RADEON X800 GT - konkurent dla GeForce 6600 GT

Czym jest RADEON X800 GT?

Na pewno wielu z Was zadaje sobie takie samo pytanie, jak w śródtytule powyżej. Odpowiedź jest dość prosta: to 8-potokowy układ będący pochodną procesora RADEON X800 XT (R423). R423 produkowany jest z myślą o wydajnych kartach RADEON X800 XT czy RADEON X800 XL, jednak nie wszystkie wytworzone układy mają w pełni funkcjonalne 16 potoków renderujących. Ponieważ szkoda by było wyrzucać niepełnosprawne układy do kosza, lepiej zablokować część uszkodzonych potoków i sprzedawać procesory jako sprawne, ale nieco wolniejsze. Tak też powstał RADEON X800 GT. Wykorzystano w nim te układy R423, które nie przeszły poprawnie testów na pracę z 16 potokami renderującymi.

W niektórych kartach RADEON X800 GT spotkać można nawet układy R480, stosowane na kartach RADEON X850. Ich pochodzenie jest takie samo - to te egzemplarze chipów R480, które nie mogły prawidłowo pracować jako 16-potokowe układy, więc nie mogły być instalowane na kartach RADEON X850. Zaletą R480 nad R423 jest to, że ten pierwszy układ daje się lepiej podkręcać.

Wiemy zatem, że RADEON X800 GT to układ 8-potokowy. A jak jego pozostałe parametry? Tutaj nic się w stosunku do RADEON X800 XT nie zmieniło (z wyjątkiem taktowania): mamy jednostki Pixel Shader 2.0 i Vertex Shader 2.0 czy wsparcie dla technologii kompresji map normalnych 3Dc. Szerzej na temat układów RADEON X800 przeczytacie tutaj.

RADEON X800 GT cechuje się taktowaniem na poziomie 475 MHz dla GPU i 980 MHz (efektywnie) dla pamięci. To zegary zbliżone do GeForce 6600 GT. RADEON ma jednak dużą (przynajmniej teoretycznie) przewagę nad układem NVIDII - z pamięciami komunikuje się przez dwukrotnie szerszą, 256-bitową szynę danych. Przesyła dane do pamięci blisko dwukrotnie szybciej, niż czyni to GeForce 6600 GT. Ta właśnie cecha powinna zapewnić RADEONowi przewagę wydajnościową nad konkurentem.

Napisaliśmy, że RADEON X800 GT to konkurent GeForce 6600 GT. Należy to oczywiście uzasadnić. Za konkurenta uważamy produkt o podobnej cenie. I rzeczywiście, RADEON X800 GT mieści się na dokładnie tej samej półce cenowej, co GeForce 6600 GT. Co więcej, jest nawet trochę tańszy. Przykładowe (orientacyjne) ceny zamieszczamy w poniższej tabelce:

Karty RADEON X800 GT dostępne są na razie wyłącznie w wersji PCI Express. W chwili obecnej nie ma planów wypuszczenia kart AGP.

Sapphire X800GT 256 MB

W naszej redakcji testom poddaliśmy dwie karty graficzne z układami RADEON X800 GT. Pierwszą jest produkt firmy Sapphire, model X800GT 256 MB. Kartę otrzymaliśmy w dość małym pudełku. To wersja zwana "LBOX" lub "Lite" - praktycznie pozbawiona jest dodatkowego oprogramowania (nie licząc sterowników i programu do podkręcania). Dostępna jest jeszcze wersja karty "FBOX" ("Full"). Pakowana jest w nieco większe pudełko (patrz tutaj), a dołączone oprogramowanie obejmuje pełną wersję programu PowerDVD 6 oraz grę Splinter Cell: Pandora Tomorrow. Sugerowana cena karty LBOX to ok. 710 złotych. Wersja FBOX jest o kilkadziesiąt złotych droższa (ok. 760 złotych).

W środku pudełka miejsca nie było zbyt wiele, jednak udało się zmieścić to, co niezbędne: kartę graficzną, płytkę ze sterownikami i komplet kabelków. Sama karta wygląda dość niepozornie, ma niebieski laminat, a układ graficzny chłodzony jest przez mały radiator ze zintegrowanym wentylatorem.

Wiatraczek ma kilka trybów pracy. Domyślnie (w trybie 2D) jest stosunkowo cichy, ale gdy układ się nagrzewa (np. podczas grania), wentylator przyspiesza i zaczyna hałasować. Nie jest bardzo głośny (np. tak jak wentylator na kartach RADEON X850 XT), ale jeśli macie wyciszonego peceta, to na pewno wentylator na karcie Sapphire będzie najgłośniejszym elementem w komputerze. Na pewno miłośnicy ciszy nie będą zadowoleni.

Karta ma 256 MB pamięci GDDR3 w kostkach Samsunga o czasie dostępu 2 ns. Pamięci nie są chłodzone.

Do karty dołączono płytę ze sterownikami i programem Sapphire TRIXX służącym do podkręcania. Zestaw uzupełniają kabelki umożliwiające podłączenie do karty telewizora (także HDTV), a także drugiego monitora z gniazdem D-Sub.

Taktowanie karty jest zgodne z zaleceniami ATI i wynosi 475/980 MHz (a precyzyjniej 472,50/985,50 wg PowerStrip czy ATI Tool).

Według narzędzi ATI Tool oraz RivaTuner, na karcie Sapphire wykorzystano układ R423.

Ciekawiło nas jednak, co tak naprawdę kryje się pod radiatorem chłodzącym układ.

Teraz tylko trzeba wytrzeć rdzeń układu z pasty termoprzewodzącej...

Gdy przyjrzymy się układowi z bliska...

...okazuje się, że mamy do czynienia z procesorem RADEON X800 SE! Jak zapewnie niektórzy z Was pamiętają, o układzie tym krążyły informacje już ponad rok temu (patrz np. tutaj). RADEON X800 SE to 8-potokowa odmiana X800. W rzeczywistości układ wykorzystuje ten sam rdzeń co 16-potokowy RADEON X800, tylko że ma zablokowanych 8 potoków, które nie przeszły testów jakościowych w fabryce. Stąd też oznaczenie kodowe R423.

Radiator chłodzący układ na karcie Sapphire jest dość ciężki. Szkoda, że zintegrowany wentylator tak hałasuje...

Co ciekawe, jeszcze kilka dni temu o opisywanej powyżej karcie można było przeczytać na stronie Sapphire. Obecnie karta została usunięta z listy produktów Sapphire, a jedyny ślad, jaki po niej pozostał, to kopia strony w Google.com. Spróbujemy się skontaktować z firmą Sapphire i zapytamy, co jest przyczyną tej sytuacji.

HIS X800GT IceQ II Turbo

Karta firmy HIS w dużym stopniu różni się od produktu Sapphire. Przede wszystkim wykorzystano na niej moduł chłodzenia IceQ II, którego faktycznym producentem jest firma Arctic Cooling. IceQ II to dwuslotowy system chłodzenia pracujący na zasadzie DHES - Direct Heat Exhaust System ("system bezpośredniego wydmuchu gorącego powietrza").

Moduł IceQ II zawiera bardzo cichy (niemal niesłyszalny) wentylator. W dodatku, jak wykażemy w dalszej części recenzji, zapewnia układowi lepsze chłodzenie, a tym samym lepszą podatność na podkręcanie. System idealny? Nie do końca. Po pierwsze, zajmuje dwa sloty, a nie jeden. Po drugie, karty IceQ są droższe od podobnych akceleratorów (z tymi samymi układami graficznymi) innych producentów. Karty HIS IceQ są jednak przeznaczone dla entuzjastów komputerowych i wymagających graczy, którzy skłonni są zapłacić więcej za ciszę i wyższą wydajność.

Mamy jednak dobrą nowinę: HIS X800GT IceQ II Turbo został wyceniony praktycznie na tym samym poziomie, co karta Sapphire RADEON X800GT w wersji FBOX. Sugerowana cena karty HIS to 759 złotych. W takim wypadku chyba nie ma się co zastanawiać, którego producenta kartę wybrać...

Co więcej, HIS gwarantuje w pełni poprawną i stabilną pracę karty z wyższymi zegarami niż standardowe. Dołączone oprogramowanie automatycznie podkręca akcelerator do wartości "Turbo" - 500 MHz dla GPU i 1 GHz dla pamięci. Nie jest to wiele więcej ponad taktowanie standardowe X800 GT, ale zapewnia kartom HIS nieco lepsze osiągi nawet użytkownikom, którzy sami kart nie podkręcają.

Wraz z kartą otrzymujemy instrukcję obsługi i komplet kabli umożliwiających podłączenie telewizora lub drugiego monitora

W pudełku znajduje się także pięć płyt (4 CD i jedna DVD) z oprogramowaniem i grami. Dostajemy sterowniki, narzędzie HIS iTurbo do podkręcania, pełną wersję gry FlatOut (2 CD), PowerDVD 6 2CH, Dungeon Siege (pełna wersja gry), RollerCoaster Tycoon 3 (demo), Half-Life 2 (demo), Act of War: Direct Action (demo), Tribes Vengeance Single Player (demo), Axis & Allies (demo), OfficeFX, ATI Theme Manager, System Mechanic 5 (wersja próbna, 60-dniowa), System Mechanic 5 Professional (wersja próbna, 60-dniowa), PowerDirector SE+ (oprogramowanie do edycji wideo), Power2Go (program do wypalania danych lub muzyki), PowerDVD Copy (narzędzie do kopiowania płyt DVD), Medi@Show 3 Trial (program do wyświetlania zdjęć), PowerBackup Trial (narzędzie do robienia kopii zapasowych) oraz 3D-Album PicturePro. Dołączone oprogramowanie jest bardzo bogate, zwłaszcza jeśli porównamy jego listę do pojedynczego programu do podkręcania dostarczonego z kartą Sapphire :-).

Domyślne taktowanie karty HIS jest identyczne jak karty Sapphire (475/980 MHz) i przy takim taktowaniu identyczna jest też jej wydajność. Jednak zaraz po instalacji oprogramowania iTurbo i wciśnięciu niebieskiego przycisku "iTurbo" taktowanie akceleratora jest podbijane do 500/1000 MHz. Przy takim ustawieniu mierzyliśmy wydajność karty.

Podobnie jak w przypadku akceleratora Sapphire, przy karcie HIS też nie mogliśmy się oprzeć pokusie zdemontowania modułu IceQ II, chłodzącego układ graficzny i pamięci (tak, pamięci też są chłodzone na produkcie HIS).

HIS X800GT IceQ II Turbo również wykorzystuje układ o oznaczeniu RADEON X800 SE.

Na karcie znajdują się też takie same moduły pamięci Samsung GDDR3 o czasie dostępu 2 ns.

A tak prezentuje się system chłodzenia IceQ II od spodu (widać logo firmy Arctic Cooling).

Zestaw testowy

Karty Sapphire X800 GT oraz HIS X800GT IceQ II Turbo przetestowaliśmy w komputerze o następującej konfiguracji:

Zestaw testowy
Typ komponentu	Model	Dostarczył
Procesor	Pentium 4 Extreme Edition 3,4 GHz	www.intel.com
Wentylator	Intel box	www.intel.com
Płyta główna	Intel D925XCV	www.intel.com
Pamięć	2 x 256 MB DDR2 533 Kingmax	www.kingmax.com.tw
Dysk twardy	Seagate Barracuda 7200.7 200 GB	www.seagate.com
Napęd optyczny	LG GSA-4040B (DVD±RW)	redakcyjny
Monitor	LG Flatron FT915 Plus (19")	redakcyjny
Zasilacz	Antec SmartPower SL400P (400 W)	www.antec-inc.com

Na komputerze zainstalowaliśmy system Windows XP Service Pack 2. Do kart Sapphire i ATI użyliśmy najnowszych dostępnych sterowników Catalyst 5.8.

Dla porównania testom poddaliśmy także kartę z układem GeForce 6600 GT o standardowym taktowaniu - 500 MHz dla GPU i 1 GHz dla pamięci (efektywnie).

Wydajność - testy syntetyczne

Przeprowadziliśmy testy porównawcze trzech kart graficznych: HIS X800GT IceQ II Turbo 256 MB, Sapphire RADEON X800 GT 256 MB oraz NVIDIA GeForce 6600 GT 128 MB. W większości testów mniejsza ilość pamięci na karcie GeForce nie ma żadnego (lub ma znikomy) wpływu na wydajność, co postaramy się wykazać w oddzielnym artykule.

Karta HIS pracowała z zegarami 500/1000 MHz, karta Sapphire 475/980 MHz, a karta NVIDII - 500/1000 MHz. Testy przeprowadziliśmy w rozdzielczościach 1024x768, 1280x1024 i 1600x1200. Dodatkowo zmierzyliśmy wydajność w dwóch pierwszych trybach z włączonym wygładzaniem krawędzi 4X i filtrowaniem anizotropowym 8X. Porównywane karty nie zostały stworzone do gry w trybie 1600x1200 AA 4X, AF 8X, dlatego zrezygnowaliśmy z pomiarów w tej rozdzielczości (a także ze względu na ograniczenia czasowe...).

Zaczynamy - tradycyjnie - od serii 3DMark.

3DMark03

W podstawowej rozdzielczości w 3DMark03 widzimy lekką przewagę kart z układami RADEON X800 GT nad konkurencyjnym GeForce 6600 GT. Przewaga nie jest znaczna, ale wyraźna. Karta HIS, dzięki wyższym zegarom, jest trochę szybsza od Sapphire.

Gdy jednak włączyliśmy "upiększacze" obrazu (filtrowanie anizotropowe 8X i wygładzanie krawędzi 4X) poziom wszystkich trzech kart praktycznie się zrównał. GeForce 6600 GT uzyskał ciut wyższy wynik od karty Sapphire (a więc produktu tożsamego z referencyjnym RADEONem X800 GT), jednak najwyższy wynik uzyskaliśmy na karcie HIS.

W trybie 1280x1024 relacje między kartami są podobne do trybu 1024x768 - HIS prowadzi, niedaleko za nim Sapphire, zaś GeForce 6600 GT kolejne 600 punktów dalej.

Po włączeniu upiększaczy wszystkie karty znacznie zwalniają, jednak tym razem GeForce 6600 GT, prawdopodobnie przez ograniczone pasmo pamięci, nie zdołał dogonić konkurentów, tak jak to zrobił w trybie 1024x768 AA 4X, AF 8X. HIS lekko z przodu.

W najwyższej rozdzielczości, 1600x1200, relacje między kartami są wciąż podobne - HIS najszybszy, niedaleko za nim Sapphire, niedaleko za nim GeForce 6600 GT.

3DMark05

W 3DMark05 bez większych zmian. HIS najszybszy, trochę za nim Sapphire, a 400 punktów dalej GeForce 6600 GT.

Po włączeniu anty-aliasingu i filtrowania anizotropowego przewaga kart RADEON X800 GT nad GeForce 6600 GT nieznacznie wzrosła w stosunku do tej samej rozdzielczości, ale bez upiększaczy obrazu.

W 1280x1024 - bez niespodzianek.

W trybie 1280x1024 AA 4X, AF 8X Sapphire RADEON X800 GT jest już o jedną czwartą (25%) wydajniejszy od GeForce 6600 GT.

W trybie 1600x1200 przewaga karty Sapphire nad 6600 GT topnieje do 7%.

Wydajność - gry

3DMarki wykazały, że RADEON X800 GT to produkt od kilku do kilkudziesięciu procent wydajniejszy od GeForce 6600 GT. Czy takie dane przekładają się na wyniki w grach? Przekonajmy się. Przeprowadziliśmy kilkanaście pomiarów w kilku bardzo popularnych tytułach.

Counter-Strike: Source

Counter-Strike: Source zawsze lubił karty z układami ATI. Wyniki nie są zatem zaskoczeniem. Sapphire w podstawowym trybie (1024x768) jest o 5% szybszy od karty GeForce 6600 GT. HIS jest zaś o 3% szybszy od karty Sapphire (i o 8% szybszy od 6600 GT).

Po włączeniu filtrowania anizotropowego i wygładzania krawędzi GeForce 6600 GT niebezpiecznie zbliżył się do swych nowych konkurentów. Tym razem przewaga karty Sapphire nad akceleratorem z układem NVIDII to już niewiele ponad 3%.

Także w rozdzielczości 1280x1024 GeForce 6600 GT depcze kartom RADEON X800 GT po piętach.

Dopiero po włączeniu wygładzania krawędzi i filtrowania anizotropowego RADEONy wyskoczyły trochę do przodu (Sapphire zwiększył swą przewagę nad 6600 GT do 14%).

W trybie 1600x1200 GeForce 6600 GT znów dogonił swych konkurentów.

Doom 3

W Doom 3 - pogrom. Gra zawsze lepiej działała na kartach z układami NVIDII. Nie inaczej jest tym razem. GeForce 6600 GT zostawił swych konkurentów w kurzu. Okazał się o 13% szybszy nawet od karty HIS.

Przy włączonym wygładzaniu krawędzi i filtrowaniu anizotropowym karty RADEON X800 GT trochę się zbliżyły do 6600 GT, ale ten wciąż utrzymuje nad nimi przewagę (4-procentową nad kartą HIS).

W trybie 1280x1024 GeForce 6600 GT znów wyrwał do przodu. Okazał się aż o 28% szybszy od HIS X800GT IceQ II Turbo!

Gdy jednak włączyliśmy upiększacze obrazu, RADEONy znów dogoniły układ NVIDII.

Ostatni pomiar i znów pogrom. GeForce 6600 GT nie dał szans konkurencji. Uzyskał wynik o 45% wyższy od karty HIS X800GT IceQ II Turbo.

Far Cry

W trybie 1024x768 w Far Cry karty Sapphire X800 GT i GeForce 6600 GT uzyskały niemal identyczne wyniki. HIS jest nieznacznie szybszy.

Po włączeniu upiększaczy obrazu karty praktycznie się ze sobą zrównały.

W trybie 1280x1024 HIS walczy z GeForce 6600 GT. Sapphire został lekko z tyłu.

Karty RADEON X800 GT najwyraźniej lubią tryb 1280x1024 AA 4X, AF 8X, gdyż znów zepchnęły GeForce'a na ostatnie miejsce.

Układ NVIDII szybko się jednak odkuł w najwyższej rozdzielczości, gdzie wyszedł nawet na pierwszą pozycję.

Half-Life 2

Half-Life 2 wykorzystuje ten sam silnik graficzny co Counter-Strike: Source, więc wyniki w tej grze nie będą już dla nas zaskoczeniem. Karty RADEON X800 GT uzyskały lepsze wyniki niż GeForce 6600 GT, szczególnie w trybach z włączonymi upiększaczami obrazu.

W trybie 1280x1024 AA 4X, AF 8X karta HIS uzyskała wynik aż o 46% wyższy od GeForce 6600 GT.

Jak więc widzimy, wiele zależy od gry użytej do pomiarów. W Doom 3 rządzi GeForce 6600 GT. W Half-Life 2 RADEONy nie mają sobie równych.

Podkręcanie

Karty Sapphire i HIS wykorzystują różne systemy chłodzenia, a takie same układy graficzne, dlatego tym ciekawsze będzie sprawdzenie ich podatności na podkręcanie. Domyślnie oba akceleratory pracują z zegarami 475/980 MHz, przy czym HIS w trybie Turbo osiąga zegary 500/1000 MHz. Postanowiliśmy sprawdzić, jak wysoko da się podbić taktowanie obu kartom.

Testy podkręcania rozpoczęliśmy od karty Sapphire. Z 475/980 MHz udało się ją podkręcić całkiem wysoko, bo do 560/1120 MHz. Powyżej tych wartości w grach zaczynały się pojawiać artefakty.

Bardzo pozytywnie zaskoczyła nas jednak karta HIS X800GT IceQ II Turbo. Poprawnie pracowała nawet z zegarami 590/1220 MHz! Chłodzenie IceQ II rzeczywiście bardzo dobrze wpływa na podatność karty na podkręcanie!

Przykładowy wynik z 3DMark03 na podkręconych kartach prezentujemy poniżej.

Przy okazji przy pomocy narzędzia ATI Tool zmierzyliśmy także temperatury układów RADEON X800 GT na kartach Sapphire i HIS. Byliśmy ciekawi, o ile chłodniejszy jest GPU na karcie HIS.

W trybie spoczynku różnica temperatur jest niewielka. Na karcie Sapphire układ RADEON X800 GT osiągał 43 stopnie, zaś na karcie HIS - 38 stopni. Prawdziwie duże różnice zmierzyliśmy jednak pod obciążeniem - 68 stopni na karcie Sapphire i tylko 48 stopni na karcie HIS - to aż 20 stopni różnicy! Rzeczywiście chłodzenie IceQ II jest bardzo wydajne.

Temperatura układu RADEON X800 GT na karcie Sapphire

Temperatura układu RADEON X800 GT na karcie HIS

Odblokowywanie potoków

Niektórym kartom z układami RADEON X800 GT daje się odblokować potoki. Niestety trzeba w tym celu połączyć lakierem przewodzącym prąd dwa piny na układzie. Udana operacja powoduje odblokowanie 4 potoków. Tym samym otrzymujemy układ 12-potokowy. Chociaż nie próbowaliśmy odblokowywać potoków (głównie z braku czasu), to poniżej umieszczamy fotkę z zaznaczonymi pinami, które należy połączyć. Osoby, którym uda się odblokować potoki, prosimy o pochwalenie się tym faktem w komentarzu pod artykułem.

Podsumowanie

RADEON X800 GT to układ o wydajności porównywalnej z GeForce 6600 GT. W niektórych grach jest od niego szybszy, w innych nadal dominuje układ NVIDII. Na pewno jednak X800 GT jest wreszcie godnym rywalem dla 6600 GT, na którego ten musiał czekać blisko rok...

Niestety X800 GT nie można nazwać pogromcą 6600 GT. RADEON musiałby być przynajmniej o 10-20% szybszy niż jest obecnie, by zasłużyć na to miano. A tak - jest po prostu konkurentem 6600 GT...

Jeśli planujecie kupno karty graficznej za około 700 złotych i wahacie się między RADEONem X800 GT a GeForce 6600 GT, wybór wcale nie jest taki oczywisty. RADEON X800 GT jest troszkę szybszy w większości gier (a zwłaszcza w 3DMarkach ;-)), ale GeForce 6600 GT oferuje zgodność z Shader Model 3.0. Z drugiej strony to głównie funkcja "papierowa", bo na rynku jest zaledwie kilka gier, które potrafią wykorzystać SM 3.0. Zanim pojawi się więcej tytułów, GeForce 6600 GT będzie już przestarzały... Dlatego wsparcie dla SM 3.0 nie powinno być głównym kryterium wyboru. Powinniście wybrać tę kartę, która spełnia Wasze warunki finansowe i bardziej przypada Wam do gustu. Obojętne na co się zdecydujecie (RADEON X800 GT czy GeForce 6600 GT), na pewno w obu przypadkach będziecie zadowoleni. Zaletą X800 GT jest teoretycznie możliwość zmodowania do wersji 12-potokowej, ale to już dla raczej coś dla majsterkowiczów. Póki co nie ma jeszcze możliwości odblokowania potoków w sposób programowy. Trzeba się bawić lakierem przewodzącym prąd lub lutownicą. W dodatku nie ma gwarancji, że każdej karcie uda się odblokować dodatkowe 4 potoki renderujące.

W dodatku karty RADEON X800 GT 128 MB są tańsze od GeForce 6600 GT 128 MB. Z kolei X800 GT 256 MB są tylko o kilkadziesiąt złotych droższe od 6600 GT 128 MB.

Gdybyśmy mieli wybierać pomiędzy kartą Sapphire i kartą HIS... zdcydowanie wybralibyśmy tę drugą. Jest cichsza, lepiej się podkręca i ma dużo bogatsze dołączone oprogramowanie. W dodatku w obecnej chwili Sapphire z dodatkowym oprogramowaniem (wersja FBOX) kosztuje praktycznie tyle samo. Tańsza jest jedynie wersja "LBOX", opisana w artykule. Uważamy jednak, że nawet jeśli nie zależy Wam na dodatkowych grach, to i tak warto dołożyć kilkadziesiąt złotych do cichszego i szybszego HIS-a.

Sapphire RADEON X800 GT

Zalety