych, co sprawia, że GeForce 6800 GS nie ma przeciwnika w swojej kategorii cenowej. Karty Radeon X800 GTO są znacznie tańsze (kosztują już nawet poniżej 700 złotych), a słaba dostępność Radeona X800 XL spowodowała bardzo znaczny wzrost jego cen – wiele sklepów oferuje karty oparte o ten układ w cenach przekraczających 1000 złotych. Tym samym GeForce 6800 GS ze swoją ceną jest w zasadzie bezkonkurencyjny. Jeśli dobrze poszukacie, to wciąż możecie nabyć Radeona X800 XL ze starą ceną na poziomie 900 złotych, jednak istnieje prawdopodobieństwo, że będzie to tylko "papierowa cena". Niemniej, porównamy go do obu kart GeForce 6800 GS, ponieważ jest to ich najbliższy cenowo konkurent i nadal jest dostępny.

Jak wspomnieliśmy we wprowadzeniu, na wykresach wydajności umieściliśmy także kartę z układem GeForce 6800 GT - model ASUS N6800GT Extreme, by sprawdzić, jak ma się jej wydajność w porównaniu z młodszym bratem. Oprócz tego – li tylko w formie ciekawostki – pokażemy również jak na tle droższych kart wypada Radeon X800 GTO – wielu z Was na pewno zastanawia się, czy warto wyłożyć więcej pieniędzy i nabyć GeForce 6800 GS.

Zaczynamy!

3DMark03

W 3DMark03 prym wiodą karty z procesorami NVIDII. Na szczycie stawki GeForce 6800 GT. Nieznacznie za nim uplasowały się akceleratory oparte o układ GeForce 6800 GS. Średnio o 7% wolniejszy od liderów stawki okazał się być Radeon X800 XL.

3DMark05

Kolejny benchmark firmy Futuremark wskazuje na wyższość Radeona X800 XL. Różnice pomiędzy nim a kartami GeForce 6800 GS są jednak niewielkie. Co ciekawe, GeForce 6800 GT okazał się być w tym przypadku wolniejszy od swojego następcy.

Far Cry

W niskiej rozdzielczości na prowadzeniu Radeon X800 XL. Ponownie obu kartom GeForce 6800 GS udało się wyprzedzić GeForce 6800 GT.

Po zwiększeniu rozdzielczości i włączeniu "upiększaczy" obrazu na czoło wysunęły się karty z układami NVIDII. Przewaga GeForce 6800 GS nad Radeonem X800 XL sięga 10%.

F.E.A.R.

W trybie 1024x768 wydajność wszystkich kart (poza Radeonem X800 GTO oczywiście) jest bardzo zbliżona.

W wysokim trybie graficznym GeForce 6800 GS dostał potężnego łupnia, przegrywając z Radeonem X800 XL o przeszło 40%! Niemniej jednak na żadnej z kart nie było mowy o rozgrywce w takich ustawieniach – we wszystkich przypadkach minimalna wartość FPS była niższa od 25 klatek na sekundę. F.E.A.R. jest jednak znany ze swoich koszmarnych wymagań sprzętowych.

Counter-Strike: Source

W grze Counter-Strike: Source Radeon X800 XL ponownie pokonał swoich rywali. W trybie 1280x1024 z wygładzaniem krawędzi okazał się być o przeszło 8% lepszy od GeForce 6800 GS.

Quake 4

W Quake 4 wyraźnie dominują karty z układami NVIDII. Przewaga GeForce 6800 GS nad kartą Radeon X800 XL waha się od 8 do 11%, zależnie od zastosowanego trybu graficznego.

Serious Sam 2

Na koniec prezentujemy wyniki z gry Serious Sam 2, która wykorzystuje silnik najeżony wręcz efektami specjalnymi.

Podobnie jak w F.E.A.R., tak i tutaj widzimy wyraźną przewagę karty Radeon X800 XL. W trybie 1024x768 jest to 10%, a po podbiciu rozdzielczości i aktywacji wygładzania krawędzi przewaga ta rośnie do 16%.

Podkręcanie

Do podkręcania obu kart GeForce 6800 GS wykorzystaliśmy funkcję wbudowaną w sterowniki ForceWare. Stopniowo podnosiliśmy taktowanie układu graficznego i pamięci, aż doszliśmy do momentu, gdy na ekranie zaczęły pojawiać się przekłamania w wyświetlanym obrazie (artefakty). Jako narzędzie do oceny stabilności kart wykorzystaliśmy test Mother Nature w 3DMark03. Gdy w czasie testu pojawiały się artefakty, obniżaliśmy taktowanie o jeden krok (zwyczajowo 5 MHz) i uruchomialiśmy już cały benchmark w kilku przebiegach.

Jeśli nie jesteście ekspertami w dziedzinie podkręcania, a chcielibyście poprawić osiągi swoich akceleratorów, to specjalnie dla Was przygotowaliśmy krótki poradnik na ten temat - tutaj.

Kartę firmy Galaxy udało nam się podkręcić do częstotliwości 510/1270 MHz!

Akcelerator marki MSI podgoniliśmy natomiast do 515/1300 MHz!

Obie karty uzyskały bardzo podobne rezultaty. Nie bez znacznia jest tu wpływ zastosowania tego samego systemu chłodzenia i identycznych kości pamięci. GeForce 6800 GS podkręca się zatem bardzo dobrze; układ graficzny przetaktowaliśmy o 21%, pamięci zaś - o 30%. Sprawdźmy, jak przełoży się to na wydajność w testach.

Podkręcanie – wyniki

Przetaktowanie pozwoliło w znaczny sposób podnieść osiągi testowanych kart - od 18 do przeszło 23%. GeForce 6800 GS po podkręceniu jest na pewno szybszy od kart GeForce 6800 Ultra.

Podsumowanie

GeForce 6800 GS to bardzo udany produkt. Jego wydajność jest zbliżona do wydajności kart GeForce 6800 GT, które są w tej chwili dostępne jedynie z drugiej ręki i na ogół droższe. Jak widać, mniejsza liczba jednostek ROP nie wpływa negatywnie na wydajność układu. Dzisiejsze gry zawierają bowiem liczne i skomplikowane programy dla jednostek cieniowania wierzchołków i pikseli, które są zajęte obliczaniem przypisanym im zadań. W tym czasie jednostki ROP w pewnym sensie "odpoczywają", ponieważ bardzo rzadko dochodzi do sytuacji, że w jednym takcie zegara układu z potoków pikseli do przełącznika krzyżowego, a następnie do jednostek ROP, trafia 12 (w przypadku GeForce 6800 GS) pokolorowanych pikseli. Usunięcie zbędnej liczby jednostek pozwala zatem na zmniejszenie kosztów produkcji i jest jednym z powodów przystępnej ceny tych kart.

Radeon X800 XL okazał się być szybszy od GeForce 6800 GS w większości z przeprowadzonych przez nas testów. Różnice te są jednak na ogół niewielkie (8-10%). Jedyny wyjątek stanowi gra F.E.A.R., w której przewaga karty z układem ATI była bardzo duża. Są także tytuły (Quake 4, Far Cry), gdzie na prowadzeniu jest GeForce 6800 GS.

Którą z przetestowanych kart wybrać? My zdecydowalibyśmy się na zakup jednej z kart opartych na układzie GeForce 6800 GS, bo choć Radeon X800 XL jest trochę szybszy, to jednak jest też dużo droższy, z powodu swojej słabej dostępności. GeForce 6800 GS jest przy tym nowocześniejszy technologicznie (udostępnia jednostki Pixel i Vertex Shader 3.0) i dysponuje sporym potencjałem w podkręcaniu. Zapaleńcy i hobbyści powinni bez problemu podnieść wydajność akceleratora o 20-25%.

Czy zatem zakup Radeona X800 XL jest zupełnie pozbawiony sensu? Niekoniecznie. Jak wspomnieliśmy, jest to generalnie szybszy produkt niż GeForce 6800 GS. Jeśli zatem uda Wam się go nabyć w cenie poniżej 900 złotych i nie planujecie podkręcania (lub też nie znacie się na tym), to na pewno będziecie zadowoleni.

Z dwóch przetestowanych kart GeForce 6800 GS my polecamy Wam akcelerator MSI - jest tańszy od produktu Galaxy i ma ciekawsze dołączone oprogramowanie. Nasz egzemplarz karty MSI podkręcił się ponadto lepiej. Pamiętajcie jednak, że do testów podkręcania należy podchodzić indywidualnie, ponieważ nie każda karta będzie podkręcała się tak samo. W gruncie rzeczy jedynym minusem jest tu system chłodzenia, który nie należy do wyjątkowo cichych. Z drugiej strony nie jest też szczególnie hałaśliwy. Biorąc pod uwagę rzeczone zalety i fakt, iż GeForce 6800 GS to zdecydowanie najlepszy produkt w cenie poniżej 1000 złotych, przyznajemy karcie MSI NX6800GS-TD256E naszą rekomendację.