Radeon R9 290 – wstęp
Radeon R9 290 wywołał chwilowy szał na rynku kart graficznych. Jego początkowa cena, około 1500 zł, bardzo zachęcała do zakupu tych, którzy chcieli mieć jak najwyższą wydajność możliwie tanio. Wszystko wydawało się iść dobrze do momentu, aż cena dwieściedziewięćdziesiątki po prostu gwałtownie wzrosła do poziomu 1650–1700 zł, co nie stawiało produktu AMD aż w tak dobrym świetle. Pewne ustabilizowanie się jej na poziomie 1550–1600 zł zbiegło się w czasie z nadejściem wersji niereferencyjnych, które będziemy przedstawiać właśnie od dziś. Głośne i gorące referencyjne Radeony R9 290 w praktyce nie mają już czego szukać na rynku, a nowym rywalem dla GTX-ów 780 będą po prostu wersje niereferencyjne, które mają się pojawić w cenach 1600–1700 zł, co sprawia, że uplasują się one w miejscu niezajętym przez żadną inną kartę. Znacznie słabszy GTX 770 kosztuje bowiem 1100–1200 zł, a porównywalny z Radeonem R9 290 GeForce GTX 780 – przynajmniej 1800 zł.
Wniosek jest prosty: jeśli tylko ceny niereferencyjnych Radeonów R9 290 zostaną odpowiednio skalkulowane, nie będą miały one konkurencji, i to nawet w obliczu znacznie przekroczonej ceny sugerowanej, którą AMD podało na samym początku.
Niereferencyjne modele R9 290 mają być dostępne jeszcze w styczniu, a ten artykuł będzie zestawieniem niereferencyjnych wersji „hawajskich” Radeonów R9 290 bez X w nazwie.
Asus Radeon R9 290 DirectCU II OC
Asus Radeon R9 290 DirectCU II OC to drugi po modelu Sapphire R9 290 Tri-X niereferencyjny Radeon R9 290, który dotarł do naszej redakcji. Pod względem wydajności powinien być zbliżony do karty firmy Sapphire, co dokładnie sprawdziliśmy.
Układ chłodzenia jest kopią tego z GTX-a 780 oraz GTX-a 780 Ti: to masywny radiator z dwoma różnymi wentylatorami, które mają różną charakterystykę pracy.
Na rewersie zamocowano płytkę usztywniającą, która dodatkowo pomaga w odprowadzaniu ciepła z laminatu oraz gorących elementów: rdzenia, pamięci oraz sekcji zasilania.
Wydajność, głośność, temperatura, pobór energii
Szczegółowe wyniki pomiarów wydajności, głośności, temperatury oraz zapotrzebowania na energię elektryczną znajdują się na odpowiednich stronach, które można znaleźć w spisie treści tego artykułu.
Testy wydajności
- Wydajność – Assassin's Creed III, Battlefield 4
- Wydajność – Crysis 3, Far Cry 3
- Wydajność – Max Payne 3, Metro: Last Light
- Wydajność – Need For Speed Most Wanted, Shogun 2: Total War
- Wydajność – Tomb Raider, Wiedźmin 2: Zabójcy Królów
- Wydajność – 3DMark
- Wydajność – Unigine: Heaven 4.0, Unigine: Valley 1.0
- Głośność (ciśnienie akustyczne)
- Temperatura i pobór energii
- Podkręcanie
- Cały artykuł: „Radeon R9 290 – karty niereferencyjne”
Sapphire Radeon R9 290 Tri-X
Pierwszy niereferencyjny Radeon R9 290, który pojawił się w naszej redakcji, to fabrycznie podkręcony model firmy Sapphire z dopiskiem Tri-X w nazwie. Częstotliwości taktowania wynoszą: rdzeń – 1000 MHz, pamięć – 1300 MHz, podczas gdy w wersji referencyjnej było to, odpowiednio, 947 MHz i 1250 MHz.
Konstrukcja jest chłodzona przez spory radiator obudowany czarno-pomarańczowym aluminium, na którym zamontowano trzy wentylatory (prawdopodobnie stąd właśnie wzięła się nazwa Tri-X). Karta jest (ze względu na układ chłodzenia) o mniej niż centymetr szersza od wersji referencyjnej, a dodatkowo...
...jest dłuższa, głównie ze względu na rozmiary układu chłodzenia. Za zasilanie odpowiada standardowy tandem wtyczek ośmio- oraz sześciopinowej.
Z góry konstrukcja wygląda ciekawie, ale pewnie jakimś 99% osób będzie dane oglądać wyłącznie...
...tę mniej ciekawą stronę, widoczną poniżej ;)
Wyniki testów wydajności oraz pomiarów głośności i temperatury należy szukać na odpowiednio zatytułowanych stronach w dalszej części artykułu.
Sapphire Radeon R9 290 Vapor-X
Sapphire po bardzo udanym Radeonie R9 290 Tri-X postanowił wprowadzić poprawioną wersję, która ma zapewnić bardziej zaawansowany system kontroli wentylatorów oraz wyższe częstotliwości taktowania w fabrycznej konfiguracji.
Układ chłodzenia do złudzenia przypomina ten z wersji Tri-X. Ma trzy identyczne wentylatory, delikatnie zmieniły się tylko kształt obudowy oraz jej kolory: czarno-pomarańczowe aluminium zastąpiono kompozycją niebiesko-czarną.
Co ciekawe, na spodzie karty tym razem znalazła się płytka usztywniająca (w modelu Tri-X jej nie było), która pomaga w odprowadzaniu ciepła z laminatu oraz pamięci (4 GB GDDR5).
Zestaw wyjść jest standardowy, taki jak w każdym innym Radeonie R9 290. Warto zwrócić uwagę na to, że karta zajmuje nieco więcej niż dwa sloty.
Oprócz tego konstrukcja jest, podobnie jak Tri-X, bardzo długa, co będzie problemem dla posiadaczy tańszych obudów, którzy mogą być zmuszeni do wyciągnięcia klatek na dyski twarde.
Na końcu laminatu zamontowano przycisk do zmiany trybu działania wentylatorów. Niestety, nie dostrzegliśmy znaczących różnic po jego użyciu.
Wyniki testów wydajności oraz pomiarów głośności i temperatury należy szukać na odpowiednio zatytułowanych stronach w dalszej części artykułu.
Platforma testowa
Wszystkie testy wydajności zostały wykonane na platformie składającej się z następujących podzespołów:
Sprzęt | Dostawca | |
---|---|---|
Procesor | Core i7-2600K @ 4700 MHz | www.morele.net |
Płyta główna | MSI Z77A-GD55 | pl.msi.com |
Monitor | Sony Bravia 55X9005A (55 cali, 3840 × 2160) | www.sony.pl |
Sprzęt do porównania | Karty graficzne | |
Miernik natężenia dźwięku | Sonopan SON-50 | www.sonopan.com.pl |
Pamięć | Corsair Vengeance DDR3-1866 2 × 4 GB@1866 MHz 9-10-9-27 2T | www.corsair.com |
Nośnik systemowy | Plextor M3 Pro 256 GB | www.plextor-digital.com |
Nośnik dodatkowy | Seagate Barracuda Desktop 4 TB | www.seagate.com |
Schładzacz procesora | Zalman CNPS 11X Extreme | www.zalman.com |
Zasilacz | Corsair AX1200 1200 W | www.corsair.com |
Obudowa | Aerocool Strike-X ST | aerocool.com.pl |
Backup danych | Acronis True Image 2014 | www.acronis.pl |
System operacyjny:
- Windows 7 Ultimate 64-bitowy.
Sterowniki:
- AMD Radeon – Catalyst 13.11 beta V9.5,
- Nvidia GeForce – GeForce 331.93 beta.
BIOS płyty głównej – 7751v17.
Wydajność – Assassin's Creed III, Battlefield 4
Wydajność – Crysis 3, Far Cry 3
Wydajność – Max Payne 3, Metro: Last Light
Wydajność – Need For Speed Most Wanted, Shogun 2: Total War
Wydajność – Tomb Raider, Wiedźmin 2: Zabójcy Królów
Wydajność – 3DMark
Wydajność – Unigine: Heaven 4.0, Unigine: Valley 1.0
Głośność (ciśnienie akustyczne)
Test głośności wykonujemy w wygłuszonym pomieszczeniu pod poziomem gruntu. W takich warunkach w środku nocy mierzyliśmy ok. 18,7 dBa. Ostrożny oddech testującego zwiększa głośność tła do niespełna 20,0 dBa. Identyczny poziom osiąga ona w dzień, gdyż mimo usytuowania pomieszczenia i wygłuszenia go część miejskiego gwaru dociera do sprzętu pomiarowego. My testujemy w środku nocy, co zapewnia najmniejszy możliwy wpływ zewnętrznych czynników.
Dodatkowo przeprowadziliśmy test głośności na poziomie uszu testującego, podczas gdy zamknięta obudowa komputera znajdowała się pod biurkiem. Oto rezultaty:
Ciśnienie akustyczne, jakie generuje karta Sapphire Radeon R9 290 Tri-X, to około 42 dB. Przy tym poziomie głośności nie ogłuchniemy tak jak przy referencyjnym modelu. Karta firmy Sapphire ma przewagę także w dziedzinie temperatury działania układu, której pomiary przedstawiamy na następnej stronie. Test pierwszego niereferencyjnego Radeona R9 290 potwierdza, że turbina w wykonaniu AMD była kompletną pomyłką, której poszczególnym producentom prawdopodobnie uda się uniknąć.
Asus Radeon R9 290 DirectCU II OC podnosi poprzeczkę jeszcze wyżej: generuje dźwięk o nieco mniejszym natężeniu od wcześniej testowanego modelu Sapphire R9 290 Tri-X. Ale nie ma nic za darmo: temperatura układu graficznego pod obciążeniem jest o kilka stopni wyższa.
Sapphire Radeon R9 290 Vapor-X ma system chłodzenia praktycznie identyczny z użytym w wersji Tri-X, a więc i głośność nie mogła mocno się różnić. Nowa wersja jest minimalnie cichsza pod obciążeniem, natomiast w spoczynku różnic nie zaobserwowaliśmy.
Temperatura
Temperaturę rdzenia graficznego mierzymy w Far Cry 3 w maksymalnych ustawieniach szczegółowości obrazu. To z pewnością najbardziej typowa sytuacja dla większości graczy. Far Cry 3 jest nową, bardzo wymagającą grą, która potrafi wycisnąć siódme poty z najmocniejszych kart. W przypadku gdy karta ma dwa rdzenie, zestawiamy oba wskazania i podajemy wyższą wartość.
Należy pamiętać, że nie można porównywać temperatury działania różnych układów! Ilość wydzielanej energii jest wprost proporcjonalna do ilości pobieranej (i niemal jej równa; wyniki pomiarów przedstawiamy na następnej stronie), a temperatura ma znaczenie jedynie w kontekście oceny jakości układu chłodzenia w porównaniach kart wykorzystujących ten sam układ graficzny.
Pobór energii
Test poboru energii wykonujemy z użyciem gry Far Cry 3 w maksymalnych ustawieniach szczegółowości obrazu. To z pewnością najbardziej typowa sytuacja dla większości graczy. Far Cry 3 jest nową, bardzo wymagającą grą, która potrafi wycisnąć siódme poty z najmocniejszych kart.
Parametry karty Asus Radeon R9 290 DirectCU II OC są nieco lepsze w spoczynku niż pod obciążeniem. Różnice w temperaturze rdzenia i poborze energii między dotychczas przetestowanymi przez nas Radeonami R9 290 są minimalne.
Podkręcanie
Fabrycznie podkręcony Sapphire Radeon R9 290 Tri-X już w standardowej konfiguracji, w której taktowanie rdzenia wynosi 1000 MHz, praktycznie deptał po piętach podkręconemu modelowi referencyjnemu. Dalsze przyspieszanie przyniosło dalszy wzrost wydajności, bo kartę udało się stabilnie przetaktować do wartości: rdzeń – 1100 MHz, pamięć – 1500 MHz, czyli zegary taktujące przyspieszyły do, odpowiednio, 100 Hz oraz 200 MHz. Decydując się na podkręcanie, warto się przyjrzeć rezultatom GTX-ów 780, które – jak już pisaliśmy na pierwszej stronie – są droższe, ale zapewniają spory zapas podkręcania, co pozwala im prześcignąć konstrukcje z rdzeniem Hawaii.
Asus Radeon R9 290 DirectCU II OC zaraz po wyjęciu z pudełka zapewnia następujące częstotliwości taktowania: rdzeń – 1000 MHz, pamięć – 1260 MHz. W sesji podkręcania z limitem mocy podniesionym o 50% udało nam się osiągnąć stabilne taktowanie rzędu: rdzeń – 1100 MHz, pamięć – 1550 MHz. W porównaniu z modelem Sapphire Tri-X karcie Asusa poszło całkiem dobrze: rdzeń podkręcił się do tej samej wartości, ale pamięć – o 50 MHz lepiej.
Sapphire Radeon R9 290 Vapor-X w fabrycznej konfiguracji zapewnia taktowanie na poziomie: rdzeń – 1030 MHz, pamięć – 1400 MHz. Stosunkowo krótka sesja podkręcania (z limitem mocy zwiększonym w programie MSI Afterburner o 50%) pozwoliła nam stwierdzić, że z rdzenia i pamięci nie wyciągniemy dodatkowych pokładów mocy ponad to, na co wcześniej pozwoliła konstrukcja Asusa. Osiągnęliśmy następujące parametry: rdzeń – 1100 MHz, pamięć – 1550 MHz.
Wyniki
Podsumowanie
Jeśli wszystkie niereferencyjne Radeony R9 290 dotrzymają kroku konstrukcji firmy Sapphire o nazwie Tri-X, to AMD w segmencie cenowym 1500–1800 zł prawdopodobnie wysunie się ze swoją ofertą na prowadzenie. Temperatura została opanowana, głośność – również, a wydajność jest w normie cały czas, gdyż temperatura układu graficznego jest niska, jak na R9 290, więc częstotliwości taktowania nie są zbijane.
Sapphire Radeon R9 290 Tri-X ma przy tym wszystkim kosztować około 1640 zł (lub 1680 zł w wersji z Battlefieldem 4). Biorąc to pod uwagę, Nvidia będzie miała twardy orzech do zgryzienia, bo niereferencyjny Radeon R9 290 jest porównywalny z GTX-em 780 lub wręcz szybszy. Karty z rdzeniem GK110 pojawiają się w sklepach dopiero w okolicach 1800 zł i ratuje je tylko... podkręcanie. Wtedy faktycznie „zieloni” bez problemu wysuwają się na prowadzenie ze względu na większy zapas mocy, ale trzeba pamiętać o jednym: i tak do tego interesu przyjdzie dopłacić minimum 150 zł.
Poniżej przedstawiamy wykresy z uśrednionymi wynikami testów, na których znalazły się wszystkie konkurencyjne konstrukcje:
Fabrycznie podkręcony Sapphire Radeon R9 290 Tri-X ma już około 5% przewagi nad referencyjnym GTX-em 780 i 3% przewagi nad referencyjną wersją R9 290. To średnia z rozdzielczości 1080p oraz 1440p. W „czystym” Full HD to tylko 2% przewagi, natomiast z punktu widzenia posiadaczy 27-calowych wyświetlaczy o rozdzielczości 2560 × 1440 będzie to już 7%. Radeony R9 290 zyskują zatem kolejne procenty względem GTX-a 780 wraz ze wzrostem rozdzielczości.
Aktualizacja 29.01.2014: Asus Radeon R9 290 DirectCU II OC
Asus Radeon R9 290 DirectCU II OCto po modelu firmy Sapphire drugi niereferencyjny R9 290, który udowadnia, że można zrobić kartę opartą na rdzeniu Hawaii, która nie spowoduje ubytku słuchu. Model R9 290 DirectCU II OC okazał się nawet nieco cichszy od Tri-X. Pod względem wydajności w fabrycznej konfiguracji Sapphire i Asus nie różnią się prawie wcale, gdyż pamięć tego pierwszego jest taktowana tylko o 40 MHz szybciej. Po podkręceniu sytuacja się odwraca i Asus R9 290 DirectCU II OC pozwala nieco mocniej przyspieszyć pamięć, co przekłada się na lekkie prowadzenie na wykresach. Cena sugerowana testowanego modelu to około 1695 zł, czyli o kilkadziesiąt złotych więcej, niż trzeba zapłacić za model Sapphire, lecz obie karty zapewniają niezły stosunek wydajności do ceny. W tym miejscu warto zaznaczyć, że niereferencyjne Radeony R9 290 Sapphire'a i Asusa mają być powszechnie dostępne dopiero w połowie lutego.
Aktualizacja 20.04.2014: Sapphire Radeon R9 290 Vapor-X
Od naszego ostatniego testu niereferencyjnego Radeona R9 290 minęło sporo czasu, a podane wcześniej ceny trochę się zdezaktualizowały. Konstrukcje Asusa (DirectCU II OC) i Sapphire (Tri-X) staniały do około 1600 zł. Jak na tym tle należy ocenić model Vapor-X?
Jeśli będzie dostępny w sklepach (a jeszcze nie jest) w cenie sugerowanej przez producenta, czyli trochę ponad 1800 zł, to nie będzie to propozycja godna polecenia. Po pierwsze, bezpośrednia konkurencja, na przykład Asus R9 290 DirectCU II OC, okaże się równie dobra, lub nawet lepsza, a przy tym o 200 zł tańsza. Po drugie, R9 290 Vapor-X w cenie 1815 zł wchodzi już na teren mocno podkręconych GTX-ów 780 i jest niebezpiecznie blisko (80 zł różnicy) GTX-a 780 GHz, który jednak będzie szybszy.
Nasz werdykt? Mimo że Sapphire R9 290 Vapor-X to karta stosunkowo cicha, o dobrej wydajności w fabrycznej konfiguracji i niezłym potencjale podkręcania, musi w sklepach kosztować nie więcej niż 1650 zł. W przeciwnym razie pozostanie nam polecić konkurencyjne produkty, a nawet starszego brata, czyli wersję Tri-X.
Do testów dostarczył: Sapphire
Cena w dniu publikacji (z VAT): ok. 1640 zł
Do testów dostarczył: Asus
Cena w dniu publikacji (z VAT): ok. 1695 zł